장음표시 사용
401쪽
Ivde Ilim , vemelius rei frumentatiae prouiderent letiere . Ibi hostilidissei risione inter utrunque ducem concitata, Milocemus Solei mani insidi, optas, sua interijt. Emmanuel de classi uius apparatu certior per literas sibi Rhodolmissas sectus suςrat. Itaque Lupo Suario praeceperat,vi no expectaret,dum ea in Indiam nauigaret,&ie cum classe regum coniungeret ed ipse in Arabicumsonm delatus,eam euerteret, Marius,ut imperata conficeret;diligentiam ad- ,hibuit. Itaque tres & quadraginta naues celeriter instruxit. Cum hac classe ,in quam mille do ducenti milites Lusitani,& mille Indi c6scripti fuerunt,Goa soluit Oetauo die men sis Februarij, An no salutis .M .D.xvij .ricolora Vero aquandi gratia petijt: inde Adenam, ubi hostes consistere suspicabatur, inuectus est.
At illi,ut dictum est,inde discesserant.Suarius naues inportu constituit,&invrbem globos coiecit. Tisso uitati Principeν Miri mitia iussu, qui adhuc W-
bis imperium tenebat,ad illum supplices cum clauibus accedunt, & petunt,ut Vrbem Emmanuelis nomine,cui seruire deinceps summa fide & lbidio volebant,in deditionem acciperet. Is oblatam ciuitatem repudiauit. Id enim,ut di-Lςbδtur,itam adatis accςperat,ne Menam oppugnaret,ne ve, si ea ciuitas in de di ionem montesti veniret, possessionem illius occuparet. Verum mandata sta non possunt casibus incertis,quos temporum varietas & inconstantia gubernat,accommodati. Quocirca maximo interdum animo opus est, ad consilium cum rerum varietate commutandum. Nam cum animus nimis iram absentis priocipis extimescit ulte occasiones elabia tur,quas amissas postea multi sine fructu lamentantur. Quocirca Epaminondae faectu debitis laudibus ornatur, qui cum tempus imperij legibus definitum,illi expletum fuisset, imperium tamen duobus mensibus contra leges,ut hostes bello frangeret, retinuit, cum sciret,esse sibi capitale supplicium a ciuitate constitutum itaq; maluit Vitppericulum adire,quam nimia obedientia periculum non omni contentione arpatria propulsare. Quod si Suarius secisset,ab eo principe,cuius offensione memtuebat Disset non mediocribus honoribus propter eam animi magnitudinem affectus. Interim vero, ne quod ciues offerebant, negligere videretur, dixit sibi esse in animo cum hoste confliger propterea non poste ibi in facienda pace tempus conterere,ne u in conditionibus scribendis immoratur, hostcs effugianti: Se breui,utc6fidebat,rediturusperamq; daturu, ut pax multo tunc comodius firmaretur. Comeatu sibi tantum,& magistris opus esse.Cives hoc resposo laetitia incredibiliter elati sunt,eamq; voluptate,quam ex inopinata libertate per ceperunt,multis sisnis indicarunt.Commeatu vero large suppeditarui,& qua tuor magistros,qui mare illud Arabicu sepissime peragrarat,Suario tradiderui. Inde prosectus vela dedit,& Aluaru Castrensem cit Iacobo Peretra praemisit, udatique exciperent,ex quo possent explorate cognoscereobi hostiu classis consisteret . diretra naue unam cepit ex captiuis aute cognouit classem hostiuin Iu-d portu constitutam esse. Soleimanum vero in animo habere,rutius Adenam
402쪽
oppugnare,& arcem Camarensem perficere,deinde in India, ut Lusitanos opprimeret,nauigare. Suarius cum ostium sinus Arabici intrare velle tempestates ubito coorta iactatus est,parumque abfuit,quin classis uniuersa deprimeretur.
Aluari Castrensis nauis insenti sarcina grauata tria namque nauigia Castrensis ceperat,& omnem praedam in nauem imposuerat) fluctibus hausta fuit, de
omnes,qui in illa vehebantur,interiere. Tempestate sedata Suarius curtum te
nuit,& antequam Iudam perueniret, duodeuiginti Christiani Veneti hi erant fabri, qui hostium classem reficiebant,&cum septem tureis profugeran0 ad
eum deducti,narrant Mirhocemu a Solei mano occisum fuisse,propterea quod eum Mirhocemus veneno tollere parabat. Classem vero in terram subducta, ciuitatem immunitam esse, infirmaque praesidia ad urbis defensionem constituta. Hoc accepto nuncio Suarius adcelerauit. Sed alia tempestas valde turbulenta illum a cursu transuersum deduxit. Navis una cum omnibus,qui in illa eran t,fluctibus obruta fuit . Tandem cum classis ad introitum portus appulsa
suisset, nostri ulterius progredi propter frequentia vada non ausi sunt. Ciuitas est in ora mediae Arabiae interioris post sinus aditum sita.Solum est macrum Scaridum : ciues non cibarijs tantum , sed aquis etiam aliunde importatis utuntur. Locus propter religionem frequentari coepit. Inde namque urbs, quam Mecam nominant,ubi Mahumetis lepulchrum visitur,itinere Gieiunius abest. Praeterea locus, eo quod in orae medio situs sit, est idoneus ad aromata, dc reliciuas Indiae merces exponendas, quae inde camelis in AEgyptum deportari sole bant Portus est propter breuia,& scopulos admodum sirequentes,insestus.Vrbs rion erat ita munita,ut obsidionem sustineret. Domos tamen habebat sublatas enaculis,& non minimis sumptibus aedificatas. Suarius Alson sum Menesiu,
de Dionysium Fernandiu Melium portus altitudine explorare iussit. Illi semitam esse perangustam,qua triremes pollent intrare, renunciat: sed hoc incommodum habere,quod propter varios de ancipites flexus, esset necesse latera crebris tormentorti ictibus exponi.Ex urbe namq;&exstationibus ad ea rem prPparatis densae pilae iaciebantur. Habito consilio, statutum suit, antequam tormenta, quς erat in stationibus in litore constitutis,adactis clauis impedirent,ne hostibus usui esse possent, non esse cum tanto periculo urbem oppugnandam. Vt autem id fieri posset, esse commodissimum,naues duas onerarias, &vnam rostratam nauem Mirhoce mi, quae inportu consistebant, incendere, ut dum
hostes ab alia cura auersi, ignem restinguere conarentur, nostri facilius id quod cogi tara ni, essicerent. Ignis quidem coniectus fuit,ec naues incensae: hostes nihilominus a stationum dc tormentorum praesidio minime deducti sunt. Itaq; nostri,qui in terram desilierant, stationes oppugnare non sunt ausi. Classis interim magnum damnum ab hostibus accipiebat. Suarius igitur inde classem deduxit,dc in Camara cursum direxit.Sitis enim atq; fames multu nostros vexabat,& no paucos interimebat. Insulam vero habitatoribus vacua ostendit.
403쪽
Omnes enim metu in continentem profugerant.Suarius in AEthiopiam Franciscum Gaam,&Laurentium Cosmium cum illorum nauibus misit. Qui tamen nullum ex ea regione commeatum importarunt,ita, ut ingrauescente fame multi perirent. Ibi Odoardus Gallianus , qui ab Emmanuel esuerat ad 2Ethiopiae Regem cum honorifica legatione missus,senio atq; morbo confectus, e Vita migrauit. Suarius arce, quam hostes aedificarant, euersa,ex insita discensit, & extra sinum egressus, Tellam aduectus est. Ea urbs extra sinum Arabi-cum , prope ipsius sinus aditum in ora AEthiopiae sita, ciuibus frequens, & comercio locuples erat: aedes amplas & editas habebat. Gens erat e varijs nationibus eo confluentibus mixta. Et sic eueniebat, ut pars nigro, pars vero candido colore,multi medio inter nigrum & candidum distincti,in ea versaretur. Eam Suarius,ut inde cibaria pararet, fame coactus petierat. Multitudo classis metu diffugit. Viri militares,ut aditu nostros arcerent,vrbis praesidio relicti l unt. Nostri cum cernerent,armis,non precibus, neque pretio famem sibi depellandam csse,communi consilio urbem debellare constituunt. Ea no erat cincta muris, aut turribus & stationibus vllis munita. Itaque in terram desiliunt. Primam aciem Garsia Cou tignus,&Ioannes Sylvetra ducebant. Postremam Suarius cum reliquis ducibus agebat. Qui primi exierant, instructi reliquys copias expectabant. Sed id cum lentius,quam res postulabat, a Suario fieret,ij qui in ter ram egressi fuerant,cOuiiijs exagitati,mora ferre minime potuere. Exprobrabat namq; illis hostes ignominia, in urbe Iuda ab hostibus acceptam. Ibi no minus liberali hospicio eos accipiendos e sse dicebant, quam a Solei mano accepti fuerat.Primi Gai par Sylvius,& Arius Sylvius, & Antonius Ferretra Fogara,homines dedecoris insolentes, qui laudis cupiditate mortem contemnebant, in hostes ruunt, reliqui omnes continuo sequuntur. Hostes undique confluunt, &conserti impetum egregie sustinent. Nostros tamen & fames,&conuicium,& accepta ad Iudam macula acriter stimulabat. Itaque impressione facta hostessundunt,multos caedunt,& reliquos in effusam fugam conijciunc Vrbs adhuc modum omni praesidio nudata, nostris praedae relicta fuit. Simon Andradius
misit,qui Suario diceret is adhuc se in classe tenebat illum iam tuto posse in
urbem ingredi. Esse namque propugnatoribus vacuam. Id Suarius durius tulit, quam Andradius opinatus fuerat. Existimauit enim, eo quod praelio non interfuerat,sibi timiditatem Sc ignauiam obiectari. Itaque homine ob eam causam asperis verbis accepit. Urbs direpta fuit.Erat autem plena com meatu e quo pars tantum non valde magna in naues imposita fuit, & urbs coniectis undiq; flammis absi impia. Hic unus homo Lusianus, qui remigio celocis praeerat,
cui celoti Georgius Quadra presectus suerat,&a classe Odoardi Lem ij disiectus,
in urbis huius litore captus extiterat,vinctus asseruabatur . Tum demum Vrbe
direpta,in libertatem vindicatus est.Inde Suarius Adenam petij t. Ibi malo coactus intellexit,quod consilio prospicere rectius fuisse non esse praesens emolila
404쪽
mentum spe suturi,quod in aliena fide consistit,omittendum . Suarius enim, qui fiducia benignitatis,quam prae se Mirham triamus tulerat,cibaria Zeilae co-buri iussit, eorum necessitate grauissimis se dissicultatibus implicatum sensit. Cum enim Mirham triamus exploratum habuisset, illum in eo cursu nihil memorabile gessisse,& classem imminutam reducere, & magnam exercitus parte
abiti mptam esse, de hominem etiam contemnere ex eo tempore coepisset, quo claues urbis repudiarat, acceptae libertatis immemor, illum commeatu iuuare
noluit, & aquam maligne & auare praebuit. Hac inopia compulsus , rursus in Ethiopiam transmisi ut ex urbe, quam appellant Barboram,quae Teila octoginta passuum millibus abest, cibaria pararet,& in illis oris aquaretur. Inde cum hominum,& nauium iactura,& no mediocri dedecore Armugium petiit. Nec enim Adenam praesidio Lusitano muniuit, neq; Sullani classem incendit, ne- 'ue Iudam expugnauit, neq; Mattheum Regis AEthiopiae legatum in loco Ethiopiae tuto,ut sueratiust us,exposuit occlast em quassatam, homines,qui tepestatis vim,& hostium crudelitatem, de morte, quam fames de sitis multis a tulerat, euale iit ultis incommodis vexatos adduxit. Antequam vero Armu- Zium perueniret,Alexium Menelium, qui classem Rugerat in Lusitaniam profectura,instrueret: de Lupum Villa lupientem celoce in Lusitania, ut quod in ea nauigatione parum seliciter gestum fuerat,enunciaret, misit . Celocis magister erat Petrus Vascius Vera,nauigadi peritissimus .Huius celocis aduentus maximam in Lusitania admirationem cunctis incussit,cum cernerent adeo paruunauigium tot maria emensium,eos fluctus octempestates superasse, quibus maximae naues,omnibusque rebus instructissimae succumbunt. Suarius Armurij rebus ordine constitutis,in Indiam nauigauit. Ibi Antonium Salilagnam, quico anno Olysippone cum classe quinque nauium soluerat, offendit. Is,ut cum maiore classe mare Arabicum obseruaret, & regionibus illis acre bel l una inserret,&Fernandus item Alcaloua, ut vectigalia tractaret, de quaestoribus praeesset, missi ab Emmanuel esuerant. At iplius Suarii clalsis, praeter alia incommoda, erat etiam dissipata. Quaedam enim naues ad Mel indem ventis delatae sunt: quaedam Morambiquem petierunt quidam vero nauarchus intra sinum Arabicum,in oppidum Ethiopiae aduectus fuit, ubi ab Hieronymo Olivetia finit occisus. Oliveria namque se ignominia ab illo fuisse affectum querebatur. Ad eam vero caedem, locium sibi quendam virum audacem, nomine Menendum Alsonsum tauerat. At eques quidam sortissimus, nomine Ioannes Rodericus Pelagius, qui in eadem erat naui , Menendum Alfonsum in vindictam illius scelerisclintestim occidit. Oliveriam aute, qubdesset vir nobilis&gratio'sus,vi nctum Pr toris iudicio reseruauit. Hic exitus parum felix fuit classis illius, qua tantam sui expectationem concitarat.Suarius autem cum iam,vi scriptum est,pacem cum Coulami regina consecisset,&cuperet in ea obe arcem aedificare, Hectorem Rodericum,uii u lane sortem, antequam in Arabiam nauigaret,
405쪽
Cotilamum miserat,illique in mandatis dederat, ut Reginae diceret, sbi opus
esse domo munita , in qua Lusitani contra Saracenorum iniurias tuti est e possent: ne similem cladem illi qua Antonius Sala absumptus fuerat, acciperent. Id Regina non grauate concessit. At Rodericus, quamuis domum te aedificare simularet,arcis fundamenta iaciebat Saracenicum id animaduerterent,ciues admonebant,ut principio tyrannidis obsisterent. Arcem illam eorum ceruicibus imminere iugumque principibus imponi, quod si vellent postea a corpore repellere,suturum, ut in ea contentione Operam frustra consumerent. Principijs obsistendum, maliq; nascentis radices euellendas. Adultam enim pestem exle cari dissicillimum. Artes Lusitanas notas esse: per speciem foederis & amicitis, dominationem quaeri: domus amplioris obtentu arces excitari: homines nihil hostile suspicantes libertate spoliari,omnibusq; tande bonis euerti. His sermonibus ciues solicitabant,&Reginae ipsius aures s epius obriandebant. Illa vero cum sciret Lusi tanos & graues amicos & inimicos esse, maluit amicorum fide experiri,quam inimicorum odium periclitari. Memoria repetebat, quam nam Rex Calecuti j perfidie & inconstantiae pertulerat,& quantis praesidi js Rex Cochimi, propter egregiam in Lusitanos fidem,statum suum munierat. Itaq; nullis sermonibus a fide semel data deduci potuit. Opus interim crescebat.Regina vero cum filio,vi bellu, quod cum Rege Trauangoris quod regnum erat Coulamo finitimum)motum fuerat,administraret,ex urbe discesserat.Sarace ni tunc vigilantius plebem in Lusitanum nomen incitabant,& discordias serebant, Vt tumultus oriretur, quo pollet opus impediri. Sed Heistoris Roderici prudentia singularis extitit. Sic enim suos instituit, ut conuitijs lacessiti, nullum
verbum acerbius emitterent,sed omnia moderate serrent. Eos praeterea ita co-tinebat,ut in urbe minime vagarentur.Cum rectoribus pr terea ciuitatis familiaritatem c5 traxerat,ita ut sic enim Regina i mperauerat) illi opes mas ad prς- sidium,ubi opus esset, obtulerint. Interim Regina bello cosecto in urbe regressa,Omnes motus repressi sunt,&arx ad liimmum perdueta.Dum Suarius Arabicum mare nauibus peragrabat,Goternus Monroius, qui Goae prefectiis erat, Fernandum Monrotum fratrem suum, ut Suarius statuerat, in Maldiuesesin - sulas misera hutnaues ex Arabia venientes exciperet. Ioannes Gundissaluus Albicastrensis, qui triremi cuidam praeerat, cu illo prosectus est. Hi duas naues Coimui j viri potentissimi multis opibus onustas ceperunt. IoanneS praeterea Monroius cum nauibus quinque iussus ab eodem Goterrio fuit oram Chau lis speculari. Hi nauem una, quae ex Arabia veniebat, in fl um inis ostio, quod Maim appellat, cepere. Dux arcis in eo loco si tae decem longas n aues,ut in nostros inuaderent, summa celeritate comparauit. Praelium inter utramque clatsem dubia victoria commissum fuit. Hostes tamen cum graue damnum accepissent, uersi su G. quos nostri pugna namque periculosa 5c anceps extiterat insequi noluerui. Ioannes Monroius ultra progressus,Chaulem pe tiit. At uariis Maduretra,
406쪽
op ladurcita,vir Lusitanus,qui Goae uxorem & domicilium habebat, metu poenae virum enim Lusianum occiderat) in continente apud Saracenos exulabata I sua eo cursu ad Ioannem Monrotum iecotti lit. Jonroius illi fidem dedit, se illi veniam, si Goam redire vellet, impetraturum. Is pro tanto beneficio ingentes illi gratias egit. Cum vero ostenderet se ob inopiam summis dissicultatibus implicari, suit, clim omnes de suo in id beneficium contulistent, ducentis nummis aureis subleuatus. Finxit tunc se i n terram descendere velle, ut vestes, quibus indisebat, emeret.tantum autem absuit, ut redita vellet, ut potius, quitum in illo fuit,nostris interitum moliretur. Monroius ovium fluminis, quod Chaulem alluit, praetervectus, in quindecim naves longas, quas Melichiarius ornarat,incidit Fuit utrinque magna contentione dimicatum. Sed cum Mon-roius unam cepissset, pugnatores in mare metu perterriti desiluis sent, reliquae hostium naues in iugam veri, sunt. Madurcira vero, ut pro beneficio gratiam referret ad Multatum Zabaimi Idalcaini ducem adluit, illumque admonuit,ut in Monrotum incurreret. Classem esse perexiguam ,&facillime expugnari posse. Septem ergo longas naues instruxit,quae cum in Monrotum inueherentur,eas ille inuasit, leuique prael io fudit fugauitque. Quae tamen tanta rei norum concitatione a periculo seductae suerunt, ut nullam Monroius capere; cum eas ini equeretur,ullo modo potuerit. Sub id tempus Goa in summum di scrimen adducta suit quod periculum ortum a libidine, conflatum odio & temeritate,crudelitate persectum atque conclusum,magnam quidς pestem atq; perniciem attulit: maiorem tamen inferre potuisset, nisi praesenti Christi numine rebus propemodum euersis occursum fuisset. Fernandus Calderia in Albuquercij familia educatus , Goae uxore duxerat. Nomen eius ad Regem Em-naa n uel elia delatu in fuerat,quod pi ratica faceret, & sine ullo di icti mi ne socios Lusitani nominis de inimicos spoliaret. E in manuci illum ad te perduci conse stim imperauit. Is in L usitania crimina diluit, & ita famam suam purgauit, ut Rex illum in Indiam liberum,& beneficijs auctu redire permitteret.Rediit velo
in classte,qua Suarius in Indiam aduectus fuit. Navi aute, cuius nauarchus erat Goterrius Monroius, vehebatur. Ibi quadam offensione non mediocri,ut Cal-deriae videbatur,interposita,Calderia aspere in Monrotum inue ius est,eaque in eum maledicta congessit,quae grauiter animu illius stimularunt. Igitur cum Morambiquem classis peruenisset,nauem subito duxit,&Goam ea qua potuitceleritate contendit. Intellexerat autem Goterrium,dum Goae versabatur,
uxori suae oculos adiecisse, &Henricum Taurum amoris illius impuri se satel litem atque ministrum praebuisse. Tauri igitur faciem ingenti vulnere deformauit, & tibiam abscidit. hoc facto Pondam, quod oppidii in extra fluuiii octo millia palluit in Goa aberat,& Ancosta mi Tabaimi IJalcami ducis praesidio tenebatur,cosum. Videbat enim so Albuquer ij patrocinio destitutum, & in potest te invidorum relictum. Sciebat Goteritu vibi illi praepositum ab imma
407쪽
nuele fuisse verborum contumeliam, Tauro imposita vulnera ,&reliqiuaso Πsensas animo reputabat ta,ut saluti suae nullum remediu adhiberi posse,quan idiu in ea urbe versaretur,c6fideret. Monroius chira illum ulcisci cuperet,ab An collamo cotendebat,ut illum hominem,qui facinora indigna patrarat,sibi traderet,ut in eum animaduerteret. Ancostamus partim,quia Calderiam esse vi
rum sortem,&industrium ,& singulari sagacitate praeditum nouerat, & illius opera in bellis uti statuebat . partim quia indignum boni viri prestantia iudicabat,hominem supplic ira,&in fidem receptum inimici crudelitati dedere,po
stulatum constantissime repudiauit. lonroiu alderiam,quacunque ratione posset,occidere decreuit,ut & iniuriam sibi & Tauro illatam vindicaret,&Cal-deriae ipsius uxore animo magis libero frueretur. Itaque Ioannem Gomecium stripturae magistrum,hominem audacem, multis promissis oneratum,ut Cauderiam interficeret,Pondam misit. Is rem sane confidenter suscipit,atque Pon
dam continuo petit Simulatque se Monrois hominis malefici &iniusti iniurijs
sceleribus ostensum,eo coniugere, ut vitam sua Ancq fami praesidio tueatur. Fuit ergo ab Ancostamo benigne receptus,& a Calderia liberaliter inuitatus. Accidit interim,ut Ancostamus in campum animi relaxandi gratia prodiret dextrunque secum duceret. Ioannes Comecius cum Calderiam ab Ancostamo, quasi aliquid arcani vellet cum illo communicare,seiungeret alderiam exim- prouiso confixit,3c admotis calcaribus equum incitauit. Ancostamus equites, qui illum circuns stebant,immisit .grauiter enim tulit,in suo conspectis nominem in tuo patrocinio latentem, per summuni scelus interfici. Equites hominem consequuntur, de ad Ancostamum perducunt.Qui districto gladio manu sua caput illius abscidit. Id Monroius indignissime tulit, & Ancostam iam cotraius & fas occidere cogitauit. Itaq; ludos simulat,quorum causa Bena arimum contendit,& in pugnς simulacris diem consumit. Primis tenebris duces admone ut Ancostamum interimant. Illi con silium repreliendunt, & hominem a facinore deterrere nituntur. Ille autem Anco stami morte Emmanuelis Regis imperium firmati dixit. Cum propter regis mentionem nemo diutius aduersari auderet,omnes ad facinus se comparant. Lembis igitur fluuium traijciunt, equos ephippiis detractis nare compellunt.Guterritis Monroius equitatui Fer inandum Monrotum praefecit,peditum aciem Ioanni Machiado comisit. Machiad Vs cum primus transimitteret, homines duos ex incolis arripuit, e quibus
intellexit, collamiam,sine ulla fraudis au t maleficij suspicione, incautum in os Dido versari Itaque Fernandum admonuit,ut sibi permittere agmine silenti Aticostamum opprimere. Fernandus id sibi ignominiosum sore ratus, nullo
modo concessit. In hac altercatione noctis pars consumpta fuit, &ipse Fernandus non tanta celeritate Pondam, quantam negotium flagitabat, inuectus est:&s risul equorum fremitus multos incolas excitauit. nostrorum aduentus fuit
continuo Ancostamo n unciatus. Is sine ulla mora pontem fluuius enim ea parte
408쪽
parte in terram influit, & tellurem aliquo spatio discriminat) repente traiecit,& copias instruxit. Vbi Fernandus Monroius Pondam peruenit, neminem ibi reperit. Sol iam tenebras dispulerat,& fraudes sparsa luce detexerat. Fernandus
Monroius cum se frustra labore fatigatum cerneret,reuerti voluit,& Machiaduut idem faceret,hortatus est. At Anco stamus ponte rursus trans misso, in Mon-roiunt tanto impetu invasit,ut aciem impressione facta disii paret,& multos in terficeret. Qui fugiebant,peditum aciem perturbarunt,& fugere compulerunt. Ancostamus partem suorum praemisi qui angustias, quibus nostris iter patebat,occuparent.Sic tandem,cum ancipiti praelio nostridistinerentur, Ancostamus in signi victoria potitus est. Multi e nostris capti, sed multo plures occisistini. Machiadus antequam occumberet, facinora edidit immortali memoria digna. Hoc facto,Ancostamus Zabaimo Idalcamo nunclauit, rem maximam
gestam esse illum,si adniti vellet, Goa potiturum. Lusitanos scedus violasse,&perfidiae poenas dignas pependisse. Copijs opus esse,ut urbs praesidio nudata, de
cladis nuncio perterrita, uno impetu caperetur. Idalcamus Tufalarimum cum
magno exercitu in insulam confestim ire iussit. Is vastitatem & populationem ira tulit, & ciuitatem inopinato malo perculsam in maximas angustias adduxit: quam facile cepisset,nisi Ioannes Sylveria,qui Quiloae hyemauerat, praeter spe interuenisset. Non multo post Raphael Perestreius , qui e Sina valde diues ad-oenerat, cum esset vir egregie sortis,&admodum liberalis,& multos sibi plurimis ossici js deuinciret,cum nauigijs tribus δc militum copia,qui illum libentins me sequebantur, auxilium celeriter attulit. Itaque ducis unius incontinentia& temeritate ciuitas illa,quae tanto labore capta, tanta sapientis ducis industria, tanta bonorum contentione defensa suerat, extremi excidij maximum periculum subluit.Zabaimus cum a spe urbis capiendae decideret,rursum pace a Go terrio Monroto postulauit,quam is sine recusatione concessit. Itaque foedus6- nouatum fuit,& eaedem foederis conditiones literis, & multorum testimonijs, ad posteritatis memoriam consignatae. Hoc anno Regina Maria, cum grauit sine,postquam ultimum filium peperit,aegrotaret, nunquam ex eodem morbo conualuit. Vlcus in intestinis, ut medicorum erat opinio, eam vehementer
dictabat, & paulatim conficiebat. Septimo tandem die Martij , anno lalutis
M. D. xvij. extremum spiritum edidit, cum annis quinque &triginta vixisseti octo filios,quos recensuimus,superstites reliquit. Fuit foemina multis virtutNbus admiranda. Erat enim moribus & vita grauis, facilitate de humanitate co mis,& in omni sermonis genere moderata. Otium pati non poterat, neque rosias virgines & mulieres otio corrumpi sinebat.Itaque manibus suis e lino, aute bonibycinis filis opera muliebria faciebat,& mulieres ad eadem operamagis empto,quam verbis exci tabat.Ncgotijs publicis se nunqua admiscebat sumnium; mulieris decus in modestia dc manuietudine ponebat, Vitaeq; perturba tionem statuebatesse in confusione munerum constitutam. Regis imperium 2 i bb G Cc 3 verebatur:
409쪽
verebatur: nec illum unquam iniquis postulatis a recto deducere conata fuit. Filios & in sita caritate, & disciplinae seueritate in puerili ossicio continc bat, nec permittebat,ut aliquid ludendo committerent, quod ab honestate abhorreret. Nullum ,quantumuis leue, puerilis flagitij vestigium in illis impunitum relinquebat. Erat in religionis cultu sancta, in egentium inopia sustentanda benigna,in virginibus alendis, atque matrimonio apud honestos viros collocandis,magnificentiam & materna caritatem adhibebat. Regem mirabiliter amabat , & illi vicissim erat propter morum comoditatem, & vitae sanctimoniam, carilsima. AEdes lacras extruxit,multisque signis,& operibus praeclaris, insitam pietatem &humanitatem indicauit. Non igitur immerito acerbum sui desideriu uniuerse Lusitaniae reliquit. Ipseque Rex in acerbo moerore versatus est,
E quo non debiti amoris obliuione,led debiti officii necessitate,& insita in Deupietate,ut negotia regni procuraret,& suis exemplum patientiae & moderationis proponeret, post aliquot dies emersit. Hoc anno Selymus Turcaru imperator n Syriacum Campsone AEgyptiorum imperatore, quem Sullanum appellabant collatis signis coflixit, insignemque victoriam adeptus, Syriam uni uertam &AEgyptum imperio adiecit. Emmanuel cum hostis immanis opes
amplificari,& Christianos principes intestinis odijs certare, & opes Christianae rei p. dilacerari perspiceret, rursus per Michaelem Sylvium a Pontifice Maximo
con tendit,quod sepius ante secerat: ut omnibus ali js curis omissis, hanc unam susciperet,ut omnes principes Christianos a turbulentis atque pesti seris dissensionibus ad pacem traduceret, ut ita coniumstis animis , hostis, qui Christianae resp. rebus immi nebat, superbiam acri bello contunderent. Et ad eam rem omnes opes tuas libenter offerebat, cumque praeclare actum fore dicebat, si in tam praeclara caula vitam in summum discrimen adduceret. Sed aures alijs negotijs a salutari pace abhorrentibus occupatae ocum eiul modi postulatis mini me dabant, & principum seror eo rem deduxerat,ut si Pontifex summis in eam causam viribus incubuisset, sine ullo inustu laborem suscepturus esse videretur. Est in ora Mauritaniae,quae vergit in Austrum,ultra Diucem fluuium,prom5torium,quod incolae Guer appellant: antiqui scriptores Herculis promontoriunominabant. Id Rex Emmanuel oppido &arce l eptum tenebat,dc valido praesidio munierat. Duces qui illi praeerat,finitimos Mauros, qui Emmanuesi minime parebant,alsiduis praelijs agitabant. Praefectus erat hoc anno Franciscus castrensis,qui cum in Lusitaniam venisi et,&dilcessus illius Xeri fio nunciatus esset,in Mauros,qui tributum Emmanueli pendebant,inuasit, agros vastavit. segetes exussit,& graues multis clades intulit. H uic Zaide Boagazius,dux eiusdem regionis valde strematis,qui se ad Regis nomen adiunxerat,cum instructis copijs occurrit. Plaetium atrox commissum fuit,multi utrinque ceciderunt. Victoria neutram in partem inclinauit. Xeri fius , quod non hostem perculisse indignatus, fratrem quendam litum euocauit. Is cum maxima militum mul-: a titudine
410쪽
titudine venit. Itaque statres colunctis viribus in Boagaziu inuecti sunt,eumq; magno prael io victum in fugam compulerunt, oppidumque Boagatij, quod Tuit appellabant,funditus euerterunt. Omnibus regionibus illis vastitas illata fuit Targa ciuitas est in Mauritania,quae ad Festa regnii pertinet,& Septa quadraginta passitum millia distat. Hanc Emmanuel capere,& vincire presidio statuebat, ut inde facilius FesIam oppugnaret. Itaq; mense Iulio,Iacobum LupiuSiquetram cum sexaginta nauium classe in Gaditanum fretum misit: cui praecepit,ut ex ArZila,praeter eas copias,quas ducebat,quinquagi nta equites,& alios Tingi quinquaginta similiter assumeret deinde Septam peteret,&se cum Petro Menesio coniungeret, ac ambo simul Targam oppugnarent. Hoc Petrus Menesius aegre tulit. Erat enim vir animi maximi, & muneris illius secium &laudis,si res exanimi sententia succederet,participem sibi dari, contumeliosum existimabat. Attame ne Regis imperium recusare videretur, copias suas instruxit. Ambo igitur Targam potiere. Sed cum inter illos minime conueniret, Se
piam re infecta rediere. Siquetra dimissis copijs, quas Tingi & Argila desumpserat,cum Ioanne Cou tigno Argilae praesecto colloquituri Sibique minime ferendum esse dicit,cum e Lusitania cum tam insigni classe,& tanta spe rei bene-geredae delectas copias eduxisset,sine ulla re memorabili a se gesta reuerti . Orare igitur & obsecrare Coia tignu m institi ut se duceret, ubi aliquid gereret, quo sine pudore posset in Lusitania se in hominum conspectum dare. Cou tignus illius precibus assensus est. Itaque ambo cum valida manu in regionem hostiuin grelsi,pagos quosdam euerterunt,captiuos abstraxerunt, praedas abegerunt.
Sed cum nemo illis cum iustis copijs occurisset, Aratiam rediere & post paucos dies Sique ira in Lusitania,sibi ipsi valde displicens,reuersius est. Post haec Odo ardus Menesius,& Ioannes Cou tignus, in agros Alcassaris Quibirij coniunctis copijs ingressi sunt,& hominibus caedem, & agris populationem intulerunt, &ingentem praedam abduxerunt Praefectus Alcassaris Quibi rij illis obuiam cum
exercitu processit. At illi,ne ordo, quo se recipiebant, constanderetur, maxima
praedae parte dimissa,cum reliqua progressi sunt. Hostes ita illorum vestigijs institerunt,ut congredi minime auderent.Et sic tandem nostri incolumem exercitum cum preda domum adduxere.Nonius interim Malcaregnas,qui Safinio pracerat,minime quiescebat. Cum enim intelligeret Turmas Ganemenses rebellasse,illas improuiso adortus est,magnamque stragem edidit, & reliquis iugum rursus i inposuit. Deinde cum indicio Mauri cuiusdam, cuius frater apud illu m captiuus deti nebatur,percepisset,Dabidenses Ti ibus de comuni om niti consilio rebellare statuisse, & liberam omnibus facultatem praedandi tribuisse, Mauri fratrem captiuum,in indicij praemium, liberum abire permisit. Petrus Mastaregnas frater eius luc forte sub illo militabat. Hunc extemplo cum Fran- cisto Camerio in Dabidensessum trecentis equitibus, dc pari peditum numero misit. Primis prosecti tenebris,uiginti quatuor passuum millia consecerunt.