De Nauigatione libri tres : quibus Mathematicae disciplinae explicantur

발행: 1549년

분량: 214페이지

출처: archive.org

분류: 철학

41쪽

De nauigatione

t De Nauigatione liber

Secundus, Iacobo a Saa authore.

INTERROGATIO.

Vum spuit AEquatore existit, inArie, te sciscet ues Lisra, usi iisse s isque inueti latur, istis sos oritur ei, respe Bis acgs, ulsansi iustrumenti, in se- se. Et eo seni Hie, eidem ipsesos oecidit in oecte. Et foe es iliter a que ussa disserentia contingit, quan iis fit versus arcticum rosim , siue antari licvm. Cur itaque nauem ducentes in sule aut aese, eo seni parasseso,ead inque alii tusinesemper procesimus: a que eo quos AEquatorem tangamus, ad quem semper nauis proram tam sillesimus actas,dirigimus s

42쪽

Liber secundus. sto

philosophia de Mathematica

queritur . dc suis argumentis procedit, declarando Matheismatica ad ea super quibus indi in respondere non

pHILOSOPHIA.

Ehomini in iugeniis, intellectu, di ubique odiosa atque imi areogantia alis seupE que satis conqueri em. Quum sic flaminantes ardent oculi, pallevt genae, disto

quetur os, pumant labia,tre, munt membra,fremit uox,no

corumstant sibi gestus, quis me existinet Philosophiam es, se Quomam non solum nomen quod olim mihi iuditum fuit, amittere antiqui fecer-t: 'd etiam hoc quod nunc mihi impossiere,quo pacto utar, vom. Non solum et enim ab aulicis pnm dejecta, uerumetiam ab eis qui litterarum nomine 'uuntur, neglecta. Mibd st iuuat cognoscere quaen uehementersit indecorum bovilul, abra irasuperari malum in bonum uincere, ut ait Ap Folus c iiij Paulus, terrogata

posse.

43쪽

De nauigatione

Ad. Ro. Paulus, eli perfectam charitatem rei lari. Iram premere,fretisque coercere, hominis est cordatu indulgere

bili,ne hominis quidem est d plan ferarum.Sed quia sibil est ta imbecillis proiectis animi, quam uindicta laetari:di fortius digenerosius est, alienam stultitiam

conterare: non visi de Mathematica tantum conqueri

uolo. Quandoquidem quum ad illud respondere non poset de quo fuit interrogata, absque pudore in alie-vavi ines em falcem immisit. Scio equidem , ut modo

fauetur ei, ad singulare certamen me fifram prouos care. O rem dictu maxime hormidam: qua quid um, quam auditum statrocluss quum ipsa ut supcrioribus patuit,famulatui meo Flecta fueritin c uerbinortuisna fauente, aiste me incedit di graditur. IIospiti impolluit, fidem perside uiolauit, pro summis beneficiis

yoninu maleficiu reddidit. nihil enim tam perit, quam quod confertur in ingratum. Vernaculam per nefas illectam corum luprauit,sicrinia compilauit, me solum 'penem reliquit. Poethagor hei que s equacium tempe Ilatem me praeterise putaui,quum Aristoteles arcano rum meorum cosnitore scrutator, ade)doctrinam meam praegustauit et sic Gut nihillanum neque proprium reliquerit ei, nisi tantum formam qua possit cognosici. Neque id mirum,quum ego essem sine qua omnis scietia es stulta.Praeclara, egregiasusicipieda res est Philophiae cognitio Cyprofessior veru sit quis pne audiat,illicos ultesicut omnia.Nuc aute alia opinione diffusam,ra metibus bomiuu ita dominata uideo, ut quo pacto a Alitia qua elimbiberiit, retrahit ignoro. Ego uer que fugia, abeo:que Duar,non habeo. Sed vos medio i cursu,ut ait huela colligemus: id quod reliquu est, pude

44쪽

Liber secundus. et I

suae solertiae et G. 3ic Aa relicturi: quia nulli nocet imum,nisii suo authori, i nunquam humilitas est sinem itudine animi,neque Alperbia sine pusillanimm- te. ve em profectio, ut qui Mathematicam migunt, qui non rumisi stillia miratur,aut amoretrum honoremque quo illam ' equuntur amitterent,aut illud quod ipsi do,

cet,uerum esse ostenderent di 'obarent. Omnia nans argumenta eius,ad rationem formalem tantlim(neque enim ultra id procedere polyunt alligatur. M A T N. salue Philosopbia dominatrix. P H I. Salve tu etiam Mathematica .In tempore te aduenise gaudeo, ut abs te scire possim,quanam ratione aut causi,quum tu micis ex mensi mea cadentibus alaris, di absique meo auxilio

loqui, aut saltem iure ab hominibus doctis audiri non possis,cctra me inpurrexeris. Et audes istis cum factis flevi intuerilaudes in hominum uenire coetuslaudes iutemplis ad aras Acras istas manus, istos oculos ostendere I audes ista uiperea lingua ad interrogata arumque meo consillio restonderet: quam omnia mihi sint affatim Appeditam, ut neque tuorum expectationi responsura uidearis. Antea tibi novnihil irascebre,vunc sum uehementer irata. Mando enim aliam pro meis in te officiis abs te gratiam expectabam,indignor, qu, sive ibi, ploratae auxilio,ab illo qui tibi dare potest, uando tibi defuerit,iam temere puperbias: absis eo quod reficificas prius an tua professio id quod respondere laboras, pro ii Fleatur. M A T H. Eloqui ut dignit est,uix queam ei quia tantum tuam extollis potentiam,quum ego sine te, uiuere possim: di apud me habeam principia, quibus quando uolo sum adiuta, neque ab alio illa psco, ur=, 'cu=ido patuit capite. Sed aperte dicam, sicut di mea

a natura

45쪽

De nauigatione

i ivtura di inostra amicitia postulabit. Mona uetus ille tuus in me animus euanuit, quem olim abside exFrtassem,ra nunc visco Ciuid tibi cum pii litibus squod di rem deteris,di teporis iacturam facis,avimi tran fita . . quillitate eariae. Hoe nimisu di Paulus aposto hi prae cepit Seruum Dei non oportet litigare,sed placidu esse erga cunctos. Quanquam ureo uel omnia mea sicripta reprehendas , ego ne pilo quidem minus te amabo.P HI. I icet in corpore animantis diuersa sint inebris, uares oficus destinata: tamen uita a capite proficisces, eadem per omnia membra diffunditur, min indiuidua I. COT D societate,ut (quemadmodum docet Apostolus Paulus idolea unum membrum, dolor ad omnia peruenicit. Vt autem omittam rem amplam,ac dictionem lucule*m: ut interresileam, te mihi ut sicis Abordinatam ese, ut membra capiti uellem tituideas quam immensim pateat aequor de reliquis sophis natis consimili modo diseserendi . di hac in re leniter di ordinate procedamus. ex.Tim x. Nam e Apostolus dicit quod oportet erudire eos quirebunt ueritati. Si neque caeli, neque elementa, neque

semplicia aut mista corpora fulsent, dic mihi obcro, quod officium ritet taurus quum si nulla elyet res,nullare etia uti posses. MATH. Quids Aprovomia non

quandam meae professisnisDeciem, asperendo Astrologiam esse unam sicientiarisii Natsematicam,cuiusAblactum est caelumsecaelestia corporasmi id aute est,ex quo no uel exemplii uiuedi uel imago quaedam,ueloc- casio, puisque ais PNI. Ego nulla re indigeo, Jd adu tuam penitus redundat utilitate ol enim a lucerna tu men vo accipit.Urovomae, usi nominiis,maior pars '

46쪽

Liber secundus.

est naen quam tibi,ut primo capite decuratu est. Sed, ut ED. Ait Prorbem, Nisi credideritis, non intelligetis. Vtergo intelligentiae tibi aditus patescat,recte primo omniu te credere projiteris: quia nes naue quis ingreditur, rati- Symbos quido ac profundo vimin emittit elemento,nisi si prius tu Apo/credat posesiluari. Nec agricolasimina huicis obruit, di pro frugibus spargit interia,nisii crediderit uenturos imbres,a futuru quos piis tepore,quibus terra cofota egete multiplicata, 'age producat,ac uetis spirantibus nutriat. Quis amare liberos tanqua suos poterio qui suos ese aut ignoret,aut dubitetἰQius honore mu- quam patri deferet,qui unde natus siti nesciatsNihil denique est quod inium geri possit,si non credulitas ante praece erit. Quid ergo miru, si accedentes ut ad mare, riam propos ita per ordine deficedat oratio credere nos primu omni u profitemury Haec aute idcirco in princi

pijs praemisennus,quia necese est hoc fatearis essee ueruce' enim generalis di communis regula) quatuor esse

tantii sepecies quas tu coh*derare dHes: Arithmeticam sscilicet, 'Geometriam,Musicam, di Asbonomam. Et hae psaluor,in duas redigutur: Arithmeticam-Geo metriam,quae purae Mathematicae dicuntur. AristotelaSt. Meta.

enim aserit, illas scietias quae stat purae Mathematica,

Arit,metica in eb G cometriam spe . Per Arithmetice tinnan Is copontitur si vi qui aure percipii turbe honii ipsi

facere uota potest. Geometria uero est,quae quu Arithivertica utatur, numeros Istos e 3 ministras ordinat ad in

rill etiam eius quod in me est. Et in Astronomia quam tuam es e dicis, nihil est in quod tuam falcem mittere possis, visi in illud quod aut Arithmetica uel Geo- metria tetigerit. Cuius sententiae ne Philosph i quidem poenituit

47쪽

De nauigatione

. poenituit quum dixit, utrovom aese mediam pientia

inter Mathematicam et naturale. M A T H. Ad taeomites illae mitigationes pertinent, quibus excIudimus

si Sitionem uel arrogantue,vel odij,ueFeuitiae, uel cuiuscunque rei quae Cessura uidebatur . Et ut ingenue dicam quod sentio, non ausim dicere ivconsidia bibis Astronomia, ni ego elyem, intelligi uix possit. Injiciarietenim non poteris,qubd quum de quaestionibus loqueris naturalibus,meipsm adducas testem. Et etiam se. vera uir doctissimus dixit imi uentum est ad na, Epistoi, turales quaestiones, Geometriae testimonio statur. Itarque quod in talibus quaestionibus dicis aut dicere uis, meipsin in teste uocas. Quumque hoc ita manifestiset,non posum non tibi es e particeps, quoniam sine me quod uis explicare non potes, re tibi ualde nec paria sum. PHI. Fefinare te nolo,ne nausia molestiam,ut ait Cicerosuscipias aegra.Sed ad illud Senecae,qucm cui si, tibi possiem respondere, Multa quidem adiuuantri nos, neque partes nostri ideo sunt,Nam cibus adiutoriulib.i,.Epi corporis est,neque tamen pars est. Et,ut ipsi senecae plastolaru. cuit,ut Geometria Philosophiae necessaria est, ita ipsi faber ed neque hic Geometriae pars es , ncque illa Philo-jod M. Similiter officium tuum mihi necessarium cst, ut tibi faberihic uerb nequaquam pars tulipsius erit,uestu mei.N c autem te excludere nolo ne mihi sis particeps dumi haec uixerit disputatio: postea fortisse id tibbi nou sivaesed omiso severa,ad rem redeamus:Ur nomiam scilicet, sine te, intelligi non polye:quod negari nequit.iv hoc tamen culpa careo, quam hominum imgenhs aut intellectui imputato: quandoquidem no nisi quod di qgavisi cuique conceditur,obtinent.Sed quae.

48쪽

Liber secundus. 23

rogiumuis illam pilicet Astronomiani interiat venio, habebit ne perfectionem qua a conditore mundi fuit dotatas aut sit hominum ingenia acriora fuerint, erit ne opus tuo adminiculo ad id , sicilicet ut Asronomia perte intelligatury M A T H. Fateor me non es' opus, si hominum ingenia erintellectus ad ea peruolarent, quae per te explicari possent: quod quanuis ita essiet, cur eo quod mihi ratio di natura immu concessit,non utars PHI. QuAd tibi ratio concessit, non prohibeorsid quae non tibi ratio permisit,retraho. Abs te etiam sciscitari uolo, Ars ne Odesis oriundas credo hactenus hoc tibi naturam negase,ut rationibus tuis, quid sis, dicere ualeas: quin em nomen tuum ab aliis interrogare,tibi est nece Fe Te ipsam Mathematicam uocant, scis qua de res quia Mathematica a suae aps uerbo diei..tur, quod aliquando demomo signi at, ut Apollonius er Suidas assierunt.vnde Mathematicae Graece dicuntur,Latine uese di Diplinae nuncupantur. Inde Mathe, maticus a um,quod est disciplinabile Mathematici di . , cuntur,qui Mathemata siue,Mathematicas disiciplinas. norunt.ad disciplinam enim spectant hae quatuor st cies quas ilixi, quae ad duas mut in reducuntur, eo qu)d diseraretur plane di per demonstratiovem quandam percipiantur.

v modo purga oculos ut uideas, purga aures ut audias,purga palatum, inmeipiet tibi dulescere Philoliophia. Non enim omnia ut uolunt praeceptores, sed multu secundum auditora in imbecilli tatem loquuntur. Miamobrem Apostoliis Paulus ad i. Cor. 3. Corinthios,

49쪽

De nauigatione

Corinthios,et aquam paruulis in Christo,inquit,licuo bis potum dedi, vo escam.Volebat tanqua spiritualibus

loqui,sed no potuitnio quod ipse loqui non poset, F

auditores intelligere no poterant. Ita di Ioannes maiora discipulos docere uoluisset, sed illi non patiebautur, hae gratia in humilioribus uerisitur.Diligeter igitur ivus sida sunt omnia:di licet inefrustra loqui no ignorem,no tame cessabo. No intumesces animo, si iuxta tritissimu illud adagiu,cognoris icineti 'sam:id est,si quicquid in te magnu,quicquid pulchru,quicquid praecla arit,id inec ivvvus,no tuum bonum esse ducas. v avd quide ex arcavis literis,ex historiographis, ex Philoso, rhis iquido tibi apparere potes psi tum uis esse, a me

recipe.Et quonia in aula principii nunc militris,e gloriam aulicam quaeris,ubi uariis thematijs,quas Graeci AEA(et cec vocant te exercuisti: di tibi uix quis qua sua discit uitiaudeo reprehesionis acerbitate laude istigabimus. Q meadmodusi tyranno Regi, aut alioqui potentiloquimur,cuius aures nulla omnino sint reprehensioneada usurae, cu falso laudantes reprehedimus. quu exim multas in eo uirtutes praedicamus, a quis' alienissimus sit tricite admovemus agnoscente quid mutare,quid F- qui debeat. Quare quanqua singularis tua eruditio monitore no egeat, tamen quavisi didicimus aetate, qua te uincimus, iis ituic soptimu praefiribemus.*ua,in aulane iactes, ni ea ne carpas:me amica ita ames,tanqua a Iiquando munimicos ita oderis,mnqua olim amaturos. Omnibus te assabile praebeas,' nemini mea ne rum tua arcana comittas,memor g fallax sit multorsi amicititi. Gloria aulica si contenes, ultro te Duetur*in 'queris,fugiet siquente. Et ne tibi uidear no sitis grauis Admoniti ixscito me ab ipsi pueritia in aulis pricipii militassee.

50쪽

Liber secundus et

Iims.Et rudimenta Philosophiae mlicae, sit ea uis scire, interroga Aristippu: qui ingemu habuit ad omnia pro tepore, ora, b persuasimulanda omnino proptu: o

ob hoc Dion sto praeter Onaves erat charus. Is Aminsibonum posuit in leui motu ad fluum emananti: di ut praeientibus uolupinibus libeterfruebatur, imWas, pentes facile contenebat. Caeteras scietias exclusit,illud folli utile putavi, ut quaeras sit quid domi mali aut boni tibi coligit. Sed longe recedamus ab istorii studio,qui

recte loqui putant si bland salutant, si laudavi asa,

timui ex avinio non existimant amicu, si cuiquam vovs vi amici ex animo: i largissimi, ut eoru officiorum, quae nihil impodii aserunt: si quos aut si quas uidevinihil no posse apud Principe,iuilectant Fe ad latus nauis faelicius Notissima uox est eius cait Seneca) qui iuiae M Degii conssu uerat. cam illum quidam interrogas et,quomodo raris imam re n aula cocutus esset flue-ctute: Iviurias,inquit,ace Pedo, e gratias agendo de ipsis. Et ob id Ariston dicebat ivtcr optime ualere, e grauissime aegrotare, nihil interese. Non enim se inper 'in aula stira ut uenti Fecundi: ubi spirant, arripienda est occasio. Pr esealia multa sunt Philosphiae auliacae rudimenta, ad quae vultus erit idoneus, visi prius ovillem pudorem abster erit, uultu natiuo domi relicto.

si nuue reuiuis aut prisci illi Philosophi,uideriuraque temporum horum mores s nonne in has uoces erg-pent nullius iusiurandi tam Aucta nobis debet ese reli aegio, ut uel cosuetudo quae apud quosda obrepsi, at im-

ripedire debeat,quo minus ueritas praeualeat re uincat.nsi cspuetudo sitne ueritate, uetustas erroris est. Ex antim quis ac celebratis rutilosophis magna uis iudiciorum colligitur . Sunt di apud Groecos, qui in bis undo curumque

SEARCH

MENU NAVIGATION