S. Aurelii Augustini Confessiones: ad fidem Codicum Lipsiensium et editionum ...

71쪽

so1vis a vinculis, quae nobis fecimus, si iam non erigamus adversus te cornua falsae libertatis, avaritia plus habendi, et damno totum amittendi, amplius amando proprium nostrum, quam te ossinium b.num. C. IX. Sed inter stagitia et facinora et tam multas iniquitates sunt peccata proficientium, quae a bene iudicantibus et vituperantur ex regula perfectionis, et laudantur spe diuos, sicut herba segetis. Et sun. quaedam similia veI flagitio vel facinori, et non sunt peccata; quia nec te offendunt, Dominum Deum nostrum, nec sociale consortium cum eonciliantur

aliqua in usum vitae congrua tempori, et incertum astantibidine habendi aut puniuntur Orrigendi studio Potestate ordinata, et incertum est an libidino nocendi. vita itaque facta quae hominibus improbanda viderentur, testimonio tuo approbata sunt; et inutia laudata ab hominibus te teste damnantur cum saepe se aliter habet species facti, et aliter facientis animus atque artiouIus occulti temporis. Cum vero aliquid tu repente inusitatum et improvisum imperas, etiam si hoc Hiquando vetuisti, quamvis causam imperii tui pro tempore occultes, et quamvis contra Pactum sit aliquorum hominum societatis; quis dubitet esse faciendum; quando ea iusta est societas hominum, quae servit tibi Sed beati qui tecimperasse sciunt. Fiunt enim Omnia a servientibus tibi, vel ad exhibendum quod ad praesens opus est, vel ad futura praenuntianda.

C. X. Haec ego nesciens irridebam illos sanctos servos et prophetas tuos. Et quid agebam, cum irridebam eos, nisi ut irriderer abs te sensim atque paulatim perductus ad ea nugas, ut crederem ficum plorare eum decerpitur, et matrem eius arborem lacrimis Iacteis uuam tamen ficum si comedisset Iiquis sanctus, alieno sane noti suo scelere decerptam, misceret Visceritas, et anhetaret de illa angelos, imo vero Particula Dei gemendo in oratione atque ru-

72쪽

M AURELII ANGUSTI ΝΙ

ctando quae amiculae summi et veri Dei ligamefuissent in illo pomo, nisi eleeti saneel donte ac vemere solverentur. Et credidi miser, magis esse misericordiam praeatmidam fructibus terrae, quam hominibus, propter quos naseerentur. Si quia enim esuriens peteret qui Manichaeus non esset, quasi capitali supplieio damnanda buccella videretur, at ei daretur. C. I. Et misisti manum tuam ex auo et de hac profanda caligine eruiat animam meam, cum Prome fleret ad te mater mea, fidaIta tua amplius quamnent matres corporea funera. Videbat enim illa mortem meam ex fide et spiritu, quem habebat ex te, et exaudisti eam, Domine. Exaudiati eam, nee despexisti Iacrimas eius, cum proauente r arent tedi Tam sub oculis eius, in omni Iψco orationis eius; et exaudisti eam. am unde illud somnium, quo eam consolutus es, ut vivere me concederet et hahere aecum amdem mensam in domo, quod nolle coeperat inersans et detestans blasphemias erroris mei vidit enim aeantem se in quadam regulaminea, et advenientem ad se iuvenem plendidum, hilarem neque adridentem sibi, cum illa esset moerena et moerore eonfecta qui cum causa quaesinae ab ea moeatitiae suae quotidianarumque lacrimisum docendi ut adsolet, non discendi gratia , atque illa respondia-aet, perditionem meam a plangere iussime tuum,

quo seura esset, atque admonuisae, ut adtenderet

et videret, ubi esset tua, ibi esse et me. Quod ina i adtendit, vidit me iuxta se in eadem reges stantem. Unde hoc, nisi quia erant aures tuae ad cor eius m tu bone omnipotens, qui in urna

unumquemque nostrum tamquam solum eures, et sic omnes tamquam singulos. Unde illud etiam, quod cum mihi narrasset ipsum Visum, et ego ad id trahere conarer, ut tua a potius non desperaret futuram esse, quod erum continuo sine

aliqua haesitatione non, inquit, non enim mihi

73쪽

Moeum est ubi ille, ibi et tu sint ubi tu, ibi et ille

Confiteor tibi, Domine, Mordationen merum, quum luna recolo, quod saepe non tacui, amplius me isto per matrem vigilantem eaponao tuo, quod tam Hebna interpretationis falsitate turbata non est, et tam cito vidit, quod videndum fuit, quod ego certe antequam dixisset non videram, etiam tum commotum fuisse, quam ipso somnio, quo feminae piae gaudium tanto post futurum, ad conao1ationem tune praesentia soricitudinia tanto aut paeaedictum est. Nam novem ferme anni secuti sunt, quihua ego in illo timoprofundi a tenebris falsitatis, cum saepe aurgere eonarer, et gravius adliderer, volutatus sum cum tamen illa vidua easta, pia et sobria, quales amas, iam quidem spe Macrior, sed fletu, gemitu non so-gnior, Mon desineret horis omnibus orationum au rum de me plangere ad a. Et intrabant in conspectum tuum preces eius, et me tamen dimitteba adhue volvi et involvi illa aligine.

C. u. Et dedisti Hierum responsum interim, quod recolo. Nam et invita praetereo, propter quod Propero ad ea quae me magis urgent eonfiteri tibi, et mula non meririni. Devisti ergo alterum per sacerdotem tuum quemdam episeopum, nutritum in eecisaia, et exercitatum in libria tuis. Quem eumina femina rogasset, ut dignaretur meeum colloqui, et refellere errore meos, et dedocere me mala, edoeere bona faciebat enim hoe, si quos forte idoneos invenissen, noluit ille, prudenter sane, quantum aena postea. Responssit enim me adhuc esse indocilem, eo quod inflatu essem novitate haeresis inius, et nonnullis quaestiuneulis iam multos imp rito exagit aem, sicut illa indieaverat ei. Sed alno, inquit, tuum ibi, et tantum roga pro eo Dominum; ipse legendo reperiet, quia ille ait error, et quum Rimpietas. Simul etiam narravit, ae quoque Parvulam seducta matre sua datum fuisse Manichaeis, et omnes

74쪽

M AURELII AUGURTIΝI

paene non egiam tantum, Verum etiam aeriptitasse libro eorum, sibique adparuisse nullo contra disputante et eonvincente, quam esset illa necta smgienda itaque fugisse. Quae cum ille dixisset, ab de illa noue adquiescere, sed instaret magia deprecando, et ubertim nendo, ut me videret et mecum dissereret ille iam a stomachana taedio, Vade, inquit, a me, ita vivas fieri non potest, ut filius ista. rum Iacrimarum pereat. Quod tu ita se accepisse inter colinqui sua mecum saepe res dabatur, ae si de oeso sonuisset.

c. I. er idem tempus annorum novem, ab undevicesimo anno aetati meae usque ad duodetricesimum, seducebamur et aeducebamus, falsi atque H-Ientes in varii cupiditatibus; et palam per doctrinas.quas liberala vocant, oceulae autem falso nonii- ne religionis. Hic superbi, ibi superstitiosi, ubique vani. Hac popularis gloriae sectantes inanitatem, usque ad theatricos plausus et contentiosa carmina, et agonem coronarum foenemum, et spectaculorum nugas, et intemperantiam libidinum illac autem pungari nos ab istis sordibus ea petentes cum eis, qui ad-peuantur Icteti et functi, adferremus escas, do quinus novis in sicina aqualiculi sui fabricarent ange-Ios et deos, per quos liberaremur; et sectabar inta, atque faeiebam cum anistis meis, per me e mecum deceptis. Irrideant me arrogantes, et nondum Hubriter prostrati et elisi a te, Deus meus; ego tumen confitear tibi d Meoae mea in laude tua. Sine me, obsecro, et da mihi circumire praesenti memoria praeterito circuitu erroris mei, et inmolare tibi

nostiam iubilationis. Quid enim sum g mihi

75쪽

ai ne te, nisi dux in praeceps Autouid sum, cum mihi bene est, nisi sugens lac tuum, aut Iruens te cibo, qui non corrumpitur Et quis homo est quilibet lib-mo, cum sit homo Sed irrideant nos fortes et potentes nos autem infirmi et inopes confiteamur tibi. II. Docebam in illis anni artein rhetoricam, et victoriosam loquacitatem victus cupiditate Vende-ham. Hebam tamen, Domitie, tu scis, honos hkbere discipulos, sicut adpellantur boni et eos sine dolo docebam dolos, non quibus contra caput innocentis agerent, sed aliquando pro capite nocentis. Et tu, Deus, vidisti de longinquo lapsantem in lubrico, et in multo fumo scintillantem fidem meam, quam exhibebam in illo magisterio diligentibus vanitatem, et quaerentibus mendacium, ocius eorum. In illis anni unam habebam, non eo, quod legitimum vocatur, eoniugio cognitam, sed quam indagaverat Vagua ardor inops prudentiae sed unam tamen ei quoque servans thori fidem, in qua ane experirer exemplo meo, qua distaret inter coniugalis placiti modum, quod foederatum esset generandi gratia, et pactum Iibidinosi amoris, ubi proIea etiam eontra votum nascitur quamvis iam nata cogat ae diligi. RecoIoetiam, cum mihi theatrie carminis certamen inire placuisset, mandasse mihi nescio quem haruspicem, quid ei dare mercedia ve1iem, ut vincerem; me autem foeda tua sacramenta detestatum et abominatum respondisse nec si eo a ilia esset immortaliter aurea, muscam pro moria mea necari me sinere. Necaturus enim erat ille in saerificiis suis animantia, et illis honoribus ivivitaturus mihi suffragatura daemonia videbatur. Sed hoc quoque malum non ex tua enalitate repudiavi, Deus cordis mei. ηο enim amare te noveram, qui nisi uiuores corporeos οὐ-tare nis noveram. Talibus enim figmentia suspirens,nima, nonne fornicatur abs te, et fidit in fessis,

76쪽

M AURELII AUGUSTINI

eari pro me nouem damonibus, q-ua me in a Dperaritione ipse sacrificabam quid est enim aliud --οννα ere, quam ipsos pascere, hoc eis, errando ei esse volaptati atque derisui C. m. Ideoque illo Hanos, quos minematicos vocant, Plane consulere non dealatebam, quod quasi nullum eis esset acrificium, et nullae prece ad aliquem spiritum ob divinationem dirigerentur; quod tamen Christiana et veru pietna conaequenter repellit et damnat. Bonum est enim eonfiteri tibi,

ne quid tita deteri ioneis L soti. 1, I . Quam totam in salubritatem inter exe eonantis, tum ducaeut de oeso tibi Est inevitabilis auauio audi et Venus hoe diuit, aut tum , ut maea; et laetutino , sine eulpa ait, caro et aanguis et nuperba putredo, ulpandus sis atatem coeli ae sid----tor et ordinator. Et quia se hic nisi Deu noater, suavitas si origo iustitiae; qui reddi uniculam ae- eundum opera eius, et eoae contritum et humiliatum non sperata Erat eo tempore vir sagax fvindies uua, de quo V. I, 6. medicae artis peritimimus neque in ea nobilissimus, qui Fri, eonsui ma I. auu TO- nam illam agonistieam in Mumae m. sano apitimes, sed non ut medisus Nam musmo i in annatoν, qui variatis a est,is, Muiritibus autem da o tiam. quid tamen etiam per Ilaia aene amisti mihi, aut distulae maderi aut in medie Quiasium factus vi mam familiarior, et eius aemonibus orant enim sine verborum culata iuncitat. ----tiarum Meunetis miram, ad clauo et fimae inhaerebam mi e novi ex contiquio m. ma gemethB

77쪽

neum neeessariam illi vanitati diva Ta impenderem;

Meens, ita a tuam didicisse, ut ei in prosemionem primis anni notatis suae deferre voluisset, qua D tam degeret; et si Hippocratem intellexisaei, et in utique uera potuisse Ilitelligere et tamen non obatimn ea am a postea inis relictis medicinam adae--tum, nisi quod eaa dilat imae comperisset, et noule vir gravia decipiendia hominibus metum quaerere. At tu, inquit, quo te in hominibu austentas, rhetori in tenes hane autem fallaciam libero studio, non ne amisis rei familiaria nectaria quo, Ei mihi te opinet de illa eredere, qui eam tam Per-

feeis diseere elaboravi, quam ex ea sol rivme V I- quo em eum quaesitam, quae Rus ergo faceret, ut mina inde vera pronuntiarentur respondis iue u potuis, vim ortia hoc faeere in trumn

tum us 'evaque diffusam. Si enim do paginis p

een Qua mam Ionga aliud eanentia atque intendentia, cum forte quia eo istis, mirabiliter eonaonulli gistio aepa Veraua exiret mirandum non eas dicebat, ni exanima humana, auperi.re umori tinctun elante quid in se fieret, non arte, aed sorte son re inquid, quod interrogantia re a factisque eonei---t. Et hoc quidem ab ino vel per tuum proe astimari. tritu ipso ponte perme ipsum quaererem,

in memoria me detinenati. Tun autem nec ipse, nee afflaaunua inua Nebridius, adolescena valde bonus e vallo eamina, irridetis totum illud divinatimnis genua Pellaunoem mihi potuerunt, ut haec abiicerum, quoniam me mpti apaorum auctorem mo-baeauetari an peenullumemtum quale quaerebam documentum adhuc ireveneram, quo mihi siue ambiguitate MPmmee, quae abiis eo ulcis ora diser.nt-, foris Velaorte, non arto inspeetorum siderum dici.

C. IV. In illis annis, quo primum tempor in

municipio, quo natus sum, iacere eo eram, -- T--am amicum oeietate aeuoiorum nimis earum,

78쪽

M AURELII AUGUSTINI

coae uni mihi et constorentem flore ad'lescentiae. Μecum puer creverat, et pariter in scholam ieramus, pariterque luseramus. Sed nondum erat si amicus, quamquam ne tunc quidem, sicuti est, vera amicitia; quia non est vera, nisi cum eam tu adgluti--nas inter inhaerentes tibi caritate, diffusa in cordibus nostris per Spiritum saninum, qui datus est nobis. Sed tamen duΙcis erat nimis, coacta fervore parilium studiorum. Nam et a fide vera, quam non germanitus et penitus adolescens tenebat, deflexeram ego eum in superstitiosas fabeti Ias et perniciosas, propter quas plangebat me mater. Μecum iam errabat in animo homo iIle, et non poterat anima mea sine illo. Et ecce tu, imminens dorso fugitivorum tuorum, Deus ultionum et fons misericordiarum simul, qui convertis nos ad te miris modis ecce abstulisti hominem de hac vita, cum vix explevisse annum in amicitia mea, suavi mihi supra omne suavitates illius vitae meae. Ruis laude tuas enumerat unus in se uno quas expertus est quid tunc fecisti, Deus meus, et quam investigabilis vasusim

diciorum tuorum Cum enim laboraret illes ribus, iacuit diu sine sensu in sudore letali. Et cum desperaret , baptizatus est nesciens, me non curante, et praesumente id retinere potius animam eius, quod a me acceperat, non quod in nescientis eo ore nebat. Longe autem aliter erat; nam recreatu est et salvus

factus. Statimque ut primum cum e loqui potui potui autem mox, ut ille potuit, quando non diacedebam, et nimis pendebamus ex invicem, tentari apud illum irridere, tamquam et illo irrisuro mecum baptismum, quem acceperat mente atque sensu ab-aentissimus, sed tamen iam se accepisae didicerat , iue ita me exhorruit ut inimicum, admonuitque mirabili et repentina libertate, ut si amicus esse veIIem talia sibi dicere desinerem. Ego autem at e- factus atque turbatus distuli omnos motu meos, ut

79쪽

convHesceret prius, essetque icioneus viribus valetudinis, cuni quo agere possent, quod vellem. Sed tu abreptus dementiae meae, ut apud te servaretur consolarioni meae, post paucos dies me absente repetitur febribus et defungitur quo dolore contenebratum est cor meum; et quidquid adspiciebam, nior erat. Et erat mihi patria supplicium, et paterina domus mira infelieitas et quidquid cum illo communicaveram, sine illo in cruciatum immanem verterat. Expetebant. eum undique oculi mei, et non dabatur mihi et Oderam omnia, quia non haberent eum; nec mihi iam dicere poterant: ecce veniet, sicut cum viveret, quando absuns orat. Factus eram ipse mihi magna quaestio, et interrogabam animam meam, quare tristis esset, et quare conturbaret me

valde; et nihil noverat respondere mihi. Et si dice. bam spera in Deum, iuste non obtemperabat; quia verior erat et melior homo, quem carissimum amiserat, quam phantasma, in quod sperare iubebatur. Solus fletus erat dulcis mihi, et auccesserat amico

meo in deliciis altimi mei.

C. V. Et nunc, Domine, iam illa transierunt, et tempore lenitum est vulnus meum. ossumne audirs a te, qui Veritas es, et admovere aurem cordis mei

ori tuo, ut diuus mihi, cur stetus dulcissit miseris An tu, quamvis ubique adsis, longe abiecisti a te mi- aeriam nostram Et tu in te manes, nos autem inex, Perimoniis volvimur. Et tamen, nisi ad aures tuas ploraremus, nihiI residui de e nostra fieret. Unde igitur suavis fructus de amaritudine Vitae carpit Ir, emere et stere et suspirare et conqueri An hoc ibi ulce est, quod speramus exaudire te Recte istud in precibus, quia desiderium perveniendi habent. -- quid in dolore amissae rei et luctu, quo tunc operiebar Neque enim sperabam reviviscere illum,aut hoc Petebam lacrimis, sed tantum dolebam et flebam. -- Ser enim eram, et amiseram gaudium meum. An et sa-

80쪽

tua Te amara eat, et prae fastidio rerum, inualpri fruebamur, et tunc dum ab ei abhorremus, deIectat C. VI. Quid autem ista loquor mon enim tompus quaerendi nunc est, ae confitenda tibi maereram, et miser ea omnis animust vinctu amicitia rerum intaIlum, et dilaniatur, eum eas amittit, et tunc sentit mi aeriam, qua Laer a et antequam amittat eas. Sic ego eram illo tempore, et nebam amarissime, et requiescebam in amaritudine. Ita miser eram, et habebam cariovem illa amico meo vitam ipsam miseram. Nam quamvis eam mutare vellam, nouem tamen amittere

magis quam tuum. Et neacio, an euem vel pro tuo, sicut de Oreste et Pylade traditur, si non fingitur, qui vellent pro invicem, veI simul mori, quia morte

Peius eis erat non simul vivere. Sed in m meaeio quia adfectus nimis huic ontrariua ortus erat; et taedivi vivendi or Uin me mavissimum et moriendi metua. Credis, quo magia rium maham, eo magis mortem, quae Ihi eum batulerat, tamquam atrocissimam inimicam oderam et timebam; et eam repente eonsumturam omnes homine putabam, quia iuum potuit. Sic eram omnino, memin vice cor meum, Deus meus; ecce intus vide, quia memini, apea mea, qui me munda a talium Mettion Imrimn nditia, dirigens ocula meo ad te, et evellena de laqueo Pedes meos. irabar enim caeteros morinis vise re, quia ille quem quaa non moriturum dilexeram, mortuus erat, et ma magia, quia mi alter eram, vivere ius mortuo mirabar. Bene qui in dixit de amico suor dimidium anima mea . . ego sena animam meam et animam inius unam subsae animam in duobus corporibus; et ideo mihi horrori erat vita, quia nolebam dimidius vivere, et ideo forte mori metuebam, ne totus ille moreret , quem massitum amave n. 4Cf. Retracti 2, ε.IC. u. O dementiam nescientem diligere homi-