장음표시 사용
601쪽
Deo tribuantur membra corporis humani, docuimus in systemate 3. Io 3. pari. I. Theoc nar. , & in superioribus ostem dimus 3. I 6 I. r63. Usqq. , ut loca S. S. In perversum sensum trahere nequeat eorundem gnarus.
itim anilro- ωην m praesentina cognoscere , quia in organa senserta agunt.
pomorphismi Erentin Deus per concursium suum praesentia a praeteritis erasti em atque suturis distinguit g. 939. pari. I. Theol. nat. 2. Falusum. sum igitur est , quod eadem cognoscat , quia sensibilia
in organa ejus sensioria agunt s. sos. Log. P. Quamobrem cum erret, qui propositionem falsiam pro vera habet I. 6 a 3. Log. ; evidens est, anthropomorphitas errare , dum Deum statuunt praesentia tanquam praesentia ideo cognoscentem , quia in organa ejus sensoria
agunt. Fundamentum anthropomo hismi crassicum in eo constat, quod non alius modus agnoscatur possibilis ea, quae . sunt ac fiunt in mundo maioriali, cognoscendi nisi beneficio organorum sensoriorum , in quae sensibilia agunt, quemadmodum jam ante annotavimus not. f. 38 a.); patet ipsum in Lystemate fuisse eversum , ubi modum exposuimus, quo Deus praesentia tanquam praesentia agnoscit. Cumque ex principiis rationis idem penitus non subvert tur, nisi ubi ostenderis, praeter eum modum, quo nos ea, quae sunt ac fiunt in mundo materiali cognoscimus, alium adhuc possibilem, qui convenit substantiae simplici infinita corpori nulli organico unitae; inde porro liquet, non esse inter superfluas subtilitates reserendum, quod modum istumdifiniverimus. Etenim per systema nostrum excludere quin
que Voluimus omnes errores, qui circa Divinitatem committuntur.
602쪽
De Anthropomorphismo, Materiali O m . 8s
mat Muro morHira dum Deum praeterita vi ima- Idem ab orationis cognoscerestituit. Etenim Deus praeterita tan- rius everia quam praeterita sibi repraesentat per dependentiam prae- titor. sentium ab iisdem . 94 o. pari. I. TLA. nat. . Falsium
igitur est, quod eadem cognoscat vi imaginationis s. sos. Logd. Quamobrem cum anthropomorphita hoc affirmet aes. 39o. ; ipsum errare manifestum est s. 62 3. Log. .
Ad sundamentum antropomo hismi crassi etiam reseratur, quod eum amplexi sibi imaginentur non alium modum praeterita sibi repraesentandi possibilem esse, quam qui imaginationis ope fieri solet. Quoniam in systemate osten- dimus dari modum adhuc alium praeterita cognoscendi, qui Deo substantiae simplici illimitatae conveniens; in eodem totum anthropomorphisini crassi fundamentum jam subvertimus. Eo autem subverso, corruit hypothesis male sana, quod Deus habeat corpus, quale est humanum, consequenter cum ipsa in auram abeunt errores Ceteri omnes, qui ex eadem necessario consequuntur. Ut tamen appareat
hypotheseos quoque absurditatem patere per ea, quae inde deducuntur; ex abunddite superaddere lubet propositionem sequentem.
g. 6OI. Errant Anthropomorphitae, dum Deo tribuunt sosis in Errares Amsignificatu proprio ου imaginationem 'apris fic dictam atque thropomoris praesentiam localem. dumque a mox eum manuum ope D-phirarum cere, quicquid extra se operatur. Etenim Deus sensu & notati imaginatione caret g. III. pari. I. Theol. nat. , neque sensius I. Io 96.part. L. Neri. nai. g. II 8. para. LI. Neon
603쪽
186 Pars II. Sin. II. Cap. III.
Theotnat. . Localiter praesens esse nequit . Io 42. pam . I. TleL nat. , totus praesens toti mundo & totus pra ' sens singulis cjus partibus citra multiplicationem & dlis sionem Iut . io 49. pari. I. Theol. nat. . Potentia divina, qua possibilia omnia ad actualitatem perducere potest 343. 8art. I. Neol. t. , non modo magnitudine differt a potentia naturae & animarum nostrarum, verum ipsa specie, seu alterius prorsius generis est . 776. parri L nea. t.). Quamobrem, cum Anthropomorphitae Deo sensus 3. 383. atque imaginationem in significatu proprio timbuant s. s89. , praesentiam ejus localem iaciant g. s 960, cumque ope manuum facere statuentes, quicquid extra se operatur s9a. potentiam divinam ejusdem generis cum humana statuant; qui in hisce omnibus errent, extra omnem controversiis aleam positum est . 6 a 4. Log. .
Quoniam propositio contraria refutatur eo ipse, dum v ra demonstratur 3. Io 3s. Log.J, veras autem propositiones jam demonstravimus in systemate; omnes Anthropomo phitarum errores in systemate jam resutavimus. Quota quis demonstrationes ibidem propositas probe perceperit; Verendum non est, ne in ere rem ullum in anthropomor-phismo crasso fluentem incidat. Neque etiam metuendum, ne, quae de Deo humano more dicuntur in S.S., insevsupe verso accipiantur, quin potius ex sectione pi in aliquido comitat, quod principia nostra vero sensui distincte explicam
olis in ca , quae sium in universis, attentus hodie demiun,
604쪽
De Anthropomorphismo, Materialismo me. 38
quid fieri debeat, seu quid facere ac polittere velit,
decernat; non ab aetemo decrevit omnia simul, quae in tempore fieri debent. Aut igitur non omnia praescrivit ab aeterno, ut decernere ab aeterno potuisset, quae fieri u lit , aut ab aeterno omnia decernere noluit. Quodsi ab aeterno omnia praevideri non potuit, intellectus ejus i mitatus est tum quoad objectum, quatenus non cognoscit omnia possibilia, sed quaedam ejus cognitioni subducuntur, tum quoad modum cognoscendi, quatenuS non
cognoscit omnia simul, sed quaedam saltem successive. Quodsi ab aeterno omnia decernere noluit, necesse est, Ut distincte omnia cognoscere noluerit, adeoqtie idea mundi, quem producere decrevit, confuse ac obscure percepta involverit, quae demum distincte percipiuntur, ubi fiunt, consequenter intellectus limitatus denuo est quoad modum cognoscendi. Et in utroque casti nec intellectus divinus, nec voluntas est purus seu unicus &immutabilis actus, verum tam ille, quam haec Deo tribui debet tantummodo per modUm facultatis. Quoniam im
licctus noster hoc modo limitatur quoad objectum &quoad modum repraesentandi objecta s. a 79. I Flacem'r. , ac nemo non in seipso experitur, quod propterin demum in tempore decernat successive, quid facere ac permittere velit, attentus ad ea, quae fiunt; qui Deum ita rebus providere statuunt, ut attentus ad ea,
quae fiunt, hodie demum decernat, quid fieri velit, Deum
ad similitudinem animae nostrae concipiunt & tacite admi runt, quae limitationes in eundem inferunt, etsi eidem non tribuant corpus, quale est hummum, ut organo- Ium Ope cognoscat, quae fiunt, & faciat, quod extra se operatur, quemadmodum sentiunt Anthropomorphitaeo, I 8a. 39a . . Quoniam itaque Anthropomorphistae lunt, Ee ee a qui
605쪽
qui Deo eqi iem corpus humanum non tribuunt, eum tamen ad siumlitudinem animae nostrae concipientes tacite admittunt, quae limitationes in eundem inserunt s. 38o.); qui Deum prorsus incorporeum rebus in hoc universo ita providere statuunt, ut ad ea, qUae fiunt, attendat & hodie demum, quid fieri debeat, seu quid facere ac permitatere velit, decernat, Anthropomorphistae siunt.
Equidem cum Deus rebus in hoc universo ita provideat, ac si ad ea, quae fiunt, alaenius hodie demum decerneret, quid fieri debeat, seu quid facere ac permittere velit f. 938.
Part. I. Theol. nat. ; anthropomorphismus equidem subtilis nullum infert in iis, quae ad providentiam divinam spectant, errorem: quodsi tamen haec revera ita fieri supponas, quemadmodum faciunt Anthropomorphistae, in summam Divinitatis persectionem injurius es. Quoniam Deus per concursum suum praesentia distinguit a praeteritis atque fu- . 'ruris 3. 9 39. Part. I. Theoc nat.), quae omnia simul ab aeterno praescivit 3. I 6 o. s 34.part. I. Theol. nes ), &quicquid ab aeterno 3. 6 o . Part. I. Theol. nat.), unico Voluntatis actu 3. .. seto. part I. Theol. nat. decrevit, in tempore facit, quem- admodum decrevit F. sas. pari. I. Theol. nat.); de eXec tione decreti, quo providentia continetur f. 922. pari. I. Theol. nat.), s sermo fuerit, dicendum est, Deum atten- dere ad ea, quae sunt in ut verso, ac facere & permittere, quae libuerit, aeterno scilicet ac immutabili decreto convenienter. Et hoc modo de executione decreti providentiae loquitur Scriptura sacra. Qui vero, quae de executione decreti docentur, ad decretum ipsum applicant, eadem invita ; anthropomo hismum subtilem in eandem inserunt, qui quantum tolerari possit in hebetioribus, docuimus alibi uol. 3. 938. para I TMοι nat. . Theologum tamen ab hoc errore immunem esse oportet, cujus est ultra vulgus imperitum sapere in divinis. Vanus est illorum metus, qui sbi persuadent, superfluas fore preces, squidem decreto divino omnia futura in hoc universo jam ab aeterno suerint de
606쪽
De Anthropomorphimo, Materialismo mc. 389
terminata. Etenim Deus ab aeterno quoque praescivit preces in tempore ad ipsum iundendas ,.sa 4. pari. I. Theol. nat.),&sapientissime decernens omnia 3. 643. pari. I. TheoLmrt. earum in decernendo habuit rationem 3. 5 I9.part. L. Theol. nat. rebusque providet per nexum rerum in hoc universo 3. 927. pari. I. Theotnat.) sapientia & bonitate sua constitutum f. 74I .part. I. Theot nat . . Quando preces ab homine actu funduntur, Deus ad easdem concurrens s=.874. Part. I. Theodnat.) eas jam actu fundi cognoscit . 939. part L Neu nat ), praescientiae suae infallibili convenienter
3. 32. pari. I. Theol. nat . Et dum creaturas conservat 3. 8 3. pari. I. Theo nat.) & adactiones carum concurrenso. 87 . Part. I. Theol. nat 3 vires agendi largitur 3. 876. Part. I. Neotuat.); quod precum intuitu ab aeterno decrevit per demonstrata, in tempore jam actu sit F. sas. Part. l. Theoc nat), decreto immutabili convenie iter 3. 6o9. pari. I. Neol. nat). Quoad precantem adeo eadem precum utilitas & necessitas, seu ad precandum obligatio est, quae foret, si Deus ad preces attentus nunc demum deis cerneret, quid seri debeat. Ut hebetiores facilius capiant, quae sine acumine dissiculter capiuntur; smili dicta illustrare lubet. Ponamus te certo nosse, crastina luce adventurum Sempronium te rogaturum, ut famulum tuum nuptiis suis interesse permittas. Ponamus porro te decernere,
quod id permittere velis, ac praeterea statuere, quid fieri
debeat, ne ejus absentia tibi noceat. Ecquis non videt, ubi decretum exequeris, a quo propter Voluntatis constantiam recedere non vis; perinde esse, sive tum demum singula decernas, ubi a Sempronio rogatus fueris, sive id fiat, quam primum te ab eodem rogatum iri certo cognoveris Quoniam in decernendo nulla temporis habetur ratio, sed tantummodo rerum, quae sunt ac fiunt in tempore; eadem prorsus ratio est, nec in rebus quicquam mutatur, quan tumcunque ponas tempus , quo ex praescientia decernitur, Consequenter nec circa decretum divinum aliqua oritur dissicultas, quod factum fuerit ab aeterno ex praescientia aeterna.
Cumque de quolibet casu alio idem intelligatur verum,
607쪽
quod de uno diximus; nec de deereto divino quoad singula quae in mundo fiunt, aliqua superesse potest dissicultas.
Patet itaque Deum non minus dicendum exaudire preces hominum, si decreta aeterna tantummodo in tempore exequitur, quam si in tempore demum decernit, quid fieri velit. I. 6 3. Anthropomorphistae statuunt, Deum arrentum ad ea, qua fiunt in mundo, demum decernere, quid facere aut permittere
velit. Etenim anthropomorphistae Devin concipiunt ad similitudinem animae humanae, non attenta differcntia, quae inter ens limitatum & illimitatum intercedit I. s 8o. . Quamobrem cum nos attenti ad ea, quae fiunt in mundo, decernamus, quid in dato casu facere, aut permittere velimus; Deum quoque attentum ad ea, quae fiunt in mundo, demum decernere statuunt, quid facere, aut permittere velit.
Decreta adeo temporaria ad anthropomorphisinum sutatilem pertinent. Sociniani ea defensunt, propterea quod liberas hominum actiones a Deo praesciri non posse opinantur, falsa notione libertatis delusi. M qui eadem propugnant, etiamsi Deum hominum quoque actiones liberas
ab aeterno praescivisse admittant; sine omni ratione hunc errorem amplectuntur. Si vero rem penitius inspicias, revera tum cum Socinianis sentiunt, quando ad decreta Dei temporaria coniugiunt: neque enim alia de causa d cretum aeternum suspectum est, quam quod libertati humanae videatur inimicum, etsi notionibus confusis impliciti, ex quibus sese extricare nesciunt, non advertant, quodnam sit, quod dissicultatem decreto aeterno assensum praebendi parit. Atque hinc elucet necessitas Systematis veri nominis,
in quo veritates omnes inter se connexae ealbentur, ut earundem appareat consensus ac mutua a se invicem dependentia, ne inscuin contradictoria incidamus: id quod hominibus a Systematis veri nominis alienis selenne est. . , g. 6 4. Diuiti eo by Gooste
608쪽
De Anthropomorphismo , Materiali mo S. VI
rum actiones creaturarum abier determinas, quam per essen- rerum qua riam es naturam earundem determinanturi Pone enim an-lis in byostropomorphistas admittere, quod actiones creaturarum thesi AEUM Per naturam & essentiam earundem determinentur, etiamsomorphi 'quando Deus in tempore decernit, quid fieri debeat. 8am' Aut igitur decernit, quod per naturam & essentiam croaturarum eventurum absque isto decreto; aut quod decernit, minime consequitur. Quoniam in utroque casu decretum temporarium superfluum est; necesse est iuxta anthropomorphistas, ut Deus vi decretorum temporari
rum actiones creaturarum aliter determinet, quam per ese sentiam & naturam carundem determinantur. E. gr. Ponamus desectu pluviae interitum imminere segeti, & precibus ad Deum fusis pIuviam laetam coelitus delabi. Quodsi Deus dum demum, quando preces ad ipsum
funduntur, decernit pluviam; ejus nullae causae naturales in serie rerum continentur, adeoque necesse est, ut Deus determinet quasdam causas ad actiones alias non secumras, veluti ventum ad spirandum ex ea plaga, unde advehuntur nubes, cum alias ex eadem non spiraret, neque adeo nubes
adveheret. Similiter si Deus globum ex tormento emissuma precante tum demum averti decerneret, dum precatur, necessarium esset, ut vel directionem globi absque caua naturali immutaret, vel motum in homine determinaret
Io eidem sese subduceret. Anthropomorphistae hoc mo-o sibi imaginantur gubernationem divinam; sed quantum a veritate absint, ex iis intelligitur, quae ad propositionem
inuis pomorphisa perpetua adminant mimacula in re- Minacia
609쪽
iramorphse decernere, quid a creaturis fieri velit 3. 6o 3 3, atque
sarum mul- vi decretorum temporariorum actiones creaturarum aliterii sicatio. determinare, quam per essentiam & naturam carundem
determinantUr g. 6o 4.). In essentia igitur & natura earundem non continetur ratio sussicicns actionum carumdem , sed in decreto Dei temporario & huic convenim- te actione divina in creaturas, cum non per essentiam &naturam creaturarum, sed per decretum Dei tempor rium di actionem in creaturas huic convenientem intellia gatur, cur hanc nunc edant actionem s6. Onto AEnimvero miraculum est, cujus ratio sufficiens non continetur in essentia & natura creaturarum I. si o. Cosimil& s. 7 o. Ti. I sch. rat P. Actiones itaque creaturarum videcretorum divinorum aliter determinatae a Deo, quam per essentiam & naturam earundem determinantur, mι- racula sunt, atque adeo patet, Anthropomorphistas perpetua admittere in rerum natura miracula.
Equidem non ignoro, extraordinariam istam actionum creaturarum directionem non haberi pro miraculis ab Anthropomorphistis. Nemo tamen non videt, qui ex notionibus distinctis ratiocinari suevit, negari ab ipsis, quod negari non potest. Neque enim inter id, cujus ratio sufficiens in essentia & natura rerum continetur, &id, cujus ratio lassiciens in essentia & natura rerum non continetur, non datur medium s. 33. Ontia.). Quoniam itaque nemo non admittit, id naturale esse, quod rationem sussicientem in essentia & natura rerum agnoscit g. s o9. COMM. ; fateri quoque cogitur, non naturale seu miraculum esse, quod rationem suscientem in essentia & natura rerum non habet si o. cimol P. Quamobrem si ponas, Deum ad preces Titii avertere globum, ne feriat caput ejus, retinendo directionem, juxta quam ex tormento explosus sertur, in idem impacturus: mutatio directionis a Deo absque causa naturali facta miraculum utique erit. Absit autem, ut tibi per, suadeas '
610쪽
De Anthropomorphymo, Materialisimo m. 393
suadeas veritatem nocere praxi; ostendemus potius suo Io.co , quod ad eandem maxime conducat, error autem ebdem noceat. Quamvis enim in systemate monuerimus t. 3. 938. pret. 1. Theot nax. , errorem istum praxi magis favere, quam nocere, ubi quis fuerit hebetior, quam ut capere possit, quomodo cum prassicientia divina & futur rum contingentium determinata Veritate ab aeterno libertas hominis in agendo consistere possit; id tamen non ab hi-
te intelligendum est de praxi omni, sed secundum quid de
praxi praecipua ossiciorum erga Deum. Etsi autem error aliquis non noceat praxi praecipuae, hoc tamen non Obstam te supersunt casus quidam rariores, in quibus obest. De his autem apertius dicemus in Philosophia morali, ubi omnem ossiciorum erga Deum praxin penitus explicaturi sumus: Veritas nunquam nocet, nisi in abusum trahatur; error vero per se nocuus est, nec semper evitari potest, quominus noceat. Semper igitur praestat veritatem agnoscere, quam errore imbutum possidere animum. Quod mundi
persectionem tollant & hoc ipso in summam Numinis per-octionem injurii sint, qui per decreta Dei temporaria mi
xi essentias rerum ex causeram finalium contemplati Anthro ne a Deo eratas fatuunt; Anthropomorphisia sunt. Etenim mur masquando nos ideam alicujus entis nondum existentis & de μMilis circa quo antea nondum cogitaVimus inVenire Volumus, fi- Heas rerumpem quendam eidem praescribimus, & ex ejus noti ' ne evoluta deducimus , quales eidem tribuendae sint d ter*inationes intrinsecae , ut illi conPquendo inserviat. v. gr. Ponamus inveniendum esse automaton planetarium, quale invenit & in peculiari Tractatu , qui in operibus posthumis legitur , descripsit Hugenius. Imentor sumit, machinam repraesentare debere motus planetarum , qu les in coelo observantur. Fine hoc sibi proposito, aut m