Studia ad arbitrium in Menandri Epitrepontibus exhibitum

41쪽

Haec autem in tranSitu. Quae modo memoravimus duo arbitriorum testimonia, notiSSima Sunt, Sed ut alia dixi u

dimotio si in seriptoribus hiStoriae graecae plura indagare. Thucydides, Xenophon, DiodoruS, et praecipue inscriptio munisust testimonia aut Significatione λ arbitriorum exhil iit, in quibus sunt Verba Solemnia συμβιβώζειν, αλλὰ06ειν, λαλοψ

cum arbitri ipsi διψλλακται διώλλακτῆρες 'isui appellabantur. Itaque duae re nobi Sunt animadvertendae, quae reliquuo parte vitam publicam et Commereium civitatum temperaverunt. Sicut enim ab una parte Studium contendendi rixandi animos suop inditavit et bella inflammavit, ita ab altera parte studium iudieandi et pii eis nili aequam eondition aemcivitatum servavit et nimiam eaedem prohibuit Proprium erat populi grae ei, et praeeipia Atheniensium, qui saepius quam ceterae civitates arbitrii partieipes fuerunt, apud rudi in ad quem cuique fauile patebat aditus, ius suum persequi ei verba, quibus usus est Vietor orarii j l'Arbitrage tali ii Grit puin cotidien d la vi internationale V primo quidem mi

Speetia rem in maius Xtollere videntur. Sed postquam Ra Omnia arbitria, adhue nota, numeraVit et XPOSuit non Sumu non laudare verba Berardi, qua paulo infra seripsit , Irae RUX inSeriptions nou VOyon S, que an toti l in de

42쪽

tangiores ambages, quae mihi autem ad quaestimnem illustrandam minime supervacaneae visae Sunt transeami ad iropositum nostrum, unde tota haec digressio est prosecta, arbitros dico qui in vita privata a litigantibus ipsis oeuli. sententia sua litem componere conabantur Supra iam vidimus hune fortasso primam iudieii formam suisse, et Omnino antiquitus, ut apud Homerum, iudiee non fuisse videntur, ni Si quibus libero litigantium arbitrio res diiudieanda data erat.

Non est, ubi larius nobis ante eulos ponatur primo arbitros privatos ultro a litigantibus SumptOS SSe, quam Oeu apud Herodotum ' cuius narrationem de Deloe hie referam. Fuit inter Medos vir sapiens, cui nomen erat Deioeos, filius Phra Ortae qui, Cum ad tyrannidem Spiraret, ita se gessit. Cum per vidos habitarent Medi, Deloces iam ante piad Suo prΟ-batus, tum mugi etiam Studiosiusque aequitatem data peraeXereebat idque eum multa iniquitas per universam Medium Obtineret tamen saeiebat, quamvis seiret iniustos inimicos esse iustis. Cuius mores ubi perspeXerunt Cive eundem istum ineolentes iudie em illum sibi constituerunt. Et ille, ut qui principatum ambiret, reetum Se aeqUUmque praebuit, ea Vere laudem apud populares obtinuit haud Xiguam ita etiam, Ut reliquorum leorum ineolae, intelligente Delocem num

libenter et ipsi Delouem adirent, qui lites Sua dirimeret, et postremo nulli alii ausarum suarum iudieiUm permitterent. Claruni profecto Oeumentum eius rei quam iam Saepius ObServavimuS, arbitrium, priusquam res iudieiaria rebus publicis CVrae SSe coepit, primum et unieum perfugium fuisse hominum de causa quadam litigantium, post etiam manSiSSe eorum, qui X aequo et bono, quam ad ortam legitimi iuri normam

diiudicari mallent ). Res fuit non ignota neque Atheni neque

Ut pateat homines mnibus temp0ribus, etiam eum res iudiciaria vigeret, arbitrium praetulisse. 0 a re alienum ut hic reserre caput legis cuiusdam Dane0gallae ..t'Arbitrage est e m0yen te plus ais0nnable de termine lesc0ntestati0ns entre es cit0yens' '. 0 d 24 04 1790 Art. 1.

43쪽

Sparta i), sed quantopere Athenis floruerit uelle uidere possis me e OratoribUS, Ut Saeptu arbitrorum privatorum mentimnem faeiunt. Quamquam, quinto Saeculo Athenis arbitrium certe non inusitatum fui8Se dilucide apparui X 0eo apud Platonom, ubi Hippia Sophi Ste Protagoram Meratemque de quaestione quadam di Seeptante his verbis sedare studes

i Nullus l0eus melius h00 00et, tuam Plut Ap0phthegua Lae. 218 D, 6, ubi Me archidamo Zeuxidam L fili narrantur haec: uuando duo homines litigantes ausam suam ad eum tamquam disceptatorem deferebant e0s secum ducebat in sacellum Athenae Chalcioecae et sacramento adigebat, ut arbitrio

44쪽

CAPUT HII.

De arbitrio in nostra fabula exhibito.

Comoediam nostram aggressi Statim incidimus media in reS, URS Sum II tractaturi Fortuna Secunda, quae larga quidemnannu munera SV protulit, alia multa adhue optanda nobis reliquit Peropportuno auoidit, quod inter ea, quae Sunt Conservata, ipsum illud arbitrium habemus, omni e parte integrum Papyri, quibus hae pars Epitrepontium continetur, optime edaeem Sustinuerunt vetustatem paucissimi in iis sunt oui ubi do quaestionibus maioris momenti inter viros docto ambigi polost. Quae ante hoe arbitrium in Seena laeta

Vir Cl. V. LeeuWen arbitratur coquo illi, de quo Athenaeus i)lo Uitur, parte sua osse tribuendas in uena initiali, cui Opinioni autem opugnat Capps ), in finem domum fabulae CO IUUm pparUiSS SUSpiean S, quin eo tuo indignum putat Onesimum interrogar de diseordiis inter Charisium Xorem Ue OritS. Iniuria, ut Opinor, num Coqui St, Ut Omnis huius eurrili hominum generis, aliena negoti Curare ), nee ullus eius iocis aptior est locus, quam initium Comoediae, quod, prologi inStar, de argumento certiore facit Speetatores.

45쪽

Adhuc nil vetare videtur Leeu venium equi, qui Leone, Wilamowites' 00rtio, Sudhausio approbantibus adhibitis

fragmontis 1 3 ii coneludi in Prima seenti prodiis in imum Clam O UO X urbe ree ito. EX orum colloquio Compererunt Spectatore Charisium Xori nuper nuptae fidi 'inam superduxisse tum ne Simus eo tuum euriosius exquirentem in edes misisse videtur. Deinde inierines, vita dissoluta generi nudita domum suam in urbe reliquit, ut eum filiuox postularet omni re cognitu Sie. V. Leeuaven edit. P. I . mierin0 o Charisii aedibus in urbem redit ut fleui, risputat, amieo de his rebus OnSulat. Ineerta autem et ambigua hae Sunt Omnia a liae manebunt, dum fortuna iterum propitia Suppeditaverit plura is uiliu Radhue aegre carere debemus. Quidquid id tutae e

diam nostram evolvimus, VerSamur in mediis rebus, qui neeuratius traetare nobis S in animo.

Dum Smierines hue usque in Seena vel prope Seenam versatur in urbem abiturus, superveniunt duo servi Ohementer diseel tantes Syriseus et avus ). Muta persona adest Syrisei uxor, infantulum braeelitis tenens, omnium rerum quae fient,

testis et speetatriX. Haec St Seenti. Uam ante oculo Videmus. Fingendum nobis est servo iam inter se esse est ii priuSquam Seenam intraVerint ei e iis quae e laudimus, apparet iurgium inter OS SS Ortum acerbum imalitiosum. Statim audimus Oees rei iudieiariae proprias. UR Speetatorum animo vehementer eonestare debuerunt; et e Violent Sermone quo Sententiam Suam sine suco is allaesis fiserunt intelligimus litigantes causam suam haud

leVem putare, immo utrumque Paratum esse Summo studio, sl laeUnque ratione tu suum Persequi. λυγεις rii di tui Syriseus

46쪽

- Davo bidit, haud insolitum proseeto crimen apud Athenienses, qui ru δίκαιοι s0mper in re habebant. EX O Xoritur altercatio brevis sed violenta, cui autem O arbiter, ab utro Ue nreeS-SitUS, Odum et Certam viam praeseribit. Quam dissimili sunt oloquentia hi duo viri, qui apud arbitrum Causam Suam defendere conantur Syriscus hae in re certius quam Davus sibi fidit: int0lligit adversarium se facile in Cere OSSe, Simulae ad arbitrium ventum est. Proinde primUS Si SyriSCUS, Ut proponit aliquem adire, cuius arbitratu res Sua fiat. Nec solum erga Davum Sed mo etiam erga nesimum ἄνδρα φιλοιμον Se praebet: nam OStquam anulo litigioso potitus, laseius victoria abiit, incidit in nesimum, Servum Charisii, qui anulum reeognitum Syrte abripit, Ut domino Suo tradat, quo facto iudicem adire statim sibi certum destinatumque esse Syriscus declarat

Cf. Praeterea VS. 19 Sqq.

Davum loquentia et deXteritate multo minorem Syrisco Se QStimaSSe atque O re Xpertum esse, stello intelligimus

47쪽

NOn Spernendum eSSe adversarium mavus 0r, intelligit, postquam SyriSeum Specimen eloquentiae, gravibus sententiis et praeceptis moralibus distinetum et ornat uni dentem audivit VS. 15 qq.

HOS VerSu ideo XSeripSi, quia, praeter alio multori u DOVimUS, Oetam Sisendunt nobis libenter praeeopta moralia praedicantem. Quod eum antiquae comoedia fere alienum OSSet, ΠΟVRe Rutem, Uae magi Vitam humanam respicit, tam proprium factum est, ut Stobaeus, filium Septimium ad viii honeStam erecturus, faeile magnum bonorum Praeceptorum et Sententiarum Volumen e Poetis novae comoediae et imprimis

Menandro desumpserit. Hi quoque vorsus, i 0 16 absunt traditi, Flor. 9, 2 15 18 ab Orion Anth. 6 4). Neque Philemonem a praeeeptis moralibus abhorruisse, patet Saliis et se lauti Trinummo, qua fabula ab ovo fere usque ad malum illius modi sentet praee0ptis Vid. 0 gr. 8 324 Sqq.), magna e parte Xemplar graeeunt referens. Sub finem om00diae nostrae us 650 sqq. On0simum ἐπικ0 oitarim facii Menander, qui Pleuro ab amidis fuit si idos hac in re traboni Mies habenda , perhibuntem deos nil curare, quid agat humi num genus in Qui paulo maiorem si miliaritatem eum Π0nandro

in Facere n0 possum eum Sud hausto, qui putat infinitivum ιχ iii iungendum esse Curra Ioisoa Mim mullo puncto interposit0.

48쪽

00ntraxerit, Sinti 880ntietur Plutarcho, ol, wntentiarum ubertatem poetam nostrum audante xj. i' autem Iouum, qui nunc no tenet, videamus, On Sine causa Menander Syriscum rario tarsirim aed. Hoe modo enim v riseus arbitrum et auditoros sibi conciliat, iisque vir bonus esse videtur. Est enim sicut observat olli mann ), Aristotelem

G nomen ine ut GeSinnian aus, O Stellen sie uel donSpreehenden ais ann Von utor Gosinnun darV. Hae reo nouit poeta, ut iam inde ab initio aliqua e parte praemoneantur auditores, uter Vietor e certamine Si di SeeSSurUS. Quodammodo, ut opinor, hoe comparare possumus eum illa

Terenti vigilantia, qua dieitur, totius a Seholiasta laudata δ).

Sed ne longius a proposito erremus, redeamUS ad RV Umo, Syriscum se unam intrantes Postquam Syriscus, cupidUSNam praeterea quod Circum t. s. 49 prorsus contraria praedicat, ubi di dicunturres malas in bonas convertere nulla d0etrinae epistureae vestigia indicari p0SSunt. Quam per Sententias sparsam praedicat 0ctrinam Menander, humana est nec ab ulla philos0phia suimpta sicut nec ipse ulli scholae est addictus. Nam neque u semihi V esch de Gr. Lit i. d. Alexandrineretei I, p. 254)00ncedendum esse puto perhibenti non pie ure0rum sed Peripateticorum seliolae eum addietum fuisse, sed mihi videtur . Arnim recte vidisse sic disputans N. Jahrb. XXV, 1910 p. 25 s . uns und Veishei in de Κ0m0dien Menanders): Jene resignieri-heitere, humorvolle eleuchiung die eruber seine arstelliingen ausbreitet, trahit aus inem eri euchtete und au

49쪽

causae e aequo bonoque diiudieandae arbitrum redire proposuit Davus Statim ad eius conditionem a re ii ei primum quemque arbitrum Se probatiarum SSe dieit quamquam optime sibi conseiu eSt, Se lingua minime Sse Promptum. Sed ii a Un parte quin Stet, ne paulum quidem dubitat ἡ Alicuius arbitrio res nostra permittatur , exesama Syriseus,

vorbo usu S, quod in arbitri Primum est et Solemne. Em narit

enim eorum St, qui litem inter se ortam ipsi i l i repOSS deSperanteS, SU Sponte et communi consilio e veniunt alium, Uiu Sententia re diiudieetur Davus consilio adversarii minime obstat, immo probat et statim laratum se Heli aiad quemlibet arbitrum sumendum. Si totum arbitrium quod

tam non minu rhetori quam iudicis munere sanetum esse in hac Seona laboranda, id est, oratione litigantium non minus effecit ut arte rhetorie AEXcellerent, quam Ut inmia quae hae in re diei et agi Solerent, quam maXime rite a sollemniter pro ciuiusce Seenae Simplicitate fierent. Mie non die oratii nes, quibu Davus et SyriSeu rem suam defendere conantur,e Omni parte perfecta omnibusque numeri esse absolutas neque die utrumque defensorem introdue tamquam orato Summa in arte MXerei tutos. nam profecto egregie erravis poeta. Si homines infimo loco natos loquentia demosthenietidiseoptantes Deisset in sed argumenta, quibu uterque utitur, fiducia, qua Uterque a Sua parte ius Stare sibi et Suasiani habet, ethologia denique eXimia, quae Servum et eurbon Iri Uni Pro Sua pSorum Onditione causam die entes facit, oti huic inenae Speeiem quandam perfectioni conciliant.

Logographi graues, impriniis Lusius laudem immortalem tum apud aequales, cum apud posteros sibi omparaverunt, quod suum quisquo clientem ita dicentem adiebant, ut vo

50쪽

si dictio quam maxini in eius more et conditione quadrarent. Atqui Menander non minore studi hane artem ad Suum Sumeon tulit et ita contulit, ut meritis ethologici non minu quam photoricis delectari OSSimUN. Nunc omnia, quae veri arbitrii faelem referentia ubique huius Scenae iecurrunt, Singula inVeStigemu et XPOnam US. Primus versus, quo Syriscus litem ad arbitrum transferre proponit, materiem disputandi non spernendam Iraebet

iam diXimus. Utrique parti ieebat alteram provoeare ad litem arbitro permittendam. quod voeabatur '-καλεῖ μι ἐπιτρεπειν Dem. 52, 14), vel Mimo i mroεipαι Dem. 34, 18), quam proVOeationem abnegure nemo audebat, ne udVerSRri CRUSRSUggereretur reprehendendi, Si ad iudices esset ventum. Et litigantes vulgo libenter arbitrum adisse, natura hominum iPS monet nos, ut redamus Falso, ut opinor, eontendit Hubertus p. 15 Athenienses non ita lib0nter arbitris privatis usos eSSe, TOPterea Vod CRUSae plerumque essent perit nee tam facile possent decipi quam iudices ' fretus loe apud Demo- Sthenem in oratione contra pudiam 41, 29 30ὶ ubi haec diei adversarius res postulare videtur, ut totum Oeum XSeri

ν 'Tess αι Sint nee sane Vera, equidem eredo hunc Oeum non in univerSum Valere, Sed in Singularem hune ensum eSS dieta, qua lite leguntur. Multo pluris mihi Si allia loeuS, Uem, Contraria prorsus Xhibentem, invenimus in Oratione contra Phormionum 34, 18, 19, Item verba ipsa hue afferam: ἐ

oi hc0νται. Nonne disertis Verbis hie signifieatur, homines, quod quidem ad libertatoni die0ndiis facultat0m doeipiendi attineat, metuere non debuisse