S. Aurelii Augustini Confessiones: ad fidem Codicum Lipsiensium et editionum ...

151쪽

Iesum Christum Dominum nostrum, quem genuisti coaeternum, et creasti in principio viarum tuarum In quo princeps huius mundi non invenit quidquam morte dignum, et oecidit eum. Et eraeuatum eatis rograpA-, quod erat conrnarium noδis. Col. I, I . Hoe illae literae non habent. mon habent illae Paginae vultum pietatis huius lacrimas conisaaionis, --lleium tuunt, uritum contribulatum, cor eon. tritum et humiliatum, populi salutem, Ponsam, Civitatem, arrham piritu sancti, poeulum pretii nostri. Nemo ibi cantat Nonne Deo tibiata erit anisna-- o nim salutare meum. Eteiam ipse ne

α- s. Pa. 6I, 2.3. acundum LXX. Nemo ibi audie voeautem Venae ad me, qui ιαδoratis matth. II, 28. . Dedignantur ab eo discere, quoniam mitis os et humilia eorde Abaeondisti enim haec a sapietitibus M. Prudentibus, et revelasti ea parvulis. Et aliudeat, de silvestri caeumine videre Patriam pa-eia, et iter ad eam non invenire, et frustra eu-nari ex invia, cireum obsidentibus o inaidiantibus fugitivia desertori, eum prinelymauocleon et dr

cone et aliud tenere viam illuc dueentem eura coelestia imperatoris munitam, ubi noui trocinantur, qui evelantem militiam deseruerunt vitant enim eam, aicut supplicium. Haec mihi inviacerabantur miri modia, eum minimum apostolorum tuorum legerem, et consideraveram opera tua et

c. I. Deus meus, vecorderi gratiarunt actions tibi, et eonfitear misericordia tuas super me. ex fundantur Ossa mea dilectione tua e dicant Domine,

152쪽

III AURELII AUGUSTINI

rupisti ea Narrabo, et dicentin ea, qui adornrit te, eum audient haeo: Benedictus Dominus in eoeIo Et in terra, magnum et mirabile nomen eius. Inhnenerant praeeordii mei verba tua, et undiquε circumvariabar aha te. me vita tua aEterea gerilua er- quainria eam in aenigmate et quati per apo--Ium videram; du Matio tamen omnia de inoom tDbiti substantia, quod ab illa Basa aemul minutaenti ablata mihi erat nae artior de te, ad atαh1-Iior in te eas cupiebam Do mea vero tempor Ia vita nutabant omnia, et mundandum erat eor sommento veteri, et Iaeebat via istae naivator, et ire per ea ua angustia adhuc pigebat Et --miaiati in mentom meam, visumque eat hvnum in eo apectu meo Pergere ad vimplicianum, qui mihi bonus adparebat 4xervus tuus, Et lueebat in eo gretia tua. Audieram etiam, quod a iuventute ua devotiarime tibi viveret. Iam vero tune senuerat et longa notate in ima bono studio foetanda viae tuae multa expeditus, multa edoctua mihi videbatur; et vere aio erat. Unde mihi ut profanet volebam eonferent ae maestus meos, quis saet vina modus sic adfecto, ut ego eram, ad ambulandum in via tua. Videbam enistigenam celesiam, et aliua sic nat, alius autem ale. Iihi autem displieebat, quod agebam insaeeulo, et Oneri mihi erasvaudo, non iam inm mmantibua cupiditatibus, ut nolebant ape honoris et pecuniae ad tol randam illam servitutem tam gravem. Iam enim me ilia non delectabant prae dulcedine tua et decore domus tuae, quam dilexi, sed adhuc tenaciter eolligabaris femina nec me prohibebat Apostolumeoniugari, qu-vis exhortaretur ad meliua, maxime volam, omne homine aio sae ut ipse erat. I Cor. t. . Sed ego infirmior eligebam invitiorem loeum, et ' Pterino unumvolvebar in caeteris Ianguidus, rit,

153쪽

heaeens euria marcidia, quod et in auia rebati, quaa nolebam pati, congruere cogebar vitae eoniugali, cui deditu obsistagebar. Audieram ex ore veritatis, ne spadonea, qui se ipsos abaeiderunt proptera gnum coelorum: sed re potest, inquit, eapere, eviat. Matth. Is,Ia. Vaninunteerto omnes hominea, quibus non inest Deiacientia; nec de iis, quae videnhur bona, Potuerunt invenue eum, qui eat. At ego iam non

exam in tua vanitate. Tranaaeenderam eam, . e ne eant uuisemnetreatura tua, inveneram te ereatorem nostrum, et Verbum tuum apud tet Deum, laevmque leum Spiritu saneto unum Deum, per quod ore ei omnia. Est et aliud genua impiorum, quieomoaeentea Deum, non nimiDeum glorifieamorunt, inui gratia egerunt. In hoc quoquo incideram, et dextera tun auaeepit me, et inde ablatum posuisti, ob eonvalenes rem, quia dixisti homini: Me piataseae amentia Iob. 28, 28. , et noli seu videri a ians Provo I. V oriam Gemaeo se Me amentes, striti faeti sunt. Rom. I, II. Et inveneram iam bonam margaritam, et venditia omnis , qua haberem, emenda erat, et dubitabam. C. u. Perrexi ergo ad Simplicianum, patrem inaeeipiendagratia tua tune episcopi Ambroati, et quem ore ut patrem diligebat. Narravi.ei cireultu erro. eis mei. Ubi autem eommemoravi, te ase me quosdam libros Platonieorum, quoa Victorinus quondam rhetor urbis Romae, quem Christianum defunctum eas audieram, an Latinam linguam transtuli et, gratulatus eat mihi, quod non in aliorum philosophorum aeripta incidissem,plana fallaciarum et deceptionum aeeundum elementa huius mundi in latis autem omnibu modi tuainuari eunt et eius Verbum. Deinde ut me exhortaretur ad humilitatem Christi. napientibus abaeonditam et revelatam parvulis, Victorinum ipsum meordatu Est, quem Roma eum emet, familiarissime noverat deque illo mihi nare

154쪽

vit, quod non silebo. Habet enim magnari laudem gratiae tuae confitendam tibi, quemadmodum me doctissimus senex, et omnium liberalium doetriti rum peritissimus, quippe philosophorum tam inuIta Iegerat et diiudieaverat fet dilucidaverari, doctor tot nobilium senatorum, qui etiam ob insigne praeelari magisterii, quod eivos huius mundi eximium putant,

statuam in Romano foro meruerat et RuePPernt, uaque ad tuam aetatem venerator idolorum, sacrorumque sacrilegorum particeps, quibus tunc tota fere Romana nobilitas instat inspirabat populo iam et omnigenum deam monstra, et Anubem latratorem, quae aeliquando contra Neptunum et Venerem, contraque Μinervam telatenuerant, et a se victis iam Roma aus plicabat, quae iste senex Victorinua tot aenno ore terricrepo defensitaverat, non erubuisit em puer Christi tui, et infans fontis tui, subiecto cono ad humilitatis iugum, et edomita fronte ad erucia opprobrium. DonMne, Domine, qui inclinasti coelos, et descendisti, tetigisti montes, et fumigaverunt; quibus modis te insinuasti illi pectori Legebat, leutiae

Simplicianus, sanctam soripturam , Omneaque Christianas 1iteras investigabat studioaissime et peraerutabatur; et dioebat Simpliciano non piam med aleretius et familiarius ,,noveris me lain Mae Christi num respondebat illar non credam, nee deputabo te inter Christianos, nisi in eclesia Chriari te videro. Ine autem irridebat dicens: ergo parietes faciunt Christianos hoc sam dicebat, Iam aeesse Christianum; et Simplicianus illud aaepe res o debat, et saepe ab i1lo parietum irrisio repetebatur. Amicos enim suos reverebatur offendere nuper a d monicolas, quorum ex culmine Babmonica dignitatis, quasi ex cedris Libani, quas nondum contri-Verne Dominus, graviter ruituras in o. inimicitias Rrbitrabatur. Sed posteaquam legendo inhiando hausit firmitatem, timuitque negari a Chriato coram

155쪽

angelis sanetis, si eum timeret eoram hominibus confiteri, re que sibi magni criminis adpares erubescendo de aeramentia numilitatis Verbi tui, et non erubescendo de sacris sacri1egia superborem daemoniorum, quae imitator superias acceperat, depuduit vanitati et erubuit veritati, subitoque et inopinatus ait Simplieiano, ut ipse narrabat: eamus in e te stam, Christiami volo fieri. At ille non se tamen Iaotitia perrexit cum eo. Ubi autem imbutus se primis instruationum sacramentis, non multo pone etiam nomen dedit, ut per baptismum regeneruretur, mirante Roma, gaudento eclesia. Superbi videbant, et imaeebantur dentibus suis stridebant et tabescebant servo autom tuo Dominus Deus erat apes eius, et non re spletebat in vanitate et insania mendaees. I nique ut veneum eat ad horam profitenda fidei, quae verbia erit eoneeptis retentisque memoritercle loco eminentiore, in eonspeetu populi fidelis, Roma reddi solet ab eis, qui necessuri sunt ad gratiam tuam, oblatum esse dicebat victorino a Pre 'teria, ut secretius redderet, sicut nonnunia, qui verecundiatrepidatim videbantur, offerri mos erat; illum autem maluisa salutem suam in conspeetu sanctae multitudinis profiteri. Non enim erat avius, quum: docebat in rhetoriea, et tamen eam publico professus erae. Quanto minus ergo Vereri debuit mansuetum gregem tuum pronuntiana vectum tuum, qui non verebatur in verbia auis turbas insanorum irataque ubi adaeendit, ut redderet, omne sibimet invicem, quiaque ut eum noverat, instrepuerunt nomen eius strepitu gratulationis quis autem ibi non eum noveratne nonuit presso sonitu per ora eunetorum eonaetantium Vietorinus, istorinus. Cito sonuerunt exauItatione, quia videbant eam; et eito siluerunt intentione, ut audimiit eum. Pronuntiavit ille fidem veracem praeclara fiducia, et volabant eum omneae raperes intro in eo istium; et rapiebant ama

156쪽

d is gavdondo. Hae rapientiunx in uua Taent. C. III. Deus hone, quia agitur in homine, ut 34us gaudeat de salate desperatae animae, et de in xors perieulo liberatae, quam si apes ei aemPer adfuisset, aut periculum minua fulaaet Etenim in qu . que, Nuseritora pater, Plua gauden de uno poenia-- te, quam de nonaginta novem luatis, quisu non eat opus poenitentia. Et no eum magna iocundia estudimus, eum audimus, quam exaestantibus fano Iripi inris humeris v etur oris, qua ei r-eme; et draehma referat ut in thesauro tuo eo Mantibus vicinis mulieri, quae inve t et Iamima exeutit gaudium sotannitatis domus tuae, eum legitur in ammo tua de minore stuo, aras in m dirus eme, et, visis per resa, et invenlus est. Laee. II, 32. Haud quippe in nobis, i in angelis tuis anui essirituis a

etia. mam tu aemper Hism, qui ea, nemo nemperne eodem modo sunt, eodem modo empertisaei

omnia. Quid ergo agitur in anima, eum in Ilua deloetatur inventa aut redditia rebus, quas diligit, tuam aleas semper habrilasse Conte-atantur enti et eaetera, et plena aura. --- leatim nita clamantinua ita eat. Triun a vietor imp rator, et non iamre, nisi pugnini et et quanto maius perisurum fuit in proelio, tanto ea gaudium maria ita triumpho lavin temperi . nam utes, in naturque ainuis mina, o rea et amoris an eunt. Manquinatur eoarum inmara, et ea Iumianimi quo iam timuerunt nimia. hearua, et vena eius marum rena tint omnea, qui eum vivum e lunt, aegrotant nimM enim, at ei mole, M - --μhisu pristini viribus, et M iam tale gaia , quais non fuit, manteae salvus et fortia avi me quo ipsae voluptates humandi vita etiam non in Duario et praeeter volunantem irimentibus, aestinatis his voti inritamiaeatiis hominea ad illunt. Me da et bibendi volupta uisa eat, nisi praeeadal -

157쪽

Hondi e aitis ii molantia. . Et ebriosis laedam 'Dniuscula eo Munt, quo fiat molestus ardor, quem dum exstinguit potatio, si deIectatio. Et institutum Bat, ut iam notae ap-ane non tradantur statim, ne - - habeat, ita Meam, quam non suην reverit apo-ua dilatam me in turpi s oxaeeranda laetitiae; hoe in ea, suae e mee a se licita est hoc in ipsa Mneor anima honestate Mettino; hoe in εο qui more in aerat et revixit, peri rat et inventus est. Ubi que alti gaudium molestia maior praeceditur. Quid est hoe, Domino Deus me , eum mustiemum tibi tu ipse si gaudium, et quaedam de te ei recte nemper gaudeat 3 ut stat, quod haec rerum parsa temat defoce . pro Min osse lonabus et-- Ilatim ua in is eat modus earum, et antim de .nti ela, eum a amminis eDelorum usque ad ima terra--m, ab initio uaciue in finem saΘentorum, ab angelo unum a vemieulum, a motu primo usque ad ext --um, nisi genor bonoFum et omnia iusta operatum avia quaeque sedibus Ioemes, et suis quaeque tomporibu am ea me mihi, quam ex e e susea in excelsis, et quam profundus es in pro undis Et num tam recedis, e vis redimus ad te. C. IV. go, Domine, fac exelis et revom nos; aeeende et rape, gra, dule os amemus, eurramus: Notin invidi ex pr Mors tartaro caecitatis quam vietorinus redeunt ad tu, et aecedunt, et inumina e re

reo lene dumon quo si qui reeipiunt, aecipiuntari potestatem, ut stin tu aBL Ned si minus no lsunt populis, minus, si is gaudent etiam qui noverunt eos. Quando enim eum mestis gaudetire, et in singulis horius os gaudium, quia ferre nolunt se, et histim manem . a terutro deinde quod multis noti malus amae auetoritat ad salutem, et multis praeeune aleuturis ideoque multum de ima, et quiessaris ossemni, latiuntur, quia non de solis Iaetantur. Absit --, ut me Mnaeuis tu praelam

158쪽

II AURELII AUGUsTINI

peribus accipiantur personaeo divitum, aut prae ignobilibus nobiles quando eotius infrma mundi eisgisti,ue eonfunderes fortias et ignobi aulaea --. Hematae eontemtibilia, et ea quae non aure tamquam Mne, αι ea quae sunt evac ares et tamen idem ipse minimus ostolorum tuorum, per cuius linguam tua ista veritia sonuisti ICor. I, 2 . . , eum Paulus Proconavi

per eius militiam debellata superbia a aene ius nChristi tui miasus esset, regia magni provincanus effectus, ipse quoque ex priore Saula Paulus vocari

Maiavit, ob tam magnae insigne. victoriae. Plus enim -hoatis vincitur in eo, qu em plus tenet, et do quis PI res tenet: Ius autem superbos tenet nomine nobilitatis, et de his Iuros nomine auetoritatis. Quanto

igitur gratius cogitabatur scogebaturi Victorini νε-

eius, quod tamquam inexpugnabile receptaculum. θdiabolus obtinuerat, et Victorini lingua, quo telo Uandi et acut muIto peremerat tanto abundantius exsultat e oportuit filios tuos, quia rex noster ωugavit fortem, et videbant vasa eius erepta mundari, et aptari in honorem tuum, et fieri utilia Domino ad

omne .pus bonum.

C. V. Sed ubi mihi homo tuus Staseicianus de

Victorino latani rarit, exarai ad imitandum. Ad hoe enim et ille narraverat. Postea quam vero et ilΙud addidit, quod Imperatoris Iuliani temporibua lege data prohibiti sunt Christiani doeere literaturam et oratoriam, quam legem ille amplexus loquacem sch Iam deserere maluit quam verbum tuum, quo linguas infantium facia disertas non mihi fortior quam fe-Meior visus eat, quia invenit occasionem vacandi tibi. Cui rei ego auspirabam ligatus, non ferro alieno, sed mea ferrea OIuntate Velle meum tenebat inimicus, et inde mihi catenam dicerat et eonstrinxerat me. Quippe ex voluntate pervorsa laeta est Itb Ddo; et dum servitur libidini, facta eat eo nauetudo e dum consuetudini non resistitur,

159쪽

fa Cta est necessitas. Quibus quas ansulis sibimet innexis unde eatenam adpellavi tenebat me obstrictum dura servitus. Voluntas autem noVa, quae mihi esse coeperat, ut te gratis colerem, fruique te EIIem, Deus, sola certa iucunditas, nondum erat idone ad superandum priorem vetustate roboratam. Ita duae voluntates meae, una vetus, alia nova illaeamastis, illa spiritalis, confligebant inter se, atque discordando dissipabant animum meam. Sic intelligebam in me ipso experiment id quod Iegeram, quomodo ear eone iaceret adpersus spiritrum, et spiritusa eraus earnem. Galat 5, II. Ego quidem in utrο-que sed magis ego in eo, quod in me adprobabam, quam in eo, quod in me improbabam. Ibi enim magis iam non ego; quia ex magna parte id patiebar invitus, quam faeiebam volens. Sed tamen consuetudondorsus me pugnacior ex me facta erat, quoniam Vo-Iens quo OlΙem perveneum. Et quis iure contradiceret, cum peccantem iusta poena sequeretur Et non erat iam illa excusatio, qua videri mihi solebam propterea nondum me contemt saeculo servire tibi,

quia incerta mihi esset perceptio veritatis iam enim et ipsa certa erat. Ego autem adhuc terra obligatus militare tibi recusabam, et impedimentis omnibus sic timebam expediri, quemadmodum impediri timendum est. Ita sarcina saeculi, Velut somno adso1et, dulciter premebar et cogitationes, quibus meditabar in te, simile erant conatibus expergisci volentium, qui tamen superati soporis altitudine emerguntur. Et sicut nemo est, qui dormire semper velit omniumque sano iudicio vigilare praestat differt tamen plerumque homo somnum excutere, cum gravis torporti membris est, eumque iam displicentom carpit libentius, quamma surgendi tempus adveneriti ita certum habebam, esse melius tuae earitati me dedere,

quam meae cupiditati eedere. Sed illud plaeebat, et vincebat; hoe libebat, et vinciebat on enim erat.

160쪽

quod tibi responderem dicenti mihi: surge, gia dominis, et exsurge a mortu , et i minabit te inriserea Ephes 5, I . Et undique steadenti vera te dicere,

non erat omnino quod responderem veritate eonvictus, nisi tantum verba ienta MisomnoIenta modo, ecce modo, sine paululum. Sed modo, et modo nomhabebant modum et sine paululum in Ionon ibat. Frustra condelectabar Iegi tuae seeundum interiorem hominem, cum lex alio in membris mei repugnaraetregi mentis meae, et captivum me duceret inlegem peccati, quae in membris meia erat Lex enim peecati est violentia consuetudinis, qua tr hitur et tenetur etiam invitus animus, eo merito, quo in eam volens illabitur maerum ergo me quis liberaret de corpore mortis huius, nisi gratia tua per Iesum Christum Dominum nostrum C. VI. Et da vinculo quidem desiderii cone i-tus, quo Metissimo tenebar, e saecularium negotiorum ervitute quemadmodum me exemeris narrabo, et confitebor nomini tuo, Domine, adiutor moua et redemtor ineua Agebam solita crescente anxiet

dine, et quotidie suspirabam tibi Frequentabam 'ceIesiam tuam, quantum vacabat ab eis uegotiis, a quorum Pondere emebam. ecum erat misi otiosus ab opere aurisperitoriam post ada sionem tertiam, exspectans quibus iterum conania venderet,aicut ego vendebam dicendi facuuatem, at qua doee do praestyri potest. ebrisius autem am1citiae nostrae cesserat, ut omnium Bostaeum famularisaimo erecundomedioIanena eis et grammatico a doceret, vehementer desiderantis familiaritatis iurona tanti de numero nostro fidele adiutorium, quis inalgebat nimia. Non itaque Νebridium cupiditas commodorum e traxit maiora enim po et a vetile de literis agere , ae olliei benevolentiae petitionem nostrati contemnere esui amicus dulcissimus et mitissimus Agebat autem illud prudentisai-