Joannis a Lasco opera tam edita quam inedita recensuit vitam auctoris enarravit A. Kuyper

261쪽

Psalmus extremus decantetur, prodire iubentur eontrahentes in loeuna paulo aeditioremacoram Ministris,et Senioribus. ut a tota Ecelesia conspici possint, atque illio in totius Ecclesiae prospectu constitutis. Minister ante omnia Ecelesiam ipsam alloquitur claris et,disertis verbis in hunc qui sequitur modum.

Admonitio .ad Ecclesiam tu' publica Matrimonii eo n-

ν Viri fratres ae sorores in, Domino et quicunque praeterea b76

hio adestist Iampridem audistis. hos, qui nunt ecce in vestro Om nium conspectu adstant, N. et X., unnnimiter id postulare, ut coram coetu hoc vestro. posteaquam nullum hactenus legitimum matrimonii ipsorum tui pedimetitum est a quoquam productum, in nomine iam

tandem Dei patris et Filii et Spiritus sancti coniungantur. Proinde

horum vos iam omnium instes esse. Et adorandum pratterea nomen

Dei super contrahentes istos in vestris cordibus suppliciter invocare debetis, ut hoc ipsorum matrimonium per nostrum ministerium. tum virtute et potestate Domini nostri Iesu. Christi adversus omnes Satanae conatus,sanciatur et coniungatur ad gloriam divini nominis. ad salutem ipsorummeι contrahentium et ad Eeelesiae Christi aedificationem. Amen. Absoluta hae admonitiuncula, accedit Minister ad ipsos eontra- 577 Lentes, ut una cum eis a tota Elelesia conspici et commode audiri etiam possit, impositoque silentio et conversaead contrahentes ipsos oratione, orditur suum ad illos admouitionem, in qua haec potissimum tructantur pro eo ne tempus id permittit. Argumentum admonitionis ad contrahentes in publiea ipsorum, O niun et i e. Ante omnia gratulatur minister ipsis contrahentibus Madeoque et coniugatis in Ecclesia omnibus, de ipsorum selicitate, quod ipsos Dominusand hoeinvitae genus pro sua misericordia vocarit. Esse enim hoc vitae genus eiusmodi, ut illo in terris iuxta ipsam ereuti a Deo hominisi naturam. neque gratius ullum Deo, neque homine ipso dignius, neque item felicius ullo modo esse queat. Id vero explicat ad

hunc modum.

I. Matrimonium esse-omnium gratissimum in terris vitae genus Deo. id clarum esse ex illis Dei verbist . Non est bonum homini. ut sit solus . Quod enim hic Deus homini convenientius, utilius, denique Disiligod te

262쪽

et commodius esse iudieat, idem sibi quoque eadem i578 opera gratius esse testatur. non commendaturus alioqui meietatem illam conis iugalem prae omni solitudinis genere, si non illi gratior etiam ne- reptiorque suisset. Deinde idem probari etiam lege illa, non humano tantum generi sub primorum parentum nostrorum persona. sed omnibus etiam animantibus datar o progignite. multiplicemini, replete terram . Nimirum, quanto gratiores tum Deo ante peccatum in Ium his parentum nostrorum eramus, qui nunc nihil alioqui sumus aliud in nobis ipsis, quam irae et mortis filii, tanto sane Deo gratius esse oportuit, illud vitae nostrae genus prae aliis omnibus, quod tum ipse. non humano tantum in primis nostris parentibus, sed universo'etiam animantium omnium generi praecepit, et ita praecepit, ut vim ipsam progignendi veluti divinae suae virtutis partem quandam, denique et affectum ad progignendum peculiarem - rectum interim, non autem vagum aut exlegemί- naturae nostrae inseverit atque impresserit. qui alioqui tune' imaginis similitudinisque suae nostra ipsorum natura inprimis nostris parentibus participes adhuc eramus. 579 'Neque vero huic mandato quidquam est derogatum per naturae nostrae corruptelam post peccatum. quemadmodum plerique somniant Conia firmatur enim denuo hoc ipsum. et universo rursum humano generi in Noah et filiis eius praeseribitur post diluvium, cum iam natura nostra in illis etiam plane corrupta esset. Esse igitur matrimonium etiam in corrupta iam natura nostra. vitae nostrae genus omnium gratissimum Deo. perinde atque initio nostrae creationis erat quod in se quidem est - etiamsi plurimum incommodorum in matrimonio secum attulerit naturae nostrae corruptela. Quod enim matrimonio per naturae nostrae torruptelam decessit, id equidem, ut nulla matrimonii culpa perso obvenit. ita etiam matrimonio ipsi adscribi nullo modo potest.' auae hie de virginitatis laudibus adduci solent. postea suo loco excutientur. Praeterea docetur alia quoque ratione matrimonium esse genus vitae nostrae Deo, quod in se est. omnium longe gratissimum eo. quod in illo magis reluceat. quam in ullo alio vitae hie nostrae genere, imago quaedam, non 580 modo benignitatis erga nos divinae 8sed etiam in conspicuae prorsusque ineffabilis existentiae ipsius. Quemadmodum enim nou potest non esse gratissimum Deo, ita

hominibus innotuisse, ut se nobis ipsemet patelaeit id quod alioqui et inornatio ipsa filii Dei et institutum praeterea ab ipso publicum Ee-elesiae ministerium locupletissime testantur , ita non potest etiam ma. trimonium ipsum non esse Omnium gratissimum Deo vitae hie nostrae genus, quatenus in illo prae filiis omnibus vitae nostrae generibus imago, ut dictum est, quaedam et existentiae et benignitatis di .inae erga nos magis exprimitur ae resertur. Imaginem porro nobis divinae

263쪽

tum existentiae. tum benignitatis, matrimonii vineulo prae aliis omni lius vitae hie nostrae generibus adumbrari. id vero certissimis documentis ostendi posse. Primum vinculo matrimonii monemur pluralitatis personarum in monade divina. Ut enim individuae iam alioqui societatis

in matrimonio nomine plures in unum corpus quodammodo ton revisse, Deo ipso autore. videmus, sie ut alter alterius raro 581 una iam, i quidem caro ex eadem carne et ossa ex iisdem ossibus esse cenis Reantur. ita nobis imaginem quandam pluralitatis personarum in una interim atque eadem divinae existentiae monade umbra hae nexus coniugalis exprimi suo quodam modo atque repraesentari. denique et

eommendari intelligamus. id quod nullo alioqui coelibatus cuiuscunque genere adumbrari ullo modo potest. Deinde vis ipsa et affectus illeχ progignendi in matrimonio, naturae nostrae Deo ipso autore inditus atque penitus impressus, Dei quoque Patris in serutabile consilium illud nobis velut ob oculos ponit. quo nimirum pater deus aeterna sua illa nobisque prorsus ineffabili generatione filium suum

unigenitum ex semetipso genuit, ut, cum genus humanum per generationem multiplicari in matrimonio insito naturae eo affectu cernimus ex Dei ipsius providentia atque ordinatione. tum sane Patrem Deum etiam, ut nostrum Archetypum, unam atque individuam divinae suae existentiae monadem in plures personas per aeternam suam nobisque minime inquirendam generationem divinam multiplicare voluisse credamus. Quod vero ad divinae erga nos henigni- 582 tatis adumbrationem attinet, eam Rane nobis a Paulo Apostolo in matrimonii vinisculo ita commendatam habemus, ut vel solius illius nomine matrimonium ipsum omnibus aliis vitae hie nostrae generibus merito anteponi possit. Dum enim.Apostolus matrimoniumd nostrum tuum

quendam desponsionis esse docet inter Christum Dominum et Eeel fiam ipsius, simul equidem testatur, adumbrari nobis adeoque et suo modo exprimi admirabile illud mysterium desponsionis filii Dei

cum sua Ecclesia ad salutem illius . in qua faue desponsione omnium evidentissime nobis innotuit divina erga genus humanum henevolentia ae propensio. Quemadmodum enim quivis sponsus sponsae suae

adglutinatur individuo iam deinceps per omnem vitam matrimonii vineulo, ita quoque filius Dei universo se mortalium generi adglutinare dignatus est per carnis nostrae assumptionem.in sua in earnaintione. Ae rursus, quemadmodum sponsus, sponsae suae adglutinatus

et sibi eum illa εt illi seeum communia vult esse omnia, praeterquam si ipsa coniugii fidem adulterii perfidia violet atque infringat, ita et filius Dei. universo iam mortalium generii 583ὶ per suam incarnationem adglutinatus, omnem illius calamitatem sibi cum illo iam et omnem suam item pleni sufficientiam illi secum-vicissim vult omnino

264쪽

Communem esse. praeterquam si qui tantum ipsius beneficium destinata ae rebelli prorsus impietate sua scientes ae volentes a se reiiciant ac propellanti ruenies alioqui in Omne scelerum genus ἐυ πλεο νεξ ια. Et abiecto plane omni metu ae sensu iudieii, divini adversus talem desectionem, quemadmodum Paulus docet. Quatenus igitur non potest noniesse Deo gratissimum. ita hominibus innotescere, ut se nobis ipse in verta suo patefecit. hactenu . certe negari etiam non Potest. tanto illi,esse gratius matrimonium prae aliis omnibus vitae hie nostrae generibus, quanto nobis per illud signifieantius summa

illa. quae meensuimus. divinae cognitionis mysteria adumbrantur ex primuntur et commendantur.

2. Non esse ullum in terris vitae genus homine ipso dignius matrimonio iisdem ipsis rationibus docetur 'quibus illud. Deo ipsi omnium gratissimum esse dicebamus. ciuibus enim rationibus aliquid Deo gratissimum esse in vita hominis eonstat. iisdem 584, utique etiam et homine ipso dignissimum esse negare non potest, quisquis nostram,dignitatem e divinae, dignitatis reputatione aestimare volet.

Utaenim Deo nihil esse potest gratum, nisi idem sit ipso dignum etiam, ita quo illi gratius aliquid esse cognovimus, idem sane dignius

quoque,ipso ae proinde nobis etiam omnibus esse. statuere profecto debemus. Est nimirum ea summa imaginis cuiusque laus ac dignitas. ut ad suum archetypum quam proxime accedat ipsiunque signis eantissime exprimat ae repraesentet. Sed tamen si vel originem praeterea ipsam finemve aut ornamenta matrimonii iuxta verbum Dei consideremus, nullum omnino vitae hic'genus homine ipso dignius osse comperiemus. Quodque ad originem primum matrimonii attinet. cum non sit dubium, naturam nostram nute peccatum in sua adhue integritate magis placuisse Deo, quam nune placent in peccati nostri eorruptela, quantum in nobis quidem est. - certe. quemadmodum nobis Iocum tune omnium honorificentissimum omnique deliciarum genere assilientem, in terris desinuarat, cum quo nullus alius conserri in lar-ris potest, s 585 ita et vitae genus, quod tum Deus homini praeseripsit, tale fuisse oportet nempe matrimonium ipsum , ut cum illo nullum aliud omnino comparari ullo modo possit. At vero est etiam et virginitatis et Omnis eiusanodi coelibatus aulor Deus, qui propter regnum Dei sine ustione observatur, et habot talis sive virginitas sive coelibatus laudem suam ne dignitatem non vulgarem in scripturis expressam. sed quae eum laude ae dignitato matrimonii

eon serri haudquaquam possit. Quidquid enim laudis ne dignitatis habet

quaecunque tandem continentiae observatio. eam Sane non aliunde

quam ex peccato propter naturae nostrae corsuptelam habet. Alioqui nequo virginitas ipsa, neque ullum Omnino castrationis Euangelicae genus

265쪽

non laudem modo aut dignitatem ullam, sed ne locum quidem ullum. sine gravi alioqui contemptae benedictionis divinae culpa. in Christi etiam Ecclesia obtinuisset. si natura nostra in prima illa creationis

suae integritate permansisset., uuae vero haec est ratio, ut, quorum laudem ae dignitatemu nobis commendat, non tam equidem aut ipsa rei excellentia per se, aut aeterna 586ὶ alioqui Dei censura ulla, quam potius peccati ae corruptelae nostrae calamitas. - ut haec, in quam, cum eius vitae generis dignitate conserantur, nedum ut ei anteponantur - quod tamen a plerisque factum videmus - quod et aeterna Dei censura in naturae adhuc nostrae integritate collaudatum ster sum in corrupta domum etiam natura nostra praeseriptum et tot praeterea tantisque divinis mysteriis cohonestatum commendatumque esse constat 3 Quatenus igitur omnem nobis omnino omnis etiam e libatus, observandi laudem ae dignitatem peperit ipsa peccati nostri nostraeque corruptela salamitas. - quatenus item Omnia corrupintelae nostrae incommodorumque ab illa profectorum remedia non

alio spectanti quam ad amissae' primae illius nostrae integritatis aedignitatis reparationem, in qua matrimonium alioqui ipsum olim praestantissimum in terris vitae genus futurum erat. etiamsi illam nunc in Christo Domino locupletissime restitutam. atque amplissimo

praeterea foenore auctam habeamus, - hactenus certe neque virginitatis

ipsius neque ullius omnino quamlibet laudati coelibatusu lignitas eum laude ae dignitate 58Τ matrimonii conserrii ullo modo potest. Et proinde. si originem ipsam matrimonii cum laudatissimo quoque

etiam coelibatus genere conseramus, lacile videbimus, nullum omnino vitae hic nostrae genus, quod in se est. matrimonio dignius esse quoquo modo ex ipsa.Dei institutione, etiamsi nobis virginitatem aliaque laudati. oelibatus genera, vel Ecclesiae collapsae necessitas in ipsius ministeriis obeundis. vel Etiam commoditas quaedam sub hae corruptelae nostrae miseria, insigniter Deo ipso autore commenia det. Deinde. si finem quoque ipsum matrimonii spectemus. inde quoisque facileWapparebit. non esse ullum omnino tu terris dignius vitae genus matrimonio. Cum enim Deus ita ab aeterna statuisset, ut g nus humanum per generationem multiplicaretur, atque non vim modo ipsam, divinum plane alioqui donum. sed affectum etiam pe- euliarem naturae nostrae divina sua benedictione insevisset. - equi dem, utri nihil est convenientius 'ita nillil etiam est dignius homine, quam ut mentem ne consilium aeternum Dei de multiplicando per generationem humano genere sequatur, cum ad id praesertim et vim

ipsam et 588 affectum naturae suae Dei ipsius benedictiona insitum ita habeat, ut negare non possit, se in hoc ita a Deo ipso eonis ditum omnino.esse. Alioqui cum Deus ipsemet solitudinem homini

266쪽

non bonam. hoe est. naturae ipsius plane inconvenientem esse Pronuntiarit, eo quod Divino suo illi consilio de multiplicando per g nerationem humano genere non responderet,seodem sane decreto omne solitudinis genus homine ipso iudignum.esse sin illa potissimum naturae suae integritate iudicavit. Quin et in corrupta iam etiam post peccatum nostrum natura hoc ipsum adversus omnem solitudinem deeretum denuo Dominus ipse comprobavit. dato iam post diluvium eodem ipso mandato de progignendo ipsi Noah et omnibus sine ulla cuiusquam exceptione. quod antea Adae et Haevae dederat ante ullam omnino naturae nostrae zorruptelam. additurus proeuldubio aliquam mandato illi suo exceptionem . si ullum omnino melibatus observandi genus aeque dignum esse homine. ntque est matrimonium. in corrupta iam alioqui etiam natu- 589 ra nostra iudieasset. Proinde. verbis Dei illis o Non est bonum homini, ut sit solus' manifeste nos doceri, tanto esse dictiorem homine coniugalem societatem prae omni quantumvis laudato solitudinis genere. quatenus Videlicti Divino illi consilio de generis humani multiplicatione manis datoque illi de progignendo, semel atque iterum dato, subservit, quanto. Deus ipsemet omnem omnino solitudinem minus honam homini, hoc est, naturae humanae, ad progignendum formatae, minus convenientem et proinde incommodam quoque esse pronuncia viti Ipse igitur etiam matrimonii finis clarissime testatur. nullum omnino continentiae observandae genus eum societate coniugali. quod ad eius dignitatem attinet. conferri quoquomodo posse. Postremo, si Orna menta matrimonii intueamur, in seripluris duntaxat nobis prodita. ea sane tot tantaque sunt, ut illorum tantummodo nomine matrimonium ipsum omnibus plane vitae hic nostrae generibus merito anteponi et possit et etiam debeat omnino. Ut enim hoc loco iam omittatur ineom- 590 parabilis plane Divinorum mysteriorum ex essentia. de quibus iam antea dictum est, quae ut vinculo matrimonii prae omnibus, alioqui vitae hie nostrae aliis generibus exprimuntur et commendantur, ita illi maximum etiam proculdubio ornamentum adserunt. Equidem promissiones, quae Deum seminis nostri Deum liberosque nostros in Ecclesia sanctos esse omnes testantur, eiusmodi sunt ornamenta matrimonii, ut illud plane in terristi incomparabile genus

vitae esse testentur.

Quid enim homine esse dignius illique honorificentius aut etiam iucundius obtingere potest, quam si Dei iam ipsius filios, Christi Domini beneficio, ex suis ipsius lumbis progignat. civium Regni coelestis numerum per Divinam benedictionem:ex sua ipsius earne augeat et in eoelesti demum gloria multiplicatum varie lumborum uorum fructum in aeternitate illa nunquam finienda,eonspiciat

267쪽

Certe,iut Ductus atque ornamentum istiusmodi, neque in virginitate neque in alio plane ullo, coelibatus nostri genere commonstrari ullo

proculdubio modo potest Lita,nemo 59l etiam aliud ullum vitae

genus aequare matrimonio,vornamentorum praesertimiae Ductuum uomine tullo modo potest.

uuae hi eade virginitatevatque Euangelica illa propter regnum Dei castratione bdicuntur. nempe quod per haec plures multo filii Dei progign&ntur,in Ecelesiasti eoruministerio, quam in: matrimonio. inepte plane. ne dicam impie etiam . adducuntur ad matrimonii elevationem. Quis, enim dieat, virginitate id aut ulla omnino ministrorum instratione effet, ut filii Dei ulli omnino per Ecclesiasticum ullum ministerium progignantur. ad quemci saneu modumhvere dici de matrimonio potest. legitimo illius usu id essiei in Christi Ecelesia. ut ex nostri si ipsorumAIumbis virtute divitii. nobiseum laederis filios Dei progignamus. Spiritus sancti id quidem virtuti,divinae in ministerio Leelesiastico libenter tribuimus. sedi non ulli omnino ministrorum dignitati. multoxminus autem eorum virginitati aut castra-hioni, quae commoditatem sane.nliquam in ministerio secum adferre

utcunque potest propter natas ex peccato in 592 corrupta iam natura alioqui nostra matrimoniit molestias caeterum virtutem ipsam atque essica iam progignendi in ministerio filios Dei, eam profecto ut in se non habet ullam, ita nullam etiam' ipsi ministerio addere quo quomodo potest. PHoc nimirumJsoli spiritui saneto est proprium, ut, cum ipse sit perpetuus testis ae glorifieator Christi Domini in omni eius institutione, idein quoque potens atque eTeax reddat ad salutem institutum ab ipso Ecclesiae, ministerium Divina virtute sua, pro eoae vult. iuxta fidei cuiusque hominis mensuram EUnde demum lacile etiam est videre, quam sit futile dictum illud, etiamsi magnos autores habeat, matrimonio quidem terram, virginitate autem coelum impleri, eum, istiusmodi dieta in ipsius etiam. spiritus sancti contumeliam redundare quodammodo videantur. Iam vero et illud est non vulgare matrimonii ornamentum, quod eiusmodi sit,uineulum,ex Dei ipsius ordinatione. ut illud parentibus ipsis etiam oporteatyanteponi. nimirum Deus ipse aperte indicat, quanti vinculum hoc matrimonii et 593 ipse iaciat et a nobis ha- heri velit 'dum ei ipsos etiam parentes, quos alioqui honorari vult, posthaberi iubet. Quid vero istiusmodi aut de virginitate, aut de quocunque' tandem coelibatus genere audimus 3,Proseruntur et hiequidem nesci Oxquae virginitatis sic e libatusa sponsiones, sed proisseruntur praeter verbi Divini melitem ae dispositionem. Omnes enim sponsionum illarum nexus, unico duntaxat verbi Divini illo apud

Paulum ariete petiti. concidunt: ν Propter libidinis, intemperiem

268쪽

suam quisque uxorem habeat et suum quaeque maritum, eo quod sit melius iungi matrimonio. quam uri V nedum ut sponsiones illae omnes. quantumvis solemnes, levissimum etiam parentum contemplum

exeusare in Dei iudieio ullo modo possint. Sed et hoe singulare est matrimonii ornamentum, quod. si quis ab illo ullum omnino hominum genus arcendum esse cum qualicunque eius contumeliarstatuat is sane non qualiscunque haereseos, sed ipsorum adeo Daemoniorum

doctrinae. et quidem non humano ullo, sed ipsi- 594 usmet spiritus saneti iudicio damnetur. Quid vero simile in aeripturis usquam vel de virginitate, vel de laudatissimo quovis alio coelibatus genere habetur Certe et virginibus et in coniugatis in genere omnibus, si quidemuramur, praecipi matrimonium audimus. Virginitatem autem seu quemvis alium coelibatum adeo non audimus praecipi ullo modo. ut omnestetiam, qui id conentur'sacere. Diabolicae doctrinae aecusari adeoque et damnari audiamus. Quum igitur reliqua hic vitae nostrae genera omnia longe sint infra haec, quae iam sunt exposita, matrimonii ornamenta, et non desint multo adhue plura nita. quae singula commemorare nimie longum fuerit, palam est, matrimonium ornamentorum suorum ex verbo Dei nomine omnium esse dignissimum in terrisivitae genus, neque aliud cum illo ullum conferri omnino

3. Doretur. non esse felicius etiam in terris ullum vitae genus matrimonio. Etenim eum homo, itan sit natura ipsaae ad societatem comparatus, ut omnes plane societalem nescio quo modo: 595 expotamus, solitudinem/vero omnes etiam resummus atque aversemur

quo sane nomine homo sociale animal a plerisque voeatur: - atque ea demum felicissima' societas esse censetur. quae et coniunctissima sit et maxime diuturna. - equidem, quo magis est coniuncta magis. que diuturna coniugalis vinculi societas prae omnibus aliis sopietatis humanae generibus, hoc' illam etiam feliciorem esse, latendum pro. euldubio erit. Non esse autem ulliusnomnino societatis humanae Metius magisque diuturnum vinculum matrimonio, id vero res ipsa doret. Nimirum hic non animi tantum. voluntatesque mutuae invictiueoniunguntur quod equidem inratiis omnibus honestis vitae societatibus summum est , sed ipsa etiam corpora, alterati videlicet nostri pars, in unam atquerieandem; carnem nostram unanimiter congluti. nantur, sortunaeque praetereaTomnese nexu iam deineeps individuo ita consociantur. ut per omnem vitamsin coniugio neuter iam,in suum ipsius, sed alter in niterius corpus potestatem iusque connuabiale habeat, omnibus etiam fortunis suis in commune 596 semper utantur. auid vero hae tali societate felicius aut optatius etiam . inqua. nexu alioqui per omnem vitam individuo, ita sunt omnia inter

269쪽

ocios invicem ipsos communia. tum laeti . tum tristia. ut et laetitia semper conduplieetur et molestiae rursum omnes quodammodo dimi dientur' Sive igitur vinculi ipsius nexum in eoniugali societate, sive etiam illius diuturnitatem intueamur, manifeste videmus. non esse ullum foetetatis humanae genus in hae vita selleius matrimonio Christiano. Nos euim de Christiano hio duntaxat matrimonio loquimur. cuius cum Deus ipse autor sit. gubernat sane in illo et suis stentat,etiam coniuges ipsos, ut Satan nullum in eos imperium ad alenda dissidia mutua habere omnino possit. Tanti refert videlicet. coniungi in Domino matrimonia, hoe est. ut in illis coniungendis eos potissimum fines spectemus, ad Dei ipsius gloriam nostramque ipsorum salutem. propter quos matrimonium ipsum a Domino institutum esse constat, et super contrahentes ipsos nomen Domini etiam una eum illis 597ὶ serio invocemus. Deinde, si ea demum societas felix esse censetur, in qua et amorem ipsum socialem et sortunas adeo omnes augeri indies magis ae magis videmus, equidem nulla est in terris vitae societas matrimonio selicior, in quo et amor inter coniuges indies augetur per uostri ipsorum quandam in mutuis prolibus multiplicationem, et aetiones item omnes prosperantur per adiunctam semper Christiano matrimonio, quatenus id quidem coniugatis ipsis salutare est. divinam promissionem simul et benedictionem,

id quod alioqui in nuptiis illis Cananaeis a Christo Domino et praesentia ipsius et miraculorum suorum primitiis abunde comprobatum habemus. Ad haec. quaenam maior felicitas haberi potest, quam si nostras ipsorum proles ex lumbis nostris progenitas nostraque cura per Dei gratiam ita institutas eon spieiamus, ut non tantum nobis ipsis, sed universae adeo Christi etiam Leelesiae adiumento, solatio, denique et ornamento in hae quoque vita esse possint 3 Postremo

si id demum vere est felix, quod Deus ipse felix in vita hae beatumque 5283 esse pronunciat. - sane nullum vitae hie nostrae genus matrimonio felicius constitui potest, siquidem Deus ipsemet matrimonium ipsum in summa beatitudinis selieitatisque hie nostrae parte connimerat et praecipuum adeo proemium in vita hae timoris suiae pietatis esse latetur Psalm I 18 , id quod sane de alio quovis vitae

hic nostrae genere dictum esse nusquam ostendi potest. Haec igitur tanta tamque multiplex selieitas cum in nullo alio vitae genere, praeterquam in matrimonio, eommonstrari ex verbo Dei potest, certum est, non esse ullum hie genus vitae selicius matrimonio ex Dei ipsius institutione et benedictione. Atque habet' sane matrimonium adiuuetam sibi etiam crucem suam variique generis molestias, quemadmodum Paulus docet, sed quae interim, eum non tam equidem matrimonii, quam corruptelae nostrae potius

270쪽

nomine propter peceatum noliis obveniant, matrimonio certe etiam imis putari merito non possunt. Et in omnibus alioqui matrimonii molestiis certissimam hauddubie consolationem habemus, quae ad coniugatos potissimum pertinet, in divina il- 599 la. Abrahae eoniugato facta, promissione, nempe quod sit pariter et noster et seminis nostri Deus. Ut enim semen sibi nostrum excitari non vult, nisi in matrimonio, ita suam etiam de nostro semine promissionem ad coniugatos proeuldubio vult euliariter pertinere. Quatenus igitur in legitimo potissimum matriminnio Deus se pariter et nostrum et seminis nostri Deum esse profitetur. ut nobis illum in coniugio adesse semper intelligamus. dum nostro semini excitando iuxta eius ordinationem atque demum etiam iuxta

eius voluntatem educando operam damus, - hactenus quoque certum est, illum, ut nostrum iam pariter ac seminis nostri Deum, nunquam nobis esse delaturum in omnibus nostris assilesionibus ae molestiis. quae nobis alioqui sine ipsius voluntate nullae omnino obvenire possunt - dum nos in matrimonio semini nostro. tum excitando. tum educando operam damus, ut dictum est, si modo adorandum ipsius nomen super nos ae semen nostrum . promissione ipsius laeti. Eupplices assidue in voeemus Zet proinde moderaturum 600j semper etiam omnes nostras affictiones ac molestias in omni cruce nostra. ut re ipsa testetur et declaret, se omnino es e et nostrum simul et seminis nostri Deum, hoc est, nostrum in coniugio gubernatorem sospitatorem consolatorem et servatorem. Ita Christus Dominus. ad

nuptias vocatus, libenter illis adsuit sponsique inopiae liberaliter Succurrit, quatenus alioqui miraculum suum gloriae Dei Patris sui subservire intelligebat. Quid 3 quod nullum est omnino vitae genus. quod non suam crucem:habeat, perinde atque matrimonium ipsum, ne quid diem aliud. Equidem nulla est alia gravior crux atque amictio. quam quae animum ipsum inprimis angit atque affigit. Paciscatis namque et erectis verbo Dei nostris animis, magna iam molestiarum omnium pars levata est, quae vel corpora alioqui nostra, vel etiam fortunas nostras infestant.nCum vero eiusmodi crux animi

nusquam facilius depelli possit. quam in Christiano matrimonio. in quo semper praesentem nobis et nostro semini Deum habemus. iuxta ipsius promissionem. quae noliis mentiri non 601 potest, et quae peculiariter, ut dictum est, ad coniugatos pertinet. cum item omnes molestiae in matrimonio. ut antea quoque diximus, dimidientur.

sane tantum abest, ut matrimonium crucis atquein mictionum nota. ne refugiamus ullo modo aut aversemur, ut vel propter leniendas crucis atque amictionum molestias matrimonium ipsum expetere in Domino debeamus. uuae vero est crux gravior ulla, quam est ustio

in omni coelibatus genere libidinisque impotentia, quae plurimo