장음표시 사용
91쪽
inori ilitatem i Meillis est ac modicae m. Deus tutem facit ex eo quod non s et quia per aeternitatem fortis et . Et ut ait Apostolus Paulus, uocat quietion sunt, tanquam ea queeptvt. Quid ergo nitri , si facturus ulmi linu Deus,prius materiam de qua faceret , p eparauit ex eo quod non erat O Itaque aut
Deus ex materia ortus est, aut materia ex Deo. viri
horto uerius fit facile intclligere. Solus enim Deus est,qui faetus non est. Destruere alia potcs pse destrui non potest. Permesnebit Jmper in eo quod fuit,quia nec alii de generatus nec ortus. Ex si lys cst: talis es,qualem' ese uoluit. m. od si materia a Deo nouest facta: nec terra quidem, re aqua, ' aer, a Dc'fai tus est. omitto disputare de his, ut taceam de rarminibus Sibyllarmn, qt de idem praedi ant: taceam de Tris megisto, qui hoc limitiat: taceam de Prophetis,qui opus ni di ac opscit Dei uno sepiritu ac pari uoce estantur. Et etiam inter Philosophos pene uniuersos conuenit. Nimirum sicut ab aliquo artifice disposita, o dinata,esecta fiunt omniase ipsam materi in famis ese ab aliquo necesse est. Quis igitur hanc, nisi Deus fecerit O cuius potestati subiacent omnia . Nec enim cap to rmi magnitudo,tanta dispessio, iniim in fir-tiandis ordinibus t poribusqtie constantia , aut olim potuit sine provido artisce oriri, aut constare tot secu- Iis,arumque incola potenti: aut in perpetui guberna- L, sis rhoil que peri uerectore. Deniquefantiae luerae docent, 1. cap. s. hominem fuisse ultinimn Dei opus: di sie inducti fui se tu hunc mi limi, quasi in domisis iam para a. tam di instructans. Et tu iam inibi concesseras, res ad quas homines ipsi qui ultiminii Dei opus fuerunt, te-
92쪽
ipsin instituerunt, a Deo ex nibilo De Fas esse: dianteqsa tu ces,inas nextitispe creatas, MA. Fateor. P NI. Igitur si ea quae Deus,cuius est ex nihilo cuimoeta creare, fecit,non feciset, profecto facta non essenit. MA. Nov. P H I. Si ipsae res non fuissent,nes tu seses quod es . M A. Ne mihi ueteres illas excusationes iei eca lprotularis: in te' rogetur illud Pro oras , qui de omni'. re iv iitrataque lintem disputari posse ex aequo dicebat: tum de hac ipsa, an omnis res in utranque partem dis . putabilis sit. Nausipbanes dixit, ex omnibus qua es e luidenturi nihil magis esse,quam non ese. Parmenidei fetiam affirmat, ex eis quae uidentur,nihil esse iv uniuersi. Zeno Eleates huius opinionis existens, diWit, Omnia negotia de negotio dehcio. Megarici di Aca eruici lPhilosophi qui liquam ivuenerunt scientiam,omnes fi- lmul aicunt,nil inueniri pose. Leue com missum esse non potest, quo lae untur tam multi. Multas etiam opinio- lites citare pol em,quas horum quis que, alia ex parte tu ltotunissimiles aut dissimiles, alia ex parte contrarias,ex alia maiorei, minores que , proprijs locis extensiusti cladunt. P H I. Equidem arbitror, si P thagorae disti, pulos multa de nuturae regulis interrogares, nil aliud stibi responsiuros, quam, Ipse Poethagoras dixit. Sed abos urdum est,ex incerto cer i uellesiubuertererquies ue .ritas doctrivarumi, ut Logicus ait, unica est, sicut lini- . cum est circuli centri . Opiviones autem ad impertis ctionem lubutitur, quid semper in maiorem crescunt
multitudinens. Est enim aliquia medium, quod homiliti i , ghit: id est,scientia cum ignoratione coniuncta, Er tem- .perata.Scientia tu nobis ab anima est,quae oritur eccc- lovgvcratio a corpore,quod esst e terra. unde nobis Cy
93쪽
em Deo di tam Muralibus est aliqua conmmunim Ita quoniam ex his duobus constamus elementis, sitio-- alterim luce praeditum est,alter i tenebris :pars inobis data Fficientiae, pars ignorantiae. Et illi omnes qui in aIteram partem inclinauerunt, aut dextro aut j nistro uersus ceciderunt.Vtraque autem pars quomodo errauerit,dica. Academici contra Pusicos ex rebus obscuris argume=itati sinit nullam es e scientia. Phssici cotra ex ijs quae apertassint,argumen a trahebant, omnia sciri possie: contentique perspicuis, tinebant ficien- tiam, tanquam totam defendissent, quia ex parte defenderant.Itaque neque hi clara, neque illi obscitra uiderunt. verum Arcesilas ignorantiae magis et , quum Zenoni obtrectaret principi Stoicorum, ut tota Philosophiam euerteret, fisthore Socrates epit hacsententiam, ut affirmaret nihil sciri pose.Coarguit etia aestu linatione Philosophoris,qui ingenijssius putast cur eruta sese atque ivuentam ueritatem. Quod Arcesillas uerim l te non cogvita facere conatus, introduxit Philosophiae
e genusασυ α Cp, quod latitae instabile seu luco, statis dicere possimus. Vt enim nihil sciri pose, siciendum sit, snliquid spiri necessie est. Hivc Academiae distiplina manuuit , si tamen di iplina dici potest , in qua ignoratio discitur di docetur. casa autem non bene naturae sescreta pille Protngoras fuit rimatus, disiis uti I .ib .r. de claudicauerunt: di sophistam illum cicero appellauit natura temporibus illis maximi : quia mam quandsis pieu gQUUM M peciem iactimuit, di apparens ex non existelli fuit ophos. Ira si ille perfectus fulset, perfictius do, . Met. ' cuiliet. Quia,ut ait Phil olibus igni sapientis est serum re docere. Nee tamen tua ilixerim hoc,quia quum tibi
94쪽
plusquam opor at deditus fuit,eaeculiuit ne uide, bis quod sit quis tuas fuerit curio sitates pecutus, nil ueri comprehendet.Plautus enim asperit, curiosum nemim In sticho. nem espe, qui non siit malevolus. Et ob id seneca inquit, . Audi quantum mali faciat nimia subtilitas,di quam Lib. H infesta ueritati fit. vi igitur tuta sis,non solum a timore nocturno, uersi etia a d noxio meriativo, faciis ut quum uel post superatim instigatorem,uel inplo quo- fiam opere sitieris metem tuam intus arcana quadam uoluptnte perfundi: tu etiam atque etiam caueas, ne quid inde tuis meritis arroges: sed totum gratuitae beneficentiae meae feras accepimii. Teque ipsa protinus uerbis Apostoli reprimas, rid habes,quod non acce- x. Cor. pisti di si accepisti,quid gloriaris,quasi non aeceperis Nam si ad caput Or originem traditionis reuertantur, quicquid Ab caligine ac nube tenebrarum obsecurii I tebat,luce ueritatis aperitur.Si canalis aquae, qui copiose prius-largiter profluebat,subith desciat: nonne cld fonte pergitur,ut illic defectionis ratio noscatu, seruo lex nunc te facere oportet, di milibematicos praecepta tua siluanten uisi in demonstratione nutauerit in ali quo rvacillaverit ueritas, ad meam origine reuertas rutra inde iurgat actus nostri ratio, de di ordo reorigo pur Zxit. M A. Video te iure quodam, iusta elisi ratione constare: Fo tamen crimine uaco,quo hae in re pec nutes accusis. Na Fatis supcrque per eos qui de me quicquam dixerunt ex liqui,qubd quicquid pernie traditur, aut clarisi nescitur, aut omnino ignora tur , ut Paulus Venetus tuus recolhctor declaravit. Quia illud, uti fertur apud Philosophu, quod perparum eas rationes acquirituY,facili' acquiritur. Beatus etire. in
95쪽
Diale Augustivus dixit, Discibilis edi docibilis res, discipliva dicitur. Si frustra hominesscrutavtur di quaerere uoluiit quod in hie non es , eis equidem dare non Iroteoro. P II I L O S O. Iure quidem loqueris, raratione profeci o uteris . sed si ueritas clarissimereat, di nihil sit dubis praesertim in rebus, quasi bene non intelligantur, maxima iactura re nocumeratum nauibus proueniret, ad id quod superius attigimus, risrseus redeamus. Et te credere oportet non ore tenu1, non frigide non oscitanter,non haesitanter, quemadmodum uulgus facit, scd toto pectore, petiituiuite infixum immotunique tenere,ve ullum quidem in eis tota contive
ri,quod non magnopere ad iidem pertineat:aliassicilis ciet esse res prius qua es es: ut mihi concessisti. M A. Etiam nunc fateor. P H a. Igitur quicquid est prius, digvius erit, prasertim quum a talifactore fit factu. M A. Isi primo capite patuit,quod quicquid ordinatur ad aliquid,id cui ordivatur, dignius est sub- qrdinato. quod si negarem, coiitra omnia dicerim quae scripta sunt. P H I. Multi putatii loriginquis peregrinationibus colligi prudentiam : qium Horatius
clamet, Coelum, non avissimi mutat, qui trans mare . currit. Co=gresus sapientium confert prudentiam, noumontes aut maria. Nunc uerb Mathcmatica, quia incongres ubi uelisti,tibi dicere non sinam ad quid omnia haec argumenta congesserim et aed hoc, ut scias quod omnia qua prius qua esses facta fuerunt, di a tali quakm nominasti conditore condita, omnia inquam natu cratia fiunt,atque naturae regulam di ordinem sequmitur. ut posthac ibit contradicere coneris , rebus tamail ale et ordinatum ese habetitibus,quale habere di
96쪽
gM Finit, quae i in manu factaefiunt, qui xMiqualis quod fecit,emedauit. MA. Asenuosed quia nihil magis homini conuenit,quam ratiove pollere . Oro,obtestsique te pro nostra uetere coniunctione, p ques a tua in me beneuolantia, ut aduertas, quod omnes qui
de te ra de me aliquid sciuxtimeas demonstrationes iuprimos inoque gradu certitudinis esse credunt: o quod per me demonstratur,nihil falsi continere. P H. Fateor uerum hoc esse, quo Ad id quod in cute putetmon autem quo ad id quod in se est. Nunc uerbiocosa lis est: ct ut ait Martialis,non potuist melius litem,nire iocosam: qui ignores regulam es logicam quae uulgo circunfertur, Aliud est apparere, di aliud
esse. Oculos quidem mathematici habent incolumes,cor tamen caecim,ut putent omnino no es quicquid oculis non appareat: adeo nihil uert putant , nisi quod iacidere potest in demonstrationem: nemo rem ueritate ponderat, sed ornatu : non credulit ergo causas, quae
fuco carent: sed ne illis quidem qui eas interpretantur. quum Aristoteles clamet di dicat, QAod mathematis cus dat,non est vist ex eis quae siens ut apparent, de omdine sicilicet elementori ,de eclipsinnaturalis uero lasborat in dando causam propter quid si eclipsis. Erige te igitur in pedes,ut sistro Auliae rκs: et mox videbis querim clare in superioribus patuit,me ita profundam ese in omnibus scient ijs, ut multis in rebus ad me nisi per te ascensus flat. Quoniam qui alta et siιblimia per umbra intexerim: re per te Tu redeatq; 'giura disjuperlicies illius quod in me es explicetur: hominisu ingenia aliquid arcanorum meorum attingere
posunt. Inuenies etiam Aristotelam dixi se, Mellactus
97쪽
humavus est 'ut inbuti rasi,in qua nihil est depictum
quum quis que nascitur.quum autem oculi uidere, aures audire,' tactus tangere coeperint, hic de alijs, per omnes hos Fens is particulare exemplar rerum in greditur lier se, ut in intillectu remaneant omnes: dinulla earum aed intellectum, nisi prius pcrpnsum ex-e sensu a iis oteles naque dixit, Nihil est iij iij tellectu, sensa, quin prius fuerit insensu . Legito igitur, di inueniesto. apud eos qui tam de me quavi de te dixerunt aliquid, te nil aliud efficere pose , quam efficere sensum tuae particularis demonstrationis participem , ad initium aliarum den strat uni uniuersalium, ut inti lectu percipiatitur,ad hecreta vaturae intelligenda atqueFcie da. Cuius oscium magis 'oprium meum est, in terra, cxlis,' mari, quantum humanitus capi potest, quam 3 s alterius scientiae.
Philosophia plurimis argumentis
probat, quo pacto Mathematica materiali causa , efficienti,& finali, euacuatur:atque ratione boni mo, tusque praebet.
P H I L o S o P HI A. solon dictauit, clamauseque delev-dam esse epistolam, quae non intra duodecim lici siculos constiterit: quia ut ait Democritus,oratio,operis est umbra. Et obi id
98쪽
id e stola cogit me breuius loqui, dolor autem logius, quandoquide discutienda nobis haec quaestio est iu priore lib.praetermisi,ut hie implere. Et tanqa sequetes ratioue,cui omnia Fubiici debet, ad id P coepimus, rursus progrediamur, nequid relinquatur P ad ueritatis cognitione no deueniat. At si desit hostisWpugna,nulla
metorra est ic Deus quubonu co liture it, quis uirtute daret,s aluit etia diuersa,cu quibus illa celigeret. Nec
lux fieri potuisset,ii i , revebrae fui eur. quia nec Aperuaues, infero che potes nec ories sine occidete,nec calidujinefrigido,uec molle absis duro. Tolle certam ne uirtus quide quicquam est. Veritas autem doctrina-
ru,sse Logicus ait, certissima est omnis penitus ambiguitatis expers. Opiniones uero inceptae si ut . Est enim opivio, licuius cu incertitudine credulitas.Et ideo totis . uiribus tu exiti deberes,ut me probatu omne maneret,
di nulls eisti impedimentu praesertim in ea re, ea qua
tot hominu uita dependet. Quia sicientia, quae certa est conclusionis cognitio, nullii cum opinione habet comis mercii sed cum solida tantum,quam ostendit ueritate. M A. Nihil ustentabo,ut cavilla illa diluaturiat quod nunc fleri nequit, iuvestigaboc mihi crede) diem qua id absoluamus. P H. Videris mihi ) laxem p ascopo aberrassee, ac potestatem di tuae dictionis uires prorpus ignorabe: quasi uero adhuc tibi ivcopertum sit, die non posue inuestigare et quaerere, quin prius ab a si s ipsa ivuesti eris. Na planum tibi csie debuiset,lenopoli e moueri in nubi ia diu posita es. Aristoteles vas dixit,Mathematica sunt sempiternam immobilia. Cau .fam si cupis scire,ea est,quia a sensibili materiaJparataei,crde ea quicqua iubeare vopotes. Quias amates
99쪽
riaseparata sis,'etiam a motu separeris vecessees.-M A. o pacto materiam non coiis dero,istud internos altercari uolo. Nam O si multa cfuderis uerba, materiam qua utar ad meas optauetjoves , habitura sum. P N. Si loqui coepcrhvus quomodo a materia Er motu fl pareris,oimie A; rationes aferre quae ad hoc
prostamn a mestis authoribus fiunt scriptae, nullinii livetu habitura est oratio. quum in metaphsicis satis
declarumn sit.Hoc tamen non ob avte,aliquas ratio. nes ac tuorum mathematicorum opiniones referam. 3. Meta. LGito Aristotelam, En ivgeniesqu)d in mathematicis
non debet certitudo requiri in omitibus rebus de qui-- bussulit scientiae: Fed debetioli requiri in his, quae non habent materiam. ea erum quae habent materiam, subieeta seu vi motui di uariationi. O ideo non potest in eis omnibus omnivi oda certitudo haberi. eritur 'e' ergo in eis, non quid senapcr sit erex necessitnte, sed quid sit ut iii pluribus. Ex aliquot philosephorioni mis. libus, vix Mumi atque alter i ivuenias, qui ista vovo dicat essentiat. QAaproptersi te quispiam in mobilibus utatur,certi aut ordinatu quicquam inuenire non poterit. Mi aeretur Ogo in te,non quod necessitati sit obvoxiumsed polum id quod ad te multis in robus ratione pertinet. Inuenies etiam, quod res quae sie . cundum qualitatem jam materiam non habent, eriit per tuos ejectus certis imae, quia absque motu sunt. Meta. Immaterialia nanque, ut ait Philosophus uni ecitis Mirum secuiliis ipsi,quia sunt immobilia. Sed ad hoc recth Materia inrelligendusti, notandum cst,iuae in dochinam Philoso stipiux, et e mattriuinis usibilem scilicet,et inieba Meta. ligibile. Sensibilis quidem est,ut Aristoteles inquit, quae
100쪽
eovcernit qualitates sensibilis,ut eat u ct 'igidum, rarum di densi ,atque id genus alia.Cum qua quide
materia fient concreta naturalia. sed ab ea abserabantimathematica Intelligibilis autem materia est,quae accipitur sive sensibilibus qualitatibus uel disperent si sicut
ipsim continuum . di ab hae materia non abstraheris tu.Satis nanque Metaphysicorim B. probaui, quod fiaue in lensebilibus,seu in mathematicis, semper oportet
sit aliquid in definitionibus quasi materia, di aliquid quasi 'ma. sicut iis hac diffinitione circuli mathematici: Circulus est figura superficialis: Ape fries est quasi materia,ra figura quasi forma. Eade enim ess ratio,quare diffinitio matbeviatica est una, di quare dis fuitio naturalisi licet in matbematicis non sit agens sicut in naturalibus, quia utrobique alterum est sicut materia,m alterum sicut forma. stoici in duas pam Lact.Iib. tes naturam diuidunt: am,quae efficiat:altertim, quasi ad faciendum traflabilem praebeat. Quomodo ergo
potest idem esse,quod redint di quod tractatur'potest idem ese figulus quod Iutrummi aut lutu idem espe quod figulus potest idem essee Deus et maendus, artifex , opus si dici ut alterum sine altero esse non pose, n&ne aperte tu anire uideantur sed sicut figulus sine luto o reari non potest .im tu uti non poteris tuis operationibus ramenstris, iris in aliqua materia sed haec ha bebit qualitatem quam dixi absque motu. Ea sola Deus Lae . lib. scire vos uoluit,quae interfuit hominem scire: quae ue- x, cap. v. ro ad curiosam di profanam cupiditatem pertinebant, reticuit, ut arcana es ent. Materia nanque cut Aristoteles asserit) est sit antia, forma autem dens: accidens uero elye non potest nisi tu Abstanti . G ses