장음표시 사용
251쪽
000LOGIA. 227 quod stabilitum si ei, in quantum talis ros naia si de se sudere veram ostimationum, os inquantum propriam sui rationum quae si in monte divina imita
36. Falsitas eo itionis definiri polos disconve-uiunita seu inadiaequalio iniser udietum intellectus frena prout in Se est. Νon lamen hoste inadaequaliosi distat aliquam relati0num neque ost mera negatio: mors uegusio enim neu ponit aliquid in Sullaeeto, neque ullo modo illud desur minat. Falsum autem Signi-stea aliquid positivi esse in subjueto atque includit
comparationum unius ad alterum con notando Objectum aliter se habens. Hare error est aelu positivus dum ignoraulia est aliquid negativi. In meri apprehensionibus sive sensitivis, Sive intellectivi potius impor-s fio quam error inveniri potest; unde heologi, quamvis senii tui, in intellectu desu Christi, aut . Vir inis non potuisse errorum XiSlere, non tamen existimaui ne iuv0ulans ut per SonSu potuerint Ρ- prehendere rus aliter quam in e Sunt, quia haec nonus proprie d000plio, neque falsitas, neque indecenS persectio ma Xime eum per sapiuntium intellectus
corrigi possint sensus, si in equisionum inducant. Et idem probabiliter die judum osse do dumo et ullis hominibus in sint uiriginalis justitide, si in illo por-wVeritSseni. Nunc vero 'otissimum in uni e salsitatum portui considerare; nique ut vorum tradamus doctrinam, s0quutiles instituimus propositiones.
252쪽
In ordine ud intellectum divinum, tu res potest diei satia.
37. Prob. Ros cognitae a Deo summam habeni consormitatum cum illius inlelloelia res autem ab ipso saetae nunquam discordant ab ejus arte seu dea, quia
est tam potens in eXSequendo quarn Sapien in cognoScendo. uae a causi Secundi producuntur, nec See St, quatenus entia Suni, ut non discordent a seientia
Dei praelica quia sicut Deus vult eum ausis Secundis non impeditis inclusero in esseelus integros et persectos ossiciendos, ita vult eum isdem impeditis influere ad monstra esstetenda. Unde Sicut quando optimia pictor, non e impotentia, sed voluntarie depingit monstrum illud non dieitur ab arto discordare, neque dieitur aliquid salsum respeetu telori S ita neque monstra naturd salsitatem habent respectu Supremi Arlisi eis, quia Seiens et Viden ea abricatur, quatenu entia sunt. Privali quin inest eis, sit per aecidens, et non habet propriam deam ad quam conformetur, Ut e- speetu illius vera aut falsa diei possint sed habent talem deseelum quatenus ab alia perseeliori de doli1- eiunt. Sic peccatum, quia non sit a Deo, non habe tuo propriam ideam; sed polius in Deo est idea bonitalis et honestatis a qua peceatum diS 'Ordas; nam leutillius esse, ita et ejus veritus in privatione onsistit. Solet oro interdum culpa appullari salsitas e de ep-lio, non tam in ratione mali et culpae quam in ratione boni omne enim peccatum habet aliquam rationem boni apparentis, sub qua salsum quid ol suculum Oeatiir; at illum denominationem non habet in ordine ad Deum, Sed solum in Ordine ad Ioaturam quam ducipit.
253쪽
Nullo res potest stricte dici falsa respectu intellectus
creati, t/GH speculativi, tum practici. 38. Prob. 'pars 1 0mnis res ex se nain Stiognosci siqui HSt, atque proprium et adpst qualum ui conceptum generare. Ergo 2' Si res salso cognitd ab infelloeluerealo haberent propriam et inli infestam salsitalem ex eo quod discordarent a tali intellectu, omnis res diei 90SSet salSa, quia nulla est quae non possit cognoSei falso ab illo ae proinde in ipsomet Deo esset salsitas. 3 Si resis salsa respuella intellectus, id sit vel inquantum intellectus verum et proprium illius rei coneeptum ess ,rmal, vel in quantum aliam rem Oncipit. Porro in utroque easu falsilas in omnibus rebus XiS-leret: in primo quidem porovidens est: in Secundo quoque, nam Sicut aurichalcum dieitur salsum aurum, quando aurum concipitur, ita aurum dieeretur salsum aurichalcum, quando aurichalcum conciperetur 4 Vel re comparatur ad Stium, Vel ad alienum eoneeptum; Si prius, non est salsa, ut palet : Si posteriuS, potius est ignoratu quam salso cognita. Prob. 'pars Primo res naturales non pendent ab intellectu realo tanquam a Suo artifice, neque ipSamon Sira, quia causae Secundae non conficiunt opera
per intellectum ergo salsilas eis non competit quoad intellectum praesicum. 090ra artis vel diserepant ab idea sui artificis, Vel ab dea quam habere alius peritus artiseX. In primo casu deseelus in Iroelii, non e intellectus salsilale, Sed e polentia Oxsequunt is debilitato, ut alio simili iecurrenti impedimonio procedit ille opus appellabitur malum, non ero salsum in genere artisistit. In
254쪽
Sucundo casu, res non discorda ab id iam qui pr000dii, triduo ii oti est salsa impuratur ad iduum peritioris artis eis ut ad 0gnitionum speculativam, si Vero ut ad principium praeticum. Unde uriise portius qui simul impursu est, perseeli puris deam habuiis,
Scientur et Volens proditeoro opus imporseelum, non erraret in operando, neque res diceretur salsa in nere arti steti. Idum dieundum os de poribus moralibus. Aliquando falsa di euntur, ui s. iv Ut quid dili=itis unitate, ne quaeritis mendacium 3 solum qualenus profluunt X aliquo dielamin salso praelico : Si enim Omparentur cum diei aminibus a quibus proeedunt, ipsi Sunt On- formia, utpote erroneis Si ero comparentur eum die aminibus per quae lalus ae lus deberent aut cohiberi, aut reelitudinem habero, potius pravi quam salsi Sunt, quia non pro edunt ox iis di elaminibus. Undo S. August. II Soli q. viii in Si verum esse id quod est diserit, falsum non esse viam concluderetur. Haec Verba eXponen D. Thoma I p. q. XVII, R. , ad 1 , inquit Res comparata ad intolloelum Seeundum id cauod est dieitur veru Seeundum id quod non St, dicitur salsa unde verus fragaedus est salsus Hector, ut distit dum August. II Solitoq. X. Igitur enlinqUalenus enita non sunt salsa; sed falsitas ipsis altribui
potest solum qualonus non enlia Sunt e per nalogiam.
Res dicuntur falsa metaphorice tantum et per analsyliam. 39. Declaratur. Primo res dicitur salsa propior similitudinem ad rem eram, alion CUJUS J RSiOnem salsitatis nobis praebet, ut nempe illud existim0-
255쪽
mus OSSe quod non si sic aurielial eum dieitur sulsum aurum, toti propter Solam disc0nveniuntiam quam habui eum vero ondupli auri, maj0rem enim habet plumbum quod non denominatur salsum aurum; sud propi0r auri similitudinem quam gerit, Alionestivius aditu oris imatur aurum pariter non quodlibet, Sed Solum a quae imitatur veram, appellatur pecunia salsa. Unde August. I Solitoq. Ea res falsas SSeu0mmumus, quas verisimiles deprehendimus u Et
quia innatum est nobis per ea quo eo ius 3pparent, de rebus judicare, eo quod nostra cognitio a SenSuortum habet, qui primo et per Se est Xleriorum accidentium; ideo a quae in exterioribus aestidentibus habeni similitudinem aliarum rerum dicuntur OSSO salsa se eundum illas res ... Et per hunc modum etiam dieitur homo salsus, inquantum est maliVus falSarum opinionum e loeulionum; non autem e hoe
quod potest eas conficere; quia sic etiam sapiente et Seientos salsi distorentur' se eundo, dieitur aliquid salsum, quia os objectum salsae enuntiationis; quod lamen est objeclive lan-lum in intelle 'lu. oe sensu diXit Paulus Rom. I, idolum esse mendacium, e I Corinth. viii, idolum eSse nihil.
Si eul veritas talis onsistit in jus consorinita locum tui est 'esu, in ejus bonitas consistit in consormi tale suu eonvenientiu eum voluntate. uum Vero malum opponatur bono, Sicut salsum Vero, de illo quoquo ad omplementum dissei lationis agemus; atque ut
256쪽
40. Bonum Sicut Vorum alii reponunt in mora relatione alii contundunt osso aliquid absolutum abonio distinetum sed eaedem sere ratione quam SUPTI, Ubi de Vero, huc redeunt, o ipsos profligant. Alii bonitalem entis esse ejus perlaetionem independenter aqualibet voluntate sumplam Xistimant, ISSereni Sunumquodque inlunium esse bonum, inquantum Stperseelum. At bonum ita Sumplum non est proprietaStranseendentalis entis, no ratione quidem, quia eadem re eamdem SerVans persectionem dieitur bona res-Ρectu unius, et mala respectu alterius. Porro ita non esset, si bonum Signi flearet solum enii persectionem, nihil eonnotando quoad Voluntatem.
Quare merito bonum desinitur : Ipsum ens prout dicit ordinem conformitatis ad voluntatem, praeco uedisinam. uodvis enim onS, inquantum enS, St Oniam quo plus habet de esse, eo plus habet de bonitate. Praeterea dicitur etiam id quod si appuli bile; porro appetibile importat respectum ad voluntatem; ergo. uia Vor divina VoluntaSest regula aeterarum, quae inlaulum istuntur bonae inquantum cum divina concordant; ideo en dicitur bonum primari et praecipue in ordine ad voluntatem Dei. Unde bonitas dieit ipsam rei entilatum, quae in alio inclinationem et ea-Ρacitatem appetendi Onnotat. 1. Quaeresci quomodo bonum se habeat respectu
257쪽
ONI OLOGIA. 2330uum Saepe apud auctores bonum OnVertatur eum
perseelo et appulibili, aperiundum est in quonam sensu Aristoiulus V Metaph. XVI, 8Serit, perfecti/m dicio tro quod uon est ullum partem accipere, Seu cui nihil deest. Hoc sensu non omne bonum S per- secium puer enim es oris et homo, nondum tamen perseelus. Alii autem sensu orietum dieitur quidquid sub aliqua ratione illis habet quod requirit essenii speciei Sic puer dieitur perseelus homo quoadeSSentiam, e charilas remissa, licet imperlaeta dicatur respectu intensivae, tamen simpliciter et quoadessentiam est perseeia, juxta illud tui servat verbum ejus, vere in hoc charitas Dei perfecta est . Iam pale eur i. Thomas dixerit unumquodque quantum habet do esse, lantum habere de bonitate, et
Appulibilo sum polus fundamentaliter et formaliter Sub priori respuella bonum et appelibilo Sunt
idem nam primaria alio eur re moVeat appetitum, est bonitas quam habet relative ad appetentem, in qua includitur entilas et perlaeti rei, non Seeundum SeduntaXat, sed prout habet aliquam eonvenientiam cum appetente Sub posteriori autem respectu bonum
ab appuli bili distinguitur, saltem ratione, quia ηΡΡΟ-libile si sumplum importat respectum ad appetitum
et denominationem extrinsecam eonSurgentem e On-Venientia et propor ton inter bonum et appetitum; Sed en bonum est priusquam appetatur, et non dicitur bonum, quia appetitur, sed roelius dicitur appetibile, quia bonum est si ut sol dieitur visibilis, quia PS lucidus, non autem lucidus, quia est visibilis Unde D. Thomas I Ethic. 1 uelarans illam Aristololis oscriptionem : Bonum est quod omnia appetunt, dicit
258쪽
Suii fumissu a posteriori, quin ratio appetibilisio furi ,r est ratione boni. 42. Quo res ' quomodo bonum ubeo rationem
sonum, cum appetibilis rationum habeat, eo lcausae sitiali rationum habet. Allamen alio bona DraeSupponit rationem auso ossiciuniis ei ruit in
causae formulis; nam quod est primum in producendo, est ultimum in produelo in producendo autem primum invenitur bonum et sinis, qui O-Vet ossi eientum deinde elio ossieientis movens ad formam, et tandem forma ipsa. Unde e OnVerSO oportet ut in pro luet primum ii Orma, per quamens est; deinde consideretur in eo virtus OsrecliV3 Secundum quam est persectum in esse, quia en iunces perseelum, quando polos sibi simile adero landem conSoquitur ali boni, per quam perseelio sim-
datur tumulo. Quare illa Augustini verba quia Deus
est bonus, Hos Sumus, reserenda sunt ad auSam malem lenim bonus dieitur, non illo qui habe bonum inlulloelum, sed illo qui habe bonam Voluntatem, quia per Oluntatem utimur omnibus quae in nobis sunt Sed voti fas respieis finem ut Objectum propriiam. Allamon bonum habul ausae sinalis rationem olantum modo quo est appetibile; nam si formaliter Sumatur denominatio sinis jam non est de ratione boni, Sed eam consequi Olesl, quia sinis ut si dieitrationem ausae in ordine ad media, Vel ad aliquam actionem, quae propter sinem fiat. Bonum autem, Onhanc habitudinem, sed solam eonvenienti rationem didit; duo bonum dieitur oliam de mediis. Ergo bonum habet rationem ausae malis inquantum undamentaliter ipsa SumitUr.
43. Quaeres ' quomodo ratio boni consistat praeterea in modo, specie et ordine γ
259쪽
uinumquodque dieitur bonum inquantum usi persecti . . . . Persestium auium dieitur eui nihil deest Secundum modum indu persectionis. Cum autem unum tu idque si ii quod si per Suam formam; si mi autem pi desupponas quaedam, ut udodam ad ipsam A necessitate eonsequuntur adio quod aliquid si perseelum 1 bonum, necesso Si quod et formam habeat, et ea quae primorisfunt, et ea Iademus 'qui iur ad ipsum Proeuxigitur autem ad Ormam determinatio sive commensuratio principiorum, Seu materialium, seu si iei01ilium ipsam. Et hoe signisse itur per modum undo dicitur quod mensura modum praemit. Ipsa autem forma signis eatur perspectum, quia per Ormam unumquodque in Sua 90- eiu constituitur; et propior o dieitur quod numerus speciem praebet; quia desinitiones significantos peciem uni te ut numeri, sueundum Phil0s in VI Metaph. a. 10. Sicut nim utillas addita vel subiraelavaria spectum numori, ita in desinitionibus disset utilia appi ila es subiraela variat speciem Ad Ormam autem consoquitur inelinatio ad finem, aul ad aelionem, aut ad aliquid hujusmodi, quia unum III Odque inquantum est aesti, agi et undit in id quod sibi eou- venit Secundum suam sormam, et hoc perlinet ad pondus ei ordinem Uudo alio boni Soeundum quod consistit in permel esse, eonsi Stit olium in modo, Speei et ordine .s uapropter non proprio diei O-
modus, ait Augustinus, lib. de Natures boni, inquantum modus, Onus e Sl Sed malus modus, Vel mala Species, Vel malu Ordo aut ideo distuntur quia minora Suni quam esse debui uni aut quia non his rebu a commodantur quibus nec immodanda Sunt;
260쪽
ut ideo dicuntur mala, quia uni aliena et inc0n-
Atque pulet sensus verborum sapienti A : Omnia in meHSura, et numero, et pondere disyposuisti, quia ut dicit August. super Genes ad litter eas m menSura
omni rei modum praesiyit; et numerus omni rei speciem praebet et pondus omnem rem ad quietem et stabilitatem trahit. Ideo olim Platoni ei distebant, Deum
arithmetica, musica et geometria condidiSSe Undum per arithmolicam omnia ordinaVil per USicam proportionavit, et per geometriam figuraVit.
4. Ex his colligitur bonum convenire rebus in ordino ad Xislonliam solum, ideoque posSibilia, praecis ut possibilia, non proprio diei bona. De alione boni est quod possit appetitum resistere; sed appetitia Snon res eii Ur a rebus, niSi possideantur ut 0Xistentes. Intelleolus enim aliquo modo res ad se trahit, eaSque ab existentia quam in se habent, abstrahit VoluntaSVoro potius trahitur ad res ipsas, ideoque in eas lendit ut in se Xislonios Avarus nonnisi exissentibUSol possessis rosicitur divitiis et infirmus non juVatura Sunilale, nisi quatenus ain possidet; ideire Voluntas non amat divitias et Sanitatem ut possibiles praeciso, Sed ut aequirendas, o in Ordine ad Xistentiam. Insuper bonum habet rationum inis porro sinis dicit ordinem ad existentiam; moVel enim ad Sui aSSeeu-lionem, quae non St Sino XiSlentia. 45. Quaeres 4 an bonum convertatur cum Hie sonum in So ei in genere sumplum non di Serepat ab illo undo Aristololes ait bonum dividi per omnes cateqorias, Sicut o onS, et I . Thoma. p. q. V R. 5, dicit rationem ulis esse priorem ratione Oni, Sed