Theologia naturalis methodo scientifica pertractata. Pars prior posterior ... Autore Christiano Wolfio .. Pars posterior, qua existentia et attributa Dei ex notione entis perfectissimi et natura animæ demonstrantur, et atheismi, deismi, fatalismi, na

발행: 1741년

분량: 775페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

cientia Dci.

8 Pars II. cap. I.

omnes, ae ebimeterita sua subtilitate non facit, nisi ut omnem tandem cogniti 3ni certitudinem eonvellat. Merito igitur contemnuntur, qui dum nimium sapere volunt, nugantur.

pria existit f. 23. , rationem sufficientem existentiat in es 1entia sua habens f. 26. , ut adeo posita essentia, ponatur etiam existentia 3. I 18. Ont 0. Non igitur indiget ente alio ut existat. Porro realitates omnes compossibiles in gradu

obsolute summo Deo immutabiliter insunt f. II. II. ), ut adeo nihil ipsi superaccedere possit, quod non jam habeat. Et quia prorsus impassibilis 3. 73.), nihil in ipsimi cadere

potest, cujus ratio extra ipsum in ente quodam alio quaerenda g. 714. Outo ). Nullo igitur ente extra se indiget, ut quid ipsi inlit, vel insit determinato modo. Quamobrem cumens unum non indigeat ente alio, nisi quoad existentiam vel realitatum inexistentiam ; Deus autem neque ad hoc ut existat, neque ad hoc ut insit quidpiam vel quoad modum inexistendi ente alio extra se indigeat per demonstrara, sibimetipsi autem sit ficientissimum sit ens, quod nullo prorsus ente alio extra se quomodocunque indiget f. 427. para. I. Theu. nat. 3 Deus sibimet ipsi 1 ussicientissimus est.

Hinc per modum corollariorum deduci possunt propositiones, quibus tanquam principiis usi sumus in demonstranda omni sufficientia Dei in systemate . 428 Pan. I. Theotuat. . Etenim nec in Geometria omnique Mathesi reliqua inscii, tum eis, ut alii utantur tanquam principiis demonstrandi, quae alii ex propositione per ea demonstrata colligunt. Quamdiu enim idem non fit in eodem systemate , nullus committitur cireulus vitiosus. Nim,rum alia hic sumimus de Deo, quam in systemate, adeoque non mirum, si prinei- pia demonstrandi S propositiones per eadem demonstran- dae mutent lacum.

72쪽

De Notione Entispersin. N eisi Exis. 49

I. 77. Quoniam Deus sibimetipsi suffcientissimus est G.76. , sed isdis

adeoque re nulla alia extra se indiget l. 427. para. L Theo- tia Deiotim log. nat) s nec ente quodam alio, nec re quadam alia extra ade fierem se indiges adsui conservationem. timem.

Poterant dem strationes systematis a neeessaria Dei existentia S summa ejus perfectione petitae etiam hie habere - Ioeum: sed non opus est in particulari demonstrari, quae ex propositione in universili evicta per modum coroll iriorum colliguntur. Eodem modo colligi poterat, Deum non indigere aliena insormatione , vel auxilio & opera F. as. pari. I. Theol. nat. , nec re ulla extra se voluptatis peresplendae gratia opus habere g. 426. para. I. Theot nat. . modo ex hactenus demonstratis constaret, ea convenienter de Deo removeri, non sutiliter.

I. 78. Quae mi ae insunt per modum facultarum , ea Deo non o ,- , is possunt tribui nisi per modum actus. Etenim facultates aut- eisi dies dia

mae sunt potentiae ejusdem activae β. 29. ' b. emp. ,eOn--Destri sequenter cum stut nudae agendi possibilitates f. 7I6. On- Mantur. ut , animae diversae tribuuntur facultates, quatenus possibile est, ut diversae eidem inexistant actiones, consequenter mutationes intrinseci status diversae in eodein actu contingant f. 713. ontol. . Enimvero Deus infinitus est G. , consequenter quia enti infinito omnia simul insunt, quae eidem actu inesse possunt c, 838. Onret. λ nihil in eo concipitur tanquam inexisti bile , quod non actu inst. Quamobrem cum realitates, quae insunt animae, Deo tribui possimi f. 7o. , quae animae insunt per modum facultatum, ea Deo non possunt tribui nisi per modum actus.

Idem etiam fic ostenditur. Facultates animae non iniunt, niis cluatenus vis universi repraesentativa diverso mo- IMI Tλιοι No. P. II.9 G do

73쪽

modificabile fit, quod luccessive aliarum cieterminationum intrinlecarum capax est g. 764. Ontol. in & in vi contine tur ratio lunipiens actualitatis , cur eaedem asti insint 3.722. Outo ), secultates animae non denotant nisi possibilitatem inexistentiae successivae diversorum actuum , qui ad idem aliquod genus vel speciem eandem referri possunt 3. 233. 234. Outol. . Enimvero in Deo nulla datur st, tuum successio f. 48. . Fapultates igitur animae ipsi tria hui nequeunt per modum facultatum, sed nonnisi per modum aliuS. Poterat etiam ita inferri. Facultates animae non inissant, nisi quatenus di versi actus ejusdem generis vel speciei successive per vim repraetentativam universi ad. actum pe duci possunt per demonstrata num. a. Quoniam itaque vis repraesentativa omnium mundorum possibilium, quam Deo vindicavimus f. 7s. , est unicus immutabilis actus a. 3quae animae inlimi per modum facultatum , ea eidem tria, bui nequeunt nisi per modum actus. εPropositio praesens & superior de realitatibus, quae insunt animae , in gradu absolute summo tribuendis , principia heuristica sunt, quibus in arte inveniendi speciali loeus esse

Poterat. Eorum usus est, ut citra errorem deregantur attri-

huta divina. Et iis non modo usi sunt philosophi, qui r ne de Deo senserunt, verum etiam ipsi Theologi, quatenus

verba Scripturae, quibus attributa divina indigitantur , Numini summo convenietNe modo explicarunt. Et quamvis hic ex notione entis persectissimi deducamus , quae Deo tribui postunt eorum ramen notiones per e , quae creaturis

insunt, consequi ct per principia ista rectificire debemus, ne quid ipsis inhaereat , quod Deo persectissimo enti r Pugnet.

74쪽

I aduntlla tru

eo.' iis neia

CAPUT ILDe Intellectu Dei.

β. 79. DEUS' Ouines mundos possibiles sibi fimul repraesentat.

Pone enim , si fieri potest , Deum Omnes mundos possibiles sibi fimul non reprae lentare, sed successi-ve. Vis igitur repraesentativa eorundem, quam ipsi competere constat 3. Ti. , non est unicus immutabilis actus: quod cum sit absurdum f. 72.) , Deus omnes mundos possibiles sibi simul repraesentare debet.

Fluit hoe ex infinitudine Dei, per quam Vis Deo non eom. perit nisi per eminentiam f. 73. : non tamen opus est, per ambages ex eadem demonstrari, quod ex principiis propioribus ad eam reducendis in demonstrationis analysi inferri . Potest.

g. 8o. Deus omnia Abi fimul in eodem mundo reprafiniat. Ostenditur, eodem prorsus modo , quo propositio prae- Cedens , vel etiam hoc modo. Ponamus, si fieri potest , Deum non omnia sibi simul repraesentare, quae ad eundem niundum pertinent: repraesentabit igitur successive, consequenter repraesentatio unius dabitur in Deo post repraesentationem alterius 3. 569. Ontol. , adeoque Deo mutabilia insiunt f. 29o. Ontol. . Quamobrem cum mutabilium determinatione constituatur status ciatis f. 7OS. Onto Psdabitur in Deo statuum successio. Quod cum sit abiur- dum 3. 48. ; Deus omnia in eodem mundo simul sibi repraesentare debet.

Propositionem hane priori addere visum est, ne quis obiiciat, non repugnare, ut Deus omnes Immdos possibiles

omnium mundorum

eodem munis do repraeiam latis.

75쪽

Distincta

repraesent pis in Deo,

sibi simul repraesentet, non tamen omnia simul, quae de simpulis sibi repraesentar. Ne igitur insus scienter monstrasse videamur, quod in sequentibua demonstrandiet usui erit; fgilutim enunciandum fuit , quod sub priori non conti

netur.

Deus omnes mundos po sies sibi prorsita distincte r praeserim. Ponamus, si fieri potest , Deum omnes inum dos possibiles non prorsius distincte sibi repraesentare. Erunt igitur quaedam , quae sibi repraesentat tantummodo consi se, vel prorsus obicum , 31. esseq. ac f. 38. FH. POcb. empir. 9. Vt igitur repraesentativa omnium mundorum possibilium , quae Deo competit f. 7i. , major concipi potest, nimirum qua iidem prorsius distincte repraesenta tur, cum realitas omnis in gradu avitute summo possibilis si f. ata ). Enimvero quo majus concipi potest, id limitatum est 3. 823. Ontu . Erit itaque vis natandorum omnium repraesentativa in Deo limitata: Quod cum sit absurdum cI. 7i. , Deus omnes mundos possibiles sibi

prorsiis distincte repraesentare debet. Quoniam Deo tribui nequeunt, quae ullo modo desectum aliquem involvunt g. 37. I mundorum omnium possibilium repraesientatio in Deo ab omni desectu immunis esse debet. Necesse igitur est, ut singula , quae in mundo quocunque a se invicem differunt , tanquam diversa repraesententur , consequenter quae distingui a se invicem possitnt, in ipsa etiam repraesentatione actu distinguantur. Quamobrem cum perceptio, consequenter objecti repraesentatio f 24. P ch. empiri), distin 'a sit, si in eodem plura a se invicem distinguantur, quae sigillatim enunciabilia sunt . 38. Pota. --r. s repraesentatio omnium

mundorum possibilium in Deo esse debet prorsus distincta,

76쪽

seu , quod perinde est, Deus omnes mundos possibiles prorsus distincte sibi repraesentati

Qui ex Psychologia rationali didicit, quomodo nascamur perceptiones eonfusae, adeoque intelligit, quod per eas plura a se invieem distincta repraesententur tanquam unum , quo, ipso realitates in phaenomena convertuntur ;ei nullum supererit dubium , quin confuso arguat desectum in repraese laudo, consequenter in Deo nullatenus admitti pcist 3. 37. .

. 8a. In Deo datur simultanea ta prorsus distincta ominium qualis mium possibilivin mundorum repraesen Iia. Etenim Deus omnes dorum remundos possibfles 2 quae in singulis sunt omnia simul f. e mi in 79 8o. βtque prorsus distincte sibi repraesentat I. M.L Mivr iv μμ ct vis illorum repraesentativa , qua ipsi competit f. 7s. , ct in qua ratio sumiens actualis repraesentationis continetur g. 722. GIA. ), consequenter qua posita ponitur ipsa repraesentatiO f. Π8. Ontol. , in Deo non est nisi unicus immutabilis actus 3. 72. . In Deo igitur datur simult nea ct prorsus distincta omnium possibilium mundorum

repraesentatio. Dedueitur hie repraesentatio ex summa Dei persectione, quae sumitur, eum in sistemate illata fuerit ex eo, quod Deo tribuenda sint ea , sne quibus ratio sussieiens existentiae hujus mundi adspectibilis dari nequit, proprei ea quod ibidem

sumsimus in Deo rationem lassicientem esistentiae contingentis hujus universi contineri. Ratio divertitatis modi, quo unum ex .liero inseri r , piobe perpendenda, ut appareat, 'eur earundem v matum d versa prodeant si suinara: id quod mei hou. demonstrativae ea pertes agnottere nolunt.

Repraestentatio omnium mundorum pessitilium in Deo ab- Neres, solute necesaria est. Pone enim , si fieri potest , eam non aboluta .ine abiblute necussariam. Quoniam Oppositum ejus, quod sis προ G 3 ablo Icnisiιιonva

77쪽

Cur ea fit essentialis

absolute necessarium non est , in se sive ab lute spei lati non est impossibile f. 3O2. Ontolia, consequenter possibi- Ie β. 85. Ontia.) s fieri omnino potest , ut repraesentatio

mundorum omnium possibilium non detur in Deo, conis sequenter vis eorundem repraesentativa, quae Deo Compe

tit f. 7i. , S qua posita illa ponitur cf. 723. Onto ) in

ipso non est immutabilis quidam adius cf. 325. Onta. J. Quod cum sit absurdum . 72. , repraesentatio mundo- rum omnium possibilium in Deo absolute necessaria est.

Redarguuntur hinc erroris sui, qui cum Polaeto sentientes fingunt. Deum pro arbitrio suo ideas rerum ab ipso diversarum in se admittere posse, quoties visum fuerit: quodsi vero videatur aliter eas ab eodem abesse. Perperam nimirum voluntati liberae subjiciunt , quod ab eadem minime pendet, & antecedenter ad voluntatem divinam in eodem ponendum. Patet etiam sens erroris , ignoratiria principiorum ontologicorum & nexus veritarum. Unde porro intelligitur, quam facile sit in errores prolabi, nisi ope methodi demonstrativae veritates in stilem a veri nominis rediaguntur : id quod unice intendimus, ut adeo philosophia nostra non censenda sit ex dogmatis i sed ex methodo , qua proponuntur, atque adeo in hac quaerenda sit differentia ab omni reliqua.

f. 84. Representatio omnium muκdorum possibilium Deo essentialis est, seu, per est iam in Deo ponitis. Est enim absolute necessaria g. M. ). Quare cum absoluta necessitas

ex essentia entis oriatur cf. 3II. Onto s representationis quoque mundorum omnium possibilium in Deo absoluta necessitas ex essentia divina oritur , seu, cuod perinde est per eandem determinatur, consequenter polita essentia divina in Deo ponitur cf. III. Ontoc , seu uidem essentialis est.

78쪽

De Intellectis D .

Essentiam adeo divinam tollere tenentur , qui absolutant necessitatem repraes ntationis omnium mundorum possibilium in Deo negant, vel saltem in dubium revocant, eamque a decreto Dei arbitrario derivant. Equidem in nobis libertas voluntatis influit in determinationem actus repraesentationis mundi hujus ad nectabilis, eumque a decreto dependenrem Deit is r. I seqq. PDch. rat. . Sed inde non recte colligitur , aifum repraesentationis totius mundi ad spem bilis &cererorum omnium possibilium itidem a libero Dei decreto dependere , consequenter Deum sibi hunc mundum adspe. Babilem, vel qlium quemcunque, aut omnes simul sibi repraesentare posse, si velit, non autem repraesentare, si nolit. Ratio enim d Dat itatis in promptu est. Anima continuoc . 19o. Poch. rat. , etiam in lOmno . 19I. Psych. rat. , producit ideam totius hujus universi per naturam suam 67. Pischolae ration. dc per essem iam i . 66 Pocho NLI& hactenus divinitatem imitatur g. 7i. a.), estque idea seu repraesentario torius mundi in eidem ab sol ite necesi Aria β.3is. Ontol. , quemadmodum in Deo 9 83. r. Enimvero ideam integram uri verti simul inrueris . 194 PDch. rar , comsequenter non om n a , quae eidem insunt , clare percipere potest c 3 r9I PDA. rat Is quoad claeras P men perceptiones certas Observare tenetur leges I. 2i . Pnch. rar. J, in qu rum executione cum t bertati locus si g. isi ita seqq. Poct. t.), non ide. e prod tacto, sed ejus intuitus a libertate pendet. Constat autem Deum sim .d omnia distincte sibi repraesentare . 79 8 o. si ), cori se tuenter intuirum esse infinitum 9. 838. 0ntol & p orsus illimitarum 6 9. 82s Onrol. . Per naturam igitur di essentiam entis infiniti ic pro-su illimitati fieri nequit, ut intuitus ideae tria vel si libertati ejus subjici tur, quem idmodum natura & esse ilia entis finiti an limitati admittit. Quod perceptiones clarae a libertate in nobis dedi fi litum salvi similitudine, quam differentia ista admittit. Obiter autem obiervo, elucescete hine usum insignem Psy-

79쪽

' ehologiae rationalis etiam quoad ea, quae paradoxa videmur hominibus fasto superellio contemnentibus ac risui aliorum exponentibus, quae a Praeceptoribus suis non didicere.

possibilium resultant : primitiva vero , quae aliorum combinatione primitivo' non retuliant. Primitiva vel prima sunt, realitates scilicet, rumis iri' Auet alias non supponunt: vel scunda, sive a primis orta, ναινο ' al:as supponunt

Differentia haec exemplis illustrari nequit, ut penitus intelligatur : pendet enim hoc a demonstrationibus sequentibus. Potest tamen exemplo aliquo modo declarari, ut liuelligatur. quantum lassicit ad demonstrationes subsequentes intelligen

das. In Geometria linearum rectarum utrinque terminata

rum combinatione prodeunt figurae rectilineae : hae igitur spectari possunt tanquam possibilia derivativa ipsae autem lineae rectae utrinque terminatae tanquam possibilia primitiva. Enimvero linea recta utrinque terminata , cum id infinitis modis fieri posse intelligatur, supponit lineam interminatam. Ae ideo linea utrinque interminata, quae sensu Mathematicorum infinita dicitur 9. 796. O DL , spectari potest tamquam possibile primitivum primum, rectae autem lineae innumeris modis utrinque terminatae spectari possunt tanquam possibilia secunda, sive a primo orta. Haec probe perpendi velim, ut aliqua istius disserentiae, quam hie exponimus, n statur in animo idea et neque enim ea inter steriles nugas r. ferenda , sed usus Drsan inexpectatus mox ex sequentibu elucescet; elucescent suo tempore alii hic non commemstrandi.

f. 86.

quis Deus Deus omnium mundorum po bilium eorumque, quae in sibi sis con- 'fissunt, atque sui i us conscius est. Etenim Deus mun-hiui. dos possibiles omnes S quae in eo fiunt , distincte pro sus tibi repraesentat f. 8I. Quamobrem cum nobis conscii simus eorum, quae distincte nobis representamus

80쪽

cf. xl. PBAE. rat. 9 S a. atina nostra mi ipsius consscia est, quatenus sibi constia suarum actionum f. 12. PBG. rat. 93 quin Deus sibi toti ius sit omnium mundorum possibiliuin, eorumque, quae in ipsis sunt, atque sutipsius nullo modo dubitari potest c* 7O. . dem etiam ostenditur hoc modo. Anima sibi eonteia est sui rerumque cxtra se constitutarum 3. II. PBch. -υ, quas clare S distiniste percipit c g. ai. PBch. rat. 9 2 ι 3i. 38. Pocha. empir. . Iam cum apperceptio, qua anima tui S rerum sibi repraesentatarum conscia est β. 23. PBchol. empiri , sit realitas aliqua cf. 5. , eaque Dipote animae vi universi repraesentativa praeditae s β. Q. PD . rat.) una cum hac vi inexistens eidem compossibilis i. : Deo autem, cui itidem vis universi repraesentativa inest 3.7I , omnes realitates Compossibiles iniunt o. is. ractus quoque apperceptionis Deo convenit, consequenter is sui mundorumque Omnium possibilium & eorum, quae in ipsis sunt, conscius in cf. 25. V h.e in . Poteramus quoque idem inferre hoc modo. Anima nostra sibi sui ipsius S rerum perceptarum conseia est j. H. PBetii empir. , quoniam itaque Deo tribuendae sunt realitates in gradu absolute summo, quae anima lao- serae insunt g. 7o. ἔ apperceptio. vero, qua anima sibi sui & rerum perceptarum conseia 6. 23. POchol. empiri , realitas est j. 3. ; Deo quoque sibi sui ipsius rerumque

. repraesentatarum, consequenter omnium mundorum pos

sibilium S eorum, quae in ipsis sunt f..79. 8O. , CO

Appereeptio Deo eompetit in gradu ablolure lummo s. 7o.ὶ: quod ut intelligitur, explicandum nobis est, quom do apperceptioni gradus tribui posse. Ut appereeptionis no- his eonscii sumus perceptionum nostrarum s. as. ω h. emi ,

SEARCH

MENU NAVIGATION