장음표시 사용
231쪽
ω intelligimus aliquid in se unum, sed tamen i 09'ier suam simplieitatem ei puri dictionum aequivalens mullis ita distinguimus altribula ui nuncupatur qui que diffluetio rationis ratiocinatrae; quia habet in re suum unda munium Posi i invenitur quum absque ullo undamento in re ut solo beneplastito, Vele infirmitatu sua intestudius rem unam in VariOS concuplus distribuit ut si quis distinguat hominum ab animali rationali, non nim aliud alii discrimen, ni Si, quod prior conceptus eonfusior est unde haec dis iuetio solo qu0que appellari rationis ratiocinantis. 2 s. istinetionum virlualom, quae etiam appellatur Drmulis , colus confundit aulo peralionem muniis issere atque una voea distimotionem formalem a
tussiem in vutura rei stud non os quidum inter remel rem, aut reni et modum, sud inter duas Ormali intes jusdem rei v. g. inter animalitatem et alionali latoni at nillilominus resulla una reS, quemad-m0dum in vaserrimo domonio quod lighterius depinxit insignitum uno apilo, sed tripliei acie et 0re, ne unoquoquo Simul orans udam Seariolem, Brulum e Cassium. Juxta Seolum, aggregati et coadunalio si malilaium, is quam plurimarum, nec
Unituli, neque simplicitati esseti ita ut ipse essentiam divinam desiniti cumulum prefectionum et formalitatum sed alii magis communitor lenon cum D Thoma adus mesaphysic0s, sola distinetionem formalem ni arte rui non existere, nisi virlualiter, ante peralionem intellestius.
rudus metophysici distinquuntur formaliter solumentis consideratione. 22. Prob. ' Distinetio formalis, ad sensum Seoli,
232쪽
OIi Si necessaria, quia virtualis aequiolus actuali, Sicut nummus aureus pluribus urgenteis equivulus Sic punctum in conli O positum, qui os viri uulnermultiplex, Oles Varias torminare lineas deque ne si QSSoni Varia uneta alquo idem re disserens Olum ratione, est principium et sinis ejusdem lineae. 2 Formalitas nihil aliud os quam ipsa rui forma in abstracto considerataci et Si ut sorma os res, lario malilas est realitas ac proinde multipliearentur Ormae, Sicut et sol malifalos. Porro hoste cloetrina os ab Ecclesia damnata, uti specialim pro substantiali hominis forma declarabimUS ET O. 3 Roni dilueide Oxponit D. Thomas, 1 p. q. LXXVIa 3. Rerum enim Specios disseruiat secundum perseelius et minus perseelum, ut inrorum ordine animala sunt perseeliora inanimalis, animalia planitis, homo animalibus, et . unde Aristoteles comparat rerum Specie numeri effiguris, in quibus persectior eontinet imperseeliorem et Xeedit. Sicut igitur pentagonum continet trigonum, et numerus Senarius Ontinet ternarium, ita humanitas continet animalitatem et eyetabilitatem quae enim sunt distincla e separata in inserioribus, adunantur in superioribus. Unde in homine eadem imple formalitas est radi discurrendi, sonlisendi et vivendi ullamen intellectus noster apprehendit hunc simpli rem formatiis lembur tue, qualent Sest principium sentiendi, eamque voea animalitatem, et sorma gradum animalis : deinde ani concipit in quantum est priueipium alioeinandi, illamque Oeat rationalitatem, quamvis hae omnia sint una SimpleXunila solum Viriuatile multipleX.
233쪽
23. Unifati opponilur multitudo, si eut multum
absciuie sumptuum opponilur uni. Dico absolute sun titin, quia relative Sumptum importat quemdam Xces-SUm, ut Opponitur paveo. alio enim unius consistit in indivisti,nu, dum ali0 multitudinis divisionem continet Sud duplici modo unum opponitur multis in Nam unum quod es principium numeri, opponitur multitudini, quod St numerus, ut menSura menSurat : Humunim habes rationem primἴ mensurae, et numeruSeSt multitudo mensurata per unum, ut palol ec Metaph. text. 2. Unum vero quod convertitur cum enie , ΟΡΡΟ- nilur multitudini per modum privationis, ut indivisum divis .n At quum, X Una parte unitas Silirmeipium multitudinisci et o altera parto, unitas nobis in noleSeat per indivisionem, quae ineludit nolionem divisionis, ac proinde multitudinis, apparet ei reuius vitiosus in desin ilione tum unitalis tum multitudinis. Sed omnino praecavetur isto circulus, si distinguimus ordinem cognitionis nostrae ab ordine rerum: si num ΟΡΡΟ- nilur privativo mullis, in quantum in ratione mullo rum est quod sint divisa. Unde oportet quod divisio Sit priu unitale, non simpliciter, sed Soeundum rationem OSird apprehensionis. Apprehendimus enim Simplicia per composita unde desinimus punctum cujus prer Hon est, Vel principium lineo . Sed multitudo etiam seeundum rationem eonsequenter Se habet ad unum, quia divisa non intelligimus habere aliOnem multitudinis nisi se hoe quod utrique diviso-
234쪽
rum nitribuimus unisulem unde ianuin ponitur in desinition multitudinis, non autem multitudo in us blion unius Sud divisio adii in infullediu ex ipsa nugalion uniis ita quod primo cadit in infulledium
eras: Secundo, quod hoc iis non si illud ens uesecundo apprehendimus division erlio, unuIn quarto, multitudinem .s Numerus Siriolo Sumptus est quidem congeries unitaliam, non quaelibet, Sed illa quae aliqualenus in unitalem redueitur. Multa unitales in aliquid unum reducuntur per apprehensionem nolὶ communis ipSis omnibus unde illud ossalum Equus et eques Sunt duo, Sed bis tum, quia ibi homo et equus mentioXhibenturior suas disserentias. Si ero apprehenduntur sub communi ratione animalis, corpori S , DuliS, habetur dea numeri, quia res intellectu percipit eoadunatas. uapropter dea numeri in uia elementare Solvi potest: in pureoptionem uni latis, distinetionis realis vel logies', o rotalionis, sin identis alis, Sallem similitudinis. Hae lortia oportilio requirit abstraclionem et Omparationem : abstraelio autem brulis Stimpossibilis duo brula liqui mulla entia inlueantur,
non proprio illa possunt dinumerare. Allamen illa nota communis non est unita Per illam menSuratur multitudo, monsura multitudinis JUM numerum OnStiluit, os ultima nita haeconim multitudinem laudi ae dolerminal si uiam Omnis speeios multitudinis si aliquid per Se unum Unitalo ordinis pluribus autem non possit fieri per Se unum, nisi alterum so habeat ut materia, alleriam Vero ut forma, ut dieitur clavo vetvmysicae, necesse est ut inter unitates mullitudinem constituentes sit aliqua una quae Sil forma dans Speciem HUmero,
235쪽
0NTOL0GIA. 21 se alii se habe tui sidui maloria hoc autem non potest esse, nisi uiui aliqua unitas ultima reddens illam multitudinem ei id delui minationis : quia forma habes rationum termini. . . umerus ergo fieri per unitalem es esse ipsius aliquam nil alem ultimam per
modum si inde, qua substracia, ipsa Specie numerivariatur siqui a ternario subsit adium nil ale, non remR- ne amplius tertiarius, sed binarius .u
DE IliENTITATE DIFFERENTIA, ET DIVERSITATE.
24. Idem diei polos relativo se nugativo, id est sor-
maliter se sun damonialiter. Formaliter sumplum importa relationem et distinguitur ab unilale undamentaliter vero idem dieitur id quod non est ab aliquo diversum et dicit negationem divisionis a se, SiVe ab eo cum quo en idem esse dieitur : unde Aristololes diei identilal in osse quamdam unitalem pSiu eSSe. uapropter identilas qua aliquis dieitur idem sibi, Degali Va St, et ipsa Sola est proprietas entis identilas vero sormalis os relatio rationis lanium. 0uum idem dieatur per nugalionem diviSionis, quot sunt modi divisionis seu distinctionis, tot sunt in oppo- Silum speetes identilatis porro aliqua posSunt HSSedadem aut re aut modo, aut Simul re o modo, aut ratione tantum et hinc identilas physica, Seu substantialis, accidentalis, absolutum moralis Animali UInana quia ejus realitas permanet Semper, dieitur substantialiter identica modus jus in praesenti ita non permano idem bene or in vita aeterna, juXlapri alissimam suilluni iam, ut ideo in eoelis Beati parti ei pant idolitalem absolutam Dei. Si autem Suman-
236쪽
tu duae animiae aeque ullae in hae vita habeni accidentalem, non ero substantialem deuitiatum. Tundem moralis os identitas quando, iuxti existimuli0nem hominum, o dicitur eadem, licet omnino traii mutata fuerit: sic domus quae lapsu temporum ita pedetentim ex integro instauratur, ut Sensu ViX U- talionem percipiant, moralem Servat identilalem. Si idoniis a consideratur in re, non cum SeiPSI, Sed
cum alia comparata est Venerica, Vel specifica pri0ri modo Petrus est donlicus eum leone, et posteriori modo est identicus eum Paulo. Datur discrimen inter disserens et diversum di ferentia leuntur quae sub aliquo respeelu OnVeniunt, et Sub alio distinguuntur; iners vero dicuntur etiam illa quae sub nullo respectu conveniunt, et ideo DNersum alius extenditur quam di ferens.
25. Veritas sumpla in ola sua amplitudine desinitur : Adaequatio rei et intellectus, sive sit rei ad intellectum, sive intellectus ad rem. Haec adaequali non consistit in aliqua identilato quantitalis, neque in identilat ipsius osse a naturae, sed duntaXat in Idaequatione similitudinis alicujus, quatenus nimirum Stin intelleelu intentionalis repraesentali rei alio IIIlintellectus non posset res materiale cogno Scere, Umipsum intelliyere sit semper spirituale Adaequalio igitur verila lis eodem sermo paelo se habet inter rem et intellectum, quam adaequalio intor hominem et
picturam ipsum graphie repraeSenlInlem, quae, Ut cumque disserant inter se quoad naturam, OnVeniunt lamen inter se atque adaequata Sunt in ratione reprae-
237쪽
Sentalionis et rupi desentati. Unde verilas dicitur olium conformitas rei et intellectus illa nim spiritualis repraesentatio per quam infestucius fit ad ἴ'qualia cum re, si forma inlunii0nalis, qud sormam bySicam ob uel adamussim repraesentat quippe unumquod Ille ens est intelligibile qualunus est elu; St Ver actu
Si illa conformitas sumatur ex intellectu ad rem,
reppestatur veritas coynitionis, vel liam Dyica si
QOnVerSO Sumatur X re ad intellectum, appellatur Verita rei, vel etiam, metaphysica aut transcendentalis . Utrinque lamen verum den0minatur per Ordinem ad inlelloelum, sicut bonum diei ordinem ad appe-
26. Unde Veritas priueipaliter os in intellectu et Secundari in rebus. Utraque pars illationis constricte dilueidatur. 1 pars Verum est terminus seu ob oelum in quod lendit inlulleolus sed objuetum intelleelus est principaliter in intelleelu, quia cognoseon in SeipSum aliquo modo attrahi cognitum, illudquo in sui naturam transimulat ideire cognitio sit qualonus cognitum est in eo gnoseonio dum actus appetitus sit qualenta Sappeten inclinatur in rem appetitam, ac Voluti in ipsam transmutatur. Unde torminus appolitus est in re appellicl, dum contra terminus cognitionis est in saeuitate OgnOS ente. 2 pars Sieul bonum prineipaliter est in re, inquantuin ipsa habet ordinem ad appolitum; et proptertio ratio bonitalis derivatur a re in ipsum appetillam, ita ut ille appetitus dieatur bonus, qui os rei bonae Sic Verum principaliter est in inlelloelii, et ab eo deriVatur ad res secundum quod dicunt ordinum ad inlulloelum, ita ut res illae dicantur Verae, quae ISSO-quuntur similitudinem s0rmae quae est in eo intellectu,
238쪽
ariu per se dupunduui. ρ ρ mnio magis ui unio didundis ili utraque veritatis specie. Ad ob odium Musaphysicost non siriel steritne veritas cognitionis sui nihili inusipi id nune de illa pertingere aliquid tum, quia ejus uoluta viam pundii
ad altingendam nlis oritatem, Verita enim rimario dieitur de cognitione lum quia ulraque erit Spor parallelisnmm clarius innotescit. Tandom quum scientia complestia lur contraris, aliquantulum de salsitate eloquem tr.
27. In quo roponenda sit verilas cognitioni S, haud infer se consontiunt philosophici alii cum Durando dicunt eam non consistore in sormali cognitione, Seu judicio intellectus, sed in re cognita ut intellectui objecta, qualenus est sibi ipsi otisormis id est sumitur res qualenus est objectum intellectualis repraeSen- talionis, et quatenus est in SeipSa quoad Suam eSSentiam, indepondenter a consideratione intellectus. Unde Veritalis adaequalio non est inter rem et intellectum, Sed inter rem in se sumplam et eamdem hanc rem prout ob iditur eoueeptui intellectus. Huic sententiae valde lavent onlologi imo, et ipso . ThomaS, De enuntiatione, cap. IV et v, illi lavere Videtur. Alii lenent, Verilalem ognitionis in ipso intell0elus judidioreponi cum quibus
Veritas co=nitionis consisti in formali intelleolus actu Prob. 1'. EX falso fundamento sententiae oppositae.
Dicitur aulus mi malis, quia sumitur in ali0ne reprδ2Sen
239쪽
Ideo Durandus 1 alii suam iiiv erunt Sententiam, quia, JUXla os, ad aequali Seu conformitas requisita ad veritatem, dubus sumi lii Oad esse, et inde non potes dari nisi iniur esse apprehensum ab intelleclupi ut apprehensum os esse reale in Se Sumplum, non uulum mi esse repraesentationis ei esse Objecli, quum repraesentali 0nis est semper Spirituale esse a Ulem objecti est aliquando maloriato Atqui hoc SuppOSilum os omnino salsum sicut enim in 'uleavimus supra n 25 , d e conformilas seu adaequali ad Verilalem requisita non est uni 'Oea, nee eonsistit in Sse physic0, Sed est analoga atque consistens in ratione re- pro 'sentati0nis iniuntionalis et rei repraesentatae. Ergo. 2'. Ex ea perientia. uando experiri ac discutero tentamus an habeatur veritas cognitioniS, non remuli apprehensam e inserimus ad seipsam, Sed ipsammet infellectus repraesentationem sive id quod dicimus eum re dicia comparamus, ut delegatur consormitas vel dissormitas; nam, ut habes Aristoteles, in Praedicam. cap. de substantia, si e eo quod res est Vel non est, propositio vera, vel sulsa est .s D. Thomas pye orba ita ponderatur on dicit ex eo quod res vera St, Sed X e quod res est. n 1 p. q. 16. a. 1 ad 3m.)Ergo cognitio non denominatur Vera a consormitate seu a veritate ipsius objuel ad seipsum, Sed a consorinilnio judicii ad objectum. 3'. EX veritate morali. Idem dicendum est de Veritate eo ili is, quam de Veritale morali utraque enim si voluti signum seu imago rei. Atqui Veritas moralis non onsistit in onsormitate rei dietae ad seipsam, sed in immodiala consormitate oeis Signifieantis ad rem significatum. Ergo.
iantis, ut distinguatur ab actu materiali, qui sumitur in alio ne eulis physiei illi enim dii respectus ejusdem actu valle in i disserunt.
240쪽
4 E desinitione veritatis in Venere Inlor rem Pro ut apprehensam ab infestucili, ui eamdem rem in se Sumptam, non ost aliud discrimen, quare dun inulto uoi insueti, sicut intor rem prout est in se, a proutos Visa cognitio nim o visio nilii intrinsece ponunt in re. Ideo ibi non potest esse proprie dicta On-
formitas, sed omnimoda dentilas. Porro erila consistit in consorinisalo seu adae quatione rei et intelle ius. Ergo.
5 Eae amplitudine objecti veritatis Dyicae. Veritas
cognitionis pro objecto habet non tantum ea quae esse habent in seipsis extra causas, Sed eliam ea quae SSenon habent, nisi quatenus intellectui ob ieitur cujuS- modi sunt possibilia quἴ nunquam sutura Sunt. Porro in hujusmodi ob uelis non potest institui stomparalio sola consormitas inter esse Xistentiae Xercitum, et esse prout ab intellectu apprehensum, siquidem illud prius esse non datur. Ergo. Dices illa uelum intelleelusis judicii os verum ut Verum. Porro, Si Veritas cognitionis consisteret in sor- mali intelloeliis elu, Verum ut Verum non SSet ob oelum intelleelu S. Ergo. Resp. dist. maj. Verum ut Verum undamentaliter Sumptum eStobjectum intellectus, concedo sormesiler SUmplum, esto si Licet Veritas intolluetus nostri a ro RUSetur, non tamen Oportet quod in re per prius inveniatur alio Veritalis Sicut neque in medicina per prius invenitur alio sanitalis quam in animali virtuSenim medici δ' non Sanita ejus, ausa Santialem, cum non Sit agens univocum. Et similiter esse rei, non Veritas ejus ausa Veritatem intelleelus h 1'. Ρ. q. 16. a. 1 ad 3 .