장음표시 사용
71쪽
Rerium ab illa abstrahatur, impedire, deinde M ordini religioso, qui olim id monasterium possederit, providere, ne is iure possessioneque sua spolietur, denique Iesultis aditum
in terras protestantium intercludere. Vox itaque illa: imterciderit; in favorem ordinis religiosi adiecta invito necessitatem non imponit monasterium istud cum maximo im Commodo suo retinendi, novasque in id colonias ex cet. ris suis monasteriis, quorum vix duo aut tria in tota Gemmania reperiuntur, mittendi. Natura favoris est, ut quis ei pro lubitu renunciare possit. Sed per hanc renunciatimnem saltem ius ordinis renunciantis tollitur, religioni vero Catholicae & episcopo, in cuius dioecesi monasterium est, haud nocetur. Nam, si hic monasterium alteri ordini non
addicat, quid de aedificiis, de agris, de pratis, de nemorutius fieti Scilicet vacua incultaque iacebunt omnia muS-que, donec sisee memoratus ordo plane exstinguatur. Haec episcopus. Contra princeps, verba: nisi plane interciderit; clara esse, nec interpretatione egere, se quoque curaturum, ne aedificia collabantur & ne fructus pereant, respondet. In hac disputatione arbitri sumti lini Hesmstadienses mense Septembri anni cIa Ia xv. fluctuarunt primum, liceretne sibi de controversia hac iudicare, &, quod nec impe- rator quidem solus secundum pacem innabr. an. 8. q. a.& Capitulat. Caroli VI. art. I. potest, legem publicam interpretari. Sed facile hic scrupulus eis exemtus est, posmquam considerarunt in modo memoratis legibus de intemPretatione authentica, quae non tam interpretatio quam novum ius est, asi, interpretationem vero uoctriniam iis,
qui iura docendi, explicandi &respondendi facultatem acceperunt, denegari non posse, eandem in infinitis libris Commentariisque a privatis dinoribus publice editis fieri, tolerari atque etiam comprobari, nec cuiquam per illam noceri, quum inteFretatio haec legem non det, ita priva-
72쪽
Sp. CCCCXLIII. DE REBvs DERELICTIS. tam saltem doctoris aut collegii cuiusdam opinionem aperiat, ceteroquin vero partibus litigantibus libertatem relinquat, ab ea recedendi ac authenticam imperatoris ordinumque imperii interpretationem flagitandL Responderunt igitur & adsenserunt episcopo, quod huius rationes potiores esse propiusque ad mentem paciscentium accedere viderentur. Adnectam ipsa responsi Verba: Quaeritur, quid iuris suturum sit in casu, quo monasterium aliquod ruinae k interitui proximum intercidat, mortuis vel forte emigrantibus religiosis ibidem residuis. Clara hic est macis is estphalicae in art. s. q. 26. iunctis β. 3 l. V ῖ2. dispositio, ne quid scilicet ex iuribus, quae Catholici vel Evangeliciantroi 62η. habuerunt, immutetur. Quodsi itaque m nasterium istud dicto tempore ecclesiasticae iurisdictioni 2
liberae dispositioni episcopi catholici unice subsuit, nihil
ex hac eius potestate diminuendum est. Neque per interitum monasterii res in alium statum devenit, sed ius istud, quod episcopo competiit, exstinctis licet religiosis, tamen in loeo M aedificiis remanet. Igitur princeps id occupare aut disponere de eo nequit, Verum pati debet, dispontionem hane, quatenuS iura eius territorialia non infringit, a1blo episcopo fieri. Hunc autem episcopum limites in pace Osnabrugenti circa dispositionem seu provisionem vacui monasterii accurate servare Oportet. Quapropter providendum est ante omnia, ut idem religiosorum ordo, qui coenobium an . I62 a. tenuit, in eo conservetur. Quodsi tamen ordinis huius religiosi, qui duo vel tria saltem in omnibus imperii terris monasteria habere dicuntur, vel ob paucitatem supplementum in monasterium hoc vacuum mittere nequeant vel etiam recusent, quod eos posse dubium non est, tunc ordo ille religiosorum, quoniam monasterium derelinquit, civiliter intercidisse atque casus in l. 26. an. V. expressus eXittere videtur, ut adeo liberum
73쪽
ω MEDITAT. AD PANDE T. tunc sit episcopo, ex alio in Germania ante exorta religi nis dissidia usitato ordine novos religiosos pro lubitu su stituere. Et quum episcopus in aliis actibus iurisdictionis ecclesiasticae circa hoc monasterium exercitis a domino te ritoriali non dependerit, nec impediri potuerit, etiam circa hunc actum lubstitutionis novorum religiosorum ab e dem neque dependet, neque impediri debet. Tandem ad quaestionem undecimam respondemus, principem eTanget eum, si substitutionem novorum relignosorum usque ad interitum integri ordinis, qui nunc monasterium possidet, impedire vellet, contra mentem pacis Uestphalicae facturum esse. Etsi enim ea tunc demum novos religiosos substituere se permittat, quum religiosorum ordo plene interciderit; a,
tamen iam iupra ostendimus, ordinem illum eo ipsis, quod monasterium derelinquit, civiliter interiisse & pro exstim
IX. Templa S alia laca sacra aut pia derelicta vacua impune ad usus priuatos tramsferuntur. posse principes episcoposve templa vel monasteria collapsa atque a cultoribus deserta occupare, atque in usus profanos impendere, Vel, ut loqui solemus, secularisiare, nec, etsi catholici sint, pontificis Romani consensum requirere, Praeses meus iam tum in Decimine XXIII. de iure principis in res sacras V ecclestiasticas superfluas vel vacuas medit. 6. 9. ostendit. Ego vero hanc potestatem etiam privatis tribuo, ut templa Vacua, maxime quae in praediis suis reperiunt, occupent, atque ad usus suos adhibeant. Obiicietur nobis forsan, quod locus sacer, diruto licet aedificio, sacer tamen M Commercio eXemtuS maneat,
per j. M. SL. 6. β. 3. D. de Renum diuis item L. 73. pr. de emtradi emi. Verum leges hae de derelictis templis non agunt, sed de dirutis saltem. Sola destructio ius prius non
74쪽
mutat, quamdiu antiquus possessor animum redeundi & collapsa reparandi adhuc habet. Sed quando hunc deponit, quando nemo est, qui cultum divinum exercere in eo loco cupit, absurdum A superstitiosum iret, homines ab usu eius arceri. Ridemus morem Hispanorum, qui equum, cui rex semel insedit, a privato conscendi nefas credunt, sed eum, si rex illo uti imposterum nolit, otiosum & inutilem in stabulis saginant. illudimus superstitioni Mahomedanorum, qui camelos eX peregrinatione Meccana reduces iudelebili sanctitatis charactere insignitos putant, nec unquam onus portare sinunt. Irridemus inquam haec, & ipsi tamen characterem indelebilem nobis fingimus, atque loca istiusmodi, quae olim sacra &reli . se fuerunt, nunc autem superstua sunt, nec sacrum usum prίeltare possitiat, usibuS tamen humanis eximimus, atque: ad aeternam ruinam &vast,tatem damnamus. Absone profecto. Vidi ego aliquando villam, atque in ea sacellum vetus, quod supra hominum memoriam omni cultu divino vacuum stabulandis armentis inserviebat. Sed aderat in eadem villa templum novum
Et amplum, cui obeundo praepositus sacerdos vix sumes bat. Atque hic ipse sacerdos tamen equitem, villae dominum, subinde impietatis accus abar, quod ex sacello stabulum fecisset. Homo simillimus cani Aeλpico, qui foeno incubans, etsi ipsi hoc inutile essec, boves tamen et equos
C aepe contingit, ut ex pluribus litis con sortibus unus alter- O ve actionem vel inititutam iam vel instituendam dei in linquat. Varint tunc nascuntur quaestiones, quarum ple rasque breviter hic complectar ac decidam. Primum dederelictone ipsa dicendum. Ad hanc necesse est, ut animus derelinquendi dilucide declaretur. Sola cessatio velit 3 etiam
75쪽
MEDITAT. AD PANDECT. etiam denegatio sumtuum conferendorum haud sumest. Oportet vel cessantem clare mentem suam de deserendo iudicio explicare, Vel lapsum tanti temporis, quo actiones per te exstinguuntur. ad cessationem accedere. Ouamdiu neutrum horum factum est, cessans potest intervenire ac ius suum persequi, aut, si consortes iudicium ad finem iam pem duxerunt integrumque debitum consequuti sunt, partem suam ab his actione negotiorum gestorum repetere, qui impensas litis saltem cum usuris pro rata deducunt. L. t 9. β.
q. de Negotiis g6lis. Solum quippe silentium sine praescriptione ius actoris non excludit. At enim vero, quando icessans aperte profitetur, nolle se in communionem iudicii venire, nec iuS suum p. - equi, tunc Vero res plus dissicultatis habet. Equidem communiter ceteri litas consortes
derelinquentium partes sibi adcrescere putant, totamque litem suo nomine continuant. Et licet hoc eis quidem in re prorsus individua, e. g. in sera itute, quae, quum Partes non recipiat, ab uno consorte integra peti potest. Idem illis permitto in hereditatis petitione, querela inossiciosit stamenti, actione ex testimento, Ceterisque, quae ex iure hereditario oriuntur, actionibus, in quibus quippe ius ad- erescendi obtinet. Vide L. Nn. C. Ouando nou petentium partes petentibus adcrescant. At in iis actionibus, quae ex teris iuribus in re M obligationibus descendunt, si modo aliquam, intellectualem sastem seu civilem, divisionem re- .eipiunt, secus est. Cessat in his ius adcrescendi. Igitur . derelictio ab uno litis con torte facta ceteris non prodest, 'verum hi partem suam soluin persequuntur. Nec adve sarius iis exceptionem plurium litis consortium opponere potest. L. I. C. de Consiortibus eiusdem litis.
Servi etiam S hominer proprii derelinqv Ωtr a dominis, qui cum iis tanquam cum liberis hominibus diu vidunt.
76쪽
SP. CCCCXLm. DE REBUS DERELICTIS. 63
Servos etiam apud Romanos derelinqui potuisse, set constat. Declaratur autem in ita animus derelinquendi vatriis modis, scilicet denegatione alimentorum, L. vlt. pro dereliola, expositione infantis, Novella I, 3. desertione in gravi infirmitate. L. 2. Si sine manumissione ad libertatem. omnia
haec ad homines noltros proprios commode trahuntur. Addi quoque potest, pro derelinquente habendum esse, qui
cum servo vel homine proprio suo aliquamdiu tanquam cum libero vivit Si consuescit. Narravit mihi Pi ses,aeta ad 1euelata fuisse, in quibus eques Pomeranus hereditatem mercat iisdei olinensis defuncti,tanquam hominis proprii sui, indicarit. Nec negare poterant heredes, merca torem in ei aedio equitis ex hominibus propriis natum. Obiiciebant saltem, illum diutissime in libertate moratum sola temporiS longiu-quitate liberum effectum esse. Sed aetor ex L. i. C. de Lustigitempseris praescripti0ne, quae pro libertate respondebat: Mala me morato in libertate diu, Drodesse non potes longi temporis praescriptio. lCti tamen Hesmstadienses actorem repulerunt non quidem ex capite praescriptionis, sed propter derelictionem. Constabat nempe ex actis, equitem istum subinde Berotinum venditasse, ad aedes mercatoris diVertisse cum eo negotiatum esse, M tanquam cum libero homine familiam ter vixisse. Dereliquerat igitur eum aperte, atque non poterat nunc contra factum proprium Venire, urg. L. Mittari Adoptionibus M L. I. C de Patria potestate. COROLLARIA. -
L Quod ad praescription&n rerum derella artim attinet, tunc, quum ipse dominus rem derelinquit, squidem illa mobilis est, occupans eam usucapione opus non habet. sed statim dominus essicitur, si immo-hilis, lapso biennio demum dominium consequitur. Ordinaria vero usucapio locum habet, quando non dominus rein dere linquit, atque tertius ea n bona fide occupati Dicam iuta in Spec. CCCL s I. da luso situlo, intest. ε. 7. a. In dere ione animus derelinquendi per eoniecturas re non facta
probatur. Tale non factum est, si quia domum sibi cum aliis
77쪽
communem a ceteris consortibus solis reaedificari S possideri piatitur. Vide lim Speram ct Iusto tit. medit. g. st. Is.
I L. CVLT. D. XXIII. IUL. cIIIo C xxVII. I.
Desectus traditionis translationem dominii impedit, non pignoris.1I. Itaave emtor tempore prior postponitur creditori. eis neutri res trauita st.
Rς , quam dominus duobus vendidit, vel per alium
contrachium promisit, non eius fit, cui prius promissa, sed cui prius tradita fuit. itaque posterior . initor, in quem res actu tranStata fuit, a priore, qui nunquam possessionem adeptus est, conveniri nequit. . t . C. de Rei vindicat. Haec certa sunt satis. Sed intricatior iis videtur tunc, quum duo concurrunt, fluorum neutri res tradita, sed priori ex contractu dominii translativo promi ita, posteriori aliud ius in re, e. g. pignus, constitutum fuit. Commemorabo exemplum. . Debitor quidam obaeratus creditori cuidam maxime urgentires nonnullas in solutum dat, seu, quod idem est, vendit. Datio quippe in solutum Vera vendirio est.
L. 4. C. de Dict. L. IS. Quibus ex causis in p01jeg. Sed
78쪽
Sp. CCCCXLIV. DE VERA, TRADITIO T. antequam traditio sit, alius creditor debitoris huius facultates sus ectas habere incipit, atque arret tum iis, adito iudice, imponit, & per hoc eX more regionis pignus praetorium consequitu I. ouo comperto, prior ille possessionem rerum 11bi in solutum addictarum privatalauctoritate OC-cupat. Intentat ergo posterior actionem priori illi. Negat piloi, ius agendi huic contra se esse. Nam, ait, neutri ex nobis res tradita fuit, igitur aequale ius habemus, iam inpari caulla possessor potior haberi debet. L. I28. pr. de Res .ito. - Sed ICti Helmstadienses mense ΝIartio anni cII II cc xv. secundum posteriorem iudicarunt. Defectus nempe tinditionis in priore creditore translationem domi nn impediebat. L. IO. C de Patiis. Hic ergo saltem ius
ad rem, seu actionem personalem contra Venditorem suum, habebat. Posterior vero fortius ius, quod rem ipsam adficiebat, nactus erat. Pignora enim & hypothecae etiam
ne traditione constituuntur, atque nihilominus eundem effectum, quem traditione accedente habent, producunt.
79쪽
Traditio ei non prodest, qui rem, intae ei traditur, alii iam pro
egula ante memorata, quod inter duos emtores aut donatarios is praefertur, cui prius traditio falla, tunc ex unanimi fere interpretum sententia locum non habet, quum posterior, cui tradita est res, eam iam alteri venditam aut donatam fuisse scit. Ita Bruma . ad L. I S. C. de Rei vindicat. n. 6. pluresque ibi allegati. Adde Bergeri Sunt menta ad Eleol. discept. Dr. Part. I. p. II 6. Lex Clara deficii. sed aequitas hanc sententiam tuetur, & argumentum legis. Venditor nempe, sui rem iam alteri promissam iterum promittit, sine dubio fraudulenter agit. Is igitur, qui fraudem hanc novit, A tamen ex ea lucrum aucupatur,
fraudis particeps, atque adeo beneficiis iurium indignus fit. Id quod in L. Io. g. 3. qttae in fraudem creditorum constitutum est. Sic itaque ΙCti Vitembergenses mense Iulio anni cla lacc Ix. resiponderunt: Dat Titius stine in ΤReifims legene Deine, trast eineὁ den 6ten September I 6. hi ruber ut 'exiditelen Instrumenti, an Caium fauilio uberlauen. 9Ibi, sem auch, diest 'Aetne anuholen, fred gestellet; iit aber, ehe undo vor die elbhoIung geste en m)gen, hon Lucio auS einem De a