장음표시 사용
371쪽
De Providentia & aliis nonnullis attributis divinis.
g. 388. Creatura ossa seipsam confimare potes. Etenim cum creatio dicatur actio, qua rebus creatis datur, ut in es e suo perseverent, seu existere pergant s. 8 a. para. L. Neol. nat. ; si creatura seipsam conservare posset, quamprimum a Deo producta esset, sibimetipsi daret, ut existere pergeret, adeoque sibimetipsi sufficeret ad existet dum. Sed sibimetipsi suiscere ad egistendum est attributum divinum g. ag. . Quamobrem cum attributa sint incommunicabilia 3. 43. Pochol. ra . , consequenter nec divina rebus creatis communicari possint; nec fieri potest, ut cre tura, postquam a Deo producta est, sibimetipsi issiciat ad existendum. Patet itaque, creaturam nullam seipsam conservare posse.
Hinc mirum non est, quod, etsi anima sit sbimetips sui conscia, nihil tamen in eadem observemus, unde intelligere datur, cur in actu , ad quem perducta est , perseVeret. Quemadmodum nullam in eadem rationem deprehendimus, Cur potius existat, quam non existat; ita nihil quoque rationis in eadem reperire licet, cur existere pergat. Nec ex eo, quod ponimus, eam existere hoc momento , demonstrari potest, quod etiam existere debeat altero. Nisi igitur sumere velis, quod tamen sumi repugnat s . 329. , animam esse ens nece mim; fatendum omnino erit, eidem non inesse , per quod intelligatur , cur existentiam continuer, hoc est, cur altero momento existat, quia hoc existis. δε-
372쪽
De Providentia ρο aliis nonnialis attributis divinis, a q. cile apparet, ab anima argumentationem seri debere ad alias substantias simplices, cum quoad actualitatem non dissi rant ab eadem ; etenim quemadmodum anima nonnis contingenter existit, & a Deo actualitatem sortita; ita etiam substantiae simplices ceterae, quae in creaturarum numero sunt, nonnis contingenter existunt, & a Deo ad amim ex statu nudae possibilitatis fuere deductae. Utrisque adeo actualitas non inest per essentiam , adeoque non in ideis earundem, quemadmodum in idea Dei includitur ; sed superaddita intelligitur per omnipotentiam Dei, sine qua , cur ipsis inst, intelligi nequit. Superaddidit Deus actualitatem actu creationis, quo quae in idis possibilia erant ad actualitatem perducta cf. 34s.). Enimvero cum actus istius nullam habe mus ideam; nec satis capimus, quomodo ex ente nude possibili fiat actuale. Quodsi ea talis esset, ut posthac imdependenter a Deo perennaret; tum eam habere deberemus ejus notionem, per quam intelligi poterat, cur independenter a Deo existere tabcat ens momento altero,
. quod primo existere non poterat nisi per potentiam Dei, consequenter & quod ideo quid secundo momento existat, quia primo existit, & quod tamen amaalitatem necessario aliunde habeat. Sed eam quis ex iis , quae de anima sua observat, frustra eruere conabitur.3 89. Deus creaturas omnes conservas. Etenim creatura nes-Ia seipsam conservare f. 388 , consequenter nec sibime ipsi dare potest, ut, dum a Deo ad actualitatem perducta, in eadem perseveret s. 84 a. pari. I. Theon nat. . Quamobrem cum a posteriori pateat, era in actu persevcrvc; necesse est Deum ipsis dare,.ut in esse suo perseVerent. Deus itaque creaturas omnes conservat g. cit. .
Facile apparer, quando de conservatione sermo est, rationem sussicientem quini actualitatis continuae in ente, quod per essentiam suam necessario non existit, aut, si mavis continuationis actualitatis per se eidem non competentis.
373쪽
ne 'Aiademia S aliis xoniagis a frituris Hvisu. 33 τ' mmum ab altero dependet, quatenus ejus, quod ipsi in-
existit, ratio in altero continetur g. 8s r. toti) , creaturae quoad actualitatem suam continuo dependent a potentia & voluntate Dei, seu, quod perinde est, actualiatas creaturarum continuo dependet a potentia & volunta
te Dei. Qui defendunt, creaturas a Deo productas existentiam visibi propria, etsi a Deo accepta, continuare posse; tollunt continuam creaturarum a Deo quoad actualitatem dependen tiam, easque entia indepcdentia faciunt, cum ramen inde pendentia sit attributum divinum 6. as. , enti non Deo incommunicabile s. 43. I bchol. rat. . 39 Io
Mundus conservatur, dum elementa juxta principiam ru- Munarionis sufficientis combinata animae corporibus sumanis o seu consima rerum junctae con siemantur. Mundus enim tamdiu existit, quam- tio in quo' diu existunt clementa juxta principium rationis sussicien- consistat iis combinata , & ex hac combinatione resiliantibus cor poribus junctae hominum atque brutorum animae . Ioo. . Quainobrem cum Deus clementa & animas conservans si dem det, ut existere pergant . 84 a. para. I. Theol. nas. Imundus existere pergit, dum elementa juxta principium rationis sussicientis combinata & animae corporibus humanis . .& brutorum junctae conservantur, consequenter hisce conse vatis conservatur s. i. . Videmus adeo, quodnam prou e loquendo si objectum
conservationis divinae, nempe mi istud elementa corporum atque animae. Unde intelligitur, cur corpora conservari possint vi naturae, nanuae autem conservatio supponat conservationem divinam. Nimirum mundus a Deo creatur, dum elementa rerum materialium ivicia principium . rationis Iussicientia combinata, & animas tam hominum quam
374쪽
brutorum producit I. 3 a. ἔ eundem vero conservat, dum eadem elementa atque animas easdem consemat vi I. Pras. Unde idem est objectum creationis, quod conservationis.. Quicquid vero non creatur , sed eta eo , quod creatum , naturae vi producitur, id etiam non conservatur a Deo , sed vi naturae, supposita tamen conservatione divina.
. 392. M H U Mundi atque Naturae ordo conservarώρ, dum elemem natara or- ta rerum mater talium juxta principium rationis susscientis com- H quomodo linata consimantur. Dum enim clementa rerum materi
ris emetur. tium juxta principium rationis stissicientis combinata conservantur, cadem sic combinata existere pergunt 84 a. .. para. I. non nat. . Enilnvcro cum ordo mundi & n, tutae ex elementorum combinatione juxta principium ra-- tionis sussicientis facta per se resultet s. 3ai. ; tamdiu uterque cxistere pergit, quamdiu elementa existentiam continuant. Quamobrem uterque conservatur, dum clementa juxta principium rationis sussicientis combinata conse
Quoniam eadem semper subsistunt elementa, eis in rerum natura per continuas mutationes semper prodeant alia 'aliaque corpora; idem quoque constanter subsistit naturae ordo. Et patet eundem tamdiu sore, quamdiu hic mundus subsistet. Ex principiis hactenus de conservatione reis rum demonstratis multa particularia deducere daretur ; siquidem prolixioribus esse liceret. Enimvero cum multa jam tradiderimus in lystemate, & data occasione cetera hinc facile eruantur; noli us esse videtur, ut his diutius immo
. 393, Drao Naturae arque mundi eodem acta , quo mundus ipse con servatur Etenim dum elementa rerum materi .
tium juxta principium rationis sussicientis combinata coim
375쪽
De Providentia S aliis nonnasiis aurib. n. 333
strvantur ; conservatur & mundus I. 39i. , & Naturae atque Mundi ordo M. 39 et . . ordo igitur Naturae atque Mundi eodem actu, quo mundus ipse conservatur.
Ne imperitus Logicae consequentiarius hinc inferri posisse sbi persuadeat, Deum non posse patrare miracula , comsequenter aliis persuadere conetur, qui nostra non legerunt, negari a nobis miracula, nec Deo potentiam Patrandi miracula concedi , etsi contrarium demonstraverimus tam in systemate I. 36 3. Part. I. Theot. nat. , quam superius o. 3 4 8 eandemque possibilitatem dudum adstruxerimus, dum munis dum generaliter contemplaremur .sI . Osenes. A dc ducto argumento ab invidia principia nostra tanquam atheistica traducat, quemadmodum hactenus fecere , qui insesto in nos sunt animo; nostrum erat adhuc docere , quomodo miracula cum identitate amis conservatorii subsistant. Equidem non ignoro morem Mataeologi illius famosi, qui in . arte sophistica, qua sibi excellere videtur, tantam fiduciam ponit, ut nubem pro Iunone cuivis a se obtrudi posse arbitretur, & facile praevideo, quod juxta illius leges excepi rus sit, haec a nobis addi, ut lectorem ab animadvertendo
doctrinae periculo avertamus οῦ non minus tamen mihi cerrum atque exploratum est, alios attenta mente nostra per
pendentes & puritatem dogmatum nostrorum agnituros Rartem istiusmodi sophisticam male sanam & ingenuos homines dedecentem detestaturos. g. 394. Deus creaturas conservando ad singolas eartim actis' Concursus Xes concurrit. Etenim creaturas Conservat, quatcnus cler Dei ad
mentorum juxta principium rationis sinicientis comb, creaturanatorum & animarum corporibus hominum atque bru- rum acrio- torum junctarum actualitatem continuo Vult eandemque nes.
ipsis impertitur I. 39o. 39r. . Quamobrem cum Vis activa corporum ex substantiis simplicibus resultet . i8o. C moL , nec ea sit nisi Vis clementorum consisse percepta. sinossi Moc Nat. Pars II. 3 Yy f. ιιο.
376쪽
qua omnes ejus actiones producuntur f. 6o. Poch
rat. ; vis autem omnis in se contineat rationem sufficiei tem actualitatis g. reta. Iol. : in Dei Voluntate atque potentia continetur ratio ultima, cur creaturae agant. Enim vero concursus ad actionem alterius est actio, quae in se continet aliquid rationis, cur agens agat f. 873. Part. I. Theol. nat. . Patet itaque Deum creaturas conservando ad singulas carum actioneS concurrere.
Modum concursus divini ad sngulas creaturarum actio nes a conservatione pendentis , dudum a Theologis definitum, in systemate 3. 876. Part. I. Theia nat.) ita jam demonstravimus , ut demonstratio tota huc transferri possit, siquidem prolixioribus esse liceret, nimirum quod Deus iaconcursu universali conservet substantiam agentis & largi
tur vires agendi. . Evicimus quoque modum , quo Vires
agendi tribuuntur . 877. Part. I. Theo nune quod crea- rurae est, confundatur cum eo, quod est Dei I. 878. Part. I. TheoI not. , salva dependentia creaturarum in agendo a Deo I. 879. σμει. Part. I. Theoc nat. & mali moralis culpa omni in hominem translata I. 8 8 3. Pan. I. Thria. nax. .
f. 39s. Concurses cincursus Dei ordinarius dicitur, quo natura sibi re- ordinaris licta nihil fit contra naturar Ordinem. Ast extraordinam mi sive mis aculosus appellatur, quo quid fit contra n
losus P nam rurae ordinem. dira uri
Deus ad sngulas creaturarum actiones concurrit eas con- 'servando 39 . . Dum igitur a Deo conservantur, aue natura sibi permittitur, ut eidem convenienter agat, aut esticitur, ut effectus quidam resultet, qui naturae viribustum oriri minime poterat. In casu priori concursus divianus dicitur ordinarius: in posteriori autem extraordinarius.
377쪽
g. 396. Cum Deus conservando creaturas ad earum actiones Conservatio concurrat 3. 30 . , non ab limili modo conservationem ordinaria. quoque in ordinariam & cxtraordinariam, sive miraculosam distinguere licet. . Consemationem ordinariam dico, qua Deus naturam tibi relinquit: extraordwariam vero sive mi raculosam, qua quid in cadcm immutati
Deus nimirum mundum conservat, dum elementis juxta principium rationis susscientis combinatis & animabus hominum atque brutorum corporibus iunctis tribuit ac alitarem potentia sua I. 39o. 391. , dc hoc ipse actu conservatur quoque natura rerum I. 849. pari. I. Theol. natis . Quando itaque Deus hoc universum conservat, aut naturam .sbi relinquit, aut, quid in cadam immutat. Quamobrem conservatio alia ordinaria est, alia extraordinaria. Atque duo patet, conservationem eodem modo distingui posse, quo concursus distingui solert id quod mirum non est, cum conis cursus pendeat a conservatione, nec ab actu conservationis separari possit, sed in eodem potius contineatur. Ceterum ut disserentia utriusque conservationis rectius intelligatur, tuisbet adhuc nonnulla annotare. Deus creaturas ita conservat, ae si nulla conservatione indigae actualitatem propria Virtute continuarent. Quod si igitur creaturae eo agant modo, ut e rum actiones per essentiam & naturam earum explicari posisunt; conservatio erit ordinaria. Quodsi vero sic agant, uerationem susscientem in essentia & natura agentis non habeo ant, sed ea quaerenda sit in omnipotentia Dei; conservatio extraordinaria, seu miraculosa est.
g. 397. Limitationes naturales sunt , quae vel essentiis rerum Limitatis- inhaerent, vel vi naturae insunt. Limitationesivero supe num iuss-' Y y a nasurales, renti
378쪽
naturales, quae per omnipotentiam Dei insunt, naturaliter in esse nequeunt. Disserentia
rias extra ordinaram Quicquid enti sinito inest, limitatum est, quemadmodum illimitatum, quod inest infinito. Limitationes determinationum essentialium essentiis rerum ita inhaerent, ut iis salvis tolli nequeant. Insunt autem enti finito praeter determin tiones immutabiles etiam variabiles, quarum nempe limit riones con Inuo Variantur a natura , R. hae vi naturae insimi. Limitationes constantes determinationum essentialium & quae a natura Variantur, sinat illae, quas naturales dicimus. Quodsi vero ponamus, omnipotentia Dei determinationes Variabiales aliter limitari, quam vi naturae limitandae suerant; quae . eum insum, limitationes eaedem sunt, quas supernaturales appellamus.
g. 398 In eo re Iione or inaria Deus rem conservit eum limitatonibus naturalibus I in extraominaria vero supernaturales ii dem inducit. Etenim in conservatione ordinaria Deus nat
s am sibi relinquit, ut nihil fiat contra naturae ordinem 3. 39s. , consequenter quae mutantur limitationes in rerum modificationibus 3. 83o. tol. , a natura mutantur . i4s. Cos L & g. 68. Psuol. rat. . Quatn-obrem cum essentiae rerum sint immutabiles g. 3oo. tol. ); in conservatione ordinaria nullae deprehenduntur in rebus limitationes, nisi quae vcl essentiis rerum inhaerent, vel vi naturae insunt. Quoniam itaque limitationes, quae vel citentiis rerum inhaerent, vel vi naturae inint, naturales silui g. 397. in conservatione ordinaria Deus rem conservat cum limitationibus naturalibus. I od ero
In conservatione vero cxtraordinaria natura sibi non
relinquitur, sed aliquid contra naturae ordinem fit s. 39s . .
379쪽
m Providentia s aliis nonnullic aurib. s. 337
Quamobrem cum miraculum seu supernaturale sit . si o CosmolJ, quod contra naturae ordinem fit s. s66. C s--Γ ; in conservatione rerum oetraordinaria mutatio re-hus, quae consereantur, inducitur supernaturalis. Quoniam itaque mutatio omnis rerum intrinseca in variatione limitum consistit I. 83i .. IA. , in mutatione sit pernaturali per omnipotentiam Dei variantur limites, ut insint, quae naturaliter incile nequeunt. Enimvero limurationes supernaturales sunt, quae per omnipotentiam Dei insunt, naturaliter inesse nequeunt . 397. . Patet ita-' que in conservatione extraordinaria rebus, quae conscrvantur , induci limitationes supernaturales. tauta erat
Atque adeo intelligitur, etsi ordo naturae atque mundi e dem actu, quo mundus ipse conservetur, hoc ipsum tamen. non obstare, quo minus fiant miracula. Etenim miraculum novum superaddit actum conservationi extraordinariae , qui abest in ordinaria. Nimirum in ordinaria actualitatem impertiri pergit Deus substantiis, quae in prima creatione ex nihilo produxit, & naturae vi resultant mutationes ipsis intrinsecae, unde pendent omnes in mundo mutationes. Astin extraordinaria Deus praeter hoc , quod substantiis achinalitatem impertitur, etiam inducit alios limites accidentales,quam quae naturae Vi inesse poterant atque debebant: id quod eidem
non esse impossibile supra jam evicimus I. 348 d. . 39 9. Deus mundum annilitare potest. Creaturarum enim Possibilitas a tiralitas continuo dependet a voluntate & potentia Dei annit lati o. 39o. . Quamobrem si Deus nolit mundo actualitatem nis mundi. amplius impertiri, ita existere desinit, ut nihil ejus amplius supersit. Enimvero si, pd existit, ita existere desinit,
380쪽
Patet itaque mundum annihilari, si Deus eidem actualita tem impertiri amplius nolit, consequenter dubitari nequit, quin mundum annihilare possit.
Nimirum mundus per omnipotentiam divinam existit, uamdiu avndem existere vult. Quamobrem si nolit eunem amplius existere, nec existet. Unde patet potentiam anni hi latricem non esse positivam, sed privativam; actus e-Him annihilationis consistit in cessatione actus conservat rii. Atque hinc porro liquidissime constat , potentiam a nihilationis non posse competere nisi ei , cui est potentia Creatrix, cum conservatrice eadem , hoc est soli Deo. In systemate propostionem praesentem aliter demonstravimus g. 863. pari. I. Iheoc nat. , ibidemque cetera quoque cubcimus, quae de potentia anni halatrice tenenda 8sq. er6qq Part. I. Tris. nat . Ceterum cum mundus annihil ri nequeat, nisi Deuseundem diutius conservare nolit; utrum anni hilandus sit, necne, constare nequit, nisi de voluntate divina certo constet.
- . 4Oo. umodo Mundus desinere nequit nisi per a dilationem. Etenim mundus de- cum mundus aliter prodire nequeat, nisi clementorum juxta Herepossit. principium rationis suffcientis i acta combinatione s. 3 i 6. ; mundus desinere nequit, nisi existere desinant elementa. Sunt vero clementa substantiae simplices . r 8a. Cosmolo, consequenter cum simplex interiri nequeat, nisi per annuhilationem f. 698. Ontol. nec ipsa per annihilationem deis . sinere possunt. Patet itaque mundum desinere non posse ausi per annihilationem.
Mundus igitur per se non vergit ad interitum , quemadmodum corpora hominum atque animantium, immo etiam vegetabilium : nec quicquam datur in toto universo, quod