장음표시 사용
381쪽
. De providentia F aliis nonnullis attrib. S. 339
an dicitur moles rudis & indigesta, hoc est, in Ciaesepia coexistentia juxta principium rationis sufficientis non sit.
sunt ordinata, consequenta nec ullae juxta idem continuo sese excipiunt mutationes. Nimirum Chaos ideo appellatur moles rudis , quia nihil
in codem distinguitur ab altero: sed ob massae uniformitatem se absunt, ut cum Scholasticis loquamur , sormae omnes, quae dant distingui. Id autem accidit, quando coexistentia non - .coexistunt ob rationem susscientcm ipsis intrinsecam , ita ut per determinationes intrinsecas minime intelligatur , cur hoc potius modo, quam alio coexistant I. 56. Ontes.). Idem chaos dicitur moles indigesta , quatenus nullus est coex-- istentium ordo: id quod denuo contingit, si rebus coexistentibus nullae insunt determinationes intrinsecae, per quas secundum principium rationis sussicientis ordinari pos lint. Haud dissiculter vero intelligitur , ni istiusmodi rudi & inis digesta mole nec locum habere posse mutationes, per principium rationis sufficientis explicabiles , cum non insint. per quae intelligatur, cur hae potius mutationes accidant. quam aliae. Immo nulla prorsus mutatio ex principio intrinseco provenire posse intelligitur, siquidem communi more in eo non concipias nisi extensionem, Qui chaos admittunt, vel idem per modum massar continuae sibi repra, sentant , quemadmodum id ipsum sibi imaginatur Cartesias; vel ut atomorum congeriem intersperso vacuo, quemadmodum olim fecit Democritus atque Epicurus, recentius Cassendus & qui cum eodem sentientes A tomistarum nomiis ne nuncupantur. Sunt adhuc disserentiae aliae in hypothesichaotica; sed eaedem extrinsecus superveniunt, prouti chaos vel a Deo creatum supponunt eius defensores , quemadmodum Carisus statuit , vel idem aeternum & ens a se pro- nunciant, quemadmodum legere est apud Lucretium e sed illas hic attendi opus non est.
382쪽
pisum. Auctum es. Etenim idea mundi prodit, si elementa rorum materialium juxta principium rationis sufficientis combinentur I. roo.), nec aliter combinari possunt, ut prodeat idea mundi, nisi per principium rationis suta cientis I. 316.). Quamobrem cum cadem elemcnta γ lio ordine coexistere nequitiat s. ueri. Cosma. , & quil, bet mundus propria sibi habeat elementa 318 j, si chic mundus existere non amplius debet, necesse est, ut haec clementa existere desinant, nec fieri potest, ut iis coexstentibus, cum ratio coexistentiae in ipsis continea-Eur, tum quatenus simul cxistunt, tum quatenus hoc potius modo, quam alio co istunt, I. et oet. Comol. , nulla insit coexistentiae ac modi comistendi ratio sufficiens. Quamobrevi cum mundus in chaos redigeretur, siquidem efiiceretur, ut nulla clementis inesset coexistentiae . ac modi coexistendi ratio I. 4o1. ; mundus in chaos redigi nequit, nec ex codem productus est. Ostenditur etiam hoc modo. Mundus a Deo creatur, dum elementa rerum materialium juxta principium ranionis QTCiciatis combinata ab eodem producuntur 34a. . Quamobrem non productus est cx mole, in qua .. coexistentia juXta principium rationis iussicientis non sunt combinata, ratione sussiciente coegistentiae ac modi coexistendi in ipsis elementis contenta . et o a. Comes.). Quo niam itaque chaos est istiusmodi moles, in qua coexiste tia juxta principium rationis siussicientis non sunt ordinata Aoro; mundus ex eodem productus non est. α'
383쪽
providentia F aliis nonnullis aurib. m. 361
Mundus a Deo conservatur, dum elementa juxta pris cipium rationis sussicientis combinata conse antur I. 391. , consequenter tamdiu existit, quamdiu iisdem actualitatem impertitur Deus g. 84a, para. L. Theol. nat. & g. 39 o. pari. II. Theol. nat. P. Quamobrem si desinere debet, necesse est ut desinant existere clementa. Enimvero clementa substantiae simplices sunt i8 et . Cosmol. , immo nisi substantiae simplices esse possunt 3. 314. . Quamobrem cum elementa desinere non possint,inisi per anni hilationem 698. ut =; fieri non potest, ut mundus desinat elementis in molem redactis, in qua nulla datur coegistentiae &modi coexistendi ratio , consequenter cum chaos sit m lcs , in qua coexistentia juxta principium rationis sussic, entis non sunt coordinata I. 4oa. , mundus in chaos r digi nequit.
Non est, quod excipias, cum plures possibiles snt mundi praeter eum , qui existit I. io I. Gλοί ) , & quilibet mundus propria sibi habeat elementa 3I8. ) , adeoque
praeter ea , quibus mundus hic constituitur, consequenter quae existunt, alia adhuc possibilia sint, & potentia Dei creatrix omnibus substantiis simplicibus praeter ipsum possibilibus producendis sussciat I. 34o. , non repugnare, ut prO- ducantur elementa juxta principium rationis sussicientis minime combinata , consequenter ut creetur chaos. Neque enim quaestio de eo est, num Deus chaos creare possiit, seu num chaos per omnipotentiam Dei existere queat : sed num ex eodem , s sumitur tanquam existens , mundus fieri possit. Eis adeo illud largiamur, hoc tamen negamus Rpernegamus. Fac enim existere istiusmodi elementa, quae secundum rationis lassicientis principium combinari nequeunt , deficientibus determinationibus intrinsecis, per quas intelligitur, cur hoc potius modo coexistere debeant
quam alio 9. 36. Ontes. I Cum idea mundi non prodeat, nisi elementis secundum principium rationis sufficientis inrisii Nou. Nat. Parad. ZE KOmb,
384쪽
eombInatis I. Ioo.', nec adeo nisi per hane eombInarionem possibilis intelligatur . 327. 328. ς omnipotentia autem divina essici non possit, nisi quod possibile I. 343. 3 4. Part. 5Theol. nat. ; nec fieri potest, ut Deus j ta principium rationis sussicientis in ordinem rediga , quae ita combinar nequeunt. Atque adeo pater, mundum ex massa rudi Jc indi-gcita, quae chaos dicitur F. 4or. , produci minime posse. Quemadmodum vero inde produci non pomit, ita nec ita idem redigi potest, neque inim sol istiusmodi coexiste
tiam essentia atque natura elementorum f. 3II. Cosemia. Ceterum hic tantummodo de mundo materiali sermo est. insuper jam habitis animabus hominum atque brutorum γelementorum quoque tantummodio mentionem i icimus Mersi nemo non videat, valere quoque de animabus , qua de hisce dicta sunt, si suo modo ad eas ratendant .. . 4O3, 3 .
Deus gubernat hoc universum. Deus mundum hune crea
vit propicr aliquem finem f. 33 8. , eumque talem fecit,
ut finem, quem intendit, per eum ex asse consequatur. 3 3 9. . Quoniam itaque ea , quae in mundo ex nexu rerum consequntur, a Deo intendi posIunt tanquam fines .s73. , ct fines omnes particulares ita sibi invieem ab e dem subordinantur, ut remotiorum media sint propiores, tandemque omnes simul medium finis ultimi s. 294.) ; di bium siti peresse nequit ullum, quin omnia, quae in mundo fiunt, dirigat in cum sinem. , propter quem mundum fecitia Quoniam itaque gubernatio mundi cst directio actionum, creaturarum stilicet, ad certum finem I. 899. para. L Thein
xui. Deus hoc uni 'osum gubernar.. Gubernationem universi non absimili modo iam demonstravimus in systemare f. 9oo. Part. L Neia. t.A ibidemquctalia da eodem evicimns, quae repetere nolumus, ne praeteς necessitarum simus proli&iores, cum demonstr.triones dat iacile huc transferantur, Erincipiis in intortoribus petitis.
385쪽
De Providentia s aliis nonnullis attrib. 363
Creaturarum concurrit s. 394. . Quamobrem cum omnia' volucrit ab aeterno , non demum quid in tempore vclit I9ro, determinatio autem voluntatis ad aliquid age dum , vel non agendum siti decretum I. 497. Part. L. Tiaoc , quin Deus ab aeterno decreverit mundum Conse varo & gubernare, atque ad adtioncs a Murarum concurrere dubitandum non est. Enimvero decretum Dei de Conlarvatione & gubernatione rerum omnium in hoc univcrso & concursu ad carundem actiones providentia est 9aa. Part. L. Neoc mi. . Datur itaque providentia
Quae porro de providentia divina demonstranda sum Tant , ca legi possunt in systemate s. 924. σέ- . Part. LTHoc nat. : ca igitur hic non repetimus. Similiter ibididem relegi possunt, quae de jure Dei in creaturas integro capite tradidimus I. 93 o. e seqq. Part. I. Theot nat. . Qui
enim methodi demonstrativae fuerit compos , demonstratio- . ares ibidem traditas facile huc transferet, principiis ex an- . terioribus petitis , etsi eadem retineantur . quibus ibi usi sumns. Nimirum brevibus hoe fieri non potest , cum multis opus sit propositionibus , quae demonstrandae sunt. si resolutio demonstrationum isthic loci cxhibitarum rite fiat, ex principiis antea evictis facile deducuntur. Neque enim nostrum jam est integrum systema Theologiae nat resis denuo condere: consultum tamen esse ducimus ea monere , quae observanda sunt, squidem quis ex notione Potius entis persectissimi , quam ex generali mundi comtemplatione idem truere malis.
386쪽
toris Uc- Intellectus, potentia & voluntas Dei sunt sufficiens ratiose auris creationis & existentiae entis finiti cujuscunque s 3so. ,-- . adeoque cum posita ratione sufficiente ponatur id , quod propter eam potius est, quam non est f. I 18. Ontol. , pO- , sito Deo uno ponitur ens omne finitum in actu , quod ex stit. Quamobrem nonnisi unus est Deus, qui mundi cre
Enimvero Deus idem, qui mundum creavit 344. & cujus potentia creatrix omni mundo possibili producendos cit 3. 341. , creaturra quoque omnes s. 389.) totumque mundum conse at I. 391. atquc gubernat s. 4o3. .
Quoniam itaque unus tantum est mundi creator, pir demon- ' prata ; unus etiam nonnisi conservator & gubernator est. Σuod erat secundum edi terIium. ,
Qui ad praecedentes demonstrationes animum advertit, in praesente nihil dissicultatis deprehendet. Elcnim ad cre tionem mundi requiritur intellectus , Voluntas atque potentia omnem prorsus limitationem respuens : Dei enim intes- lectus, voluntas atque potentia , quam rationem susscientem creationis evicimus f. 3so. , est omnis limitis expers III. I 88. 346. . Intellectus aurem, voluntas &potentia timirum expers insunt uni subjecto , cum ex notione entis perlectissimi deduxerimus, quae de singulis demonstrariis , mus, utpote quod perlectissimum omnes realitates in gradu absolute summo contineat I. I S. P. Unde patet, nos ra ' . tionem sussicientem creatiotiis mundi derivasse ex uno nomnisi subjecto. Insanire censererur , qui praeter causam mia nam , quam essectui producendo susscere agnoscit, plu- res adhuc admittere Vellet, vel saltem suspicaretur , forsan plure D siligod by GOoste
387쪽
De protidentia s aliis nominis attrib. me. 363
plures esse posse. Quamobrem s quis agnoscit , creati conservationem & gubernationem universi per ea de-
monstrari posse, quae uni subjecto insunt; et dubium superesse nequit ullum de unitate creatoris , conservatoris & gubernatoris hujus univers. Poterat quoque eadem unitas ex ipso nexu rerum omnium in universo demonstrari , vi cujus tanquam ens unum nonnisi ab uno dependae potest a Ore. '
g. 4O6. Non datur Deus nisi unas. Pone enim , si fieri potest, miras ruiplures dari Deos. Quoniam Deo insiunt omnes realitates in evicta. gradu abistute summo s. 93. , adeoque citam exissentia necessaria g. ao. : Deus unus ab altero non differt, comsequenter duo Dii non erunt nisi res idem bis positum f.
I 8 I. Iol. . Enimvero cum Deus unus sit crcator, conser
vator & gubernator hujus universi s. 4os. & potentia γjusdem omnibus substantiis simplicibus I. 34o. , Omnique mundo possibili producendo sufficiat 3. 343. I cur unus admittatur Deus ratio sufficiens est g. 3 6. OHOL , nulla vero cur plures admittantur , seu idem ens bis vel pluries pon tur. Quamobrem cum sine ratione sufficiente nil esse possit 3. 7 o. tol. ἱ nec plures Deos ponere licet, consequenter non datur nisi unus.
Nimirum nonnis unica est essentia divina I4. , nee rus unica existentia, nempe necessaria I. a I. . Duo igitur Dii sunt duo entia persectissima necessario sue per essentiam existentia I. ar. . Quamobrem si praeter unum Ponuntur plures , plures finguntur & quidem absque ulla rationis specie, quemadmodum ex demonstratione praesemtis intelligitur propositionis. Unius Dei existentia necessario admittenda ; ceteri finguntur. Deorum nonnisi pluralitas notio arbitraria est i sed arbitrium nostri. nullam etaeu rsalem.
388쪽
Deo Dania Etenim si possibilia primitiva secunda secundum principium si simili α- contradictionis combinantur , oriuntur ideae substantiarum d . simplicium 96. ) , consequenter & elementorum g.
38 a. Comat. 2 , quorum ulicriori coinbinatione juxta prin- cipium rationis sussicientis faetii corporum ac mundorum integrorum ideae resultant I. roo. . Quamobrem cum possibilia primitiva secunda nascantur rcalitatum , quae Deo insunt, diversia limitatione si . , & in clementis contineantur rationes ultimae corum , quae in corporibus deprchenduntur s. 39 i. cimol. , in substantiis simplicibus caedem insunt realitates , quae in Dco , nisi quod in Deo insint illimitatae, in istis limitatae , & quae in compositopcrcipiuntur, tandcm in istiusimodi realitates resolvuntur. Quoniam itaque similitudo consistit in identitate eorum, per quae entia a sic invicem discerni debent s. 19s. OmoLPitanta esse debet similitudo inter Deum & creaturaS, quam . . tam admittit differentia realitatum limitatarum & illimia /titrarum. Quoniam limitatio diversos admodum gradus habet; munus autem limitatum propius accodit ad illimitatum , quan magis limitatum : ideo similitudo creaturarum cum Dis eadem non eis, sed admodum variat. Unde majorem u- . militudinem cum Deo habent animae humanae, quam br vorum ἔ majorem animae brutorum , quam elementa- Et quoniam in corporibus realitates, quae insunt, distincte non percipimus f. Io I. Pochol. rat. ); similitudo animae cum Deo obicrratu facilior, quam corporum.
389쪽
De Providenti s aliis nonnullis attrib. s. 367
g. 4o8. Numen prurium dicitur , quo utimur ad significandum Ninen pra- individuum prium quod Ita Adamus nomen proprium est: quia eodem utimur ' ad significandum primum hominem . qui a Deo condi
4O9 Vocabatum Deus es nomen proprium. Etenim non datur Euald n nisi Deus unus g. 4o6. Vocabulo igitur hoc utimi r mensit -- ad significandum nonnisi cns singulare, sive individuum. ealisiam Quamobrem cum nomen proprium sit , quo ad significan- Deus. dum individuum utimur I. 4o8. ; vocabulum Deus RO'men proprium est.
Nimirum hoc vocabulum in eo, quo sumitur sgnifica tu I. 14. ) , hoc est , in proprio tribui nequit nisi enti sit. gulari, & ad hoc ipsum significandum eodem utimur. Erins enim, qui plures per errorem admisere mos , eodem usi fuerint tanquam appellativo ; id tamen cum nonnisi per eris rorem factum suerit, veritati nullum erat praejudicium. Sufficit, quod salva desnitione tribui nequeat nisi eriti uni, a deoque enti cuicunque alteri tribui nequeat nisi in sensu im. proprio , per quandam metaphoram. Probe autem notan dum est , non requiri, ut nomina propria habeant significatum euentialem , qui vi derivationis seu per etymologiam ipsi competit. Absit itaque , ut quis sibi persuadeat, nos contendere vocabulum Deus csse nomen essentiale , dum i- psum proprium esse contendimus. Significat tamen essenistiam Dei per impostionem. Unde D. Trimus nomen Deus nomen narurae pronuneiat, quoad id, ad quod nomen est imberositum: sit ita, quod vi e mologiae aliud quid denotet.
390쪽
MMDum Plura in pnesenti non addimus , non quod ex noti Oenerale. ne entis persectissimi demonstrari non possint, sed quod ex systemate retentis iisdem demonstrationibus huc transferri ' possint, nisi quod principia eadem non ex systemate , scd . .
cx anterioribus petantur. Etsi enim alia definitione Dei nominali sumta quaedam immutandae sint demonstrationeS, .non tamen ideo immutandae sunt omnes, quoniam non demonstrationes omnes immediate in definitionem nominalem Dei resolvuntur, sed mediantibus principiis communis bus ex diversis definitionibus deductis : id quod methodi peritis satis cognitum atqne persip ctum est.