Joannis a Lasco opera tam edita quam inedita recensuit vitam auctoris enarravit A. Kuyper

151쪽

. Nolo mortem peceatoris, sed potius ut resipiscat et vivat V ipseque adeo Spiritus sanctus, perpetuus alioqui glorificator ac testis Christi in omni sua institutione. sub hae tali panis ac poeuli participatione obsignat nostros animos divino assia tu suo in fide eius ipsius promissionis, ut quod pro nostra infirmitate credimus, id firmiter etiam impressum cordibus nostris teneamus. Unde demum lacile est videre, quam sit necessaria nostri ipsorum exploratio in fide divinae illius promissionis: Nolo mortem peccatoris, circa Coenae Dominicae usum, idquo per diligentem benefieiorum Christi reputationem, quae quidem Spiritum sanctum autorem suum habeat. Cirta nostri igitur in fide ve- I98 ra explorationem autorem imprimis nostrae fidei intueri oportet. nempe. num animum nostrum ad fidendum divinae promissioni autore saneto illo adorandoque Spititu. leste perpetuo et glorificatore Christi, an vero imposiore illo Spiritu, qui se in lucis Spiritum transfigurare conatur, aut etiam carnis nostrae affectu, per rationis nostraeiudicium recitato. commoveri sentiamus. Porro Spiritus sanctus ita nos vult offectos esse proculdubio, ut ipsemet perpetuo affectus est. nempe ut extra Christum arguamus atque accusemus mundum uni

versum et quidquid in illo est, ae proinde nos ipsos etiam, - Christi vero solius testes ne gloriscatores simus. dum doctrinam ipsius et oris nostri tonsessione et verae pietatis studio et vitae totius innovatione profitemur. Quare, si nos iutra nos ipsos in vera promissi num divinarum fide explorare volumus, si item certo esse volumus, num Spiritu sancto autore ad reputationem beneficiorum Christi exincitemur, hunc talem affectum in corde nostro perquirere debemus. Nempe ut vere et ex animo nobis mundus hic totus et, quidquid in

illo est, . ita displiceat, et I99 proinde nos quoque ipsi nobis ita

displicemus,extra Christum. ut et mundum totum et nos ipsos aliud nihil quam aecusemus atque arguamus, - Christum vero Solum et vita et . doctrina nostra perpetuo glorificare pro summa virili nostra studeamus. Sic enim explorata atque reperta etiam in eordo nostro fide nostra ἔt Coenae Dominicae digne participabimus sit fructum Olim proculdubio nostrae cum Christo communionis, in cuius fide Coenae usu obsignamur, in melesti gloria sentiemus. Absoluta ad hunc modum concione et recitatis consuetis precibus,

priusquam Psalmus extremus canatur, Ecclesiastes, pro eo ae ex reliquis Ministris et Senioribus Ecelesiae intellexit, denuneiat, quinam

sint a Genae usu arcendi, si quos arcendos esse constet, sive flagitiis tantum indicatis, sive nominibus etiam autorum additis, quemadmodum antea paulo expositum habetur.

Addit praeterea hanc talem de nunciationem nou alio consilio fieri, quam ut lacinorosi illi homines publiea istiusmodi reprehensione et u ligod by Cooste

152쪽

pud actione ad resipiseentiam revorentur 'nut, nisi resipiscant, landem 200 eum publico Ecclesiae luctu excommunicentur. Si vero nemo sit, qui a Coenae usu Seniorum iudieio arceri debeat, Ecclesiastes, priusquam Psalmus extremus decantetur, aget hoc

nomine gratias Deo et precabitur, ut id ita perpetuum in Ecclesia esse possit. Admonet tamen de hypocrisi totam Ecelesiam, ut sibi quisque ab illa caveat. Nihil enim prodesse hypocritis, quod ad Coenae usum iudieio Ministrorum Ecclesiae admittantur. Illi namque non norunt, quid in homine lateat, sed iuxta id duntaxat, quod audiunt et vident, iudicaui. At vero, Deum non effugient hypocritae,

qui omnia. quae sunt in homine, penitus novit et hypocritas a regno suo exclusurum se esse testatur. Oportere quidem tritico semper hie in vita hac admixtas esse paleas, sed ad extremum paleas reiici omnes, solum autem triticum in horreum reponi.

Atque ita finitis istiusmodi admonitionibus canitur. Psalmus aliquis Ecelestaque demum demittitur in Pace cum benedictione et pauperum commendatione, quemadmodum in superioribus est dictum. 201 Quae ipso Coenae Dominicae die fiant. Eo ipso dici quo Coena Domini administrari debet, priusquam conveniat Ecclesia, mensa, quae est in totius Ecclesiae prospectu, panno lineo mundo insternitur tota, in cuius meditullio quatuor vitra cireum tres lances stanneas circumponuntur. In una vero trium illarum lancium cibarius panis albus in usum Coenae reponitur ac mundo linteo contegitur. Duae vero lances minores ab utroque maioris lancis, in qua panis repositus est. latere ponuntur vacuae, ut in illas postea in ipso Coenae usu panis fractus per Ministrum reponatur et ad mensae demum finem utrinque tu cibum his, qui aecumbunt, protrudatur. Mensa porro ad hunc modum instructa.'convenit Ecelesia circa horam octavam matutinam, Ministrique ac Seniores et Diaconi omnes iuxta suos ordines consident eo loco, ubi mensa instructa habetur, ut a tota Ecclesia conspici possint. Tum demum vero suggestum conscendit unus ex Ministris et publicam orditur concionem, in qua expo- 20Mnit, quidnam potissimum nobis sit considerandum in sacra Coenae Dominicae actione, posteaquam nosiam, ut antea dictum est, exploravimus, tam in Dei nostrique pariter cognitione, quam etiam in sdei nostrae intra nos ipsos investigatione, ad hunc modum.

153쪽

Argumentum eo nolonis. quae ipso die Coenae habetur, ante eius administrationem. Monetur Ecclesia, Coenam Domini non esse nudam otiosamve Ruttheatricam ullam actionem, sed esse divinam in Christi Ecclesia institutionem, salutarem omnibus, qui mentem sto voluntatem Christi Domini in illa tota doctrinam ipsius observare volunt. . Mentem vero ac voluntatem Christi potissimum observari, si veram rationem a signi in Coena, quod in sensus nostros incurrit, et mysterii, quod

adumbratur signo visibili. sit finem item, propter quem Coena haec sit potissimum instituta, in ipsiusmet Christi Domini verbis intueamur. 2033 Signum porro esse in Coena Dominica, non equidem panem aut vinum ipsum, sed totam illam externam, suis interim partibus constantem. Coenae formam ceremoniam atque actionem, nempe

institutam a Christo Domino panis et poculi certa teremonia parti ei pationem. Mysterium vero Coenae Dominicae esse id, quod nobis per institutam panis ae poculi istiusmodi participationem adumbratur,

nempe veram ne salutarem piis omnibus cum Christo Domino nostram in corpore et sanguine ipsius communionem. Finem autem Coenae Dominicae esse eum, quem Christus ipsemet verbis suis nobis commendat, nempe sui et mortis silao rememora tionem. Haec sane omnia nobis diligenter observanda esse, si vim dignitatem ac Ductum Coenae Dominicae recte considerare velimus.

primum igitur de signo Coenae Ecclesia monetur. De signo Coenae Dominicae.

Signum Coenae Dominimo esse docetur, non panis aut vinum ipsum, ut iam diximus, quod ad substantiam quidem illorum at- 204 unet, sed instituta a Christo Domino peculiari quadam ceremonia panis et vini participatio. De Retione enim tota mandatum extatro Hoe facite, ' in quo omne a lioqui pondus Dominicae institutionis eonsistit, quod ad panis ipsam aut vini substantiam reserri non potest. Ad eundem vero modum in aliis etiam Sacramentis omnibus, non res, quae actioni adhibentur, sed institutam a Deo externam a tionem, signum Sacramenti esse videmus. Ita in cireumcisionis Satramento signum erat, non cultellus ipse, non praeputium, neque resalla, quae actioni illi adhibebatur, sed Divini cum Abrahamo et eiussamilia foederis signum erat steti O ipsa a Deo instituta. nempe prae- .patii eultello adhibito amputatio. Ita et in Paschali olim Coena

Divinae erga Israelein benevolentiae signum erat. non amellina tam

ipsa, quod ad substantiam eius attinet, sed imperata a Deo illius Diuiti eo by Cooste

154쪽

mactatio, postium panguine eius eruentatio et praeseriptus certa Eeremonia psus illius. Ita et in Baptismo nostro nostrae in sanguine Christi emundationis signum est. non sane aquae substantia iP- ,

sive sit fluens, sive in vase quocunque 205 reposita. sed instituta per Christum in aqua tinctio, quae quidem fiat in nomen Patris. Filii et Spiritus sancti. quemadmodum id circa Baptismi explicationem

clarius expositum habetur. Constat autem hoc Genne Dominieae signum certis suis partibus, nempe iis Omnibus, quae Christum Dominum cum suis Apostolis tunc egisse nobisque, ut se imitemur, praecepisse Euangelistarum Et Pauli testimonio videmus. Sic ut quod Christus Dominus egit. Minister Ecclesiae, qui eius locum in ministerio suo obtinet, in Coenae usu faciat. ac convivae rursum id etiam faciant. quod Apostoli, Christi Domini in Coena sua convivae, secerunt. Partes signi igitur in ipso Ministri opere sunt circa Coenae usum: panis et poculi in manus Ministri sumptio, gratiarum actio. panis fractio. poeuli propitiatio. horum utrorumque in.cibum ac potum convivarum exhibitio sive distributio eum testificatione de tradito in mortem pro nobis cor poro et sum item sanguine Christi. In ipso vero convivarum opere partes signi sunt: accubitus ad mensam Dominicam, panis et poculie Ministri manibus sumptio et s206ὶ eorum participatio. Haec tota. inquam. actio ne ceremonia tam in Ministri. quam in convivarum opere posita, est signum Coenae Dominicae, ad cuius Observationem mandato illo Domini eo ν hoc facite V commonemur. Et sane danda est opera piis omnibus, imprimis vero Ministris no gubernatoribus Ecclesiarum, ne ulla signi huius pars in Coenae Dominicae usu praetermittatur, tum propter mandatum hoc atque institutionem Christi. quae sine illius indignitate mutari non potest, tum propter signi ipsius mysterium, quod nobis singulis eius partibus insigniter commendatur.QEst tamen nobis interim etiam observandum diserimen quoddam inter ipsas signi partes. Nempe ut sciamus,

quasnam necessario omnino urgendas, quas item non usque adeo necessario requirendas esse, statuere debeamus, praesertim si, quae ita

sint abolitae, sive temporum iniuria, sive tyranui de Anticli ristiana, ut subito ad repente cum Pace Leelesiae reVOzari non possint. Diseriamen autem hoc constitui oportet ex mysterii, quod Genne usu ad umbratur. consideratione. qudtenus videlicet nilqua partium illud expressius nobis ac signissenntius designetur. 207 ut intelligamus ense Dominicae usum ideo nobis prorsus intermittendum non esse. quod omnes ac singulas signi in illa partes observare, ut velle inus non possimus, modo ne illae Diniti nutur, in quibus praecipuum my sterii pondus eonsistit. Tumet i eos, qui omnes et singulas signi in

155쪽

Coena Domini ea partes observare eum pace Eeelesiae possunt et id Leere nolunt, culpa haud dubie obscurati Cocmie mysterii liberare non possimus. Iam vero de ipso Coeuae Dominicae mysterio videamus.

De Coenae Domini eae mysterio et ad quem modum multis nominibus in Coenae usu commendetur. Cum unus sit nique idem ab aeterno et in aeternum Deus, unum item atque idem illius nobiscum laedus aeternum, quatenus sane in utraque Ecclesia omnes Abra line filii esse censemur, unus denique Dei et hominum mediator Deus pariter atque homo Christus Iesus et una nique eadem omnium in ipso salutis ratio. - unum sane 208 atque idem sit etiam necesse est mysterium omnium Saeramentorum. Sed quei fladmodum unum in genere Coenae Dominicae signum, externa, inquam, illius actio seu ceremonia, multis nihilominus partibus nstat, quarum unaquaeque suum mysterium adumbrat, ita unum illud atque idem etiam omnium Saeramentorum mysterium suis quibusdam partibus constat. Non quod in partes uuas dividatur. sed quod multis nobis nominibus, veluti partibus quibusdam suis, divino beneseio commendetur. Sic ut in qualibet signi in Coena Domini

parte peculiaris semper aliqua m3sterii Coenae commendatio ob oculos nostros symbolica adumbratione ponatur. Ita tamen. ut inter partes ipsas signi Coenae totius aliae aliis expressius significantiusque nobis mysterium ipsum designent ae repraesentent. Unum porro illud atque idem omnium Sacramentorum mysterium, et proinde Coenae quoque Dominicae, est nostra eum Christo Domino gratuito nobis delata communio in corpore et sanguine ipsius, quae quidem etiam unicum est prorsusque solum medium Salatis nostrae omnium, siquidem 209 illud destinato ne rebelli contemptu nostro ipsi met a nobis non propellamus. Neque vero nostra haec cum Christo Domino in corpore et sanguine ipsius communio tum primum mepit institui, tum Christus Dominus in Coena sua Apostolis suis panem at poculum Coenae exhiberet, sed initium suum habet ante

tempora neterna, quatenus sane unte tempora aeterna in Christo Domino ad vitam aeternam electi atque in filios Dei iuxta Pauli doe- trinam adoptati sumus Q. Eligi enim aut adoptari in Christo non potuimus, si non aliquam eum illo iam tum, in divina providentia,

eommunionem linbuissemus. Neque alia communio nostra cum Christo Domino habetur, quam ea, quae est in corpore et sanguine ipsius, 3ὶ Eph. I. 2 Tim. I.

II. 10

156쪽

quatenus videlicet omnes unus atque idem homo in Christo, eoram oeulis Patris Dei esse censemur, quemadmodum Paulus docet ). Hare

vulem ipsa communio nostra cum Christo perinde erat olim circumcisionis et coenae Paschalis mysterium, utque hunc est iu Cbristi Ecclesia et Baptismi m3 sterium et Dominicae Coenae, etiamsi aliis utque aliis signis adumbraretur. nisi quod tum venturi adhue Christi bininu- 2I0 nio designabatur, nunc autem exhibiti adumbratur. Ita in circumcisione cruenta illa praeputii amputatio nostram cum Christro Domino communionem in corpore et sanguine ipsius redumbrahat, quatenus testabatur condemnationem nostram a celsi praeputii symbolo in Christi corpore quod carnis nostrae corpus futurum erat amputandam esse cum propitiatoria sanguinis ipsius effusione. Ita et in agili Paschalis coena, agni mactatio, postium cruentatio ad plagae evitationem, regni ipsius tSpicus esus adumbrabat suo symbolo nostrae atque illius iam tune Ecclesiae communionem eum Christi in corpore et sanguine ipsius, quatenus sane et esus agni ipse communionem cum vero nostro agno Christo Domino et postium cruentatio in sanguine agni expiationem nostram per sanguinem Christi suo symbolo designabat. Ita vero et nunc in Baptismo nostro linelio nostra in mortem Christi, adeoque in Christum ipsum, quemadmodum Paulus ait ' , nostrum nobis cum Christo Domino communionem proculdubio adumbrat. Alioqui sane in Christum baptizari non posse mus, si non aliquam cum illo communionem in eor- 2IIὶpore et sen-guine ipsius baberemus. Ad euiidem modum igitur etiam cadem. ipsa nostra cum Christo

Domino communio Coenae Dominicae usu adumbratur, quod ad externam illius actionem seu ceremoniam attinet, iuxta singulas partes ipsius, quemadmodum mox Ostendemus. ΙIoe autem communionis nostrae cum Christo mystcrium potens utque ellicax est, ut in aliis Sacramentis. ita in Coenae quoque Dominicae usu, exeritque vim suaru proculdubio, si vera fide in nostriscordibus npprehendatur. Admonet nos nimirum Oinnes nostri vicissim erga Deum orbeii nostraeque gratitudinis erga illum pro lautis illius erga nos in Christo beneficiis, ne inter Pontemptores eius Olim numeremur. Qualetius ergo Genne Dominicae et aliorum Sacramen torum usu Ecclesia per fidem in sua cum Christo Domino communione Obsignatur, nc rursum quatenus obsignata ad hunc modum in nostris animis communio haec nostri nos vicissim ossicii nostraeque erga Deum gratitudinis admonet, hactenus nos duo quaedam ni steria.

seu duas mγsterii unius partes no- 212 bis designari dicimus, in usu

157쪽

et Coenae Dominicae et aliorum Sacramentorum, sic ut parti in obsignemur Coenae usu in fide nostrae cum Christo communionis. partiin vero nostrae vicissim erga illum gratitudinis nostrique ossieti admoneamur. Sive igitur duo quodammodo mysteria, obsignatorium videliret et admonitorium, sive duas unius mysterii puries esse dicamus in Coenae usu, perinde est, modo ut vim ac dignitatem Sacramentorum in ipsorum mysterio recte observemus, intelligamusque

usum Sacramentorum non esse vanam otiosamque ac scenicam quandam theatricamve actionem. Iam ut praestantiora esse censentur, quae aliquam causarum ratio in

nem in se habere, quam quae veluti effecta quacitam esse videntur, ita praestantius est etiam in Sacramentorum usu, dum in fide communio his nostrae eum Christo Ecclesia tota obsignatur, quam dum vi eius ipsius obsignationis suae vicissim gratitudinis suique ossicii admonetur. Etenim sine certo in corde nostro per fidem testimonio nostrae eum Christo Domino communionis nihil prodest omnino ea observasse omnia, quorum Coenae u- 213 su admonemur. Contra vero, si terium in corde nostro testimonium obfirmari Genae usu sentiamus, nostrae cum Christo Domino communionis ,sine maximo fructu id fieri non potest, etiamsi es, quorum nil monemur, in declaranda nostra gratitudine, non ita, ut debemus. Omnia Praestemus. Sed et ea, quae ad obsignandam nostram cum Christo communionem in Coenae actione pertinent, alia aliis praestantiora sunt, quatenus aut alia aliis tacite includuntur, etiamsi nullis peculiaribus umbolis adumbrentur. aut alia item aliis fini Coenae Dominicae, ad quem est instituta, luculentius multo significantiusve subserviunt ac respondent, quemadmodum circa finem Coenae Dominicae clarius exponetur. Iam quid singulis signi Coenae Domini eae partibus in eius m7sterio iuxta partes illius nobis adumbretur. ordine suo videamus. Primum igitur in his signi Coenae partibus. quae in Ministri opere sunt positae, ipsa pauis ac poculi in manus Ministri sumptio, priusquam aut panis frangatur aut poculum exhibeatur. designat nobis

ipsum mei Christum Dominum solum esse et neminem praeterea alium, qui nos omnes tell) ad salutarem hane nostram secum communionem vocare potuerit, retque eundem ipsum esse etiam, qui nos omnes ad illam non vocaverit modo, sed etiam amantissime pro ineffabili sua miserieordia factus homo invitarit, ut ab illo solo tanquam uni eo mediatore, Pastore ac cupite nostro 6t fidem veram in vita hac nostra et olim demum etiam Ductum nostrae huius seeum communionis, vitam inquam aeternam, petendam nobis atque expectandam esse intelligamus. Quare, dum in Coenae Dominicae administratioue panem

158쪽

Ministri opere oeulis fidei intueri debemus, et eo tare, quod a solo dunt, xiit Christo Domino. velut ex ipsius manibus. et fidei nostrae

incrementa per Spiritum sanelum suum, et fructum oti in etiam nostrae secum communionis certo atque indubitato expectare debeamus.

Deinde gratiarum actoria mysterii coenae per Ministrum Euangelicis atque Apostolicis verbis commendatio, ante panis et poculi exhibitionem. refert nobis extremam illam Christi Domini in Coena sua gratiarum actionem, qua nobis ille ineffabilem 215ὶ suam erga nos charitatem attestari dignatus est. Nimirum, etsi atrocissimam mortem mox iam pro nobis oppetere debuerit atque illius laciem velut ob

oculos suos positam cerneret, summa tamen alacritate et sibi ipse et suis Apostolis nobisque sub illorum nomine omnibus gratulabatur ne, mortem suam sui glorificationem esse assirmans, Deo Patri suo gratias agebat de completo iam salutaris suae oblationis pro nobis tempore, ut doceret nostram sibi vitam sua ipsius vita gratiorem multo fuisse, et, quanquam certus esset vitam nostram non potuisse nisi morte sua eaque et erudelissima et ignominiosissima redimi, magis tamen de reddita in se nobis vita nostra gaudebat et gratulabatur, gratiarum actionis suae testimonio. quam ut vel crueiatuum quos iam mox sustinere nostra causa debebat vel mortis etiam ntrocissimae metu ullo perturbaretur, donee Coenam suam illam mysticam peregisset. Dum igitur Minister, sumpto in manus pane aut poculo Coenae, usum illius nobis verbis Apostoli eis atque Luxugelicis commendat, nos, audita illa commendatione, Christum ipsum mei in Ministro intueri quodammodo et extre- 2I6 mae suae illius in Coena sua gratiarum actionis meminisse debemus, atque immensum illum Pharitatis erga nos suae ardorem ita nobiscum in corde nostro reputiare ut omnem plane dubitationem de optima ipsius voluntate conservandi nos in donata nobis corporis et sanguinis communione ex animis nostris eximamus. Praesertim cum ita sit nobis de illa gratulatus apud Putrem suum, ut ne vitae quidem suae aut cruciatuum etiam, quos iam mox sustinere debebat atque in prospectu suo quodammodo habebat, ullam omnino habuerit rationem.

Praeterea ipsa panis fractio et poculi, priusquam exhibeatur, propinatio multa nobis et in Deo Patro nostro et in Christo item Domino, denique et in nobis ipsis designat contestatur et adumbrat. Primum enim testificatur ut alias quoque dictum est , Deum esse Dominum pariter ac iudicem noltrum, qui suam in nobis requiralobedientiam et nostram pariter inobedientiam iusto suo iudicio puniat iuxta aeternum atque immutabile decretum suae Divinae voluntatis. Quorsum enim nostram puniret inobedientiam, si non mandatorum in nobis suorum obedientiam, ut Domi- 217 nus noster, r Diuitiam by

159쪽

quireret 8 Aut quorsum sta atrociter nostram in filio suo inobedientiam puniisset, si non pariter vere etiam iustus iudex esset y Deindelestiseatur etiam de Patret Deo, illum servatorem quoquo nostrum nihilominus esse. qui videlicet nostri misertus nostram condemnationem gratuito transtulerit in unigenitum suum filium illumque tradiderit loco nostro in mortem atrocissimani et sanguinem ipsius innocentissimum landi voluerit ad nostri expiationem. Postremo testi featur et de filio ipso. Dei Christo Domino, ipsum propter restituendam in se salutem nostram ultro ac sponte sua carni et san guini nostro participasse atque ita demum et corpus suum Fucro sanetum atrocissimis cruciatibus mortiquerad extremum ignominio- issimae exposuisse et sanguinem suum innocentissimum sudisse ad nostri cum Patre suo reconciliationem.

De nobis vero testificatur panis illa Dactio et poculi propinatio, in

Coenae Dominicae usu, nos toto no tro corpore totaque nostra anima

quanti omnino sumus, aliud prorsus nihil esse, quam pecudes quasdam, quod in nobis est, morti iam alioqui et condemnationi aeternae destinatas, nisi 218 nos ab illa Cliristus Dominus pro gratuita sua in nos benignitate ac miserieordia liberasset. Ut enim Christus Dominus totus prorsus corpore suo totaque sua anima ut homo ad extremam usque desperationem Divini adversus nostrum peccatum iudieii severitatem vitare non potuit, quatenus in se quidem omnem nostram recepit condemnationem. ita pauis illa in Coenae usu fractio

et poculi propinatio, dii in banc talem Divini iudicii severitatem in

passione ct morte Christi nobis adumbrat. simul quoque testatur omnino, in toto plane nostro corpore totaque nostra anima nihil prorsus esse, quantum in nobis est, quod non sit modis omnibus ob. noxium aeternae morti et condemnationi, nedum ut ullis,oinnitio meritis ullive qualicunque tandem dignitati aliquis omnino locus in nobis reliquus esse possit. Postremo panis-et poculi in cibum ac potum nostrum exhibitio seu distributio designat nobis immensam plane atque ineffabilem Christi Domini erga nos benignitatem et dilectionem. qui omne prorsus mortis suae meritum, in corpore suo perpessae. Omneinque illius vim aedignitarum gratuito nobis secumAcommunem esse ve- 2I9 lit. nobis inqua in . qui non solum huius nihil promeremur unquam. sed, mortem steternum iamdudum promeriti, tota praeterea vita hic nostra etiam

aliud nihil quam peccare perpetuo ex nobis ipsis et proinde illum quoque perpetuo offendere possimus. Haec porro huius tantae dilectionis Christi erga nos religiosa ac diligens reputatio circa panis et poculi Coenae exhibitionem seu distributionem multo plus stillari consolatiouis ametis omnibus conscientiis et plus multo item pon-Disitirco by Corale

160쪽

deris habet ad obfirmandos nostros animos in certa salutis nostrae in Christo possessione per fidem, quam si nobis ipsam corporis et sanguinis Christi naturalis substantiam periMinistri manus sub ipso pane ac poculo Coenae porrigi contendamus, cum haec sane convivas Genne Dominicae omnes de salute ipsorum, etiamsi illam sint unmus, certos reddere non possit. Id quod Iudae alioqui proditoris et omnium illius similium ex niplo manifesto docemur.

In ipso autem convivarum opere accubitus seu consessus eorum

adbmensam Domini eam nobis designat. Primum pacem ac quietem longe optatissimam nostrae, in hac etiam vita iam . conscientiae in 220) Christo, etiamsi in nobis ipsi aliud nihil neque esse

ullo modo possimus nisi peceatores. Quam equidem nostrae con scientiae pacem ae quietem retineri a nobis vult in corde nostro Christus Dominus adversus Satanae ae mundi insultus omnes, quibus perpetuo obnoxii sumus. Inime, inquit. pacem habebitis etc. Deinde designat nobis etiam gloriam ac dignitatem nostram, quam in regno Dei, olim habituri sumus. Nempe, quod quemadmodum Christus Dominus conviviali nos ad mensam suam in Coena sua Bccubitu sub persona suorum Apostolorum dignatus est, ita et in regno olim Dei aeterno,illi demum beatoque eonvivio ut coclestes eonvivite adhibendi simus, ut ad aeternam Divinae gloriae fruitionem una cum Abrahamo Isaaco et Iacobo tandem accumbamus inque aeterna deinceps regni Dei Delicitate consideamus. Acceptio,item in manus convivarum panis ac potuli Coenae a Christo Domino imperata designat, non modo immensum illam Christi Domini erga nos dilectionem, quam nobis sub panis ac poeuli

exhibiti in Coena symbolo deelaravit, sed etiam' 221 peeuliarem

nostri curam, ne tantum beneficium nobis per nostram dissidentiam imprudentes perire sinamus. Neque enim illi salis erat, et panem et populum utcunque exhibuisse, sed voluit, ut utrunque Apostoli ex illius manibus aeciperent atque ut id facerent praecepit. Vult nimirum . ut suum hocjhenes eium nostris cordibus ita infigamus atque de illo intra nos ita certi simus, ut certi alioqui esse solemus. m. qune in nostris ipsi manibus habemus. nostra proculdubio esse atque ad nos omnino pertinere. Deinde desi ut in nobis ipsis etiam panis haec et poculi Coenae in manus convivarum acceptio fidei nostrae certitudinem, quod adiimhratum nobis Coenae usu nostrae cum Christo communionis mysterium certo ad nos pertinere credamus, vera

alioqui et non simulata fide, quam ille in nobis mandati huius testimonio do pane et poculo per nos accipiendo requirit. Non quod fides nostra id per se effetat. ut servemur, sed quod quisquis donum

hoc nostrae secum communionis aut nolit ullo modo per contemptum