장음표시 사용
271쪽
,2 deuio de origine muli, si petiuiralia re lentemus, admodum lissicilis est in ea solvenda mulluni sudarunt philosophi et theologi Omnia enim a Deo Sunime boni tanquam a primario sonte Sculuriunt igitur quomodo in ejus opere malum sit 3 Olesinuarbor bonantulos fruetus laeero Sinon veniat a bono malum, quis illud seminavit inde nodus dissicultatis, quam ut Solverent, mullorum ingenia torserunt. JUS-linus Martyr seribit hane fuisse Platoni causam singendi materiam aeternum, o Deum mali uel irem p0neret, laniumque ei improbis alum adseriberet. Et inici ut ostreiici, irea originem mali, Ut SpurciS-
errores alii cum Calvino et ulti ero Deum mali auolorem et causam ossicientum pro dieant alii quoddam principium mali odevum i indipio boni somniant; ita Platonidi ut Manichosti. 1' ovelli Plutonidi s nosti ei et quidam semichriS-liani seli0lae luxandrinae duo priueipia XQOgili Vo-runt, vidulie in materiam aeternam, et Deum Optimum atque omnipotentum, mundi subrient Orom, eum limoppellarunt Demiury- Iloria, cum turbata esinistique iue posita, nihil nisi horrorem prae o soroba Demiurgon ualuit eam in ordinem cogere et eX a puleherrimum universi pus ossidero. 0 lamentia eam sibi subdere potuit ut non interdum insito
272쪽
pervicacique ingenio uiuetur 'iur. Vula igitur ubvorsi mutu sinu ab huiusmodi mularia ei insuperabili sui bona auium sunt v 000. 00miurgon pus ita aggressus si cingens maturio sceditas ei perversitus ei displicuit igitur pr0duxit λογου, mentem rationem-
quo sibi similem, ut periam nundum informaret. Ipse autem genuit ιδυας, mense minore prope Umero in sinitas. Illas omnes intelliguntiae e consilii sui participes Demiurgon fecit, easque jussit magnum et generOSum pii Suscipere. Tune Singulae mentes Singula materiae partieulas concerpserunt, in iisque fingendi atque ad aeterna exemplaria componendi Sot limandis adlaborarunt. mnibus λόγος, ulter ille minor Deus, praeerat o pensum eXigebat. Ita praeclaruin mundi opus subriculum est, quod peculiaris anima, feritus latonicae trinitalis genius, informavi se anima Vit. 2 Zoroastriani, inter quos omine Manes e Persido oriunduS, non inertem passivumque materiam malorum cauSam, Sed effieientem, SenSu et mente praeditam, paris 11telligentiae et potestalis eum Deo bonosin Xerunt Materia invidae pravaeque indolis est, ita ut bona noceSSari respuat e mala neeessario appetat Deus autem bonae amabilisque indolis est, ita ut bona tantum essentialiter velle et permittere poSSit. Utrumque genuit genios hie bonos, et illa malos laque aeternum et atrox inter utramque militiam sui bellum. JUOUSque ambo duees longa eontentione desaligati,ini loquem aequo indere, paribu auspicii mundum conderent ae regerent. Utrique priueipio bonorum et malorum parte sunt zaequale Si peccemus aut dolea muS, malo ingenio hoc sue inus adscribendum est si econtra virtute polleamus et soliditas lauamur, hoc penitus principio bono est tribuendiam. Η 0e stelio non solum in se uti mo ostendemia M.
273쪽
s d etiam quoad se reum in0psu si nam conceperunt duo principia ui expliearent ii modo mistere possint in mundo mala subido optimo. Porro illa duo principia aeterna ne n000ssario vel a que pollent, Vel non mi priuS, nec bonum, neque malum esse potest in mundo, quia vires equales et oppositae omnino colliduntur si posterius, risi erui uniuXa bonum aut malum, prout ali uirum prinei piorum prἴ'valeret. e Verossa lius aliquid lucratur, somniando illa duo principiaso diis iniisso, ne utrumquo a suis producendis osseelibus impediretur nam primo, si tale so dias ei potuisset, nee principium bonum malo uoque principium malum bono essentialitur opponeretur Seeundo, Velbon mala si haec paelio ul qui neutrum dici polusi, cum ejus causa essteiens Sit utrumque principium Merito, si prineipium bonum hoc laedus eum pri ne ipio malo intro potuit, a sortiori potest sinoro staturis ui in agendo defletant. Sed jam oportet
diro iam consulationem instituere. PROPOSITIO -
ne Vens propter bonum aliquod operatur.53. Prob. 1 fimne agens operatur propter Inem quem appetit. Porro sinis est bonum agentis sinis enim dicitur id in quo quieseit appetitus agenti Sed de alion boni est terminare appetilum, quia edeS-sario in omnibus bonum apposimus quum e USdem rationis sit sugere malum ut appos oro bonum. Ergo filiis purationis es bonum intonium ab agente. 2' Aelio ei motus sumpsti eum ostentia eniis resu tionem habent, vel ad eam servandam, vel ad aliquidni,vi ei addendi . Porro existentia bonum est. Er O0muis adito ei 0ius es propter bonum.
274쪽
a Permelio os sinis stimust ibim acti s nam si actio ipsa est finis, patet id fieri inquantum est persectio oeunda aguntis si autem Ponsisti in modisi Palione oXleriori materiae, move Senitituri ducere rei molae persectionem quam ipSum appetit, quia In Olus est naturaliS. Ergo.
Malum inest rebus bra ter intentionem a Lyeulis. 5 . Prob. 1' uod caelione consequitur diversum ab eo quod erat in intentione agentis, aestidit praeter illius in iuulionem. Atqui malum diversum Sin bono, quod necessario intendit Omne agenS. Ergo. 2 Dolaetus in spectu et actione OnSequitur aliquem dolaetum in priueipiis actioni Siculis curvitale eruris sequitur et audientio. gens autem agit secundum quod habet de virtute activa, non vero Secundum quod patitur virtutis deseelum. At in quantum agit, finem infundit eoi respondeulem virtuti. uod igitur sequitur respondeus deseelui virtutis, erit praetor intentionum. Res illustrari potest Xemplo si globum reela ocerim ad molam vim ei imprimo et impello ut contingat tota globi uelio et is a me est Si autem lapilli offensione, aut aliqua soli iniqui ale rosellitur ab a linea in quam direxeram, ieet Oblique lamen per ut ire, a me HS lota vi et molio qua pergit, et nihilominus non sum causa obliquis alis sed a lapillo
Dices malitia in voluntario est nemo enim injusta nisi Voluntario operatur. Atqui operans injusta vult esse injustus iam legibius Ore nefario puniunt, quia
voluntarie malum perantur. Ergo mulum non aeci dii praetor voluntatem Seu in lenti Dilsem.
275쪽
TOLOGIA. 251Resp. Distinν. min. Vuli indiruetu, concedo ; dirues et propter injustitiam, neqo Terminus intentionis silinis ultimus quem voluntas appetii propter ipsum eadem voluntas sese ecundi ad omnia quae Vult propter sinem, quamvis non velis ea absolute ut propter Se si Sic illi projiei mercus in mare enusa SalutiS, non intendi projecti m moretum, sed Salutem projectionem autem vult non Simplieiler, sed causa Salutis. Simili lor propter aliquod bonum SonSibile conSeque dum vult aliquis sacere inordinatam actionem, O IUCVOlen eam Simplieiter, sed propter hoc ol ideo hoc modo malitia et poeulum di euntur SSe voluntaria, si ut projectio mercium in mare. III Coni Gent. M .
Volum est uos solum ster accideris. 55. Prob. t si aliquod onsosi essentialis ausa alterius, quidquid ipsi per accidens advenit, est ollam
accidentaliter ausa sequndi. Porro malum ad Venilimbus per accidens. Ergo. 2' Operori sequitur esse : sed malum Si or accidens TRO operatur per accidenS. 3' ulla uos ost eausa inquantum Meficiens, Sed inquantum n si enim lolai deficeret, non SSet Causa. Porro S ilefieiens in quantum habet malum.
Sub ho respectu non est causa, nisi per accidens.
6. Prob. I ' innis eausu essentiam o naturam ha -
276쪽
bus Liqui malum noti bubus 8squilam ei naturam. Ergo non si causa. Porro malum es ossi ius e pro ausu habui n000ssario naturam positivum seu liO
lendit in proprium osseelum; ideo si malum esset cauSI, tenderet in malum prodii tendum. Atqui mite agens tundit in bonum. Ergo causa mali est bonum Sed per accidens quum omne agens directe ei perso lenda necessario ad aliquod Onum. 3 0mnis causa est Vol materia, Vel forma, ut es sileten Seu agens, vel sinis. Atqui nullum existis malum St. Ergo Minor constat, quia en tum in olentia, tum in actu os bonum sed materia os oras inpotentia sorma est iis in aetii agens non agi uisi
inquantum est aesu olsormam habet malum os pro 'lor intonii0nem et ideo nequit esse finis OV HS. Ergo causa mali est bonum. uum ver bonum 1 malum Sint opposita, et unum Oppositorum non poSSiieSSe cauSa alterius nisi per accidens ideo bonum est causa mali activa tantum per accidonS.
57. Quo res 1 quomodo in ordine physico bonum
sit causa mali per accidens in ordine naturali seu physie hoe aecidens modo ab agente, modo ab effectu provenit. Et quidem ex parte agentis, quando virtuti deseelum alitur uncaeli os viliosa et os Helias maneus: Sic quando vigore destituuntur organa Stomaehi, imperseos a S i borum coelio. Mons agit, non prout Virtute caret, sud prout do virlulo habet et dometus in osseelui ausa esl, non inquantum efficiens, sed inquantum desiciens. v Idem dicendum est si deseelus actionis os os seclus provenialis deseelu instrumenti Vel cujuscumque alterius quod requiritur ad elionem agentis si ut eum virtus moliva produci claudi 'usionem prop-
277쪽
E pari ossi ius, ausu mali potest esse iam maiuria, lum forma Maloria usi causu essectus mali, quando non Si congruentur pila ad impressionem agentis recipiendum Eorma est causa es eius mali, quando productio illius est eius habet 000ssario nil unciam privationem ulterius sibi inde si arboris vel animalis incrementum uestessario requirit in ordine naturali
ruinam et corruptionem quarumdam Ormarum. Endem die unda sunt pro ordine artificiali.
58. Quo resta quomodo in ordine moroli bonum sis Per reccidens causo muli
0rdo moralis, quoad malum convenit Sub uni P0- Spectu eum Ordine naturali, sed discrepat Sub altero. Vilium enim morale non in fructu pro luelo, Sed in aetione lanium Xistit, quia Virtutes morales non habent, Sicut aries, aliquid X serius pro termino, Sed Solum simplieiter uetivae sunt. Nare malum morale nec X materia, neque ecforma effectus, Sed ab agente solo conSequitur. Id actionem moralem quatuor inter se ordinataeoncurrunt principia meliVa, si quorum UnUm eSt Virius oXoculiva, Settieel Vis moli Va, qua moVentUr membra ad exsequendum imperium voluntatis; unde haec Vi R Voluntate movetur, Ius est aliud principium Voluntas oro ovolii a judiei Virtuli apprehensi-Vae, quae judiea hoe sesso bonum Vel malum, quae Suni Voluntatis objeela, unum ad prosequendum, Illud ad fugiendum ipsa autem vis apprehensiva moVeturn re appreh0nsa. Primum igitur elixum principium inuictionibus moralibus est rus apprehensa Secundum Vi apprehensiva ler lium, voluntas quarium, vis motiva, quostis equitur impurium rationis Actus autem virtutis exsequentis jam praesupponi bonum mo-
278쪽
ral, vel malum, non enim ad mores huiusmodi a ius eXloriores perlinunt, nisi secundum quod sunt voluntarii. Undo si volu uiuiis sit eius bonus, ut eius exseri bonus dicitur, malus auium, si ille si malus :nihil enim ad multi iam morulam pertineres, si eius
exterior officiens osse doso tu ad voluntatem mouperlinente ocius Vero quo res movet apprehenSi-Vam virtutem, immunis os a vilio moris movo enim se undum ordinem naturalem, si ut visibile Vistit n. Plqu0dlibet objectum polentiam passivum. IPSO Ut mactu apprehensivae Virtutis, in se consideratus, moruli viii caret, quum ejus deseelus ilium morale VoleXeu sol vel minuat Relinquitur igitur quod morato vitium in solo elu voluntatis primo et principaliter invenitur, et rationabiliter, quum X hoc actu moralis dicatur, quia voluntarius. In actu igitur voluntatis quaerenda eSt radices origo peceat moralis' n59. Dices: Malum quod invonilur in elione aut inesseelu supponit semper aliquod malum in enuSa. Porro malum quod es in ausa, vel est ipsi naturale, Vel ei advenit ab extrinsee ; sed quum indolinile retrogradine illo in US QSSarici Oportet devenire ad aliquam primam mali causam, quo nullam ipsa nuSam ha boat, et ideo porto malum in Deum refundere. Resp. N. O. Malum quod invenitur in aetione aut os oelia supponit noeessario imperseelionem non
Primo cuia Sa naturali quίu habes perseelionem suae naturae, non produci esseelum mulum, nisi obex ipsi ab Xtrinseco ceurrat Tune malum venit OX eo quod
non sat pollet ad superanda impedimenta quae ipsi
vim laetunt, De liciat aetionem esseelumque prodii rat uXlB Odum, postium et ordinem sua naturae, ed
279쪽
MXTOLOGIΛ. 253 impolinitia, cum si mera negatio, non Olum non re-il uiri enusa 111 Sed eam non potes liabere, siqui ui-hilum non abo eausam. Si autem causa naturalis ii Oli habeat perlaeti inem Suae natur ae id non in causam primam, Sed in causas secunda impersectas refundi debet.
Secundo, quoad causam liberam deseelus eliOnis suam existendi rationem habet in ipsius causae dominio. uum enim sit libera, potest interdum agere non leui debet, et id elicere pravum aesionum, quae in suo priueipio habet rationem suae XiSlentiae Reapso hoc supponit imperfectionem intrinsecam in reatura, nempe polentiam mutandi atque doliciendi verum fide impurseelio non originem ducit ab illo quod aede sit, Sed ex eo quod limitata est, alquo est nihilo oX-traeta Propter istam imperseelionem non est ipsa
Suarum operationum norma indiget Superiore Orma, ut non necessario adneelitur milamque ideo po-
prael iniit u se ita deficere. Haec naturalis imperseelio, ieel non sit malum in se, si adjuneium habet libertatum, quae si l)onum, licet rotali Uum,
putanda est sons olirigo mali moralis. I dei ea ad malum non necessario requiritur influxus posivilus ut aliquis esseelus malus sit, sussicit quod causa denego requisitum insuXum. Sed in moralibus, quum Voluntas habeat dominium Suarum actionum pol0Si influxum ad bonitalem elionis requi- Silum Subtrahere. Porro cauSa Secunda non indiget ei cursu Dei inquantum agit modo imperfecto et d0seelivo, sed inquantum agit modo positivom perfecto. Secundum agens Virlulo primi agenti operatur, et
ab ipso jus perlaelio deponilut dum igitur sub illius
0rdine opseratur, in sua acti Ono deseelum non patitur: delicii autem in agendo, si conlingat ipsum ab ordine
280쪽
sonsilivi appetitu si virius appreh0nsionis sensitivae, ita proprius molor v0luuiali usi alio, luti multo bona multosque sinus Mosi opprehendere , igitur voluntas fundii in velum motu apprehensione ulionis proprium ei bonum Si undentis, uelio eliditur uos
Ordinem , contra Voluntas in actionum prorumpi si alim ac sensus objectum aliquod apprehenderunt, vel lolim a ratio divorsum ab ejus proprio bono ipsi exhibet lia e voluntati aelio corrumpitur culpa morali 0uare in voluntate, anto peccatum actionis, 0Xislit ordo ad rationem 1 ad proprium sinum. Hic dometus ordinis est voluntarius, eum in voluntatis po-10slato sit vellem nolle cilemque os in ipsius OleS- tale quod ratio aesti consideres, Vel a consideratione desistat, aut quod hoe vel illud consideret. Nec tamen isto desectus est malum morale, si nim alio nihil
consideret, Vel eon Sideret bonum quod eum Ille ΠΟΠ- dum eS peeentum quousque Volunius in sinum indebitum tendat quod jam es Voluntalis eius .
68. Pulchri notionem et Hus a bono diserimen dilucido raditi Thomas: si Pulchrum et bonum in Sub
ex pusula lora I lysii Tapurulli ' rustioni de bello secun loci