Prima principia scientiarum seu philosophia catholica ...

221쪽

0NI LOG . 19 Tillatio a praeci eui sie xprimitur Quo 'libet res rati est, ut non est. Logici illud includunt hae mi mula e Impossibile es duas contradictorias esse simul falsas. si Principium identitatis profluit fiam o notione eniis communiter ita exprimitur: id quod est, est; quod no/ est, non est. Sed hoc principium Vel ostipsumme principium mni radicii0nis, incomplete quidem expressum, Vel est inanis lautologia : nam si posterius est nihil monti nosti γ' exhibet quod jam non exhibuerit prius est, tautologia, non ero riΠ-eipium habetur si autem aliquid amplius Xhibeat, hoe aliquid est prorsus aliqua nota et distinctiori atqui illa nota et distinctio non exhiberi potest, quin adi Vicem conserantur ens es non ens et ideo quin implicii talea principium contradietionis.

l5. Trans tendens dieitur id quod imbibitur in omni formali lato rui do qua praedieatur, ita ut nihil sit iutuli re, do qua diei non possit. de nomen Suum Sortitur ex eo quod abstrahit non lanium ab individuis et speciebus, sed etiam a generibus omnibUS, rublergrediturque omnes deestin illis calegorias, et itali anscendit omnia transeondentia enim Sunt analogη, ei in re non disserunt ab illo, cujus noli QS Omnium univerSalissima ae suprema Transcendentia SUn Se numero, nempe eras, res aliquid ranum, e-mian et bonum. Sed res et en sunt synonyma aliquid modo entis, modo unius habet significalionem Juxta communem usum dicuntur interdum de ille elue X istotile, interdum vero ab actuali Xistentia praes

222쪽

ciuidunt, ui nuuirum si proprinius ulterius unde nunquam do se nisi nugatorie praedistuntur vide ui . Motreph disp. III, ecl. . . ). Propriuiuius franscendentulus quidam uel ire ap- poliant oliam assectiones Vel passionus eniis, quae Arius Ofilia consequuntur Scotus autumavit proprie fates transcendentulos ni is esse ab ipso realitur distinetas Sed D. Thomas et alii communiter docens Omnia quae de ille praedieanlur, non in re distingui ab ipso, sed lantummodo ei addere aliquam negationem Vel rationis respeelum, sicut in Deo, leo per rationum varia distinguamus altribula, ullamen non realiter disserunt ab ossutilia divina cita sit pro alii i-bulis onlis , quae ratione lanium distinguimus, quia nulla est proprietas positiva quae non Sit ens Atlamen illae proprietalos, etsi non distinguantur Ormn liter ab ille, non idcirco sunt entia alionis, Sed reale proprietates : en rationis non eXislit in rebus, sed solum in mente, ubi illud intelloeliis conficit; sic Deu eS Unus, Vertis, bonus, independenter amentiS nostrae consideratione. Igitur si proprietates entis interdum entia rationalia dieantur, id sit per habitudinem ad aliquid extrinseeum. Quoad OStrum On i-piendi modum illae proprietates non donlisieantur et Oneoplus mitis a coneoplu D Pol boni sol maliter discrepat, licet in ente unitas, Veritas et bonita noni ualiter diserepent. Prima eniis proprietas est hitas, quia est abSolutὼς

'OnVenit enim ni ex se, non Ver per relationem ad aliud, neque per donominationem ab extrinseco ImO

o iam si ingeretur unitas per modum habitudinis ad aliud, nihilominus esset prior veritate et bonitate, quia est abstractior siquidem respicit aliud lanium sub alion enlis. Secunda propriolas entis est veritas

223쪽

DE ENTIS UNITATE.

0noniam uni ius multitudini ut numero Opponitur, ' oppositorum adem os seientia, ideo dicendum ori d0 multitudine ut numero . t multitudo et nu- murus o distinctione seu divisione prodia euntur, quam unitas negat ideo iraetandum rit de distine-li On Q. Tandem subneelemur ii aedam do identitate, simili luditio os divorsitato, qtii 0 POXimam eum Uni luto se distinctione Onnexionem habent.

li, Unitas transeondentalis communitor desinitur Proprietas i cujus en est in inisum in se, et dioismna quolibet alio si Polrus non potest dividi in plura enita ejusdem rationis. Est et alia unitas vulgaris istu risin est unicum, quia non habet compar aut aequa hoe sensu die inius Deum Sso unum, Solemi ΝSQ Unum . Unum ita Sumptum dicit negationem mulli ludinis, o non tam diei divisionum ab alio quum negat alterius consortium. Sed ἴθ unitas non

224쪽

est transcendentulis, ut patet bene ero prior, et vi rum est dicer hominum esse unum, leo plures sint homin S. 0uare unitas rimari ut essentialiter significatontilalem inquantum ipsa connota divisionis negationem, atque completo desimiliarior verba indivisum in se Attamen Seeundum desinitionis membrum non est inultio, siquidem unitatis consectarium exhibet. Nam proprieta entis, quum sit aliquid positivum et eum ense OnVertibile, non potest Significare primario nugalionem ; et inde debet ipSam nlilalom, qualenus conuola divisionis negationem, principaliter significare. Insuper esse disisum ab alio concipi potest per modum relationis realis is hoc modo ortum est divisionum ab alio non esse de ratione unitatis, quia unitas e Se prior est multitudine atque ab illa inde- pondens Divisio ab alio convenit omni nil per acos

deus, nempe ex inXiSletilia aliorum unde antequam creaturae Xi Slerent, Deus ora perseel unus

absque hae retalion im etiamsi per impossibile

nullae aliae res osson possibiles extra Deum, nihilominus esset perseel unus, hoc ipso quod esset indi-Visus in ossentia sua, licet non posset osse divisus ab aliiS. Tandem esse unicum non Significat per Se persectionem, dum esse unum significa perseelionem unde quo magi re eSt una, eo perseelior est sed non eo perseelior St quo magis est uniea ; nam in Deo, ut scite advertit SuareSius, Sse unum lanium in essentia, proVenit e persectione ; lamen quod in e Sit una tantum persona, non perline nil per- Delionem Dei, sed potius requiritur per Sonarum distinctio ubi est ex summa persectione . uare VOX

225쪽

ONI OLOGIA. 201 indivismo, negativa qui ad verbum est eminenterpositiva quoad SenSum, eodem plane modo ac immensum, immutabile, immortale, AElc. t T. Quum imum sit ens indivisum in sum divisum

a quolibus alio ii, sunt unitalos quies indivisibilitatos ut divisibilitates Porro triplex polissimum distinguiturium indivisibilitas, tum divisibilitas. Prima os abs6 luta, e constitui imitatem simplicissimam, quae Soli

De compulit; nam requiri ut in utile nulla si realis distineti essentiae, substantide it attribulorum. Secunda os illa Vi cujus iis non potest diseurpi in mullas partes, licet Libeat multas ontilatos roaliter disi inelus per unitali principitam colligatas ODS- lituit unitatem simplicitatis, quae propria Si SubS-luutiis spiritualibus in ipsis enim non sunt paries integrantes, es nil illo minus altribula realiter a substantia disti13guuntur, sallem uXla probabiliorem Sententiam Tertia est ea vi cujus ens reapse non dividi potest in plura enita ejusdem rationis, allamen discerpi potest in Varius partes, ita ut esticia plura entia alterius rationis. Haec indivisibilitas constituit unitatem compositionis quae competi polissimum corporibus. Unitas compositionis subdivitur in hypostaticam physicam ct moralem hyp0Stalica esl, Si uniantur plures naturi specie diverse, ita ut constituant Uliam ei Sonam hujusmodi es muto Verbi se humanitali in eadem persona Christici physica St, Si tuler Se colligentur plura constitutiva, ita ut indoresultet una natura hujusmodi est uni elemenlO

ordinisost utilius quae viget in multitudine Suppo Sitorum rationalium auctoritate, ne communi mutui S-que officii ui juribus e0udunui ,rum Morulis diciturii de unitas, quia inquio qua paries l0sius colligunt,

226쪽

rationali natura di manu ui unde musaph trice lun-lum praedicatur aliquando de illibus ratione desii

Ex pario divisibili ius is uultus qui, sui tripl0 potissimum di inguitur, scilicui, Venerisu, serescu, inumerica re enim Pa decipue dividuntur ab invidum, aut genere, ut lupis ab homine inui spectu, ut homo

a leone ; aut numero, ii Petrus a Paulo pringipi individuationis.18. Ilia oecurrit quaestio de principio individua lionis, quam Summi luillum labris perlingere possu-

1 Cum unum conVerlatur cum enio, tenendum usi principium quod facit unitatem entis, non esse aliquid ab extrinseco Hus entilati ad illum unumquod- quo seeundum idem habet esse et individualionem. n D. hom. De Anima, a. 1 ad 2. 2 Pro sentibus quae non coalescunt materia et forma, tenendum est sormam esse adaequatum iudividualioliis principium. 3 Pro unlibus quae maloria et forma OaleS Utit,lonendum OS 1 Ormam non essendae qualum individuo lioliis principium, Sed tamen principale, quia usti albus esse OliSSimum per formam Suar. MelsPh. diSp. V Seel. 4, 14 6 . 4' Certum est materiam esse Signum a posteriori quo in praesunt rerum ordine cognOScitnu Varietu

227쪽

ONTOLOGIA. 203vidualiouem pestis teum procudere a formaci sed prioriendi individuationum numericam in ea em speeio provenire a materia siqnuta, sciliqui a materia eum habitudine ad hane viri illum xlonSionem; et hoc priueipio utitur ad statuundum tot SS Specie an e forum qi i inui iudividui P p. q. XLVII, ata . POSlorior aulem lene ipsammo individuationum numeri- eam in eadem specie isse adscribendum sol inde, tanquam Suo pi decipit ei intrinseco priueipio duxta D. Thomam, Ornan per Se puciata nullam rationem, multiplicitatis exhibui unde si abstrahatur in suo subjecto, erit e natur Sua utile, in adum specio; si e fune litas et justitia, Si Subsisterent sinu satielis et justis, non forent plures item albedo, Si non eXislorent alba mulla, Sset unica I p. q. L, a. 4 . DiSi inelio

numeriea Ormarum qimi neceSSario undent a maleria quoad esse, Sicut formae plantarum et animalium,

pr000di eo quod iunt in diversi subjectis distinetio

autem munieriei formarum quae non dependent a maloria quoad esse, Scilicet anim irum humatiarum, provenit eo quod aptae et destinatae sunt ad informandum talem materiam. Iamen materia non est prinoi pium individualionis animarum per modum principii qu0d constituat et con SerVet animam, Sed Scitum per modum Murmini iXigentis tunc individualionem. eque serminus hic accipiendia est pro sinu uuscopo. si uum omni intellectu agat propter lo-uum, non agi meliu propior ilius, Sed ore inverso; similitur Si de natura. Innu uulum res proceduntu eo per intellectum ogeniem Sutil igitur a Deo vilioru propter meliora, et non converso. Eo4aulum nobilior est materia, quum Sil io tu ius ius. Ergo non pro Iustii lutus formas rei propiis latus malerius, sed magis salus mali

228쪽

Speciorum in rebus, quod si secundum formam, est propter materiam sud magis mulari de sunt eruuid divorsae ut divorsis mimis conveniunt. l contra Gent XL . u Multiplicantur quidem an de secundum quod multiplicantur corpora n0n tamen multiplicuito corporum erit causa multiplicationis animarum n Ibid. cap. LXXXI . Neque intendi I . limus animas,

Si corpora non XiSlerent, non habere unam IURInque

Suam utilitatem Sibi proprium, et ab alia distinctam, sud tantum habere diversitatem ni italis per commensurationem ad determinal eorpora, et nunquam excingilavit anima Separatas esse distinelas ab invicem

e Sola habitudine ad corpora ibid. Unde polus diei animas intrinseeo a se invidum distitis ui perinlitatem

distinctam, et extrinsece divorsilalem Sumere a COΓΡΟ-ribus ad quae informanda natae sunt. Si uni formae et malariae esset ne ridentalis, nullo modo sorma dolor- minaretur a materiaci sed cum Sit naturalis et substantialis, id est, cum sit in natura latis sormae in sor- mare talem materiam, non vero quamlibet, neeeSSario forma aecipit determinalionem a materia unci alio

quin os initio alis formae sieret per Speciem lanilim, Vel per Speciem et aecidentia. Sed aesturata desinitio sit

per eSSentialia unde nunquam accurale desiniri potest una forma unita Spestiui, nisi Sumatur, Sallem aptitudine, ut forma talis materis, ibid. Ideo id quo intrin-

See una forma in eadem specie ab alia dis ordinumerisse est in ipsa forma Sed est in hae sorma, quia ipsa naturaliter respieit talem materiam .

et Quum dicitur diversi lutem animarum Sse Secundum di- VerSam Omme In Surali em Carum ad corpora, non aecipitur commensurati s0rmaliter ut relati0nem imp0rtat haec enim relatio est accidens et lues nil na non relingueretuse per suam SubStantiam) Sed quipitur commensuratio unda mentaliter; quia enim haec anima Si Secundum Suam SubSlan-

229쪽

Νolandum est lumen D. Thomam, in his omnibus, loqui de ordine naturali, non autem de absoluta esiuirinseca 000ssitate, adeo ut impossibile sit, oliam per Dei polentium, quod Xislan plures substantiae

separatae in eadem Speeio. Non nim ex rationibus

quas asseri concludit ilon esse possibile, Sed non oportere, ui in plura individua in eadem spe ei ; unde in tractatu contra verroistas, Solvendo rationem qua arguebatur Deum non posse multipli ea re intellectus quasi hoc contradictionum implicaret, dicit quod intel- leelus non habere naturalem causam multiplicati0nis, posse tamen sortiri multiplicationem e Supor- naturali causa nec SSet implicatio contradielionis. Si tuli dum enuntiet impossibilitatum, prorsu relati Vam, nempe quantum ad modo multiplicationis uobis nolos, et quantum ad modum mi illi plicationis

ditum ut o Yplieni errarienSi S. Doeli in i l . Thomae Si oXpositation Opponitur doctrina Suaresit os eadem quoad rem discrepantia uulum est quoad Spe etiam Sub quo res OnSideratur u Malerii solum Superat formam in hoc quod est quaedam occasio producendi formas Varias et individuas, ut Supra declaratum S forma Vero Superat

lium ei secundum uult esse, ita pr0pria forma hujus corporis, quod ion ulterius, et si substantialiter ita huic corpori adae quata qu0i ni,n alteri habet quod Substantialiter ab alia anima alii 0rp0ri pr090rtii nata distinguntur; et quia ad 00 sub

stanti ulu sim illi salum necessario consequitur habitudo com

mensuratio sis, ibi est diu etiam quod animae separatae secun dum habitudinem dis inguuntur secundari quidem, sed non primarii, iri his ales quod tale S. Th0mam intellexerunt qui illi ullii buunt ipsum velle animus a c0rp0ribus separatus sex sula hubitudine ad 0rpora habere distinctiones. 0 enim nunquam sumuiuxis . simulas, nedum n0n intellexi l. Currar. iura Cont. A

230쪽

19. Unitas et distinctio Sequitur enS, ut a se inculcat D. Thomas cintanium enim re aliqua distinguitur ab alia, inquantum non St idem eum illa. Distinet os vel realis, vel rationis re enim Ol0S non esse ultu, vel de sael a parte rei, Sic uirus a Paulo distinguitur vel perconSiderationem intelleelias, inquantum rem in se unam distinguimus e dividimus in

Vario uSpectus, Sicut altribula Dei. Distineti realis est vel Substantialis, vel modulis prior existit inter re quin ab inVicem existere possunt, ut Orsu et anima, Scientia et virtus. Suum nomen obtinuit eo quod principaliter inter substantias appareat sed Xlenditur Id muta quae considerantur existentia more subStantiarum. Erit adaequata, si eorum quae di Stingiliantur, UnUm non Sit pars alterius;

v. g. anima et OPPUS erit autem nuda qua la, si socia ; . . Si anim3m cum toto homine Ompares.

Distinctio modulis seu accidentalis Xisiit inter Subs-lantiam et accidentia, vel oliam tuler ipsamo aedi dentia V. g. inter ceram et Q US figuram, inter si gu

20. Distinctio rationis non ada et Satur unitali rei simplicis aut etiam physicae identitalici proprio nimnon existit nisi in consideratione mentis. Si hujus distinctionis detur aliquod fundamentum in re, Oeatur virtualis: Si Soeus, appeti itur moti tali S. Prior invenitur quando per Varios Oneeptu si maliter distine-