장음표시 사용
681쪽
connexae, in arbitrio Dei positum videtur, quas huic series
rerum inserere, quas ex eadem eximere voluerit. Unde
denuo persectioni ejus summae haud convenire videtur , quod rebus homini nocuis, malorum physicorum causis, in eadem fecerit locum. Dissicultates itaque, quibus angitur animus, circa mala physica dc moralia huic seriei rerum innexa, non superantur, nisi essentiarum necessitatis & rerum nexus plenissime convincaris. Sane ab hisce princ. Piis ea pendent, quae ad fundamentum Manichaeis subvertendum in demonstratione propositionis praesentis ex systemate nostro supposuimus, quemadmodum clarissime constabit, si eorum demonstrationes in sua principia resolvere . Volueris 3. 992. Log.). Esentiarum necessitas & rerum nexus a priori patet per originem idearum in intellectu divino ex ipsa Dei natura in superioribus deductam 3. 87. &seqq. . Nullus igitur dubito fore, ut, qui eam attenta men- . te pervolverit, modo non desint lumina ex Ontologia &Psychologia haurienda, & animus ad conservandam atten-. υ tionem in longa rerum meditandarum serierite dispostus, in argumento dissicillimo luce meridiana fruatur. Haec ideo moneo, ne quis Logicae non satis peritus sibi persuadeat, ex sola demonstrationis praesentis perlectione eam nasci comvictionem, quae ab omni repugnantia in assentiendo libera 99I . 369.L .): successive enim non in instanti ac per
saltum gignitur assensus f. 993. Log. , quemadmodum in
Horis subsecivis uberius ad captum communem a me eXpo situm memini Trim. Ueria. A. II 39. num. 3. Idem obserVare velim de demonstrationibus ceteris, quibus tanquam cuniculis subterraneis propugnacula errorum in Theologia naturali noxiorum subvertimus in hac Sectione secunda.. g. 66s. VtasMa- Manichaeisimus sal a L pothesis es. Etenim Manichaeinissae mi. summae Dci persectioni, inprimis bonitati divinae repugnare arbitrantur, quod mala physica & moralia dentur in mundo ac inprimis Linctitati cjus adversari opinantur
682쪽
De Pagam o, Manichaismo, Spino semo me. 66s
mali moralis permisonem c . 662. , ac ideo praeter Deum Verum, ens summe perfectum I. i . , fingunt principium malum, ab eodein diversium atque independens s. 66 3 , a quo utrumque malum derivandum s. 66 I. . Enimvero errant, dum sibi persuadent, mala physica & in ratia in hac rerum serie contenta summae Dei perfectioni, ac inprimis bonitati ejusdem, & mali moralis permissionem sanctitati ejusdem repugnare g. 664.3. Quoniam itaque propositionem veram pro falsia habet, qui errat I. g. 6 a 3. Log.9; Manichaeismus falsa hypothesis ist.
Quodsi quis excipiat, Manichaeismum nondum esse su scienter resutatum, propterea quod haeretici, quae sub Manichaeorum nomine Ecclesiam infestarunt, statuerunt m teriam independenter a Deo vi propria ab aeterno existentem esse istud principium , unde derivanda sunt omnia mala, quae dantur in hoc mundo not. f. 66α.) r dubium hoc equidem jam sustulimus ); ne tamen ejus quid superesse videatur, sequentem addere lubet propositionem.
Materia non Misit vi propria independenter ab ente alis. Inde pendem Etenim materia est extensium vi inertiae praeditum . 14s. tia materiae cimol. . Sed quod extensum est, a se esse nequit s. 48. in existenia pari. I. Theol. nat. . Materia igitur ens a se esse nequit. δεμαι a. Quoniam astitas est independentia existentiae ab ente alia 3. 28. pari. I. Neon nato ι materia independenter ab e
te alio existere nequit. - Manichaei admisere, Deum esse ens a se &- independenter ab omniente alio existere, ideoque aeternum esse. Pra ter Deum Vero non agnovere ens aliud a se, quod itidem independenter ab omni ente alio existat, adeoque aeternum 'st, quam materiam. Quamobrem si materia non existit dependenter ab ente alio, quemadmodum ostendimus;
683쪽
quod a Deo in actualitate sua dependere debeat, faciIe pater. Quodsi excipias, dari posse aliud ens, quod quoad existe
tiam a Deo dependeat, & a quo facti sit materia; depe dentia materiae in actualitate sua a Deo non tollitur, sed tam tummodo efficitur mediata, nulla in hypothes Manichaeis utilitate. Etenim sive materia immediate, sive mediate a Deo dependear in existendo, si ab eadem dependeant malam hac rerum serie, haec ipse a Deo dependent, consequen ter dissicultates , quibus tollendis conficta est hypothesis Manichaeismi not. β. 662. , minime tolluntur. Atque ea de causa materiam, mali principium ex eorum mente, inde,
Pendentem secere. a Deo not. g. 663, - . 667 ..d aram A materia in exissentiam mod carionilias sivis ab ente a ex by ths lis prorsus inde pendens; elementa rerum materiaitam sunt entiaκmauria a se , mundus aternus , omnia in eodem absoluta necessate unc, prorsus inde eque Deo relinquitur, nis nuda ejus id .. Etenim materiae pendomit phaenomenon substantiatum est . 3oo.. Como J, adeo- consequia, que instar substantiae apparet, Vero ipsa corporum
irin Ωbstantia est a 99. Comes. Quamobrem cum in corporibus nihil. detur substantiale praeter entia simplicia I. 377- ω A. , eorporum elementa I. 18 a. Cosmon , quibus aggregatis oritur extensum . aeti Casina. . quos
materiae nomine venit f. t axi ipsema , materia non ex stit, nisi quatenus elementa corporum seu rerum materia lium existunta Quodsi ergo materia in existentia sua abente alio non dependet per ρ thes nec elementa rerum materialium. in eadem ab alio ente dependenti Enimvero independentia existentiae ab ente alio astitas est a 8. pari. I. Ne . nat. x Quare si materia in existendo abente alio non dependet; elementa rerum inaterialium Qu
684쪽
Quoniam ens a se nullum existendi mitium 'habet
3 6. para. I. Theol. nat. , adeoque aternum est s. 39. pari. I. Neoc nat. I elemenda Vcro rerum materialium in hypothesi materiae ab omni ente alio in existendo & modificationibus suis independentis sunt entia a se per demon-srata ; Clementa rerum materialium aetcrna sunt. Qua re cum mundus existat, quamprimum elamenta rerum materialium existunt, quorum nonnisi aggregata sunt corpora s. 176. 18 a. O mol.) , mundum materialem consti-
euentia I ii 9. cimo ) ; in hypothesi materiar ab omniente alio quoad existentiam & modificationem indepe dentis mundus aeternus est. χuoderat secundum Si materia in suis modificationibus ab omni ente alio independens per hapothes non datur mira cam in ente quodam alio ratio, cur hoc potius modo modificetur, quam alio β. 8s i. Oneto A conliquentcr ea unice continetur in ipsa materia rci. onari. J. Quamobrem cum posita ratione sussiciente ponatur id , quod per eam potius in quam non est ri8. Onto ; impossibile est , ut materia aliter modificetur, quam modificatur, consequenter quia absolute necessarium est , cujus in se seu absolute spectati oppositum impossbile f. 3o a. tol. , modificationes materiae omnes absolute necessariae sunt. Enimvero modificationes omnes in successione modi unius in locum alterius a se diversi consistunt s. o . tot. , & in modorum numero sunt, quae inti modo insunt, modo non insunt 3. Isa. Onu , Quamobrem quicquid in mundo materiali evenit, in hypothesi materiae ab omni ente alio independentis absoluta necessitate fit. uod erat Iertium '
685쪽
Denique si materia in modificationibus sitas ab omniente alio independens per spolias nec a Deo in iisdem dependere potest, consequenter in Deo nihil datur rationis, cur materia hoc potius modo modificetur, quam alio f. 8s i. Onto Ipsi adeo nihil relinqui potest, quam quod mundum hunc cognoscat, consequenter in hypothesi m teriae ab omni ente alio independentis, Deo intellectis persectissimo praedito g. ii 3. , non relinquitur nisi nuda
mundi idea. diuod erat quartum. Quartum ostenditur etiam hoc modo. In hypothesi materiae ab omni ente alio independentis omnia in mum do absoluta necessitate eveniunt vi num. 3. Quoniam ,
itaque quod necessarium atablute immutabile est I. asa. DL9: stante hypothesi via nihil in iis, quae in mundo materiali eveniunt, a Deo mutari potest. Deo igitur, intellectu perfectissimo praedito I. ii 3. , nihil relinquia
tur , quam ut mundum cognoscat, seu non relinquitur nisi nuda mundi idea. . .
Deduximus hic, quaenam ex hypothes materiae tum qu ad existentiam, tum quoad modificationem ab omni enae alio independentis necessario consequuntur, citra cujus' piam injuriam. Neque enim iam nobis de eo quaestio est, quid hic, vel ille statuerit, qui istam hypothesn amplexus; sed quid ea posita ponatur. Fieri autem posse, ut, qui
hypothesn aliquam defendit, non videat, quaenam eX ea necessario fluant, adeoque contrarium statuat, veritatem. cum errore miscens, nemo est, qui nesciat.
686쪽
lymis connectitur, sea Mamclaus Fatalista est. Etenim si Misti is ria in exis retia & modificationibus suis ab ente alio non re ea dependet, omnia in mundo absoluta necessitate fiunt f. 667.). Quamobrem si Manichaeus principium malum, a quo veniunt mala in mundo per ipsius hypothesin I. 663. , explicat per materiam ab omni cnte alio tum quoad existentiam, tum quoad modificationes siuas independentem, nec propriae hypothesi contradicere velit; omnia in mundo fatali necessitate fieri defendat necesse est. Quoniam itaque Fatalista est, qui absolutam omnium necessitatem defendit g. sa8.); Manichaeus, qui principium malum 'habet pro materia ab omni ente alio quoad actum & in dificationes suas independente, Fatalista est, & Fatalisinus
cum Manichaeisino tum conne nitur. Manichaei haeretici sita enim appellare lubet eos, a quibus error antea dudum notus nomen habet materiam Deo. coaeternam & ab eodem independentem habuere pro prin- . cipio malo, unde derivanda sint mala tam physica, quam . moralia in universo. Constat vero, eos absolutam omnium
necessitatem defendisse. Ex demonstratione propositionis praesentis intelligitur, quod hoc fecerint vi hypotheseos suae. Dicuntur fatalismum extendisse ad ipsas hominum actiones,' consequenter defendisse Fatalismum universalem f. sa8.
Enimvero necesse non est, ut, qui omnia in mundo materiali absoluta necessitate fieri defendit, animam libertate in mes destitutam assime
Si in t thesi Manichrismi principium malum ex , Dei ascatur per materiam ab omni enIe alio in exsentia E mod, cum Min stramnisas inde nantem ἰ Deismus cum Manichaismo con- ch mo conis nectitur. Etenim si materia in existentia & modificationi- nexus.
hus suis non dependet ab ente alio a se diveris, Deo non Pppp a relinis
687쪽
xelinquitur, nisi nuda idea mundi eidem coaeterni I. 6 6 . . Quamobrem si in hypothesi Manichatani priripium ma-
Ium explicatur per materiam ab omni ente alio independentem, tum quoad existentiam, tum quoad modificationes ; vi ejusdem Deo relinqui nequit nisi nuda idea mundi cidem coaeterni. Enimvero si quis mundum statuit Deo coaeternum, nec ipsi concedit nisi nudam idem ejus, Deista est .ss . . Patet itaque, si in hypothesi Manicharismi principium malum explicetur per materiam ab omni cnte alio in existentia & modificationibus indepem' dentem, Deisinum cum Manicharismo conuecti.
Ostendimus hic, qtrumam ex hypothesi necessario cons ' quantur , ut pateat, quinam errores cum eadem snt conis Dexi. Non tamen ideo negamus, fieri posse, ut Deis a non sit Manicitieus, qui illam amplectitur : nequo enim Omnes eo acumine praediti sunt, ut vim hypothesium suarum peniatus perspiciant. Usum autem habet proposito presens, ut Manichaeus , qui Deisimum reprobat, absurditatis hypotheseos suae redarguatur : id quod & in similibus casibus to
uando Si in Liportis Marichaeiseni principium malam expi Manicha, catur per ens a sie intelligens, seu Deum malum; in mundo Umus Fata' omnia fiunt absitata Becessitate necesse non es. Et im siti a non principium malum perinde fuerit ens intelligens, quem-ιωnectatur. admodum bonum; utrumque operari potest ex libera v luntate. Quae igitur bona sunt.in mundo materiali, fiunt libera voluntare boni Dei ; quae vero mala siunt, liberae voluntati Dei mali tribuenda sunt. Quamobrem cum ii hera voluntate sponte eligatur, quod placet . 941. O Hoc emptri ; nec implicat, ut, quae fiunt, sive bona, sive mala, non fiant, di ut corum loco fiant alia. Quo-
688쪽
De Paganismo, Manichesmo, Spino mo m. 67x
niam itaque necessarium non est, quod non unico sed 'diversis modis determinabile s. a 83. - 0, nec ea. Quae fiunt in mundo, sive bona, sive mala, neces via' sunt, consequenter si in hypothesi Manichaeismi principi uin malum explicatur per ens a se intelligens, stu Deum malum, necesse non est omnia in mundo fieri absoluta necessitateo. 3o a. OnIA.)., Et si itaque haeretici Manichari absolutam omnium necessa tatem defendorint; necessu tamen non est, ut Manichaeus si Fatalista, si duos admittat Deos sibi mutuo contrarios, alterum quidem bonum , alterun hro malum, quorum uterque agir secundum liberam voluntatem , sicuti dantur homines, alii boni, alii mali, quorum illi libere faciunuquod bonum est, hi vero quod malum. Et quamvis Fau-flui falso haeretaeis istis imputaverit, quod praeter Dcum h num ens summa perfectum admiserint quoquo Deum m Ium ens summe imperfectum , a quorum illo prosicisca1Dtur bona, ab hoc autem mala; negari tamen non potest hunc errorem non minust esse possibilem , quam quem illi errarunt. Immo Gentiles, qui Manichaeismum cum Gemtilismo in unum consederum, plures Deos malos statuente . quemadmodum pliares 5 fis finxere, vel omnes Deos adfris militudinem humanae naturar sbi repraesentantes, iis non mianus malo, quam bonas actiones tribuerunt, errori huic o noxii filerunt. Qui cum haereticis, Manichaeis principium imalum non agnoscunt nis materiam Deo coaeternam & ab ipso independentem: id ipsum instar Dei colere nequeunt, 'nenoceat, quemadmodum Deum summe bonum colunt, ut Benefaciat. Unde Fa ius haereticis istis falso imputavit, quoa Deum malum coluerunt, ne noceat. Enimvero qui duo, . Deos singunt alterum bonum, qui, si velit, benefacere de Deo malo resistere potest, ne malefaciat, alterum vero malum , qui, si Vesic, nocere dc Deo bono benefacturo sesae opponere potest; non minus Deum malum colunt, ne no-acar, quam bonum, ut benefaciat. Nec desunt exempla
689쪽
Gentilium, qui cum Gentilismo Manichaeismum miscent. Absit vero, ut qui, sibi persuadeat, Christianos pro Deo malo habere Diabolum, atque adeo alteram hanc Marib c ismi speciem tueri. Neque enim Diabolum habent pro ente a Deo independente, sed eum potius a Deo dependentem faciunt, ita ut nihil agere possit, nisi Deo permittemte. Quamobrem nec cultum quendam Diabolo praestant, ne noceat; suae unum Deum, em summe persectum , a quo dependent omnia, colunt, etiam ne permittat, ut Diabolus ipsis noceat. Ipsorum igitur de Diabolo doctrina cum Manichaeismo nihil prorsus commune habet. Sed nostrum in praeserui nod in Manichaeismum omnem accuratius diis cutere i sufficit ejus falsitatem demonstratam esse 3. 66s . .
s. 6TI. Dinosi as Spinosi si s est hypothesis, qua non admittitur nisi u- is sit. nica substantia, infinitis attributis praedita, quorum duo sunt cogitatio & extensio infinita, & quorum unumquodque aeternam & infinitam inentiam exprimit, entia vero finita oriri supponitur necessaria modificatione attributorum istius substantiae, veluti animas modificatione infinitae cogitationis , & corpora modyatione extensionis infinitar.
Spinosi mus nomen habet a Penedicto do Θmina, qui privatus in Batavia vixit seculo superiore, natus Amstelodami A. I 63a, denatus Hagae Comitum A. I 677, cum A. I 673. professionem Philosophiae in Academia Heidelbergens ab Electore Ρalatino sibi oblatam modeste declinasset.Vid. epist. 6 3. & s 4, quae leguntur in Posummii p. s 61. G seqq. Vulgo Spinosi s dieitur consistere in confusione Dei atque nat . rae, seu, quemadmodum Scholastici loquuntur , Naturae
naturantis, qui Deus est, & Naturae naturatae , quae natura simpliciter diei sueuit: sed ea per consequentiam imputatur. Etenim in Sches. Prop. v. parι. I. Ethicas, quae primum. inter Posthuma tenet locum , Naturam naturantem a Natura naturata distinctam esse debere& agnosciti & quomodo
690쪽
in hypothes sua distinguantur, explicat. Spressimum itaque
eversuri, alia autoris hypothesi inferre noluimus, quam quae di sertis verbis ab eodem traduntur : horum enim falsitate ostensa, sua sponte in auram abeunt, quae per consequentiam inde deducuntur. Nostrum non est imputare aliis , quae diserte respuunt, ut habeamua, quae impugnare possimus. Ceterum quod Spinosi itim menti autoris conformiter definiverimus, ex ejus Ethica facile ostenditur. Etenim Corol. I. Prop. t . Part. I. legitur , in rerum natura non nisi unam substantiam dari, eamque absolute uasi natam esse, rein ipsi propositione assiimat Spinosa, praeter Deum nullam dari, neque concipi posse substantiam , adeoque unicam illam substantiam absolute infinitam Deum facit. In desinitione autem sexta, quae Dei est, ens absolute infinitum interpretatur per substantiam constantem infinitis attributis. quarum unumquodque aeternam infinitam essentiam exprimit. Porro Corol. Prop. X. contendit, res particulares nihil esse, nisi Dei attributorum modos; modos Vero omnes vel ex absoluta natura alicujus attributi Dei, vel ex alicujus attributi modificationi necessario sequi debere ait. Denique
Corol. 2. petr t. t. . rem extensam G rem cogitantem vel Dei
a tributum esse quatenus scilicet cogitatio & extensio spectatur ut infinita seu illimi tata ) , vel assectiones seu modos attributorum Dei quatenus scilicet cogitatio & extensio
consideratur ut modiscata , & PνU. I. atque a. pura. a. cogitationem atque extensionem attributa Dei esse contendit, definiens corpus def. r. pari. a. per modum, qui Dei essentiam, quatenus ut res extensi consideratur , certo & determinato modo eXprimit, e Prop r. part a. mentem humanam partem infiniti intellectus Dei pronunciat, cujus nullam dat definitionem peculiarem , quia substantiam cogitantem & substantiam extensam pro una eademque substantia habet, quae jam sub hoc , jam sub illo attributo comprehenditur, & hinc etiam modum extensonis & ideam illius modi unam eandemque rem, sed duobus modis expressam appellat Schol. prop. 7. Part. a. , seu mentem recor-