장음표시 사용
711쪽
etiamnum mihi lacteudum eme putem, pri quam de Celsitudinis tuae voluntate certior fiam. In causa religionis servus hominum esse non possum, posteaquam semel iugum huius servitutis per Dei gratiam excussi, pra sertim dum ea quae docentur, verbi Divini autoritate non video solido atque evidenter comprobari. Deindo hypocritam hac in parte etiam agere non possum, si quis meam Sententiam requirat, paratus interim audire alios multo libentissime, denique et discere meliora, quae ex verbo Dei proseruntur. Haec quoniam non facile a plerisque serri video, et apud tuam quoque Celsitudinem nonnullos id aegre laturos esse vereor etiamsi de tuae Celsitudinis probitato optima quaeque mihi indubitato persuadeam putavi mihi expectandum esse, ut do tuae celsitudinis animo hac in parte certior fiam. Atque hoc ipsum adhuc etiam expecto. Et si seirem, harein mo apud luam Celsitudinem serri posse, non multum immorarer in instituendo is tuo meo it ere: sin minus, tum stlio sorte cogitarem. Meo mihi inierim tamen ossieto sunctus videbor, quod tuae Celsitudini detulerim operam meam. Mitto tuae Celsitudiui brevem meam eousessionem de nostra cum Christo Domino communione et de corporis item Christi in coena Domini ea rahibilioue ), quam bio nunc aedidi propter obtrectato. rum quorundam calumnias, qui interim amiottiam simul aut et pro fratribus haberi volunt. ). Commendo me gratiae Celsitudinis tuae quam dilibgetitissime, et Deum oro, ut tuam Celsitudinem una eum illius familia natoque non ita piadem novo haerede εὶ clementer servet et gubernet.
Aenidae quarta Iuuii Anno 155 1. Illustrissimae Celsitudini tuae addictissimus,
IOANNEs a LASCO, ln. pr. Do Guia. Gna eo, alias Fullonio, es. M FINE s. o. L I. 29. De eius cum Duce Pruss. rel. ARNOM T, X e regesta. Preos. V. 8, 13-I7. De Christi inornatioue v. ed. uostr. T. I. 235 sq. 31 Respicit ea, quae eontra eum moliti erant auli et eum Lutherau. fautoribus. v. infra annot. in Ep. 103. ' Mox tamen obiit.
B sti 1re.. Sur. 1el. eLIO..JAd Ductu PEUM L. Illustrissime Princepsi Post scriptas litteras stilata est mihi disputatio habita nuper in Anglia iam post meum abitum in eausa Sacramentaria i . Hanc igitur tuae Celsitudini, cum aliud nullo ad manum non esset, mitio. Quanquam aut in eam illic libertatem permissam non esse video nostris quam Christiana alioqui disputatio poscebat, tamen ne tantum quidem libertatis nobis est concessum apud eos qui Euangelicissimi haberi volunt, ad doctrinae nostrae approbationem, quantum antichristianae tyrannidis propugnatores nostris adhuc in Anglia permiserunt. Ham est scilicet MoIesinrum restitutio, ut quod semel tuendum sus epimus, id ne examinstri
712쪽
quidem amplius quoquo modo. nedum impugnari patiamur, cum interim Paulus, omnia examinari ac legitimis Molesiarum iudieiis probari velit. Ubi enim unquam est actum legitimo colloquio de Meramentaria hae eonistroversis p Agi quidem coeperat Mariburgi apud Cattorum Principem, sed tremigi non potuit. Interim tamen sine fructu non habitum illud oolloquium, quemadmodum Lutherus ipsemet agnoscit. Conventum est enim de multis et gravibus religionis capitibus et spes erat Sacramentariae quoque eoncordiae, nisi illam male seriati quidam rursus homines impedivi sent. Quidni vero nune succederet, quod antea tantum non successit pU tinam vero Deus excitet aliquem Principem qui animum adiiciat serio ad componenda haeo in religione dissidia, atque adeo utinam tu is sis, Prinreps Illustrissimel qui id semel ita animum indumst Quam enim memoriam nominis tui magis telebrem in Christi Melesia relinquere, denique quemnam maiorem Deo cultum praestare posses, quam si doctrinae dis. sidia tuis auspiciis in Christi Ecclesia componantur Videmus Papisias
adversus nos omnes propemodum concatenatos esse, et inter nos nemo
est qui eo tet de tollendis doctrinae dissidiis. Imo non desunt, qui cum abominanda Papae idololatria coniungi malint, quam nos admittere ad Meis trinae nostrae approbationem, cum nos interim testemur, atque id etiam praestare parati simus, nos, si nostra solidis ac perspicuis scripturae testimoniis enmprobare non queamus, atque adeo catholime etiam Eeelesiae consensu, et Uii suae doctrinae sontes in scripturis commonstrent, multo libentissimo nostram sententiam mutaturos esso, etiam cum publica nostri pudefactione. Sed Deus in caelis videt haec omnia, et cum nos nihil aliud quam gloriam ipsius Pertissimo conscientiae nostrae testimonio quaeramus, expetamus ubique sive publica colloquia quae modo in modestia et mansuetudine Christiana, semotis convitiis calumniis ac pine- indieiis instituantur, denique et nostra omnia legitimis Ecclesiarum iudiciis ex verbo Dei subiiciamus, - interim vero nusquam, ut saltem audi mur, possumus impetrare, nostro nobis ossicio laneti esse videmur, et Deo, qui, ut dixi, haec videt omnia et ante cuius tribunal olim omnes sistemur, causam nostrum commendamus. Haec obiter adieci, Princeps
Illustrissimel accepta occasione oblatae mihi huius disputationis, in qua plus aequitatis agnoscere cogimur apud antichristi satellites, quam apud eos qui Euangelii Patroni ac Propngnatores haberi volunt. Tuae celsitudinis Illustrissimae studiosissimus,
713쪽
Ad EccLEAIAM VE MENSEM. Legimus litteras latine nobis redditas, Fratres in Domino ohservantis. simit quaes ad vos pridem et Genevensis et Lausanensis Ecelesiarum Ministri, communes nostri Fratres, Beripserunt, probamusquo vehementer, quod illorum vobis consilio in vestra nune causa utendum esse putaveritis: sed veremur, ne non satis illis expresseritis rerum istic vestrarum omnium laetem, quantum quidem ex eorum litteris possumus iudieare. Primum enim existimant unam atque eandem esse et vestram et hospitis
vestrae Ecclesiae doctrinam, aut si quid est dissidii, id eiusmodi non
esse, ut vos invicem alii alios propter illud ferre non debeatis. Deinde si quae vos in receptis istis ritibus quoquo modo ocindunt, ea omnia ad quanis clam infirmitatem referri volunt ), quam vobis alioqui perserendam esse censent. Postremo arbitrantur, vos pro privatis duntaxat membris hospitis Ecclesiae habendos esse, quibus plura sane sunt perserenda peregro
praesertim, quam si qui finJ publico Melesiae Ministerio versentur. Atque
ita demum vos hortantur ad omnium istic tolerantiam eum omni modestia ooniunctam, ne a quibus Muigne hospitio excepti estis, ab iis demum data illis per vestram temeritatem occasione propellamini, ut homines seditiosi et societatis Melesiastimo perturbatores. Haec nobis summa eorum so videtur, quae in litteris Fratrum illorum nostrorum communium habentur, ad quam reliqua omnia referri facile possint. Nos porro optaremus, ad eum se istio modum habere omnia, ad quem modum Fratres, ut rupparet, illi omnia so habere putant, et, si res ita se istio haberent, nullum sane vobis aliud etiam consilium dare hac in parte possemus. Sedoum stlia longo ad nos istino et quidem per vestros Fratres adserantur. quae nobis in caussa sunt, ut in approbanda Fratrum illorum, qui ad vos seripserunt sententia nonnihil haerere et graviora talio metuere cogamur, visum est, vos quorundam, posteaquam nostram etiam requiritis sententiam, paucis admonere in charitate et libertate Christiana, ut re melius excussa vos demum ipsi perpendatis, quid vobis tandem sequendum esse statuatis, pro eo M videritis, num vera ad nos istino perserantur. Primum igitur in eo haeremus, num doetrina quae istio traditur sit una prorsus atque eadem cum vestra adeoque et nostra, denique et eorum ipsorum
qui ad vos scripserunt Fratrum doctrina, aut num eiusmodi sinι et latio dimidia doctrinae, ut eorum nomine traducantur proscindantur ac dirisomuibus devoveantur omnes, qui ab hospite vestra riclesia dissenti ut allo modo. Quod si vestra doctrina ita est invisa istic, ut audimus, et alibi alioqui invisam esse nimium satis experti sumus: nempe ut, nou -- missis ullis omnino colloquiis, pro deploratis haeretieis habendi sitis, si doctrinae latio reeeptae assentiri protinus nolitis, tum nos sane non videmus, quo pacto istio ista liberaque vestra conscientia incolumique dω-
trinae vestrae consessione, non dico Ecclesiam vestram instituere, sed pri-
714쪽
vatim etiam manere possitis. Quo pacto enim Ecclesiasticam eorum societatem vel ex latis obsecro, vel etiam agnoscatis aut seralis, qui vos audire non dignentur et diris mox omnibus devoveant, nisi illis protinus in condemnanda vestra ipsorum doctrina assentiamini, aut certe vos assentiri simuletis. Equidem nihil dubitamus aliter longe ad vos fuisse scripturos Fratres illos communes nostros, si quid huius ex vestris litteris intellexissent. Deinde veremur etiam, ne quod Fratres illi circa rituum vario- falem ad infirmitatem quandam pro sua modestia reserunt, quae a vobis videlicet perferri debeat, id sorte ad pertinaciam potius, cum mira quadam arrogantia et gravissimis praeterea etiam praeiudiciis coniunctam, referri non immerito possit. Non est infirmitatis, nulla colloquia nullasque admonitiones admittere velle, atque, iis non admissis, omnes prae Se Ontemnere ac devovere. Quin et in retinendis propugnandisque eiusmodi ritibus, quos verbi Divini authoritate non diis comprobari, sed ne excusari quidem ullo modo posse constat, imo vero, per quos lucem Euangelii palam obseurari, naturam ae dignitatem Sacerdotii Christi labefactari, superstitionem ad idololatriam spectantem ali et puriores Melesias in graves suspiciones vocari videmus, - in retinendis inquam sto propugnandis cum praeiudicio istiusmodi, sive istic, sive alibi ritibus, neseimus an infirmitatis sit, nullam omnino impuritatem velle quoquo modo agnoscere, Mne ferro quidem ullo modo, ut quisquam alius illam agnoseat atque Omnes adeo sanat ismi nescio cuius publice condemnare, quicunque illas non perinde retinerent ac propugnarent. Haec sane nobis extra omnis infirmitatis septa, quae a vobis quidem istio perferri debeat, posita esse videntur, neque vobis autores esse vellemus, ut ullam eum talibus societatem M. clesiasticam, non dico Ecclesiae istic nostrae iuxta receptos ritus institutione, sed ulla etiam publica prosessione aut consociationc attestaremini. Sed pacem eum omnibus interim istic vobis habendam esse suademus, quatenus vos iu vestrae fidei consession tolerare volunt ε). Neque haec Ἀ- meu ita a vobis aecipi volumus, ut horum quae recensuimus omnium hospitem istic Ecclesiam eiusque Ministros per nos accusari putetis. Nos tantum commemoramus, quae istinc ad nos sunt prolata et quae alibi ipsi met experti anmus: et quidem apud eos, qui eandem doctrinam, et eosdem ritua cum hospite istic Ecclesia retinent ac propugnant. Optamus interim vana esse, quae istine audimus, atque utinam vos ipsi vana esse
comperialisl Postremo autem nescimus, an pro privatis istic hospitis M. etesiae membris habendi sitis, si peculiarem vestram Ecclesiam inStituatis. Bane Melesia institui non potest sine publico suo mitii sterio eiusque ministris, sine publico item ac peculiari coetu suo, ut vos quidem cum latio propter linguae varietatem instituere velletis. At vero hoc non est, ita vos hospiti Ecclesiae vel tr adiungere ut pro privatis duntaxat illius mem-hris habeamini, sed est potius publicam latio eamque poeuliarem societatem publicumque illius ministerium ordiri, cuius equidem nomine et ministri vestri omnes et eoetus adeo vester univeraus, non tam privato iam amplius, quam publieo potius loeo habendus erit, vestraque ratio longe
715쪽
iam alia est proeuldubio futura in reeipiendis per vos rereptis istie ritibus, qui talia praesertim praeiudicia Meum coniuncta habeant, quam sutura alioqui esset, si pro privatis duntaxat hospitis istio nolesiae membris M.
hendi essetis. Sed quemadmodum et Melesiae ipsae et Pastores earum imprimis ubique omnes in culpa haereant necesse est neglecti sui ossicii, si non modis omnibus pro sua virili stspirent ad Apostolicam puritatem abususque omnes, quod in ipsis est, tollere non conentur, qui praesertim non tantum remorantur Ecclesiarum aedificationem, sed et lueem ipsam Evangelii etiam non leviter obscuraui atque adeo gravant etiam, cum antichristianae impietatis elevatione atque etiam excusatioue, - ita neque vos iam latio eum metu vestro, ministris vestris, eadem ipsa culpa carere poteritis omnino, si quae ab aliis in ipsorum Ecclesiis tollenda esse puta. tis, ea vos ipsi met in instituenda vestra Ecclesia, in qua alioqui ea omnia abolita iampridem suisse aestis, inplectenda denuo esse existimetis. Lo Orum mutatio non mutat riclesiam, nedum ut vestram Ecclesiam ita istio ia-stituere, quasi non antea iam inter nos extiterit, ac non potius uno loco dissipatam divina promissione alio rursum loco re-stituere existimetis, aut non idem prorsus vestrum latio ossicium esse putetis, propterea quod peregrini novique adeo homines essetis, tu restituenda vestra Ecelesia, quod alias luisse agnoscebatis, eum una in Anglia pariter nostras Melesias divino beneficio veluti domi nostrae haberemus. Domi est iam pastor quilibet, Fratres charissimi l dum in Ecclesiae, quantulacumque ea est, mini terio ubivis locorum versatur. Et, quemadmodum fratribus illis, qui ad os scripserunt, integrum non esse videtur, revocare in ipsorum Ecclesias,
quae semel sunt per ipsos abolita, quemadmodum ipsi met scribunt, ita et vobis in vestra istic si restituatur Ecclesia nihilo magis integrum lare
putamus, amplecti ea denuo, quae Hias abieceramus, cum in restituenda latio vestra Ecclesia nihilo sane minor in vobis requiratur fidelitas, quam in illis ipsis fratribus, qui ad vos scripserunt, tu gubernanda ipsorum clesia requies ullo modo posse videtur. Nolumus odio nolarum, vestium aut cereorum a vobis quidquam fieri omnino. Sunt enim bonae Dei crea. turae omnes, si illis bene utamur. Sed vitandam esse dicimus omuem superstitionem, quae ad alendam idololatriam spectare quoquomodo videtur, a qua sane in iis locis, in quibus haec observantur, plebem ipsam, ne quid de aliis dicamus, nondum plane liberatam esse videmus. Censeri autem non poteritis, ullam isti e separationem in riclesia velle sacere, si in restituenda 'ὶ vestra Ecclesia receptos istic ritus, qui vos offenduut, amplecti nolitis. Dum enim latio vivere et fratrum loco haberi postulatis, dum neminem istio etiam solo rituum receptorum nomine condemnatis, sed observatam per vos alibi rituum puritatem cum pace hospitis Ecclesiae retinere cupitis in Delesiae vestrae alibi dissipatae restitutione, adiuncturi vos alioqui privato nomine hospiti Ecclesiae, si vos sibi eum doctrinae retrae eo sessione et sine priorum rituum morumve praeiudicio adiungere vellet, videre sane uon posSumas, qua ratione accusari possitis ullius omnino separationis, si, dum id impetrare non potestis, quod pro vestro osti-
716쪽
cio ad vestrae Ecclesiae restitutionem postulatis, consilium etiam vestrum de instituenda istio vestra Ecclesia mutetis. Sed hospes potius istic Ecclesia videri merito poterit occasionem dedisse vestrae Reparationi, quae VOS in vestra petitione, quam alioqui et piam et verbo Dei consentaneam esse ne re non potest, non solum non audiat, sed suis etiam praeiudieiis ita praeterea gravet, ut vos pro fratribus nolit agnoscere adeoque et pro haereticis habeat, nisi cum illa et in doctrina et in ritibus et in praeiudieiis ipsius paria modis omnibus sacere aut id saltem simulare velitis. Horum nos paucis admonendoa vos esse putavimus, Fratres dilectissimilde quibus stlioqui communes illos fratres nostros, qui ad vos scripserunt. per vos admonitos non esse arbitramur. Alioqui quis non suadeat vobis ut privatis, manendum istio potius esse, quam vagos hue atque illuc vos cursitare, si vestra doctrina non damnetur et priores ritus vestri mn- sentientesque vobiscum Ecclesiae sanatista non accusarentur, et ut vos, hi aliter fieri non posset, hospiti adiungeretis Ecclesiae, si modo vobis sua sine praeiudieiis proponeret vosque in doctrinae vestrae musessione pro fratribus agnoscere vellet, doneo Dominus meliora daret. Agnoscendum est proculdubio Dei beneficium, si quando nobis hospitia procuret, sed interim est cavendum etiam, ne Sathanae artibus Dei beneficia obtenda. mus. Transsormat se subinde insidiatrix illa vipera in lucis angelum et veluti verae religionis fautor quaedam largitur, quae magnam multarum bene gerendarum rerum spem facere videntur, quo nos inescare primum sucorum suorum lenocinio sub spe, deinde vero incautos ad praecipitium pertrahere facilius possit. Hic igitur nos id potissimum nobis semper sequendum esse putamus, quod debiti inprimis ossiciique nostri erga Deum
eiusque Ecclesiam ex verbo ipsius esse seimus. Successum vero omnem
rerum omnium Domino Deo nostro, bonitate sto potentia illius certo confisi, permittimus, certi, illum esse et sdelem, ut nos iuxta promissiones suas non deserat, et prudentem, ut omnia ad adorandi sui nominis gloriam et nostram salutem dirigere ac moderari sciat, denique et potentem. qui nobis ademto uno loco alium rursus reddere nosque ab omnibus omnium ubique hominum impetitionibus pro bona sua in nos propter Christum Dominum voluntate liberare facile possiti ritque ham iam nostra
sententia, quam vobis ad vestram postulationem voluimus communicare. Deus optimus maximus vestra consilia vestrosque conatus omnes gubernet, et addat vobis suam gratiam, ut maiores progressus in dies in illustranda propagandaque vera religione et vero ipsius cultu sacere possitia. Interim vero vos oramus etiam, ut nostri dissipatarumque hic nobiseum Ecclesiarum in vestris sanctis precibus meminisse velitis. Mittimus vobis exemplaria aliquot nostrae Cousessionis de re Sacramentaria, nunc primum hie editae ad reprimendas aemulorum quorundam nostrorum calumnias '. quam vobis quoque usui istic sore putamus, vosque in Domino omnes recte valere optamus. Aemdae 6 Iulii, quo die anno superiore Patronus atque altor nostrae in Anglia Ecclesiae, rauardus, vere Sanctae memoriae Rex Augliae propter gentis suae ingratitudinem e vivis excessit regnum.
717쪽
que suum. de se illi divinitus donato iugratum, regno caelesti commutavit. Anno 1554
Prinis Du vAL. Minister I eclesiae peregrinorum Gallicae linguae.
tr. . t. .. . l. . Me.JAd HAGENBERGIUM..... Philippum video sui esse similem, euius ego eruditionem veneror, pietatem agnosco, modestiam laudo, ceterum μικιοψυχίαν probare non
possum. Optavi sane cum ipso colloqui et adhue opto, sed video id non tam cordi ei esse, quam vellem, aut quam, uti ego sentio, esse deberet. Verum haec Domino permitto et eum Paulo dico , Si hominibus plaeerem etc. ' Mihi satis est osteudisse, paratum me esse, reddere doctrinae meae rationem, siquidem id posceret, etiamsi mihi ad ipsum esset proseiscendum, sive id privatim, sive etiam publice esset futurum .... . f dae m. Sept.J
ὶ Nonnisi hoe fragmentum Emmius nobis asservavit. - Inseio plane , Lasco nostro Melanehthonem Rindam ad Eeel. paeificationem voeare volebant, qui Gellio magis quam ipsi assentiebantur. Strenue huie eonsilio Lascua sese opposuit, quod ad Mel. perlatum videtur. Ct. D. MA. ad Bardexb. ButtracΗΝ. 29 Aug. 1554im qaaestione quam Gaetua moret, Wripsit hue ad pastorem puerelaa D. Amatero. damua Timann, Brem. pastori, et de dissidiis hisce in universo UBBO EMu. o. l. p. 249, 50. BERTRAu, o. l. 208. MEINEM. o. l. I. MI. Initio anni seq. epist. per-xmiee ad Lase. dedit Mel., CL rixa ad Hard b. m. d. 21 Aug. 1555 B TracΗΛ. .
N . 106. Icer ι. ε. l. l ιηι JAd BuLLINGERUM Incommode accidit, vir sanctissimel ut per quos me ad singulos vestrum istic eopiose scribere posse putabam, per eos iam vix tria verba scribere queam, attritis alioqui e morbo gravi adhue viribus, ut neque oculi, neque manus suum officium sacere possint. Laboravi nunquam mihi antea cognita
sica passione. Huic dum calida lamenta adhibeo, bilem eirea iecur com. b. Duiliaco by Cooste
718쪽
moveo, ut in ventriculum regurgitet. Inde icterus sequitur, toto diffusus corpore, cum febre ardentissima, quae me iam quidem reliquit, sed ita viribus destitutum ut memetipsum admirer. Quare dabit veniam Pellic nus, pater meus dilectissimus, et reliqui collegae vestri, si nune ad illos non scribam. Imo vero tu quoque ignosces, vir integerrimet quod hrevia esse cogor. Coeperam in Kestphalum adornare quaedam, sed me domestica hic tempestas quaedam interea excepit praeter omnem mem expectationem, qua de re nunc multa non possum. Midi tamen brevem Consessi. unculam doctrinae meae, quae calumniis impetebatur, cuius exemplar tibi mitto . Haec rursus a nonnullis oppugnari coepta, in coetu demum publico ministrorum huius patriae a me defensa est. Collecta habeo, quae acta sunt omnia, sed non videntur digna lueo publiea. Ne tamen ita sunt remorata, ut in Wesiphalum nihil agere adhue potuerim. Ita adhuo exercemur, vir sanctissimel sit Domino gratia, non tamen sine fructu et meo et multorum. Nam hae velitatione d trina nostra multo hic nune est magis confirmata, quam unquam antea, et pudefaeli qui illi reclamare eo tantur. Nunc sub proelo est . Ratio gubernandi nostram in Anglia Eoolesiam eum eius ritibus ac ceremoniis' η . Iter nostrum Danicum exibit lingua Germanica autore Micronio nostro 3 .
Plura nunc plane non possum. Itaque vale et me inorum omnium precibus diligenter commenda, eosque omnes verbis meis Salvere iubens velim.
Tuus, quantus est, IOANN Es R LAsco.
3 De oriati eommunione, M. nostr. T. I. 235. ' . Forma ae raιio' partim Ε1ndae, p rtim Frsti typis expressum esse, aliunde quoque notum est. δὲ MICRIM Used. a'. '56 aeta disputationis suae in itinere eum Mennone habitae, in quibus Lon- nihil de itinere tu universo praelatus esti Eeu Maeraefilio perflaia der Gainenaria est. ι se eis Menam Simona si M. Maron. Eodem anno MENNO respondit libello suo Mn yiar distlitae en e brae Ue anfwoori eri. a'. 1556, eui opposuit iterum MLar. Μica. auum Apolo e oso perandiaeoora. M. Microm op XX oeritae e arti Men.
Ago tibi et illis oviuibus, quorum in tuis literis meministi, gratias, mi
719쪽
Albertat quod et patriae meas de exorta illio Evangelii luce et mihi da
mea lituo vocatione gratulemini . rit sano modis omnibus laudandus Deus, qui re ipsa declarat, se sathana et omni ipsius satellitio potentio. rem esse. Neque vero solum in m. patria procurat nobis miseris Suer. meris hospitium, illi sit glorial sed etiam apud Suedos, quorum Bex nostram e Dania propulsionem palam accusat, et dolet quod non recta ad illum eontenderimus. Denique nobis et nostris pollicetur, non tantum hospitium atque publicum eculesiae nostrae ministerium, sed etiam liberalia ministris nostris stipendia, si nos eo oonserre aut aliquos e nostris mitistere velimus, etiamsi illio diversa a nostra doctrina publico habeatur recepta. ΗΘ nuncium a Rege illo nuno primum hisce nundinis accepi
praeter omnem meam expectationem i.
Quod ad te porro privxtim attinet, longum esset ad singula respondere, quae et per Siongrabium εὶ et per Molanum ad me scripsisti, sed ea attingam, quae magis ia rem faciunt. Si tibi dentata visa est suisse mea epistola, quam postremam ex Frisia ad te scripsi, mi Albertet id equidem non tam mihi, quam tuis ipsius literis ad me audia paulo scriptis imputare debebis, quae transmitti alioqui in ventriculum, nisi istiusmodi dentibus tractae, non potuerunt. Miror nunc, quibus coloribus depingere o natus Ris nescio quos, quos interim meos vocabas, cum ego talium consuetudinem neque agnovi unquam neque etiamnum agnosco, quRSi vero
non id in me etiam redundarit, quod meis scilicet tribuebatur, cum quibus alioqui, aut ipse sensissem, aut ipsi mecum. Neque ego in literis meis de Philippo ita agebam, ut dubitarem, illum recte omnia, si vocatus suisset, prudenterque acturum fuisse, sed de tuo consilio Metatur, quo tu illum ad instituendam doctrinae in Molestis nostris moderationem quandam vocandum esse suadebas, quae sine qualicunque doctrinae mutatione institui non poterat ac proinde, me non prius per te admonito, fieri etiam debebat, praesertim cum non ignorares, me adhuc pastorem ecclesiarum illarum fuisse. Nec reseri, solusne id, an vero cum aliis seceris, satis est, per te factum esse, non Sine fraude quadam ministerii nostri et offensione multorum i a meis ecclesiis. Hoc, inquam, est quod me offendebat, mi Albertet sed non ita tamen offendebat, ut animum 2bs te meum quoquomodo alienaret, sed tintum requirebam, ut qua parte mihi adversus meum ministerium egisse visus es, ea ipsa parte illius fidem vicissim sarcires, nempe ut, quemadmodum consilium de voeando Philippo ad instituendam doctrinae moderationem me non admonito dedisti, vel ab aliis datum probasti, ita illud apud eosdem ipsos rursum im-Probares, quemadmodum ea res ad labefactandam ministerii isti e mei fidem videtur pertinere. Haeo vero animum abs te meum alleuatum non esse testantur, dum te ossieti hae in parte tui pro fraterna invicem charitate alenda admonerem. Quod vero ea omnia oblivioni tradi cupias, actum Vis, mi Alberiel Nam ea iam pridem oblivione sunt obdueta, neque pensationem ideo requisivi,
quod offensio in auimo meo haereret, sed quod milii pro meo in te ossidio Diuili od by Cooste
720쪽
tiostra id omnino debuisse videbar. Quare facile est non amplius meminisse, quae iam dudum oblivioni sunt mandata. Igitur non est quod de animo erga te meo quaquam omnino dubites, imo vero, qua parte te a me offensum esse sentis, id mihi abs te condonari eupio, tantnm abest nixliquid offensionis inter nos reliquum esse velim ., Pro eum liberorum meorum habeo tibi magnam alatiam '), de quibus plura Nolanus ipse, quo
nunc amanuense meo propter mothum uti cogor. Vale et fratres omnes
et amicos meis verbis saluta. Colonia lis. Maii 1555J η .
) De selieiore hoe temp. Euangelieorum in Polonia statu es G T. Gese . .. Alen. I. 428. Lustras T. o. l. p. 61. Κ RIME . o. l. p. 104. 3, Saeramentari Wnlgo SH -- ὲ Lutherania voeatos esse. notuin est. Construatur hoe Ep. Eri et Suediae regia, quae asservatur in Ser. Eeel. Belg. Belg. Mud. I. Α. IV. 15 teste GEED. a. a. II b. 703. ' AI. SIO WoM I5973 Canonie. Brem. εὶ De Molano es. supra ep. 96 n. q. ηὶ Hardenti. quoque, inaeio Laseo, Melanehth. adgeel. Em d. voeationem promoverat. V. snpra Ep. 103 n. I. Diu hoe Laseum latuisse videtur, donee divulgatum eausa ei fuerit. ni paullum neerhina Hardenh. Oh tantam amieitiae violationem perstringeret. Non amrmare ausim, an haee fuerit ep., euina fragm. mh 10a edidimus. Exe nrat se Haesen rgina. eui demum e euantioni haeo Lasei epistola respondet videtue Laseus, Em da pro eiurus, unum alterumve a liberis aula Bremam in tempus Nardenb. demandasse. ηὶ Har.eltenr. et Gerd. hane ep. ad a. 1554 reserunt. Dieam quo iure m. Maii 155. a posuerim. Seribite . v. ρtiam p tremam ea niata ad D aerisai. unde doremne eum Frisiam iam reliquisse, qnod eous matur iis, quae sub finem addit is ad Iob faetandam ministeria is te in i Irim. Talie protecto non seripsisset, dum ipse Emdae eommoraretur. Quod de liberorum eum monet eodem tendere videtur, etai ea. qnae in Ep. 167 de itinere ipsina obiter indieantur, enm hae ep. eonserimn . satia magna fidneia aiatuere liret, L eum hane ep. Coloniae geripsisse, dum Franeos pergeret. Emda quum presectua sit noster exeunte m. Apr. 1535, ad m. Malum hnina anni Ep. nostram revoeandam esse, indigitasse aatia est.
N'. 107. su M. a. a. II . lna Ad Bu isoκ M et III AMANDRuri. Quum relieia Frisia iter hue meum instituissem, statim in Domino ob-Αervandissimi l suit mihi sorte fortuna Coloniae in itinere meo obvius I eotas i), qui eum vestris ad me literis Aemdam venietat. Is igitur lita ras uestras mihi reddidit, ast lihellos, quos mittebatis, reddere non potuit, nam in navi quadam repositi iam luerant eum aliis sarcinis Aemdam da vehendi, priusquam me Iacobus ' convenisset, unde postea non satilo eximi poterant. Itaque illos non vidi, sed Hieronio nostro et Gerardo Campio tradi iussi. Literas autem vestras magna eum voluptate legi, nisi quod me ea, quae tu, mi Bullingeret seribis, de Foederatorum vestrorum oonsiliis Papaeque conatibus et tua valetudine non leviter perturbarunt. Cogor autem nunc utrique vestrum unis atque iisdem literis respondere.