장음표시 사용
51쪽
ecque coli His labo sit. Sed ut ait Laetantim, muli De lalsa opus est, ut ad Philotophiae ueritatem possit ' Accedi. Habet aute Philasphiasuam qumidam linguat,
si, sique figuras, quae tibi ut in primis diligenti overauatione cognscendae: quia in tanta rerum varietate, nec disci audiendo posunt omnia, nec memoria contio Cramat. neri . Grammaticae,non parim opera dandum est, ut
Ox pto' nectam rationem loquendi ficias. Nec oratoria quidem . ignoranda est,ut ea quae didiceris,pnferre atque e - , .Ethie. qui possis. Licet enim in fla tabica totius Philophiae uis contineaturiquia,ut ait Phil phus,intentio cuius' libet legislatoris es , ciues bonos facere: es ob id apud Graecos maiore ingloria Philosophi quam oratores fuerunt,quoniam bene dicere aed paucos pertinet, bene auLeges. tem uittere ad omnes: tamen metus Legi sillyavd charum non sicelira comprimebat, licentiam Ita suebat. Poteravi enim leges delicta punire,conficientiam autem munire non poterant. Leges sibi homines condiderant pro utilitate communi: Fd quae ante pallam Febant, clam feri coeperunt. Multum inmen nobis exeracitatio illa fetarum litit contulit, ut nunc maiori copia di facultate dicendi causam ueritatis peroremus.
Sed quum leges proponantur multitudini intelligendaeo Fruandae: o in multitudine plures sint deficientes ingenio, ' pauci subtiles di ingeniosi: tu hoc inuenitur lex humana defectiva, quia ibi inueniuntur obscuritates di perplexitates, propter legum multitudinem istac uarietatem di mutntionemri quartisi abroga- itionem, ut patet intuenti iura ciuilia ac canonica. Num
. idcirco iusti erunt, quia parent institutis hominum,qui di ipsi dui errare, aut iniusti et e potuerunt siliciit illi, duodecim
52쪽
duodecim tabularum conditores, qui publicae utilitati pro conditiove temporum Ferularunt. Aliud esst igitur ciuile tus,quod pro moribus ubiq; uariaturi alia est ucra iustitia,quam uniforme ac implice propositi omnibus Deus. M id igitur dicam de sicientia sacram scriptura- Theor. rum,ssic inanium quaestiuncularc inuolum labrinthis, ut sit tme restiuiscat Hierondimus, aut etiam Paulus,inter istos nihil Theologi estire uideretur In caelo quip- In Hi pe e 3,ut dicit glosa, plenitudo Thcologiae, di non in pluribus Theologis nostri temporis, qui secrarum scrupturamii Er sanctorum doctrinae sudere negligunt, yd uanis ac curiossis prorsus inhaerent ramagis curiositati studet, quaen veritati. Sed haec omittamus,facietes qua propestit no strui ubet. Nihil tu couenies est om vi Matiae. scietiae,quam iustum regimen meum. Geometria igiturae Musica di Urologia er Arithmetica necessariae sunt: od hae artes cum Philosophia aliqua Focietnte habent. Traditum est nobis,bas quatuor species nomine translatitio dictas che quadrivisim quasi quatuor vijs ain uviis sue procedentes,in quantitatis scilicet conte-plationem. Miaelibet autem rarim separatim sumpta,
ut Logicus ait,dicitur ars Mathematica. Quemadmo-d om unaquaeque Frmocinalimi perfle sumpta, dicitur ars hermocinalis:=ed tres silvarui acceptae dicuntur triuisi. Disere natis modus procedendi inscientiis : quia ars-Jrmorinalis, emove principaliter considerat: aut coiis
gruium, ut Grammatica: aut uerum, ut Logica, aut rvatum, ut I laetorica. eadem in praecedenti intros
diductione, dicta est disciplina rationalis , in qua omius
loquendi ratio continetur. Ars autem Mathematica
est, quae praecipuam quantitatis determ vationem Vit:
53쪽
m v quidem cuiuscumqtie, sid aut numeri, ut Musicadi Arithmeticampsica numeri harmonici, Arithm tica numeri simpliciter: Aut magnitudinis, ut geometriae et a pronomia: Geometria magnitudinis simpliciter , Astronomia magnitudinis coelestis. Defini tio uero tua est, Musica confovantias suorum di numerini harmonicMn considerat. Arithmetica autem numerumi simpliciter, non conssiderando cuius rei sit.
Geometria magnitudines simpliciter, non simul a tendendo in quo subiecto existant, earumque propri intes docet. sub qua comprehenditur per pethua, quae principaliter de radio ub tali, quam liveam ui fualem dicunt, pertractate di peciebus remi uisibi, Ilum, de uariis speculorim generibus, O si malim quo pacto sit uisito, demonstrat. Fronomia magnitudines coelestis, earumque motus er uertigines edocet. sed diligentius di plenius explicanda sunt omni titMathematicae dispositio di opus potestasique noscatur: ne incerti ac uagi sipiritus turbent omnia. Non enim uult Apostolus Paulus ut faciamus nos socios daemoniori r quia non possumus mense Domini participes esse, di mense daemoniori . Mendacio arim enim natura haec est, ut errores humanis pectos ribus infundant, ferant ae misceant falsi cim ueris. Mathematica Deorum cultus uel incantatio dicitur, ut ait Plato. di dicitur Magia, quam Plinius artem intestabilem,irritam di inanem appellat. Huius Ma Vplures punt species. H dromantia, aes ex aquar regi iquaDiuus Augupinus scribit Numam Pompilium eane lfeci pesed Varro a Persis dixit allatum hoc genus di- Uuinationuequo Eripsim Numam,di postea thago. ram Uimi fulse commemorat. Axinomantia, qua
54쪽
ft e securibus et alijs dolabris: de citia Plinius fieri it, pelut ussirestribulis ais multis alijs modis,divitia inagos promittere Lecavom siria,queefth pelvibus, quas . graeci AEgαm; vocant. Et ut Docet Strabo, illud Peryas stat nimi, lecanomalitici dicti. Cato tromantia, quae sit perspecis Di, de qua spartianus in Italiano iv
tellexit. romantia, quae sti per ignem: hanc Ain phiaraus primus ivuenit. Geomantia, quae 'perte ram. Ist omantia, quae fit permensuras inamimn, qt..e ex line imia quae in manibus simi , inspectione Feri flet. Necromantia, quaest per inuocationes umbra-rMn ra per cadauera: Reic enim mortuus,laocyTEce diui tro dicitiιr: di per inferorum colloquia: a qua necromantici, qtiotim incantamentis mortui risu btari,diuinare,ad intei rogata respondere uidentur. Hon sacrarimi duo Aut genera: Nec stinantia, et Scioin
malia.quide eas distiGut quod in Neoomsitia, d erigendu cadauer sanguis sit necessarius: in Sciam vita sola sufficiat umbrae euocatio. Capnoinglia,quae lit ex fis aemo arae. xoenboc enim fumus dicitur. Auguriit, ab auiabus.is enim eJ Augur, qui cures sitas, ut ait Cicero,a' uiu uocibus acc od is,futura promittat. oito pocuο- .etriae augurium dicitur, pro ipsa ditiinatione. In auibus vi te, diuinationis genera erant tria: aliae uolatu, aliae cantu praedicessit futura: tertiu genus exit mi gistatu.Sed illos plavetarios ait Aug. quos mathemat idos
uocsit,plave considere no desisteba,quod quasi nullum eis sacristrium,uullas preces ad aliquem spirimm ob
-- diuinatione dirigerentur. uod tame Christiana Er uera pietas cousequeter repellit et damnat. incautatores . ., enim dici tur, qui arte uerbis peragur. Arioli, qui circa
55쪽
ueras idollarum, nefarias preces emittunt, di funes a Levi. ip Acrificia osse it. De quibus scriptum est, Non si inetis ad magos:nec ab hariolis aliquid scisZitemini ut polluamini per eos. Horuspices dicuntur horarum in pe- etores: dies enim et horas in agendis negochs er operibus cus odiunt. Quibus dominus mandauit, Non ob-cilli dicuntur Addiptiaci, aut calendastile ,3 q. -Augurei stat qui uolatus auium di voces in-'. ito olia tendunt. quibus mandatum est, Non augurabimini,nee seritetis. overuabitis omnia.Pythonissae,a Othonio,id est ApolLeuit, ', dictae, quae dicuntJspiritum habere per qgem fuatura praedicere possimi. a quibus consiliis monuit do- Deut.is. minus cauere. Genesiani, qui geneses id esst natiuitntes, hominum per duodecim signa caeli describunt: ac per
hoc mortes,clectus,eventus, praedicere conantur. Sorti
, legi uero, communi nomine a Forte dicuntur. Sed, ut super uterondimus inquit, non debemus Fib exemplo Ionae, iobdin, sortibiis credere: uel illud de Actibus Apostolorum hula testimonio copulare, ubi Forte Mathias in apostolatum eligitum quum priuilegia Iugulorum non possint legem
Deut. 13. facere communem. Omnia enim haec abominatur dominus . non enim uult ut nos ducamus pei ignem: neco ruemus homilia ac auguria: neque malefici simus, aut incantatores, nec e thones, nec a mortuis quem mus ueritatem. iamplius in Leuitico prohibuit, Cp, xo, dicens, Anima quae declinauerit ad haec omnia,povam is faciem meam contra eam ira interficiam illam dedi' populi l . Vulgus autem Chaldaeos quoque magos De Mathematicos uocat. Et, ut Cyprianus asperit, ,
di Maa tres,erant uiri in illis regionibus, sederum inspectioni- , bus asueti, qui arte Mathematica itim discursimque
56쪽
Omant ptivemrum: qui ex elemensorum natura rationem temporum metientes,astrorum ministeria certis
experimentis proprijs didicerant et Epibus assigvam. Sed quorum regvorum hi Reges fuerunt, uaria est, ut ait Remigius,opinio. Mandoquidem aliqui dicunt,cos In malchfuise Chaldaeos: Chaldaei enim, si ellam pro Deo cole bant. Alis dicunt eos Persas fuisse. Nonnulli dicunt,ut etiam Tisomas refert, de ultimis terrae sinibus fulse. Alis uero dicunt quod magis credendium est , ut dicit Par 3 . q. glossa)quod Balaam fuerunt nepotes .Magister autem
hist schola'. dicit, desinibus Persarisi di Chaldaeo-rini ueni se ubi est fluuius sabba, a quo Sabbea Regio dicitur. sed quia turpe es bominem ingeniosion dicere id, quod si neges prob/re non possit,' nefas est scrutari ea quae Deus celata ese uoluite omitto nunc quarum regionum fueruvi,' otan dicam quomodo Mathematice ea scire non potuerunt. Hi ex uatiriclijs Nil m. i. Balaam olivi audierant, spellam orituram in Iacob, b hominem in Israel, cuius fortitudo quasi Rhinocerotis, ad quem in trieribus de Italia ueniretit, qui sperarent brios, di vastarent Hebraeos: quo tempore nec in Iacob idolum, nec in Israel fluviduchri es et. Vbi u nit plenitudo temporis, OBD repente nouo faedere, ad
antiqua recurrentes uolumina , tam testimonio mus
niti quam signo, dromadis in Iudaeamia duce, perueniunt. T c Astr cogi em Mathematici quanais tu terris nitati fuerunt, hi tres tamen trinium adorare dominum uenerunt . in id quod et Herodes non astrologos, non mathematicos, Fl seribas conuocauit, qui legerant Propheims t Tempus quidem siclita inquisiuit a Magis , sed non ideo asstrologos super hoc D iij interroga:
57쪽
interrogavit et inalbcitanticos . Si mathciliatici haec' co scere potuiscnt, consilio eorimi usus uti que fuisse set. Sic Principes sacerdotum Herodi responderami, in Bethlebim auda nasciturum ese Messiam sicut scri
erat per Prosphetam. Non mathematicu ncitant.
ide ergo et diligenter confoedera quomodo quar tii bies quinatus cst Rex Iudaeormn . dos gentilas, legis et Proplactarii ignari,hoc in no viatiam tbce, sed a Deo didicimus . Tu itaque Herodes , est uos Itidaei omnes,in quoi tm regione Messias natus est,qui
biisque ille promisus est, stive ' illumbaare Hieru-
calem, quia uenit lumen tuum. id te igitur in thenia tici, attollite oculos uestros,oe uidite Magi quain cruditi erant, et tamen per Angelum deducii sunt,uon mathe clatice. Sunt aeutem Iaagorii differentiae. Alij enim Num h-udientialis minus . Balaain fani us erat, ut dicit, ossa,in drte niugica, O in carminibus potens: Mon enim habebat potestatem uel artem uerborum Ad bcnedi condimi sed ad maledicendit n. Daemones e vim ad ma-lcdicenduin inuitantur, non ued benedicendu . Non enim potuit stirtus daemoniaca, malum quod ex bono fece- Exo T. rat, rectilucre in bonum. Potuit ex uirga serpentem faceresed non uir in reddere e sirpente. Verterunt
incuritatores AEdiptiorum equatv in sanguinem, sed iron potucrunt Fanyi cmuertere in aquam . Dei astatem virtus , non aqgam, sed totum fluuiium uertit in savguincm : m orante M se , naturae suae reddi, dit. Tertio ratem signo uicti sunt Magi, ut legitur Caia, . in Exodo . quia omnis perfidia oe mundana sipientia uel Phi sophia , si e trinitatis uincitur . Q mi
58쪽
exivi Phi sophiam immeriint, res muc illa to- . tius mussi di inuerint: ad trinitatis cognitionem peruenire nequiuerunt. Quid ergo docuit nos Aω-- Apientia his tam admirandis factis y Non dubbium quin rem magnam, rem fieriam, rem itansdam docuerit. Quid autem squid s ut mea fert opia Onio , t ud Apostoli Pauli. Noli altum sipere, Fed time . Inflari audio aliquos non timere audio. Mas Oenimiunt, ut ait Lactantius, qui ima res dis imi bra fugere docuerunt: qui, ut hominum meum hi, tes a cultu ueri Dei auerterent, Er Fetos inortuorum Regum uultus, ' ornatos, exquisita pulchritudine statui, confie arsque fecer t. Qui magicis artibus tituntur, cum daemonibus habent foedus : quum toties immolent daemonibus . At reclamat tibi Domi, nus : non potes duos dominos colere.Sed eos Magi Oh quos uere male os uulgus appellat, quum execraabiles artes suas exercent, ueris suis nominibus cient illis caelestibus , quae in literis sanctis leguuturi Eorum ivuenm Ant Aruspicina, re Auguratio, re ipsa quae dicuntur oracula , ' Necromantia , di ars magica , et qui tird praeterea malarum exercent homines uel occulte uel palam . Q e om nia per se falsa Ant, ut sibila Erythraea te statur. id igitur sibi uolunt, qui ad Chiromantas, Poloeos , Physiognomouas , Genethliacos , Ventrito quos , numeros Babolonios et Magos currimi ut 'iant deui modum s Cldmat Ecclesiastes , Cap. q.
Nescit homo frumem Auru : sed sicut pisices ca
plurumtur hamo , cr aues laqueo comprehenduntur,.
59쪽
Fic capiuntur homines in tempore virato , quum eis ex-
. impla , s speruenerit . Et et os ab his sinem hostimis ire uolumus, qui ipsisnem suum nesciunis Licet enim niam te in ioca,aliqua miracula feri posivi, tamen illa pertinent ad curiolitatem tantum et uanitatem . Si ut alii magus statuas ambu tre facit bat, loqui, raridi re, di consimilia, ut habetur tu Itinerario Clementis. Sed illa quae sunt salubria, ut lavguidorum cur lio,caecorum illuminario, di huiusmodi, non posunt artibus magicis fieri. Omitto nunc Cabali Pas, di in ipscabas a. se Cubala uersatos, qlli vov nisi per avarogicum intellectum arcana considerant. De ipsa rutilii multapripserunt, uanuis nemini quicquam a ueteribilis de Cabula scribere licebat, sed ea tant in ore tradebat. Recentiorum Iudaeorum doctores,de huius in odi facultate aliquid scripto in lucem ediderunt, parsim tamen . Nam Ioan .es Picus de ea ooepit aliqua quasi h longin quos uspicari. Capilion de arte Cabal lica elegantisses inescripsit ad Leonem pontiscem inclaimum. Paulus Israclita quaedam initia tradidit. Egidius viterbi usis
in libcllo de literis sanctis palam ostendit longe plura , longeque altiora. Petrus autem Gestativus, quasliosi vindemias racemos co ligens,de hac sipientia Cabal lica sparsim interfieret. a duxit. De ea quidem Cilbala mcntionem ictu , ut sitas , in ipsa norum posse
tuam constare potestatem: set nihil amplius cures, quam quod ad te proprie pertineat . Alias 's the nativi tiocantur Genethliaci Astrologrque, et qui Chaldaei uocantur: quci ubi ors es', ut naturas hos . . minum ex uultus inspeetione protiuutient. Apud Pe pus uuiem sic magos uocant,ut Graeci Philosophos: Lativi
60쪽
ti in salventes: G li, Drusilas et propaetas:
A brii , C Vld eos: apud Itidos Brachmanes et G mu'ophi lae: .ipud Siculos Galeotae: illud c e his naretioris, P anetarii, qui matbematici sutit, cr-Astrolos dicim: ur. Apud lios uero tragus in cactsim ex
officio uocari potes . De bis autem qui FG llelta mo- astrolo. tu,o uiuere' ubbonum est breuiter infe re Frinovem. Si enim stillae est, lubd sit botii semur, tiet ili ergo nec bonum nostrum laudandum est, nec malisi liruperandi : quia nec est iu nobis uolistarius actus. Tt quid enim, ait Chra 'mus,boni mei laudem In Mail. merear,quod non meo arbitrio, sed motu stellae facios aut mali mei poenam si scisiam, quod non uolummte, se i necessitate commissi s Nam nec malum fugere posses ijetiam si uolos me natiuitatis meae stella compellit ad mali . si adulter di homicida sunt per stellani, Aduer' et tu crimine stella facit eos interfici, magna est illaruiniquitas stellari magis autem illius, quistellas ad 'hoc creauit. Interrogamus ergo mathematicu n: ex se
facta est creatura, an ab alio s siquidem dixerit, ex st: audiat a nobis: quod impossibile est, quod a J extitit,
di euenis agitur, ut aliquem ora vem habeat certimi. si aute dicat,ab alio: ergo iniquus est qui fecit. Nam Arbitri quaenis it praescius futurorum Deus, di quod tanta ini- nostri lioquitas futura erat perstellas noluit emendare, vo est bovus:si autem uoluit, divola potuit impotens est.Sed . etiam iniustus est: quia ex necessitate stellatim pecca/r' tes ita punit,quasi ex uol tale peccantes . Ipsa levi-- que mandata Dei,ne peccet,aut hortam eta ut faciant bonum,per have insipientiam nonne destruunt s quis 'euim hortetur aliquem ne faciat malum quod norum po- tect