장음표시 사용
241쪽
Illa conformitas intellectus quae constituit veritatem co=nitionis, nihil liud est quum ejus actu conti O
tans objectum se habere sicut repraesentatur. 28. Prob. 1'. Directe, ei uutura hujus veritatis. X uni Porie, veritas cogniti0uis est pui laetio intellectuS, ut ideo debui sessu sorina ui intrinsue inhaerenS; Or-m i uulum hujusm0di essu non potest nisi aelus intellectu S. EX ali a partu, alio vortialis requirit consor-milalem et adaequationum quod esse non poteSt nisi
quatenus elus intelloeliis conuolat, Objeelum Se habere ut reprί'sonlatur. Si nim absoluto et in Se tantum Sumatur intellectus aelus, non autem in rationereΡΓddSenlantis, non pol est intercidere adaequalio,
maXime quando judieat do malerialibus. uapropter illo aelus intellectus considerari debet in facto esse,n0n autem in feri, id est quatenus est Verbum mentiS, On autem qualenus est intelle elio, qua sit Verbum
2 indirecte, eae impuynatione aliarum Sententiarum. Illa conformitas est vel ipsemet intellectus actu con- nolans ob oelum se habere leui reprἴ Sentatur; et, ut volunt alii quos videro est apud Suare Zi Um, Met vh diSp. 8, ecl. 2), est ipso elus absolute et
Ouod recte p0nderavit D. Th0mas, Coni Gent. 59 si Cum veritas intellectus sit adaequali intellectus et rei, Secundumqu0d intellectus dicit esse quod est, vel non esse qu0d non Si ad id in intellectu veritas pertinet quod intellectus dicit, nona disperati0nem qua id dicit. on enim ad veritatem intellectus exigitur ut ipsum intellistere rei aequetur, cum re inter dum sit materialis, intelligere ver0 immat 'riale sed illud qu0d intellectus intelligendo dicit et c0gnoscit, oportet esse rei aequalum, ut se ille et ita sicut in re sit intellectus diei l. s
242쪽
physic sumptus vel aliquid absolutum uti aera distinetum, o relusio. Porro a e tria diei nequeunt.
Ei M. Primo actus absolui e sumptus non dici consorini talem neque adde suasionem imo remanere ibi iidem, ransmutalo illius bi0010. 1 qui tum n non potest romanere Vortlas in infulleolii remanente eodem judicio, Si jam non X ista extrinsecus quod affirmatur eXiSlere V. g. Si diea : Petrus est justus, et suctus fuerit peceator, Veritas cognitionis jam SS non potest, quin etiam intellectus judicium mutetur.
Secundo, nullatenus intelligi polos quid sit illud absolutum ab actu distinetum Dei nil illud absolutum
Vel complet actum tanquam jus ultima differentia, Vel illum supponit completum : Si prius, illud absolutum non additur aetui, sed eum Onstituit: Si posterius, nihil iis lilii, ac proinde est omnino inutile. Tertio, Veritas eius est natura prior relatione quae dimanare potest ex cognitione. Ergo Deinde illa relatioeSSet Vol logica, vel realis. Atqui neutrum diei potest: non prius, nam relati logie Seu rationis existere non potest, nisi ipse intellectus per aelum esseXUm reserat aelum ad objeelum; sed consormita prius Supponitur quam aetus reflexus, imo esse pote St Sine illo. Non posterius, quia ad realem relationem Oportet ut undamentum realilo disserat a termino, et terminus ipso sit realis : porro interdum non datur haec realis distinelio, uti in eognitione quam Deus habet de Seipso interdum non resertur ad terminum Sic Deu non reser ad creaturas cognitionem quam de ipsis habet. Ergo.Quapropter Veritas cognitionis includit repraesentationem intellectus quae eonjunctam habet concomi-latiliam ob oeli se habentis sicut per cognitionem
243쪽
e0ne0mitantia b dei sui sidii ad denominationem Vortialis; quia veritas non os lantum denominalio extrinseca, sed ineludii intrins0eam habitudinem a 'lust minatam ad biveium aliter se habens. Unde S. Augustinus, a Retiyione, cap. 36, Veritaleme0gnitionis desini vi quo ostenditur id quod est; et S. Hilarius, lib. v de Trinitate, diei quod verum
os declurativum et manifestativum Sse.
DE VERITATE METΛPHYSIC SEU TRANSCENDENTALI.
Lieo vorum magis proprie Sit in intellectu, quam in rebus, tamen Verita est etiam rerum proprietaS, prout ipsae ordinum habent ad in follectum. Veritatisoniis seu franscendentali genuinam notionem quadruplici propositione comprehendimUS.
eritas transcendentalis fundamentaliter sumpta est ipsamet rei entitas. 29. Prob. 1 Directe, eae notione Venerali veritatis. um veritas si aequali rei et intellectus, undamentum verilalis rei est id i ii iis res diei ordinem ad intellectum. Porro hoc praesta ipsamo rei enlitas. Ergo Major palet. in probatur : Res diei ordinem ad iniussuetum qualenus est intelligibilis est intelligibilis quatenus ivliel de esse, Siquidem non SSe Seu nihilum non est per se intelligibilo bubo aulem de esse per entilalem Suam. Ergo Vide. D. Thom. Deneritate, . . I l. . 2 Indirecte, eae confutationgoppositarum sententii
244쪽
rum Veritas diei perlaetionum posui in uniis undeos vel ipsa rui enidas, vel aliquid ab ips: distinctum. Atqui posterius diei nequii. Ergo.
Prob. in . Si nimisso aliquid distinclum, usses, ut volunt adversarii, aut relatio rationis, aut resulio realis ad intellectum. Sed Primo, rotali rationis non est perseeli positiva. Ergo Deinde nonniSi creatura polos singor resulio-
nos rationis iecire Deus non esSol Verus ab alterno, sed lanium ex quo eum cognOVerunt creaturae quod salsum est. Ergo Tandem si res ita se haberet, inlot-leelus reatus esset verilalis enlium regula ne men- Sura entia elenim Vera non essent, nisi inquantum et prout a creaturis cognoscerentur; quod salsum et
impium eSt, atque panthoismo goisti eo Sehollingliii Viam pandit. Ergo Veritas entis non es relatio alionis. Altamen sensu lato polos diei rotali rationis qualenta nempe est fundamentum et alio pro intellectu humano ingendi relationem rationis. Et ita . Thom in lib. De enuntiatione, Saepe dicit, quod Veritas est relatio rationis. Secundo, neque e Sse poleSt relati realis, nam relati realis ex se non est perseeli positi Va, Sed eam PraeSUpponit conSequiturque, quia poSitis fundamento et termino, OnSurgit Leinde relati realis, utpote peculiare nee idens, non OleS QSSe propriela tranS- condentalis atque ab ense inseparabilis uiae autem
S. Thom. De enuntiatione, cap. 4. Tandem Deus est Verus fundamentaliter, et tamen in ipso non est realis relatio, quia nec ad aliquid Xli a se, utpote perseelis-Simus, nec ad aliquid intra se realiter resertur divinitas enim nullam in ro distinetionum hab0 ab his omnibus quae intra Deum sunt. Creatura autem, licet
245쪽
reseratur realitur ad Deum, allumen priu a Deo producitur ae per illius intolluetum mensuratur, quam ad illum reseratur; unde non os lati essentiae, quia tali cognoscitur u 00, sed potius duo talis essentiaee io citur, quia latis si essentialiter.
Manis HSlum os igitur quod iis et Verum standamentaliter sumplum convertuntur ad invicem Deli Senim es inlinit sapion et polens, ae de omni re Smnsormis est eouemfui quom de illa Dous habet
ab aeterno. Dic Ens o non oris non convertuntur. Atqui Verum X lenditur ad ns et non ens; nam Verum 'Si, esse id quod si et non esse id quod non QSt. Ergo. Besse dist. min. Verum X lenditur ad non ens, inqui latum non iis est in rationis, concedo SeeUS, Heys. v Non ens non habet in s unde Ognoscatur, Sed cognoscitur inquantum inlalluetus sudit illud cognoscibile unde verum fundatur in non enlo, in quantum non en OS quoddam sensualionis, approhensum Scilices a ratione u 1 p. q. 6. n. 1 ad 2 .
Veritas transcendentalis formaliter st/mpta siqniflcatentitutem rei in ordine ad conceptum intellectus,cu LP entitas conformatur, vel conformari potest. 30. Prob. 1'. si notione Venerali veritatis Veritas sormaliter eonsiderata sequatio quἴ'dam Si. Porro unlitas rei nullam importa aequationem, niSi Umatur in ordine ad inlullo elum sola senim Oguili intelle 'lualis versari polos circa re OmneS. Ergo. 2 E. λ' siqnisicutione vocabuli veritus. Si verila sor- maliter sumptu nihil pr*wli initialem rei modo abSOsuio tonsideratam, significares, voeabulum Neritas
246쪽
esset pr0rsus in filia, illiusque conceptus esse plane et sui3 mni respectu dum ad 0ncuplus euiliniis; nam ui conduplus aliquis si ab alio divineius, portes ut mi malis alum distinctum exhibunt. Atqui vi, veritus
ne non illius conceptus os sol mutilo divineius conceptu entitatis, ut palo Vi sermonis, ei ipsomes consesso illorum quos impugnamus nompo Tolliano rum . Ergo.
3l. uapropior veritas formaliter sumpta ei ens disserunt ratione, qualenus veritas includi quidemens, Sed praeterea diei ordinem ad iniussuetum. Undo
quamVi en possit apprehendi non apprehenSaanli Ono Veri, lamen e contrario non potest apprehendi Verum, quin apprehendatur alio onlis, quia ens adit in ratione Vori. 0 quo etiam potest apprehendi ons, nisi ad eam apprehensionem alio Veri consequatur. Vides' . , 16. . . ad 38'. Et propter hoe merito S.
Augustinus, de Vera elistione 6, Veritatem mola physi eam formaliter sumplam dos ivi ila : Veritas est summa similitudo principii, quae sine illa dissim litudine est. Et S. Anselmus in Dialoy de veritate, cap. Veritas est rectitudo sola mente perceptibilis nam reetum est quod principio concordat. Dices Augustinus, in Soli loquiis, respuit Sequentes desinitiones oritatis erum est id quod videtur verum est id quod ita se habet, ut videturcoynitori, si elit et possit coo noscere et proponit
hanc : Verum est a quod est. Ergo Veritas non OnSiStit inmutilat sumpta in ordino ad intelleclum. Rev. Hey. OHSeq. Sanctus Augustinus ibi prostigat Veteres philosophos qui verilalem rei in ordine ad intellectum humanum primari reponebant, Non ero
247쪽
0NTOLOGIA. 223 in i diui ad ius illudium divinum. Per hanc ut initionum Augustinus i si ibi verum, non sol maliter, sed sundamentulitur sumptum, ut Xeludat a ratione Veruulis rei ei parulionum ad intolloelum nostrum; nam id quod si per aeciden ab unaquaque desini-lion excluditur. Sed non e intendit Veritatem OI1 esse principali lor in intelle in divino.
nes dicuntur verae primario et per se in ordine ad iu-tellectum increatum, et secundario ac per accidens, in ordine ad intellectum creatum. 32. PROB. PRIM PARS. ' EX Deritatis natura Rulio formalis veritalis transeondentali os die ero ordinem ad intolluetum. Al qui ros omne primari et per Sedieunt ordinem ad intellectum ueroalum. Ergo Major constat o Droposition praecedenti Minor probatur: primo, re creauu pendens ab intolloelia divino, atque ad illum referuntur ut ad Suam normam et Xempl. r. Secundo, on inerentum habe intrinSeeam et essentialem identilatum eum suo intellustiti suaque intellectione.
2 Eae proprietate veritatis. Verum et D CONVel luntur ii 29 ol ideo studum dispositio inveniri dubet in veritate rerum, quam tu eariam esse. Atqui esse divinum est primarium, utque nil illud per o Pelei utilur delura Omnia, utpote illiu partistipationes. Ergo ut 0ritas divina est primaria, atque ad illum por So
248쪽
fur ei in ius ulluctu eruulo tumen omnes uide sunt habere veram sui o stimulionum suu rupi desuntationi in omni intellectu, etiam creato Creatus uim intolluetus est quoddam participalio divini intellectus, uinultis os eonformuri intelligendo, si revera intelligit. Quemadmodum omne speculum nutum est ubere rurum imagines, Si accurate in illius conspectu civil0euntur ita intellectus quilibet 0 hubel respectu Omnis rei seu DitidiuS St peculum et objecto magis propinquum, eo purior et persectior est Objecti imago; ita eo lepidior perseeliorque S repra sentali rei, prout sit inlimius in perseeliore intelleelu. Unde quilibu intellectus, eo ipso quod est intellectus est aliqua participalio et imago imperseela divini intellectus:
ergo e natura Sua aptUS S ad aliquo modo recipiendam iuviuslibet uel repra Senlationem. 2 Ex medio quo coquoscit intellectus creatus. Non Semper cognOScimVS Veritatem rerum per eonformi-lulum ad deam divinam, Sed per Oneoplum DOStrum hoc modo enim re desinimuS quippe desimilio alicujus roi est Xplicatio illiu naturae prout a nobis concipitur Poles igitur Veritas Sumi, non Solum X consorini tale ad intellectum diviniim, Sed etiam Seeunduri ac per neciden ad creatum. Vide 1 p. q. 164.
Veritas non habet rationem mensurati et mensurae pro ente increato, sed solum pro ente creato in Ordine ad intellectum disinum. 33. PROB. RIMA PARS. Primum enim in enle increato dependentia proprie dicta Si impossibilis ergo in ipso non potest haberi re quae Sit mensuro alterius
249쪽
Deinde, ad hoc ut una res sis men Sura alleriti S re Iubritur distinctio realis iniurias in ille autem inere loes Summa dentilas ergo Denique eliam eo modo quo possunt ratisne distingui ei commensurari potius essentia Dei vera est me Sura scientide, quam e converso, etenim non uleo Deus S Verus, quia alem se cognoScit, Sed potius quia eS Verus Deus, ideo So la-
ad intellectum divinum stetit ad Suum prineipium et emplar Orro Xemplatum Se habes ad exemplar sicut menSuralum ad me Suram, quemadmodum Γ- issiciatu se habent ad artem lunc enim Vera est area quando arti consonat. Praeterea illud quod est primum et perseeli SSimum in Uno quoque genere, Si mensura totius illius generis Unde omne coloreSmensurantur albo. Atqui Veritas divina est omnium primum persectissima Os enim Deus primus intellectus o primum intelligibile. Ergo verilas cujuslibet rei et oujuslibet inlulloeliis divina verilale menSuratur.
Ergo veritas cognitionis multiple est sicut intolIectus in quo reperitur. Dieitur enim analogie de mullis; a quod analogiee praedicatur de mullis, in uis invenitur Secundum propriam eorum rationem. Si loquatitur de Verilalo prout Xislit in intellectu secundum propriam rationem; si in mullis inlulloelibus erealis sunt mulla Verilalus Q in uno et eodem intellectu Seeundum plura. Unde diei Glossa Super
illud sui X : Diminutae sunt eritates a sititis hominum, quod Sicut ab una saei hominis resultant plures similitudinus in postulo, sic ab inu veritate divina resultant plures similitudines citi speculo. Si vero
250쪽
loquamur do veritate secundum quod si in rebus; sic omne Sunt v 1 ε una prima veritate cui unumquodque assimilatur secundum suum nidulum. Et sic, licet plures sint essentiae vel si most rurum, tumen una est veritas divini intellectus, Sueundum quum
I line otium patet oritatem cogniti mi nec internam, neque immutabilem esse, nisi in infelidem di Vino, quia modii e SSendi sequitur esse veritas autem rei est aeterna et immulabilis, Dum HUS cons Ormitas essentia litor ut primario sumitur quoad intellectum divinum, in quo non est ruti Smul alio Vide Ii q. vla 4 . uupropter Veritas inlulle elus divini us prior
quam Verita rerum et Verita rerum Si prior verbialo in follectus reali Verum intellectus nostri si Secundum quod consormatur Suo principio, cille ut rebus e quibus cognitionem accipit seruus autem rei tun est Seeundiim quod Onsormatur Suo principio,
selli eo intolloelia divitio sed lio proprie loquendo non potest diei in verilulo divitia, nisi fori Seeundum quod uritas appropriatur Filio, qui habet principium . 35. Domum, licet Verum proprie non it in rebUS,Sod in monte, ne ideo res dicantur orae in ordine ad
mentem, quia amoti res Daturato omne Sorti III1tur OSSentiam qua perseelo miliatur Xomplar in mens odivitia existens interdum dicuntur verae Sedutidum quod actum proprie naturiae eonsoquuntur; et locsonSu dicimus, Christurn osso Verum hominum, in Eucharistia osso verum corpi: ChriSii, ole u Unde Avidentia diei in sua Mut phystea Traul. Vill, cap. ii . quod veritus rei si propriuia cSS Uni HScivius Ille ei,