Iosephi Ripamontii canonici Scalensis chronistae vrbis Mediolani De peste quae fuit anno 1630 libri 5 desumpti ex annalibus vrbis quos 60 decurionum autoritate scribebat

101쪽

86. aquae multifariam, reserta tota seculis, &co tinis domo: officinamque venenorum esse hanc, mussitantes inter se pronuntiauere quotquota aderant, seribae s satellitesque; & ductor agnai uis Iudex .. l . Tonsor princi pio, composituς in securitatem, dicere coeperat: salutares illas, & m dicas esse aquas, atque: edisserebat M in quem- quaeque usum ea miscerentur, siue eliquaremtur. Praecipueq; monstrabat praesentissinum unum aduersus contagias medicame . quoditamen ipsum si absque authoritate publicaenomcomponi debuisset ut sibi ignosceretur peto bat. Nam se specie, recti, sertasse lapsum sevet Vrbis qommune malum pro se acri ili, prohiberet ab amicis saltem, & propinquis, in quos. di uideret pharmaces instituisse: a obsepente suspicionum, irarumque tumultu contemptim audiebatur publici exiiij reus ... Alterii inde magistratus ad perserutandum

inspiciendumque L moment6i ιpra et, no, tota collustrata, siue potius euersa domus eratcimrsusque a principio ors, sensiti, ac lentε coli., Iustrabant , donec exscripta. ordine exsi gnata cuncta haberend, valla, Vr OS , ampul-las, tripodas , lebetes , di quaecumque, alia .

sub infelicii iuchitecto ad cretendum coque

102쪽

dumue aliquid, instrumenta trahebantur. Praecipue commouerat, accenderatque anet. mos,inm,xia fortasse qllidem,& casu oblata res, caeterum foeda uia faciem , & spurca , valde que congruente adspectu ad id , de quo an . quirebatur Aliena .cortinae duae repertae sunt plenae lixiiiij tharcidi atque inueterati; sordibus admi reis 4h imo subsidentibus, quae, enacitate viscum,colore cineres, od e reliquias cibi reserrent: quales eae nimirum ab mano corpore excernuntur . Inspectaque , & contrectata huiusmodi mixtura per medicos, assue ,

tudine, & vi ,- nihil tale fastidientes , haud fere addubitatum , quin ad Venena compo nenda materies illa adseruaretur. Rapitur deinde in ratum ias Tonsor, ipse familiaque eius , & omne tonstrinae ministerium , pueri omnes, alumnique artis, Uxor, liberique , dc si qui consanguinei Crant Pater familias, & iniser , & imprudens , sbi, suisque, infamiam', & excidium infausto illo Capite portans , quamdiu par ipse tormentis erat, solito reorum more negabat scelus . Vbi tormenta praeualebant, poscebat laxamenti aliquid , ac pro eo spe in veritatis aperiendae faciebat, loquebatiarque nonnihil, quod veris speciem

103쪽

speciem praeserret: atque statim id reuocabat, vim doloris incusans, quae sibi verbum inuito

extorsisset. Ideo torquebatur etiam acrius :&rursus, ut tormenta placaret, respondebat grata Iudicibus,& mox in contrarium eadem illa vertebat.

Producitur Platea index , & particeps idem, de minister, atque inter se ipsi componuntur, & committuntur aduersa fronte inuicem, diue date notabili inter utrumque reum,& pugna . Compellauerat productus Platea familiariter simul, & amare Tonsorem hunc Moram. Mora negauit quicquam sibi cum isto esse familiaritatis, & notitiae r statimque ad conuitia progrediebantur . Exprobrare νPlatea Tonsori susceptum immane scelus, &spes insanas, & hunc denique finem. Contra, vociferari Tonsor, & inuocare vindicem Deum aduersus fraudem, inuentumq; malignum, aduersus, insidias, quae parari cuilibet innoxio

possent. Mox redditum ad tormenta .' perseuerabatque Tonsor in pristina illa confitendi,& negandi vicissitudine, donec, velut alienato ab sensibus animo, consessionis simul, & exiiij sui gloriam, veluti amplexus, sanda, tacenda effudit. Ordinem, S initia, seriemque negorij, di socios, ta ungendi artem , & consilia l

104쪽

delendae Urbis, & quot, in quosque vasa duuisisset, quaeue lain contaminatae partes , &vnctae essent, exposuit omnia cum fide. Sed dum ferueret ita iudicium, & quaestio exerceretur, manavere etiam aliunde inditia, unctoresque noui reperti sunt, ex ganea,&popina homines, sed & ex officina scholaque eadem , nomina deuota furcis, & igni, Mella uaca , & Baru eius , & Berton . Ac misso confestim lictore hi pariter in compedibus iudicioque stetere: nec magna mole subacti, rem , scelusque confitentur , prout in contubernium illud infame . venissent egissentu Lis aliquid. Ac lapsa uni sortὸ vox est, ob quam iudicia ipsa intremiscere coeperunt, ac trepia dare magni secreti horrore , veluti cum tua mala ne proloqui quidem homines possunt. Namque unctor, & verbero Baruelu S,cum caetera exponeret, dixit hoc etiam: unum grande Caput suisse, sub cuius umbra, & tutela Iaterent omnes artis eiusdem , neque mali, siue periculi quicquam timerent. Id stati in velut maioris mali inditium accipitur: & urgendo, atque sciscitando, quodnam id grande caput, quisnam ille tam sortis praeualidii sue auctor, eb peruenere, ut elicerent, Ioannem Caietanum Padillam esse, qui, tapecuniae

105쪽

pecuniae summas dedisset , & mutationem

xerum, atque honorum inde titulos promisis.set, si sublata socina Ciuitatis &Imperij, id minus ipse rerumomnium seret Detulere illicbMagistratus totum 'hoc ad Prouinciae Gube natorem , .antequam Ulterius , altiusque ser tarentur: atque interim, summa ope, silenti que alto Premebatur res. Ab colloquio dein, mandatoque Principis repetita questio: & orsia principio nebulones, nunc leniter , amabiliterque interrogati nunc excruciati omniabus patientiae humanae exemplis ita expone hant. Crebra sibi colloquia primb fuisse cum Padilla, de quo memoraui. Multa di ista, pac-.taque inuicem , nuntios aliquoties ultro, citroque commeasse: denique .conuentum in planitiem Iouis Arei subiectam obscuro nobis: atque ibi parte in ea , qua regimen &disciplina equorum exercetur, electam incan- tamento sedem , Ut ea, quae pacta conuenta inter se haberent, firmarentur etiam et arta reo quodam Inferno ritu : excitos ibi Daemon rain veneficij partem: fidemque ungendi, cum eis rite sancitam. In eo incantamento comparuisse togatiam Pantaleonem unum cum galericulo , & brachis , ipsimique Padillam , i uoluentem prat olorostium: S presbyterum

Vnum

106쪽

mum, qui temtari manu virga in , Iineas, ci culosque destriberet. Haec & alia , quae dixerant,. ad vanum , irritumque reciderunt Comprehensusque Padilla, personas, & loca, & temporai confutauit ipsa. locorum & tem .porum fide,. cum se tunc ab suisse procul , neq;. homines umquam cognouisisse, aut vidisse illos, probasset, atque conuicis et . . Uni tores puniti: tamen: inhorrueratque Ciuitas foeditate suppliciorum nisi atrocitate flagitii leuiorai

mnia viderentur ..

E D & innoxij multi ,. quos , aut tristior vultus , aut obsoleta vestis , aut mora alioubi nonnulla suspectos fecerat , circumuentilint populi cI amoribus , impetuque tanto, &Verberuiir, ac lapidum tanta repenth procella, , carcerem, & vincula, quodusebantur, ceu reqlriem, portunaue tutissimum spectarent . . Rura pagique, & agrestes, inter damna, sae uum maxime genus, irritati cladibus etiam ,

ipsi. suis, & sterilitate frugum , si quis fortE

MMon lentus iret ' militari via vel itinere:

decessisset

107쪽

decessisset , vel sessa humi membra strauisset .

facto repente agmine circumsistebant, inijciebantque vincula , vinctosque trahebant in Urbem, & armatae illae cateruae serramentis suis quotidie cernebantur captiuos eiusmodi adducentes. In Urbe senex suit octogenario maior, quem ego vidi curua proceritate, non Vultu , non

pallio, caeteroque vestitu ultimum plebis , & nobilem esse plebeium compertum est, posteaquam casus incidit ille, quem memOrabo. Intrauerat senex D. Antonij Aedem, qua sodales , Clericiue Theatini , vitae , ac litteraturae sanctioris Vrbi specimen praebent : & Abbatis antiqui dura instituta is O do resert. Ibi landendo quotidianas quasdas suas ad Deum flexo poplite preces valde fatigatus , cum residere paulisper voluisset, temgeretque prius palliolo locum , exclamant statim una voce mulieres et ungere subsellia senem. Idipsum alius, ac deinde alius , &mox plura simul ora vociferantur. Dies erat, haud equidem memini, qua religione lacet , sed frequentia tanta populi , quanta maxima per illud tristissimim pestilen-itiae tempus , perque solitudinem eam esse posset: statim ubi senem unctorem clamor ille,

populo

108쪽

sypopulo monstrauit: accurrunt uniuersi, conqcioque tota in eum luit. Corripitur miser ab ijs, qui proximi steterant : vellunt crinem: tundunt os & latera pugnis r calcibus alij pulsant : crura diuellunt: emortuum illum . iam pene ventrem , & capulare caput, quominus ferro lacerarent, una res tenuit, quia ducere in vincula reum, reseruare quaestioni,sstere Iudicibus volebant. Vidi ego cum ita duceretur, neque de exitu fineque eius ultra comperi. Mortuum statim esse arbitror. Pr . bumque & honestum fuisse hominem retulere illi, qui miserati casum, indignitatemque tantam , cognoscere cuncta de conditione eius , ac statu, facta percunctatione vQluerunt. iPostridiξ quam, in celeberrima Antoniana Aede acciderat, spectaueramusque hoc, spectauimus consimilem alium casum , sed nequaquam luctu, & miseratione pari , quia Gallorum erant corpora , quae furor, & insania plebis laniabat . Facto grege iuuenes venerant videndae Italiae , cognoscendae an- . liquitatis: & sicuti postea compertum est, venerant artibus instructi nonnullis ad vitam . procul ab domo siastentandam, litterator, pintor, & machinarum quarumdam artifex, haud ,

leuia secum serentes in Urbem subsidia pere-

grini,

109쪽

s grini, si temporibus alijs venissent. Mouerunt hi quoque populo suspicionem.

dum Templi marmora contemplantur, nec oculos satiasse contenti , gestiunt paulisper eadem contrectare manu; eaque durcedo magno iuuenibus stetit. Sunt hi qimq; conspecti ab uno primum, deinde ab altero : mox unu S, & alter innuere duobus aliis: hi, deinde pluribus e & momento pene uno, ora , oculique multorum tacit speculabantur. innoxium id nefas Circumfunditur paullatim, turba simpliciter incautis, perguntque illi, ut quidque proximum , atque pulcherrimum hauserant oculis , etiam. altero hoc delibare sensu. , α manum subinde' admouebant .. Enimuerb id satis. fuit ad flagitij fidem, nec ultra, sustineri impetus potuit et de saeuijiquo, tanto, magis irai in eos, quia brachae, comaeque.& genae , & suspensae sarcinulast collo te goque patriam arguebant, fatebanturqtie ipsi Gallicum quiddam inter verbera eiulantes . . Saeuitiae , verberumque fini S carcere S. surae'. . Ibi interrogati a Magistratibus, pronuntiatiq; , insontes,&dimissi sunt. Hisce duobus exem- .plis. notasse volui populi suspicionum in tali itempore , leuitatem , atque saeuitiam e retu-- lique potissimum ista non . quia saeuissima . silerint

110쪽

fuerint eorum, quae quotidie fiebant, sed quia casus utriusq; spectator ipse fui: sumque illacrymatus, haud magis prosecto innocentibus illis, quam plebi nostrae ob mala sic tant

pere insanienti .

Et miseranda quidem haec, planὶq; digna

lacrymis erant apud omnes, qui sensu quodam humanitatis talia intuerentur. Nonnulla verb interim etiam faceta , & penE ridiculata evenerunt. Uae,sicut in media calamitate, tantoque communi tui stu potuerunt triste lu- dicrum esse animis, ut , qui Viderant, audierantque talia, ridere cogerentur vultu invitor ita, post calamitatem ipsam, in hoc continuae moestitiae campo, velut interualla quaedam, S spiramenta doloris apud legentium animos praebebunt .

Dum pestilentia simul, & atrocia sulpicionum , ita , quemadmodum demonstraui in Urbe saeuirent, dumque periclitaremur omnes, aut imagine periclitantium attoniti moestiq; iaceremus, voluerat Cardinalis A chiepiscopusque noster eximere discrimini, casibusque Clericos , familiare'; duos , qu tum fideli in ptimis opera utebatur, nec facile pares industria vel fide, alios reperiret, si acerbitate cemporum etiam isti intercepti fuissent.. Statuit