장음표시 사용
71쪽
Olophii rebin tanquam ab oculis caliginem dispualit, ut omnia stipem,infera, prima,ultima,media, uidearemus. Prorsus haec mihi diuina uidetur uis, quae tot res ejiciat di inlitas. QDd enim est memoria rerum reuerborum quid porro inuentio sprofecto id, inquit In Hor. cicero, quo nec in Deo quicquam maius intelliti potes . Duo haec maxima Cicero in me asymat esse, tu dicium sicilicet ueri, resinem bo norrum . M a in re seat Vp declarat , sipientem causas naturalium ' quin-rere di vose, ac borum numeros mensurasque Geometras persequi di supputare.hinc est quod sapienti attri buit huius cognitionem, qua scilicet ratione constent calesia, quae illis sit uis, quae natura. Cusus uerb re recursus bo eruationes per quas descendili,dieleuatur,quii peculiares ac tractatu faciles nobis no vhγsimul euvi illis minime dependamus raelevemur, colli ae o mathem licui . Non te fugisse puto quod Cicero inquit: quod si uelis sapere , des operam Phil sophiae
v. ad tibi conuenit. Hinc te monet Seneca, Deorum immor- I. icit, talium in unus ese,quod uiuimus: meum uerb,quba b
d Doci bibimruma, Ac divus Augustinus aserit , hominiti tutes nullam ese causam philos phandi , nisi ut beatus sit.
Laertius etiam me solam esse O certam di ueram posse fissionem affirmat. Ac non long ab his, Cicero rerum diuinaerum et humanarum scientiam cognitionemque, q a cutis a cuius que rei fit, me dixit. Novcap. ig. latuit Iob id praefientientem quum dixit, Sapientia ubi ivllenituri' di quis est locus intelligentiae s usithomo preciuin eius, nec inuenitur in terra suauiter
72쪽
uiuentium. Hi ne Augustinus asperit, eum qui sive De Ciui. saluatore salutem uult habere, et uera sipientia de stimat' nudentem feri posse, non sinum sed . Grum , non nudentem sed stultum essee: di aegriu
tudine asidua laborare , di in ciuitate noxia pultum et dementem laremanere. Et ob haec Ambrosius Ad sim inquit, Sasens nou metu frangitur, nec munitur : non attollitur 'os ris, non tristibus me gitur : ubi enim Alpientia, ibi uirtus animi, ibi conis.s antia , ibi fortitudo . Septem esse rationes firma uit Plato, quae ad dignitatem imperandi facere vi- s. de Leg. dentur: quae punt, Patemitas, Nobilitas, Domina,
fio, Potentia , Senectus, Prudentia , O sors. Quas omnes quum in me facile reperias: cur imi, me iv. 'consulta, in meam interrogationem insurgis y cui omnes,utfactiunt membra capiti, obtemperant. Miodsi disteris, aut in hac re dubia existis: cur ad illos non recurris, qui de me , quum te norint, tot encomta ubique locorum exaggerarunt f Agedum i- , apsa perquirito, neque patiari r ut omnia a me tibi rea petantur . Nempe ea cne nequior impendio tibi ui, dear praetermitto, quae de meipsa ubique gentium sunt congesta. Legito Salomonem in Prouerbiis et omnibus suis operibus . ac Aristotelam niei obsieruatissimum cultorem in suis nemorosis 'tuis . Legito Historiographos, Poetas, oratores , omnes denique quotquot sunt scriptores . his nanque conuincim, quum ipsios benigne tractem ac foueam, ' meo
contubernio non fraudentur , qu bd si uelis id quo
illis exhibeo experiri, oportet te etiam me flectari e 'colere regereuter.Certio nanque scias , si me amittetis,
73쪽
c citra Io tripsim reperire non posse . quum illud mihi tria uini anu. Miat Hierondimus , eum fellicet qui me Labeat, tabe-De elati qmssia quae sunt ac fuere bova . Non te labilia Hugonis authoritns, Ab oinnibus libiliter . disce , quae nescis et si ab omnibus discere uolucris, qui ab omnibus accipiunt, ditiores sunt. Nec te fu- Sapien Zgiat quod Salomon inquit, ncminem diligere Dium, nisi qui cum sapientia inhabitat . Ne ino enim potes' recth uti re quapiam , nisi uim atque nuturam cognitam illius habeat. Et ideo frustra sine me scrutata es id , de quo interrogata fui h. cadus io ca iis it dissim eri ardum dixit e , flem non omnes strino. i. quibus lutat, etiam re calefacere s sic sapientia multos quos docet quid fit faciend- , non con inuo et accendit ad faci,dum . Aliud enim , inquit, Ut inultris diuitias scire, aliud est possidere: mque notitia diuitem facit , sed poscisio. si poscisio tua
se non est: consiliu risimper, ut Tobias inquit, a sapiene te perquire . Quid igitur est uerius s quid puriusy quid faelidus i quid potentius sui omnes sentiunt, o
Cap. . mea fert opinio, di diuus Augustinus asent, ne put, ni P ucritatem , in qua tero Arpi di cervitur Aimmum bonum . Nullo loco non est, nusquam deest, foris admonet, intus docet, de mentes cx J omnes in melius commutat, a nullo in deterius commutatur. Nullus de illa iudicit, vii
Ius sive illa bene iudicat. Si uerum est uis ueris
sinum, quod sive me nullus bene iudicates cur ita, me inco ita , quod ad te non attinet, iudi is Vermine tu his immorer quae ubique locorum pol
74쪽
ns inuenire, atque ne de me ipsa referam quod alij abi de facimit, quae sit in ipse ex hoc saltem coliligere poteris, quod Philosophia dicar a pίλoe,quod
Latiu e fluat amor strue amicus: et copiae, quod est sapientia . MHque ex hoc affectatio is ese s ylautiae, qui uiderit, intelliget. Ac ut latine id noris , ut nulla ex parte tuam procacitatem non con Atticamus, sapientia a sapio dicor , quod est recte .ssitio . Primum gradios mihi fecit Lactantius, L.r.ea. xxq: sid falsi intelligam : Fcundi uerb, quod uera cognoscam . Quare ad intelligendum di cogno,s eudisi quae a te sunt ficiscitata , s me prius me
coiistulere debui es , quo perfecte re rem enodares di cluetueres. scis nanque, ut retulit Seneca, quod li. 13.EpI.
sapiens dicit discit qua cassi in speculo imagines exprimantur et illud tibi Geometra potest dicere, quantum abesse debeat corpus ab imagine : di quaslii forma speculi, quales imagines reddat. Magni - , esse solem Philosophus probabit: quantus siti, Mathemati us : qui Uu quodam re exercitatione pro- ocedit: causim autem cognoscere non potest. caulisi igitur Mathematici causas ignorent pro- Lact. lib. pter quas flat aliquid , di ip qui faciat i- 3. c. p. xygnorent necesse est . Nam ob id scire non potui-fli cur vavis tu teste non pergebat ad A Equatorem , quanquam illaem demonstret . Non ergo cognoscendo causam , cognoscere non potuises quo pacto talis demonstratio non erat absoluta. Tuum nanque obficit non est fallax, quoniam dei nonstras,
di demous ratio tua facile percipitur: Fed si quis tex iiij praecipuam
75쪽
'aecipuam O non adhaerentem putat, omisia absque uera probatione relinquit ad ellentiam di substantiam ni probandam . Ex his igitur omnibus quiedicta Fint, luce incridiana clarius conflat, mathemastica ae Christianis recipienda ese nou in omnibus, sidin his tantummodo quae bona sunt. Dixi de te MasAduer' thematica quiam breuiter potui: nunc ad meos Philo, Philoi a ' hos ueniamus: non ut cum ijs decertemus,qui sarc
u i ta sit eos fugientes atque deiselos nostro
campo insequamur. Statuam enim contra eos breuiter qu in plurima potero, quoniam ad perturbandum ue- ritatem perniciosi sunt O graues . Pius labor, ut ait
stipites' --,'d periculosa praesumptio, iudicare de De enim,uit Laeliantius, sibi uult F-ι- Sapien. ptio nominis, di profiteri' ese Apientem,si nemo qui cap. xv. Iapiat adhuc inuentus es s Ex hac desiperatione come . silo illa Socratis nata esst,qua F nihil scire dixit,nisi hoc t rem,quod nihil stiat. Phil phos negamus spientes ese,quia ipsi vec 'ire se quicquam nec sapere fatetur.
Anaxagoras proxumtiat circunfuA esse tenebris o amnia.Empedocles angustas es'F iuvi Finitas queari, tur. Democritus quasi in puteo quodam sic alto ut vultus sit fundus, ueritatem demersam iacere: nimirum prian .stulte, ut caetera Xenophanes intra conmimn luna ea, i, teream, di ibi aliud hominum genus Lae .li. s. simili modo uiuere,quo nos in hac terra uiuimus. Ariacap.s ippi nihil aliud quiun uentri et ueneriFruientem,nemni dubit est, hominem non fui sescenim uixit, hi nillil inter eum pecudemque d staret,nisi hoc unum, qμod loquebatur. Epicurussistinum bonum in uoluptate animi esse censet. Calliphon et Dinomachus C arenaici
76쪽
rei laici, onestatem cum uoluptate iunxer t. Diodo- Lact. li. . . rus in priuatione doloris sumi in bonum posuit. Peri, patetidi me, in bonis animi di corporis di fortunae.1 erilli sumnium bonum es scientia: Zenonis, cum natura congruenter uiuere. Mis Poteles in hones ate ac uirtutesummum bonum collocauit. Et idem sui inquit Cice- Lact. li. sro ueteres Philos bos accusavs,ait eos aut stultissimos cap. 58.
aut gloriosiissimos fui se,qui existimassent /stis ingen se
Philo ophiam perseectam esse.Thales Milesiui,qui unus Lact.li. t. emtem sipientum numero fuit, aquam ese dixit a cap. r. qua omnia nam Iuvi: Deum Mem mentem esse,qui ex aqua ciscita formauerit. Antisthei aes multos dixit cliepopulares Deos. Quum tamen conflet Deos multos ese nou pose, qu)d diuina uis ac potestas, ut ait Laelavs De iratius, si a tribuatur iv plures, dimnuitur utique, di dei ea. u. mortalis est .nt Athenis extitit quidam Diagoras,qui nullum est' omnino Deum diceret: ob eamque causam noni inatus est aliae. Cleanthes O Anaximenes
thera summum Deum e pedicunt. Quid aeutem dici po iatest de illa,qui nigram dixit ese niuem y do illoqui negau it ullam prorsis esse animam,etiam quum uiuit in corpore QMd etiam de eo qui quum Deus firmamentum instituerit, aserit qubdit in perficere non uasens, foramen quoddam tu eo a Jptentrionali parte reliquit quod 'ralinudi stae Iudaei asserunt eam ob rem ei fecise, ut si exurgeret aliquando quis, J Deum aequalem uolens facere: illi diceret,si Deus es sicuti ego sum, locum illis quem apertum reliqui, si potes , claude.
IIanc uitam, hunc motum, hanc rerum effientiam an mam muvdi aliqui itocauerunt: putantes caelesti i corpora solem dico Cr iuvam rastellas, ipsi que firma
77쪽
inevit , huius cinii nee ubi iste motriri et regi: O aquas et remum 'acrisis huius Ibinne Lact. iis, Natur in ccc di ciunt ui imm rcrum matron: . si alis . p. is. dicerent omnia sita si onte irata es e. quo turbo l linia imprudelitiam uam confitcntur. Natura enim, imota prouidentia O pol pate diuitia , yrortu, nillil cs . Qim igitur in tanta ueniitate issi Philolositas pituit pes deprehedatumquid de intuoribus frutabimus seri eunaturam uocant, Iuce peruersitas est, naturam potiti, quam Deum nominares Si autem natura ratio ist/el
necessitas,uel couditio napcndi,non is pcr se ipsunt eusibilis: quia necessὲ Ut, mentim esse diuinam, quae suam ouidentiana cndi principium rebus omnibus prec-beat. Aut hi natura est caeli iii,ac terra, di omne quod Laci tib ualuinii es noli ci Dciis natura ,sied dei opua . Quis 3 cdp A' ' flutiat ne mundum tam miristi ratione
perfectum,aliqua prouidentia gubernarisqlsandoqui dem nihil ill quod possit sive ullo moderatore consistere. O sic domus ab habitatore deserta, dilabitiir: nauis sinet gubema ore, abit pestisn: et corpus relictum abavima, Lact. lib, dictuit. Plato qui de mundi fabricatione dis ruit, nec T cqp potuit quicquam,vec explicare:idesque in perpe-
Cypria, tuum dixit fabrini uni ese . Et licet de pistre o plio
nus sera aliqua siensissent Platonici, ut in Platonicis libris uidi mone de multiplicibus suaderi rationibus,qubd in principio erato uerbum erat apud Deum : ubi tamen ad y profunditatem sacramentoreum uentum est , omnis ridirum caligauit subtilitas:quia uerbum care factum est, non es. Indagavi quippe in libris uarie dictum esse
Lact. tib MFlius sit in forma patris: sed qu)d se exin vivit
et, cap dccipiens, norum habetur in illis, non enim
78쪽
potuit insidelitas sanctitudini propinquare. Aristote
les autem quum non uidi i et quemadmo si posset talibrari rum magnitudo interire, et hanc praescriptionem
effugere uel bi, semper ait mundum fuisse, ac semper
futuri .sed unus Epicurus veridicus fuit, qui ait boric mund aliquando,oraliquddo et e perituru . quia quicquid est,praeter Deu, necessie est aliqua lo principiubabuerit: vcc omnino ese quicquam potest, nisi coeperit . In multas siectas Philos)phia diuisa est, En omnes Laest. lib. uaria sentisit: una quaeque enim secta omnes alias euer , cdp- tilii the suaque confrinet. Iisunt homines qui contra libi/eritatem clausis oculis,ut tu in interrogatione fecisti, r. cap. . quoquo modo latravidit ut clit epos olus,quemadmodum Iaunes et Mambres restiterunt Mops , ita et hirci sint ueritat Mnemo dubitauerit,eos qui ista conquirunt,stultos,ineptos, crini avos esse.tam stulti evi in hunt in asseeueraudo,quam improbi in quaeredor quum nec inuenire quicquam possint, nec defendere etiam si inuenerint. Semper itaque argumenta ex sese petita, ineptos di absurdos exitus habet. Mit enim falsum aliquid tu priuipio Fumpserint, uerisimilitudine induetj,vecese est eos iu ea quae consequuntur incurrere.Sic incidunt iu multa ridicula, quia necesse est falsa essee, quae rebus falsis congruunt. Recte ergo Socrates, 'eu Laest. lib. secuti Academici,scientia sustulerunt,qusi non disputa s.cap. 3.tis sed diuiti sitis esse dixerut Sed ne illi quide quiscicum Lact. illo. tia sibi assumpserunt,idipsium quod se scire putabdi,c3 s.cap. xs.s ater defetidere potuerunt. M i ,quovisi ratio illis non quadrabat, per ignorantiam rerum diuinarum tam iιaeris, tam ivcerti fuerist ibsque saepe contraria diseretes,ut quid lentirent,quid uellent,patis statuere ac diiudicare
79쪽
3 dicare non possis. Superest, ut opinatio in Philolophia sola sit nunde abest scietitia,id totum possidet opinatio. Id enim opinatur quisique, quod vescit. Illi autem qui de rebus naturalibus di puniit, opimantur ita es e ut disputant. Nesciunt igitur ueritatem:quoniam Aleu Lact li. 3, tia,certi est: opitiatio,incerti. Praeterea, quum omnia CAp AZ eoiniecturis agantur,nu metiam diues diuaria proferantur: stultissimis ho=mnis,praeceptis eorum uelle parere, quae utrum uera an falsa sint, dubitatur.Et venio uult ad lucertum laborare. Aimit Stoici uirtutem, esse,quoepta uitam eficiat beatam. nihil potes uerius Lact. lib. dici. Sed oportuit bonum di malum esse, ut uirtus es e
aut omnino non erit. Valetudivis er pavitatis uoluptas ex morbo ac dolore cognoscitur: di gratiam lucis commendat obsecuritns teliebrarum . Bonum sive malo iuchac uita e se vo potest:quia alterusi tollas,utrus sustui ieris. Neq; enim bonu coprehendi ae percipi potes sive et fuga ac declinatione mali: nec malu caueri ac vincismet auxilio comprehensi ac percepti bovi. QEis autem di certiere bonum di malum, prauum ' rectum pote-
Lact. lib. rit,msi qui Apiens fuerit sed Apientia non est,sii ab ho
ta est sine ullo discrini ne omnibus data est, ut nemo pit prorsus qui eam capere non posisit. Nam illa terrena Lact. lib. (quonia falsa est uaria di multiplex sibique tota con-3.cap. 1 F. traria est. Si mihi quis dixerit aeneii es e caelum, aut ui-oi P -:statim ne a sentiar, quia caelii p. ij. qua materia sit ignorem sicut enim hoc nescio, im illud scio. Ergo uerum non est quod Socrates docuit, vesscire quein quicquam rose: neque opinari, sit Zeno. Milita
80쪽
Multa enim Fiat quae ustus inuenit: nam Folis aesuvae Lact. lib. uar Fus,et meatus bderit,ac ratio teporum, depre cap. s. hensi est. Et natura corporii a medicis,herbarumque uires: di ab agricolis natura terraru,necnon imbriu futurorum,de tempestatu siqua collecta sunt. Nulla denis ars es',quae non scientia constet. Quid igitur pugnes aduersiis bomines eos,qui uot ibi gladio peremit m id Lact. lib. labores ut eos destruas,quos sua ipsos destruit atque affigit oratio id enim docent, aut quem instruumt, Lact. lib. qui se ipsos nondum instruxeruntJAnima, quae coryos 3.cap. 3o ris obtinet principatum, quid sit,nondum inter Philo. Lact . de sophos conuenit,neque unquam fortas conuenietiquit 'Odoquidem alii uentum ese dixerunt,unde nomen accespit: Min quia Graecὲ αν μoe, lative uentus dicitur. Alisitvem,ali sanguinem. Morionem spire non potu
rumt,nec quantitatem metiri nec qualis sit intuemi pus sciuit:quia tam non potest exprimi, quam uideri . Ee , ignota est ratio quare ipsa delectetur in corpore perfleu tore suo. Et no demtorgumenta in utranque partem, aliud et e illud quo uiuinius, aliud autem quo lentimus er supinui s. si me ipsam nescio: i eorum quae intra messent rationem non intelligo: qua audacia hi pra me erigam oculos' mrem in muta diuersitate sequi DrsCui Lact. lib. credimus spar est omnibus authoritns. Si et iure possu- 'P
mus quod melius est, iam Philosophia vobis necessaria nou est,quia iam sapientes Fumus,qui de sapiemtumflutenti s iudicemus. ut enim unum esse dicunt, ancratione siequutur, qu)d nec uiui sine sensu possit,necfentiri sine uita . Idesque diuersum esse non pose id,quod non potest separari. ra sic arguunt de omnibus his. Qua de re inter Philosius hos in iis disceptatio est: nee