장음표시 사용
91쪽
et nesciebam unde esset, quidquid ibitorum e eertum esset Dorsum enim habebam ad lumisn, et ad ea quae iuuminantur faciem unde ipsa facies mea, qua illuminata cernebam, non illuminabatur. Quidquid de arte loquendi e disserendi, quidquid de di-niensionibus figurarum, et de musicis, et de numeras, sine magna dissicultate, nullo honuitum tradente intellexi, scis tu, Domine Deus meus, quia et celeritas intelligendi et dispiciendi acumen donum tuum est. Sed non inde sacrificabam tibi. Itaque mihi non ad usum, sed ad perniciem magis valebat, quia tam bonam partem substantiae mea sategi habere in potestate; et fortitudinem meam non ad te custodiebam, sed prolaetus auin abs te in longinquam regionem, ut eam dissiparem in meretrices cupiditates. amqui mihi proderat bona res non utenti bene 3 Non enim sentiebam, illas artes etiam ab studiosis et inge niosis dissicillime intelligi, nisi cum eis easdem nabar exponere; et erat ille excellentissimus in eis, qui me exponentem non tardius sequeretur. Sed quid mihi hoc proderat putanti, quod tu, Domine Deus,
veritas, corpus esse lucidum et immensum, et ego frustum de illo corpore mimia perversitas. Sed sic eram. ec erubesco, Deus meus, confiteri tibi in me misericordias tuas, et in v are te, qui non erubui tunc profiteri hominibus blasphemias meas, εIatrare adversum te. Quid ergo mihi tunc proderat ingenium per illas doctrinas agile, et nullo adminiciuo humani magisterii tot nodosissimi libri enodati, cum dolamiter et sacrilega turpitudine in doctrina pietatis errarem Aut quid tantum oberat parvulis
tuis longe tardius ingenium, cum a te Ionge non recederent, ut in nido Ecclesiae tuae tuti plumescerent, et alas caritatis alimento sanae fidei nutrirent ODomine Deus noster, in Velamento Iarum tuarum speremus, et Proteste nos, et Porta nos. Tu Portabia et ParvuIos, et usque ad canos tu portabia qu o ni am
92쪽
firmitas nostra quando tu es t 1 est firmitas eum autem nostra est, infirmitas est Vivit apud te semper bonum nostrum; et quia inde aversi sumus, perversi sumus. Revertamus iam, Domine, ut non evertamur; quia vivit apud te sine uno δελε--- num nostrum, quod tu ipse es et non timemus, ne non sit quo rededimus, quia nos inde mimus ;m imam tem absentibus non ruit domus nostra, eis tactust
C. I. Aeeipe asterificium confes--- --- de manu Iinma mea. quam formasti et . Einati, ut confiteatur nomini tuo; et fama omnia ossa mea,
et dicant Domine, quis similis tibi mequo enim doee te, quid in s agatur, qui tibi eo tiavit, quia
O-Iam tuam non excludit eor claummi, ne Immum tuam repeni duritis homiama aedis o iv, eam eum D es, aut miserans no vindicans et non eat qui se abaeonoat, estioris tuo. Sed te laude anima mea, ut amet te; et eo leame tibi miserationes tuas, ut Iaudetis. Non agaat neotaeet Iaudextuna unsversa creatura tua, nee spiritu. -is hominis per os convorsum nato nataramantia, nee eo ovalia per os eoniadema tum ea ut exsurgat late a lasanuvine animam illa, innuena Harimae Debati, et transiens ad is, qui fecisti Mae mar Riter; et ibi refectio, et vera fortitu . C. I antis diglant, te inquieti et inqui et tu vides eoa, Et distinguis umbras; et scem Ichra auri sum et mnnia, et ipsi turpes a me. Et a no enerunt tibi aut in quo imperavit -- dehoa -
93쪽
derent te videntem ae atque exeaeenti in te offenderent; quia non deserta Ruquia eorium, quae fecisti. In te ossenderent iniurii, et inate e Tentur, a re hentea selenitati tuae, et offendentes in rectitudinem tuam, et eadentas in aperitatem auam. Videlicetneaciunt, quod ubique is, quem nu1Iua circumscribis Iocua, et aesumes Haeaena, etiam iis, qui lange fiunt a te. Convertantur ergo et quaerant te qua non ricut ipsi deae erant creastorem auum, ita et tu deaemiati reaturam inam. Da eonvertantur et quaerent te, et ecce ibi ea in eorde eorem, in eorde consuetitium tibi, et prolicientium se in te, et 1oratillum in sinu tuo post via auaa dimetiea; et tua enis emunciserima eomm et magia plorant, et gaudent in fletibus, quoniam tu, Domine, non liquis homo, eum et annos, sed tu, Domine, qui laetati, re is et eonsolaria eos. Et ubi ego eram, quando te quaerebam Et tu era ante me ego autem et a media merian ne me inveniebam quanto minua tel C. u Prolaqua in eo pectu Dei me amaviae illum Metrigesimum Retulia medie. Iam venora Carrinonem quidam Minichaeorum placopus, Famaeus minutae, magnus Iaqueus diaboli, et multi in I1. cauantur in eo per Miscebram amaviloqvientine; quam ego tametri Iaud ais, discernebam tamen a veritate Texum, quam diaeendarem ridus eram; nec qualivamuis aermonis, ad quid mih netentiae comeden--m adpomeret nominatum ina eo me Faustus, imitaviam'. Fama iam de illo peneloeuta mihi erat, quod eme honestarum omnium a trinarem peritia innum, et adprime disciplinis liberalibus eruditus. Ee qaeoniam mina phiIosophorum laggram mem riaeque mandata retinebam, ex eis quaedam e-P
- - ima mantehaeorem iungis nautia et mihi proti uiam lata Mahantur, quae dixem illi, M
eurum, Mamquam eius Dominum minime invenerint;
94쪽
Sap. 13, s. quoniam magnus , nomine ee humilia
respieis Meetia autem a lange evnsaeis ins I38 6. Nec propinqua nisi obtritis corde, nec inveniri a superbis nec si lili curiosa peritia numerent atellas et arenam, et dimetiantur siderea plagas, 'et vestigent via astrorum. ente enim tua quaerunt ista, et ingenio, quod tu dedisti Ela et muIta invenerunt et Praenuntiaverunt ante multos annos defectus Imminarium solis et lanae, quo die, uua hora, quanta ex parte futuri essent, et non eos MIeuit numerus, et ita factum est, ut praenuntiaverant; et scripserunt regulas indagatas, et Ieguntur hodie, atque ex eis Iraenuntiatur, quo uno, et quo mense nni, et quoi mensis, et qua hora diei, et quota parte luminis aut defectura sit luna vel so1 et ita fiet, ut praenuntiatur. Et mirantur haec homines et stupent, qui nesciunt ea, etexavitant atque extolluntur qui seiunt, et per impiam superbiam recedentes et deficientes a Iumine tuo, tanto ante solis defectum futurum praevident, et in praesenti auum non vident. Non enini
religiose quaerunt, unde habeant inεenium, quo ista ruaerunt. Et invenientes quia tu dicanti eos, non ipsiant tibi se, ut serves quod fecisti, et quale ae ipsi
fecerant, oceidunt ae tibi, et trucidant exaltationes suas sicut volatilia, et curiositates sua aim places maris, quibus perambulant aecreta semita aisnai, eh luxuria sua Meu pecora campi, ut tu, Deus, Ignis
edax, Oissumas mortua euTa eorum mereans eos
Immortaliter. Sed non noverunt viam Verbum tuum, per quod fecisti ea quae numerant, et ipa a qui numerant, et sensum, quo cernunt quae numerant, et mentem, de qua numerant; et sapientiae tuae non
est numerus. Ipse autem Unis ituVaenis ea no/ia sapientia, e .uaritia, et sanet eatio I cor. I, M. , et numeratus est inter nus e solvit tributum Caeaari. Non noverunt hanc iam qua deseendant ad illum a se, et per eum adseendant ad eum. o noverunt
95쪽
hati viam, et putant se excelsos esse cum sideribus et lucidos, et ecce ruerunt in terram, et obseuratum es ins plena os eorum. Et multa vera de creatura dicunt, et veritatem creaturae artificem non pie quaerunt, et ideo non inveniunt aut si inveniunt evno-aeentes Deum, non sicut Deum honorant, arae gratias agunt, sed evaneamne istomeationibus auia, et dieu steae erae sapientes, sibi trib.endo quae tua sunt, ae per hoc student perversissam caecitate etiam tibi tribuere quae sua sunt, mendacia scilicet in te conferentes, qui Veritas es, et immutantes gloriam ineorrupti
vorue m et quadrupedum, et serpentum, et convertune veritatem tuam in mendacium, et eorunt et serviunt --turae potius quam ereatori. Rom. 1, II. as. Μulta tamen ab eis ex ipsa creatura vera dicta retinebam; et oecurrebat mihi ratio per numer os et ordinem temporum, et visibiles adtestationes siderum, et conferebam cum dictis Μantehaei, qui de inis rebus multa seripsit copiosissime delirans, et non mihi Occurrebat ratio nec solstitiorum et aequinoctiorum, nec defectuum luminarium, nec quidquid tale in librisane Iaris sapientiae didiceram. Ibi autem credere hibebar, et ad illas rationes numeris et oculis meis exploratas non Occurrebat, et Ionge disersum erat. C. IV. Numquid, Domine Deus veritatis, quisquis novit ista, iam placet tibi Infelix enim homo, qui seit illa omnia, te autem nescit beatus Rutem, qui te scit, etiamsi illa nesciat qui vero et te et 111 novit, non propter illa beatior, sed propter te solum beatus est, sicο-gnoscens te uacut Deum glorificet, et Tatias agat, et non evaneseat in cogitationibus suis sicut enim melior est, qui novit Osaddere arborem, et de usu
eius tibi gratias agit, quάmvis nesciat vel quot cubilia alia sit, veI quanta Iatitudine diffusa, quam ille, qui
eam metitur, et omnes ramos eius numeris, et neque,AU U T. CONFRa . E
96쪽
Possidet eam, neque creatorem eiu novit aut ditimet sic fidelis homo. cuius tot ua mundus diviti Tum eat Prov. II 6 sec. LXX. , et quasi nihi Ihabena omnia possidet inhaerendo tibi, oisi
serviunt omnia quamvis nec niatem septemtri num gyros noverit, dubitare stultum est, quin utique melior sit, quainmensor coeli, et numerator fidem
etpensor eIementorum, et negligens tui, qui omnia laememur et numero et pondere dissavisti. Sap. II, IIa C. V. Sed tamen quia quaerebat, i anteha-- nescio quem etiam lata scribere, sine quorum peritis
pietas disei poterat Dixisti enim homini: e episerea est sapientia Iob. 28, 28. , quam ille ignorare Po et,
etiam si ista perfecte nosaei lata vero quia noni Verat, impudentissime auden docere, prorsua tuain nosse non o et Vanitas est enim mundana ista
etiam nota Profiteri, pietas autem tibi consiteri. de ille devius ad hoc ista multum Ioeutua est, ut eo victus ab eis, qui ista vere didicissent, quia ellae eius sensus in caeteris quae abditiora sunt, manifeste In osceretur. N.n enim parvi existimariae voluit, Mapiritum sanctum consolatorem et ditatoxem si uix tuorum ctoritate Ienaria personaliter in se enae Persuadere conatus est. Itaque cum do coelo a stellis, et de solis ac lanae motibua falaa dixisse δε- Prehenderetur, quamvra ad doctrinam religionis ista
non Peletineant, tamen au ua eius acrilego fuitiae satis emiueret, cum ea non solum ignorata, sed etiam falsa tam vesana auperbiae vanitate diceret, ut ea
tamquam divinae Peraonae tribuere ibi niteretur. Cum enim audio chriatianum aliquem fratrem tuum aut illum ista nescientem, et aliud pro alio sentientam patienter intueor opinan em hominem,nec iIli ob se video, cum de te, Domine creator omnium, nouere tindigna, si forte altus et habitu creaturae corporana ignoret Obeat autem, si hoc ad ipsam Metrina pietatis formam pertinere arbitretur, et pertinaciua ad-
97쪽
firmare audeat quod ignome. Sed etiam talis infirmi.
tas in fidei eunabulis a caritate matre austinetur, donec adsurgat novus homo in Visum perfectum, et cim eumferrenon possit omni vento doetrinae In illo ait tem, qui doctor, qui avetor, qui dux si princeps eorum, quihusilla suaderet, ita fieri ausus eat, ut qui eum s querentiu non quemlibet hominem,sed Spirituminum sanetum a sequi arbitrarentur; quia tantam demantiam, sicubi falsa dixisse eonvinceretur, non detentandam Iongeque abiiciendam eas iudiearet Sed tamen nondum liquido eompererum, utrum etiam s.- eundum eius verba vicissitudines langiorum et br Horum ditrum atque noctium,et ipsius noctis et diei,
ot deliquia lumisum, et si quid eiusmodi in aliis libris
legeram, potastis tam; ut, si forte posset, incertum quidem mihi naret, utrum ita se res haberet, an nonisa sed ad fidem meam illiu auctoritatem propter exeditam amictitatem Praeponerem. C. VI Et per annos ferme ipsos novem, quibus eo unimo vagabaindua audivi, nimii extento lesiderio venturum ex et am latiua uuiarum. Caeterionim eorum, in quos forte inourrissem, qui talium remm quaestionibu a me obhoetis deficiebant, ilium mihi promittebant, euius advena eouatoque ob
Ioquio facillime mihi haec, et si qua foris maiora quaererem enodatissime expedirentur. Ergo i ve nit, expertus au hominem gratum et iocundum Verbia, et ea ipsa, quae illi solent dieare, mesis auariu garrientem. Sed uid ad meam sitim pretiosiorum poeularum continiam ministrator Iam rebus inlisaea aetata erant aures meae; nee ideo mihi melior videba eur, quia melius die'bantur, ne ideo vera, quia diaeria nec ideo sapion animae, qui vultum aegraua et decorum eloquium. Iui autem, qui eum mihi promittebant, non boni rerum exiinimatore erant, et ideo illis videbatur prudenae sapiens, quia delaetabas eos laqueus. mensi a
98쪽
tem aliud genus hominum etiam veritatem haberct
suspectam, et ei nove adquiescere, si comis atque uberi sermone promeretur. Με autem iam docueram, Deus meus, mixtae Oecultis modis; et promere α B-d quod tu me docueris, quoniam emin est, BQ quisquam praeter te alius est doctor veri, meumque et undecumque elaruerit. Iam ergo abs te didiceram, nec eo debere videri a Ii quid verum dici, quia eloquenter dieitur; nec eo faIllum, quia incomposite sonant signa labiorum Tursus, nec ideo verum, quia impolite enuntiatur; nec ideo falsum, quia apiendidus sermo est: sed Perinde esae sapientiam et stultitiam, a te ut sunt ibi utiles et inutilas verbia
autem ornatis et inornatis, leui asia rh ni et rusta canis, utrosque cibo posse miniat rari. Igitur ariditas mea, qua mam tanto tempore exspectaveram hominem, deiectabatur quidem motu adfectuque disputantia, et verbis eongruentibus, atque ad veatiendas sententias faeile oecurrentinua delectabar autem elisum multis, vel etiam Pr e multis Iaud am ae e rebam; sed moIeate habebam, quod in eoetu audientium non sinerer illi ingerere et
Partiri eum eo cura quaeationum mestrum maerendo familiariter, elaeeipiendo ae reddendo a monem. Quod ubi potui, et aurea eiu etim famularibus meis eoque tempore oceupare coepi, quo non dedeceret ul- temis disserere, et protuli quaedam, quae me mo-bant; expertus sum prius hominem expertem Imeralium disciplinarum, nisi man atteae, neque eius ipsi usitatomodo Et quia egerat Him Tullium orationes, et paneiaaim Senecae Iibroa, et nonnulla poeitarum, et suae nectae, si qua volumina Latinae N ue eomposite eonaeripta erant, et quia ad at quotidiana aermocinandi exoreitatio inde suppes at Mo-quium, quod fiebat ne optina magisque se et Hummodoramine ingenuae quodam lepore naturali. Ita-
99쪽
ne est, ut recolo, Domine Deus meus, arbiter conscientiae meae coram te cor meum et recordatio mea,qui me tunc agebam duo secreto providentiae tuae, et inhonestos errores meoa iam convertebas ante faciem meam, ut viderem elidissem.
C. VII. Nam posteaquam ille mihi imperitus earum artium, quibus eum exceΙIere putaveram, satis adparuit, desperare coepi posse eum mihi tua, quae niemovebant, aperire atque dissolvere; quorum quidem ignarus posset veritatem tenere pietatis, sed simani-Qhaeus non esset. Libri quippe eorum Ieni sunt Iongissimia fabaeia, de eoeio et sideribus et sole et Imna quae mihi eum, quod utique eupiebam, collatis num orem rati.nibus,quas alibi ego legeram, utrum potius ita essent ut anichaei libris continebantur, an certe vel par etiam inde Tatio redderetur, subri . Iiter e Iicare P se iam non arbitrabar quae tamen ubi consideranda et discutienda protuli, modeat aane ille nec auaus est subire ipsum sarcinam. Noverat unim aeriata non nosse, nec eum puduit confiteri. on erat de talibus, quales minos loquaces Rasus eram, Onantes ea me docere, et dicentes ni-i1. Iste vero eo habebat, et si non rectum ad te, nec tamen nimis incautum ad se Ipsum. . usquequaque imperitus erat imperitiae suae, et noluit se temere disputando in ea coarctari, unde nec exitus ei uulua, nec faeius esset reditus. Et iam hine mihi amplius Placuit. PuIehrior est enim temperantia consulentis animi, quam illa quae nosse cupIebam; et eum in omnibus dissicilioribus et subtilioribus quaestionibus talem inveniebam. Refracto itaque studio, quod intenderam inManichaei literas, magisque desperans de caeteris eorum doctoribus, quando in niuitis, quae me movebant, ita ille nominatus adparuit coepi cum eo pro studio eius agere vitam, quo ipse flagrabat meas literas, quas tunc iam rhetor Carthaginis adolescentes docebam, et Iegere cum eo, sive quae ille --
100쪽
dita desideraret, sive quae ipse tali ingenio apta existimarem. Caeterum conatus omnis maufi, quo Proficere iacissa secta statueram, illo homine cognito prorsus intereidit, non ut ab eis omnino aepararer, sed quasi meIius quidquam non invenie' eo, quo iani quoquo modo irrueram, contentus interim eas decreveram, nisi aliquid forte quod mam eligendum esset eIuceret. Ita ille Faustua, qu mestis laqueus mortis
exstitit, meum quo captus eram relaxare iam eo perat, nec Olena nec sciens. anus enim tuae, Deus meus, in abdito providentiae tuae non deserebant animam meam; et de sanguine cordia matris meae per lacrima eius diebus ac noctibus pro me sacriste
tur tibi e emati mecum miris et Oeeuula inudia. Tu illud egisti, Deus meus. Nam a Domi o gressus Asminia diriguntur, e mam eis volat. ει 3 ,23. Aut
quae Procuratio salutis praeter manum tuam reficientem quae fecisti C. VIII. Egisti ergo mecum, ut mihi permaderetur Romam pergere, et potius ibi docere, quod docebam Cartha ine. Et hoc unde mihi perauasum est Non praeteribo confiteri tibi, quoniam et in his altissimi tui' ecessus et praesentissima in nos misericordia tua cogitanda et praedicanda est. Non ideo Romam pergere volui, quod maiores quaestus, maiorque mihi dignitas ab amicis, qui hoc suadebant, promittebatur uuamquam et ista dueebant animum tune meum; sed illa erat causa maxima et Paene sola, quod audiebam quietius ibi studere adoleaeentes, Elordinatiore discipIinae coercitione sedari, ne in elua cholam, quo magistro nonutuntur, passim etproterve irrmant nec eos admitti omnino, nisi ille permiserit. Contra apud Carthaginem foeda est et intemperans utentia scholasticorum Irrumpunt impudenter, et prope furios fronte perturbant ordinem, quem quinquB M-scipuli ad proficiendu ii instituerit. ΜuIta iniuriosa faciunt mira hebetudine, et punienda legibus, nisi con-