장음표시 사용
181쪽
et multum potens reformaxe nostra deformia nam ego tu BI puero praeter delictum nihil habebam. in enim enutriebatur a nobis in disciplina tua, tu insPiravera nobis; nuuus alius munera tua tibi confiteor. Est liber noster, qui inseribitur de agi- atro ipse ibi mecum loquitur sci August. retraei. I, II. Tuaeis, illius sae sena omnia, quae ins Tuntur ibi ex persona eouoeutoris mei, cum esset in anni se eim. ulta eius alia mirabiliora expertus num Horrori mihi erat illud ingenium et quis praeter te talium miraculorum opifex Cito de terra abatulisti vitam eius, et securior eum recordo , non tumens quidquam pueritiae, nee Meseaeentiae, nec omnino homini illi. Sociavimus eum coaevum nobis
In gratia tua, educandum in disciplina tua; et bapti-aeati sumus et fugit a nobis sollicitudo vitae praete itae. eo satiabar iIlia diebus duIcedine mirabili,eonsiderare altitudinem consilii tui super salutem generia humani Quantum nevi in hymnas et canticis
tuis auave sonantia ecclesiae tuae Vocibus commotus
acriter Voces ilΙae innuebant auribus meis, et eliquabatur veritas tua in cor meum, et exaestuabat inde adfectus pietatis; et eurrebant lacrimae, e bene mihi erat cum eis. C. VII. on longe coeperat,ediolanensis ecclesia genus hoc conaoIationi et exhortationis ele-hrare, magno aludio fratrum Oncinentium Oeibua eteordibus. imimim annus erat, aut non multo amplius, cum Iustina, Valentiniani regia pueri mater, homiuem tuum Ambrosium peraequeretur haeresis auae causa, qua fuerat aeducta ab Arianis. Excubabat pia plebs in ecclesia, mori parata eum episcopis suo servo tuo. Ibi mater mea, anetlΙa tua, sollicitudinia et violiarum primas tenena, orationibus viVehat. Nos adhuc frigidi a calore apiritus tui, exeun-hamur tamen civitate adtonita atque turbata. Tune hymni et psalmi ut canerentur, secundum moren Ori-
182쪽
entatium partium, ne pomis moeroris taedio eone besceret, institutum est; et exino in hodiernum retentum, multis iam ac paene omisibus gregibus tui et per caetera orbis imitantibus ne memorato antistiti tuo per visum aperuisti, quo Ioco laterent martyrum corpora Protasti et Gervasit, quae per tot annos incorrupta in thesauro secreti tui recondidera , unde opportune promere ad coercendam rabiem femineam, sed regiam. Cum enim propalata et Esroma digno cum honore transferrentur ad Ambromanam basilicam, non OIum quos immundi vexabant apimius confessis ei2dam daemonibus sanabantur, verum etiam quidam plures anno caecus civis civitatique notissimus, eum populi tumultuantia laetitae causa quaesisset atque audisset, exsilivit, eoque ae ut due Tet, suum ducem rogavit. Quo erductus impetram admitti, ut sudario tangeret feretrum pretiosae ineonspectu tuo morti sanctorum tuorum. Quod ubi fecit, atque admovit oeulia, eonfestin aperti aurit
fCf. August. de eivit dei II, 8. Inde fama diacum Tens, inde Iaudes tuae ferventer Iucentes, inde illi Inimicae Iustinael animus, etsi ad credendDnanita
tem non ampliatus, a persequendi tamen furore compressus est. Gratias tibi, Deus meus. Unde et quo duxisti recordationem meam, ut haec etiam eonfiterer tibi, quae magna oblitus praeterieram Et tamen tune, cum ita fragmiret odor unguentorum euomum, non currebamua post te; et ideo plus flebam intereantica hymnorum tuorum, olim auspirana tibi, et tandem respirans, quantum patet aura in domo foenea. C. VIII. Qui abitare facis unanimea in domis, eonsociasti nobis et modium iuvenem ex nostro municipio. Qui eum agens in rebus militaret, prior nobis ad te conversus eat et baptigatus, et relicta in litia saeeulari adcinctus in tua Simul eramus, simul habitaturi placito ancto. Quaerebamus, quisnum
locus no utilius haberet aerrientes tibi. Pariter
183쪽
Temeabamus in Africam. Et eum apud ostia Tiberina
essemus, mater defuncta est. ulta praetereo, quia multum festino. Accipe confessiones meas et gratiarum Reciones, Deus meus, de rebus innumerabilibus
etiam in silentio. Sed non praeteribo, quidquid mihi anima parturit de illa famula tria, quae me parturivit,
et earne, ut in hanc temporalem, et corde, ut in aeternam Iucem nascerer. Non eius, sed tua dicam dona in ea neque enim se ipsam fecerat, aut edue verat se ipsam. Tu ereasti ham, nec pater nec mater
sciebat, qualis ex eis fieret. Et erudivit eam in Imο-- tuo virga Christi tui, regimen uniet filii tui in domo fidei bono membro ecclesiae tuae Nec tantam erga suam diseipyinam diligentiam matris praedicabat, quantam famulae cuiusdam decrepitae, quae Patrem eius infantem portaverat, sicut dorso grun-Hi eularem puenarum parvuli portari solent. Cuius Tei gratia, e propter senectam ac mores Optimos in domo Christiana satis a dominis honorabatur. Unde
aetiam euram domi licarum filiarum, commissam sibi, diligenter gerebat, et erat in eis coercendis, cum DPus esset, sancta severitate vehemens, atque in do-
Qendia sobria prudenti mam eas praeter illas horas quibus ad mensam parentum moderatissime alebantur, etiamsi exardeseerent siti, nec aquam bibere ἀ- nebat, praecavena consuetudinem malam, et addens verbum annum semodo aquam bibitis, quia inpotestate vinum non habetis eum autem ad maritos eineritis, factae dominae apothecarum et cellariorum re a sordebit; sed mos potandi praevalebit. Hac ratione praeeipiendi et auctoritate imperandi frena-hnt aviditatem tenerioris aetatis, et ipsam puellarum sitim formabat ad honestum modum, ut iam nec Isteret, quod non deceret. Et surrepserat tamen, sicut mihi filio famula tua narrabat, surrepserat ei Vinolentia. am eum de more tamquam pueIta sobria iuberetur a parentibus de cupa vinum depromere, submis-
184쪽
a poeulo, qua desuper patet, priusquam in lagun-Iam funderet merum, pr moribus labris sorbebat exiguum, quia non poterat amelius sensu reCusante.
Non enim una temulenta cupidino faciebat hoc, aedquibusdam superstuentibus aetati excessibus, qui Iudieris motibus bHliunt, et in puerilibu animiathaiorum pondere premi aoIent. Itaque ad illud mo-dleum quotidiana modie addendo quoniam qui modica apernit, paulatim Meldiu in eam eonauetudinem lapsa erat, ut prope 4am plano mero calicesua inhianter hauriret. Ubi tunc agax anua, at vehemens illa prohibitio Numquid Hebat adiquid ad-
veraua latentem morbum, nisi tua medicina, Domine, vi flaret super nos Maente piare et matre et nut toribus tu praesens, qui ereaati, qui voeas; qui etiam Per praepositos hominea boni aliquid agis ad anim Tum salutem. Quid tunc egisti, Deu me Unde curasti Unde anasti monue protulisti durum et acutum ex altera anima convicium tamquam mediet-naIe ferrum ex occulti provisionibua tuta, et uno ictu putredinem illam praecidisti Ancilla enim eum quaaoIehat accedere ad cupam, litigana cum domina minore, ut iit, sola eum sola obieete hoe crimen, in riastina insultation vocans meribibulam. Quo illa stimulo percussa respexit foeditatem auam eonfestimque damnavis, atque exui Sicut amici ad Iantea pervertunt, sic inimi ei litigantea lerumque corrigunti ec eu, quod per eo agis, sed quod ipsi voluerunt, retribuis eia. Illa enim irata exa itar adpetivit minorem dominam, non anstre, et ideo Ianeulo, aut quia ita ea invenerat laeua et tempus litia, aut ne forte et ipsa periclitaretur, suod tam aero prodidi et At tu, Domine, reetor coeIatum et terrenorum, ad usu tuo contorquena Profunda torrontia, fluxum saeculorum ordinans turbulentum, etiam de alterius anima insania sannati alteram; ne quisquam, eum hoc advertit, potentiae uaerim
185쪽
hunt, a verbo aua aliua corrigatur, quem vult corrigi. C. IX. Edueata itaque pudice ac sobrie Potiusque a te subdita parentibus, quM a parentibus tibi, ubi plenia annis nubilia faeta est, tradata Iro aervivit veIuti domino, et sategit eum Iucrari tibi, loquens totili moribus suis, quisua eam pulehram faciebas, et reverenter amabilem avae mirabilem viro. Ita a tem tolerarit ubilia iniurias, ut nuuam de hac rocum marito haberet umquam simultatem. Exapeot hat enim miserie viam tuam super eum, ut in te credens eastificaretur. Erat Vero illa praeterea sicut henevolentia praecipuus, is ira fervidua. Sed noverat haec non resistere irato viro, non 'ntum facto, sed ne verbo quidem. Iam vero refracto et quieto, eum opportunum videret, rationem facti sui reddebat, si forte ille inconsideratius commotus fuerat. Denique cum matronae multae, quarum viri mansuetiores erant, plagarum vestigia etiam dehonestata facteae rerent, inter amie codloquia illae arguebant maritorum Vitam, haec earum linguam, veluti per iocum graviter admonena, o suo iuna tabulas, quae matrimoniiae vocantur, recitari audiasses, amouam in- atramenta, quibus ancillae factae essent, deputare debuisse proinde memores conditionis superbire adversus dominos non oportere. Cumque mirare tur illae, scientes quam ferocem coniugem austineret, numquam fuisse auditum, ut aliquo indicio et ruisse, quod Patricius ceciderit uxorem, aut quod a se invicem vel unum diem domestica lite dissenserint, et eausam familiariter quaererent, doeobat tua Institutum auum, quod supra memoravi. Quae obaervabant, expertae matulabantur; quae non observabant, subiectae ex antur. Soerum etiam suam, primis susurrita malarum ancillarum adversu ae irritatam, Me vicit obsequiis, perseverans tolerantia et mansuΘ-tudine, ut illa ultro filio suo media linguas famin
186쪽
rum proderet, quibus inter se et nurum Pax don, etica turbabatur, expeteretque vindictam. Itaque vos ea quam ille et matri obtemperans, e curans fami- Iiae disciplinam, et eoncordiae suorim Consu eras, proditas ad prodentis a istium verberibus coercui promisit illa, talia de se praemia perare debere, quaecumque de sua nuru ibi, quo placeret, inati aliquid loqueretur nullaque iam audente, memor hili inter se benevolentiae suavitate vixerunt. Hoc quoque illi bono mancipio tuo, in cuius utero me creasti, Deus meus, misericordia mea, munus grande donaveras, quod inter dissidentes atque Maeordes quaslibet animas, ubi poterat, tam se praebebat Pacificam, ut eum ab utraque muli de invi in audiret amarissima, qualia solet eructare tur 'ns atque indugesta diseordia, quando praesenti amIcae de abae e inimica per aeida colloquia cruditas exhalatu odiorum, ninit tamen alteri de altera proderet, nisi quod ad eas reconeiliandas valeret. Parvum hoe bonum mihi videretur, nisi turbas innumerabilestristiae e-rne nescio qua horrenda pestilentia peccatorem I tissime pervagante, nomaoIumaratorum inimicorum iratis in1minis dicta prodere, sed etiam, quae nota dicta sunt, addere cum contra homin, humano parum esse debeat inimicitia hominum nec excitare, nee nugere male loquendo, nisi eas etiam exstinguere bene loquendo studuerit, qualis illa erat docente te magistro intim in schola pectoris. Denique etiam virum suum iam in extrema vita temporati erus Iucr ta est tibi, ne in eo iam fideli planxit, quod in nondum fideli toleraverat. Erat etiam aeria aereorum tuorum quisquis eorum noverat eam, invitum in ea
Iaudabat et honorabat et diligebat te; quia sentiebat
praesentiam tuam in corde eius sanctae conum sationis fructibus testibus. Fuerat enim uniua viri uxor, mutuam vicem parentibus reddiderat, domum suam
Pie tractaverat, in operibus bonis testimonium habe-
187쪽
bat. Nutrierat filios tofitea eo parturiens, quoties a te levi e cernebat. Postrem nobis, Domine, omnibus, quia ex munere tu ainia Ioqui servis tuis, qui ante dormitionem eius in te iam consociati vivebamus, percepta gratia baptismi tui, ita curam gessit, quasi omnes genuisset, ita servivit, quasi ab omnibus genita fuisset. C. Impendente autem die, quo ex hac staerae exitura, quem diem tu noveras ignorantibus no- his Provenerat ut credo procurante te occultis tuis modis, ut ego et ipsa soli ataremus incumbentes ad quamdam fenestram, unde hortus intra domum, quae nos habebat, prospectabatur, illic apud ostia Tiberisna, ubi remoti a turbis, post langi itineris laborem,
instaurabamus nos navigationi Couoquebamur ergoaon valde dulciter, et praeterita obliviacentes, in ea quae ante sunt extenta, quaerebamus inter nos apud Praesentem veritatem, quod tu es, qualia futura esset V in aeterea sanctorum, quam nec Occiua vidit, nec Ruria audivit, nec in cor hominis adscendit. Sed inhiabamus ore cordia in superna fluenta fontis tui, fontis ritae, qui est apud te, ut iude pro captu nostro adspersi quoquo modo rem tantam cogitaremus. Cumque ad eum finem sermo perduceretur, ut carna- Iium sensuum delectatio quantalibet, in quantalibet Iuce corporea, prae illius vitae loeunditate non om-puratione, aed ne commemoratione quidem di3'a Dderetur; erigentea nos ardentiore Mectu in id ipsum, perambulavimus gradatim cuncta corporalia, et sum coelum, unde sol et luna et stellae lucent super terram. Et adhuc adscendebamus interius eortando et loquendo, et mirando opera tua, et venimus in mente nostrisa, et transcendimus eas, ut adtingeremus regionem ubertatis indeficiantis, ubi pascia Israel in aetemum veritatis pabulo, et ubi vita sapie ei est, Per quam fiunt omnia lata, et quae fuerent, et
quae tura uni et ipsa non fit, sed sic est ut fuit,
188쪽
et sic erit seniper quin potius msse et futumni Esaε non est in ea, sed esse solum, quoniam aeterea eat. Nam fuisse et futuram esse non est aetereum. Et duniloquimur et inhiamus illi adtigimus eam modiee toto ictu cordis, te suspiravimus et reliquimus ibi religata primitia spiritus, et remeavimus ad streputum oria nostri, ubi verbum et incipitur et finitur. Et quid simile Verbo tuo, Domino nostro, in se Perm nenti sine Vetustate, atque innovanti omnia Diceb mus ergo si eui sileat tumultus camis, sileant phantasiae terrae et aquarem et aer a alleant et poli, et ipsa sibi anima sileat, et transeat se non se DFRRndo; sileant somnia et imaginariae revelationes, omnis lingua et omne signum, et quidquidtranseundo fit, a cui sileat omnino quoniam, si quis nudidit, di- eunt haec omnia non ipsa nos fecimus, sed fecit nos qui manet in aeternum. His dictis si iam taeeant, quoniam erexerunt aurem in eum, qui feeit ea, et I quatur ipse solus, non per ea, e per se ipsum, ut audiamus verbum eius, non per tinguam eamia, que per vocem ungeli, nec per sonitum nubis, nee Peraeni na similitudinis, sed ipsum, quem in his am anus, ipsum sine his audiamus, sicut nunc extendimus nos, et rapida cogitatione adtigimus aeternam a piΘntiam super omnia manentem; si continuetur hoe, et subtrahantur aliae visiones Ionge imparis generia, et hacte unarapiat et absorbeat et recondat in interiora gaudia spectatorem suum, ut talis sit sempiterna vita quale fuit hoc momentum intelligentiae, cui am1εaravimus; nonne hoe est Intra in mussium nom
ni tui iΜatth. 2b, II. Et istud quando An eum
omnes resurgemus, sed non omnes immutabimur
Dicebam talia, et si non isto modo et his vectis, tamen Domine, tu scis, quod illo die eum talia loqueremur, et mundus iste nobis inter vecta seseeret eum omnibus delectationibus suis, tunc altilla: Fi-u quantum ad me adtinet, nulla iam re deIector in
189쪽
e vita. Quid Me faciam adhuc, et eur hie sim nescio, iam consumta ape huius saecvii. Unum erat, propter quod in hae vita aliouantum immorari eupie-ham, ut te Christianum eaenolicum viderem, Pr usquam morerer. CumMatius o mihi De is meus Praestitit, ut te etiam eontemta felicitatoterreamver--m eiu videam. Quid hie facio C. I. Ad haec ei quid responderim, non antis νε- eoIo eum interea vix intra quinque dies, aut non multo amplius, decubuit febribus. Et eum aegrotaret quodam die, defectum animae palla eae, et Pau- Iulum subtracta a praesentibus. os concurrimus,aed esto reddita ea aenaui, et adaperit adstantes, me et fratrem meum, et ait nobi quasi quaerenti similis: Ubi eram ' Deinde nos intuens moeor adtonitos: ,,Ρonetis his, Inouit, matrem vestram Ego silebam, et nerum mnat,am. Frater autem meus quiddam Ioeutus est, quo eam non peregre, ae in patria de- .
fungi tamquam felicius optaret. Quo audito, ilIavultu anxio reverberans eum oeulis, quod tana saperet, atque inde me intuens: Vide, ait, quid dicit. AEt mox ambobuat Ponite, inquit, hoc orpus ubi- eumque, nihil vos eius cura contuinet: tantum illud vos rogo, ut ad Domini altare memineritis mei, ubi aeritia. Cumque hanc aenignitam verbis quibus poterat explie set, contieuit, et ingraveseente Umho exercebatur. Ego vero oritans dona tua, Deus
invisiNlia, quae is vittis in corda fideliumtuorum, et proveniunt inde dium admirabiles, gaudebam et
gratias agebam tibi, recolens quod noveram, quieuineum semper aestuasset de sepulero, quod sibi providerat et pineparaverat luxta oo us xvi sui. Quin enim valde eoneorditer rixorant, id etiam vol at, ut eat animua humanus minus capax divinorum, adiungi ad illam felicitatem, et eommemorari ab hominibus,
Concessum sibi eane post transmarinam paregrinationem, ut coniuncta terra amborum eoniugum terra
190쪽
tegeretur quando autem ista inanitas planitudine
honitati tuae coeperat in eius corde non esse, ne-aciebam, et laetabar admirana, quod ais mihi aperiata-aet quamquam et in illo sermon nostro ad fene- atram, cum dixit: dam quid hic facto non adparuit desiderare in patria mori. Audivi etiam ponte quod iam cum Ostiis essemus, eum quibusdam amicis meia materna fiducia colloquebatur quodam die de contemtu vitae huius et bono mortis, ubi ipse non aderam suisque stupentibua Irtutem feminae uuam indvdera ei, quaerentinuaque utrum non formidaret tam longe a aua civitate corpus relinquerer ,Nihil, inquit, lange est Deo, neque timendum eat, ne utenon agnoscat in fine saeculi, unde me refuneitet. Ergo die non aegritudini auae, quinquagesimo et . exto anno aetati suae, trigesimo et tertio aetatis meae, anima illa religiosa et pio eo ore oluta eis. C. XII. Promebam oculos eius, et confluone in prRecordia mea moeatitudo ingens, et trananuehat an lacrimas, ibidemque oculi mei violento animi 1mperio resorbebant fontem auum uaque ad alecitatem, et in tali Iuctamine valde male mina erat. Tum vero ubi emavit extremum spiritum, puer Adeodatus e clamavit in planetum, atque ab omnisua nobis eo , eitus tacuit. Hoc modo etiam meum quiddam puerue, quod Iabebatur in stetus, iuvenili voce eordia coercebatur et laeebat. Neque enim deuere arbiis hamur, funus IIud queatibus Iaerimoaia gemitis queeelebrare, quia his Ierumque olet deplorari quaedam miseria morientium, aut quati omnimoda e stinctio. At illa nee misere moriebatur, ne omnisu moriebatur. Hoc et documentia morum eius, et fide non ficta, rationibusque certis tenebamua quid ergo erat, quod Intus mihi graviter dolebat, nia ex o suetustino simul vivendi dulcissima et cariarima re- Pente iampta uiuus ecens Gratulabar quidem