장음표시 사용
281쪽
jecio quidem sunt idum, quia super eamdem rem uim dantur, scilices super forma propi0xhibe, bonum Iaudatur ut pulchrum sui ratione disserunt. ambonum proprie respicit appellium : si uim bonum quod muta appetunt, et ideo nubes rationem finis nam appellius Si quidam motus ad rem Pulchrum aulum ruspicii vim ognoscifixum Pulchro enim Dcuntur quae visu placent. Undo pulelirum indubita proportion e insistit Ouia sensus deludiatur in rebus dubii proportionalis, siqui in sibi similibus : uam essensus ratio quoddam te omnis Virtus eo nos illva'. Duaee verbo perui ingunt omnia quae ad genuinam pHlchri uotionem conserunt; ideo ipsis in id renios dicemus1' de pulchri eouditionibus sint elementis 2' dusaeusini desinetieu 'de pulchri division 'do sublimi 5 de gratia. PARAGRAPHUS I.
DE ULCHRL CONDITI, NIBUS SEU ELEMENTIS.
Puleliri dicuntur stude visu ludunt ua e dosinitio est a posteriori, utque describit ut inrum non absolute et in ipso sumptum, sed relative ad potentiam eo oscilixam nihiloninius est accurata, et si Saumugis intellei fui buis quam desinitio a priori, quum infra porrigemus. Unde illam evolvemus, ut pulchri naturam aperiamus rideoque illi inhaerendo patet aliqua e parie polentiarum cognosci livarum, Q qua S-dam e parte obieeli, ut pulelirum habeatur, conditiones requiri.
yriiscipi dici Tomuso Artieuli extraei ex Cicilio Cattolica Hunc uberi0rem Mutum deus qui, implet in buletiri n0li0nem desiderat.
282쪽
0uum homo conluseni corpore a munio rationali, in omni illius cognitione completa, n000Mario invenitur duplex olomonium, sensibilo id est re ei spiri-luclle, propter reliSsimam unionum, vi e jus anima rationalis os eorporis forma substantialis. Sed iliue ignis io Xorditur in sensum perstellur in intellectu, primo do sensilivis polo ullis rota live ad pulelirum et O
61. Primo, o quin quo sensibus Xlernis Visti Elauditus maloriam uJeliri proprio subministrant OdOratu enim, uSlus o laetus viduntur quasi immur et e tuum organum in materia ob oeli sui dum contra eulus videtur quasi ob oeli formas abscindere easque sibi adsciseere, quin malerialitate medetur. Aiaris aliquatenus oeulum imita lurci nam distingui
atque dearum, pr aesertim si vostearlieulala reddantur, signa fiunt. Seeundo, ros alii Son qu externi, licet non valeant conuurrere per se ad pulchri conceptum gignendum: id lumen possunt modi utilibus phantasia et intellectu,
283쪽
ilitibus materiani et elementa pulchri Submitti strant.
0uapropter ut ii pulchrum rigit umbrae, non pul-elira dieitur a ludi dulcedo ; sed pulchram dicimus descriptionum silvulae frigidost, undae claroe atque duleis. Tertio manifestalio mundi sit in penetralibus hominis per sensum iniurnum atque phantaSiam Sensationes quasi e inveniunt omnes in Sensorio Ommunici phantasia reproducit miris eoque variis modis disponit imagines quas a Sensibus deprompsit intel- Iectui subministrat materiam ex qua ipso debet vigore proprio pi declariSSimo atque 3bSiraclissimos concep-lus praeseindere. Si acer Vantur in uno eodemque Ob- uelo nova pulchritudinis elementa : V. g. in OSapurpurea, aut in perSic depicio deprehendimus odorem et Saporem, quo Visu es auditu non possunt perespere labella vel lalua nobis Simul repraesenla et varia improSSioneS, et succuSSionem praetorili, praesentis o suturi ade ui domirando eapus inclina tum, sponte in nobis Successivi motus donoeptus in
02. Unia homo Si unus, omne illius polentiae reguntur ab intellectu Seu ratione, ei conspirant ad eumdem conceptum intellectualem producendum in mullis agentibus uultus operationi pendet ab unitale moloris et sinis. Homo aulem agit ut homo duntaxat quando alio Si ju norma igitur primaria et ossentialis conditio pulchri S relatio signi sensibilis ad opitulum intelligibilem, quae Sit cibus insolluetus: alioqui lanium resp00iu animali remanet puletiri ludo. Inlulleelus objectum est Veritas ergo omnis pulchritudo suum habet undamentum in uris ulu . Sed intelleelus ipse rite ordinalus debel 'undere ad finem
284쪽
filii ni, scilicet impellere voluntatem ad 0uum perundum Iduo ui abutitur omnim , tu pulchritudo semper in hominis illendendum es quidquid illi mi opponitur, eo ipso deforme M. 63. uapropter pulchritudo non est arbitraria,
quum pro undamunio habent veritalem immutabilis si leui ol ipsa uritas. Sane pulchrum praecipue consideratur in or lino ad intellectum, propter quem existunt omnes saeuitalos sensilivae intelleelus autem habul principia immutabilia et aeterna, non SOCIIS PlegeS, silicia atque jura, qui bii Omnii Sub Reeni. Imo ut ehritudo, ut o innuemus quum consistat in debita proportione, ni quo proportio per sinem Un-SUretur, se Samet corporalis pulehritudo habet lemonia minime e nulla hominum pondentia : si deformes se reddunt Silvieolae qui corpus stigmalibus inurunt, quia delent colores quibus natura sanitatemel assuetiones exprimit. latus ellini eorum uli Apollo, oreules, aliqua lenia Sen Sus et imaginationem res1-eiunt a mendacium mythologi eunt dimovet a marmore praestantissimum pulchritudinis elementum istium longe praestat ran Ssiguratio a Raphael depie la ' Typum gi ἴ'eum anteponimus adiei Ethiopis labris monerosis atque dentibu prominentibuS quia
285쪽
TOLOGIA. 26 lamplitudo anguli laete favet cerebri unctionibus, atque ita ad Operatione cognoscitiVa magi confert; ergo Graeci magisquam Ethiopis acie humanis proportionibus insignitur. Propter eamdem rationem oeuli micantes, supercilium remiSSe reum imitanS,saeius mobilis secundum inlerno asseelus, et , Ulchritudinis olemonia sunt, quia opposita lineamentasmi iudieiuni stupiditatis, aut sunt esseelus pravae dispositioniS.
xl lamen pulchritudo, quia absolutum es infinitum
in eo habet lypum, pol est innumeris atque Variis modis repraesentari, quin unquam Xhauriatur; O-tes varias induor sormas juXla ingenium artificum Sic muSica, pictura, architectonice et eloquentia Varios ei peculiares sibi vindicant characteres secundum
artiti eis statem, regionem, indolem, Ole.
61. Pulelira die unlur quod visu placen ; sed non omnia visa deloe lationem asserunt; . . principium contradictionis os verissimum, et inanen per Se ViXmentem reficii cimo quaedam Visa et vera Sunt aliquatenus deformia et horrorem exellant. Non susticit igitur sola veritas ad pulchrum exhibendum : Sicut non omnia corpora dicuntur lueida, ieel omnia sint
visibilia cila non omnia vera diduntur splendida, licet omnia sint intolligibilia Undo talo innuit qualitalem puleliri, quum desinit illud splendorem eri quatenus viduliqui aliqua ora vividius ore ollunt intuen-lem atque in sui contemplation defixum doliuent. 0uod proinde coineidit eum haraelere indieat a D. Thoma, nempe pulchriun debere esse hujusmodi, ut
286쪽
sui mauis iuuii ino suavilulam qui dum contemplanti
assurui. 0ua in re advexim suaviluium de pia si uimur, Iion OSSO confundendum cum generuli illa ei communi quiete, quam ORDOScen eXperitur quoad Ohj olum quod delegit, et quae nominatur certitudo sidec enim propria est cujuslibet cognitionis. Ut illam poeuharem suavitatem generet Objeelum, debet habere aestum ratam proportionem eum facultate, quia ipsa delectatur in aliquo sibi simili. Haec leX aliquo modo viges in omnibus onlibu V. g. igni in ligno non quiescit, donec illud in propriam Suam OnVerieri naturam Orpia in liquido aere aut alio subtiliori luido immerSum non quieScit, donec Versetur in medio quod ipsi aequilibrium asserat. In robus aulem Sibi Oppositis saeullas es non magi jucunde morantur, Uam corpus nostrum delectatur in spinis. Et exista hine dubita proportio, essenii aliter requiritur unilas iuvarietale atque ut perfecta Xistat, requiritur insuper vita unitas in Vari elale OnStiluit ordinem.
I. Unitas in varietate seu reo.6o. bjeelum adaequatum intellectus est ons Seu Verum absque limile, quia ipSe est lacullas iani' ei Salisci unde anhelat post plenitudinem cognitionis sentis Seu Veritalis, quae nos selieos reddet in altera vlla in hac aulem vita homo erilalem Supremam nil umbrat, ut stat ita lemporis proportionala. Porro eum in mundo simit dogamus, ut aliqualenus plenitudinem enti aSSequamur, Sponte intelleelus Varium et
multiplex in immensa unitate disponit et eo selleius in Veritate quieseil, quo reliorem unitalem OnSli-luerit. Si in ordine conceptuum inVenit requiem,
287쪽
quando omne eonSequentias in eodem Supremo principio coadunavit in Ordine rerum, quando IUSIS
immediatus es unicam supremam ex qua illae pendent omneS, OVeril in Ordine perationum, quando sines peculiare et sinem ullimum ad quem illi tendunt omneS, OVerit. Ubicumque enim apparet multiplicitaS, homo, Suadente natura, priueipium unitali quaeri atque, si ei non obveniat, fingit illud, etiam absurdum, uti pantheismum, 'lernum malerid mollim,ele Praeterea sons et lypus omnis pulehritudinis i eut et Veritalis est ipsemet Deus, cujus creaturae Sunt imperseelpe imaginos atqui creaturae, uti Stendemus in Theologia naturali, non OSSunt accurate deum reproeseulare, quin sint ordinatae et ideo non possunt ali modo esse puleiirae, quia e pulchrioreSSUnt, UO Igi repraesentant lupum pulchritudinis.
Igitur do seu unitas in varietate est solum objeetum in il la contemplation jueundo quiesei intellectus in hae temporali vita quo magis splendoscit ille ordo, eo magis homo intelligens voluptuos ipsi inhaeret. Unde jam patet cur Augustinus post Platonem eodem modo pulchrum ac ordinem desinierit, Selli-00 nitatem in multitudine ac varietate. Sed Ue-Inadmodum ordo est perseelio multitudinis, ita plendor est perseelio ipsius ordinis, ae ideo non mirum est quod idem Plato dixerit etiam pulchrum Sse PDH-dorem veri. IIine 1 ad pulelirum apprehendendum requiritur sucullus ipsi proportionata et upla aelu Sol enim pSemeridianus non e spicitur a in eis. Unde articuli D. Thomae, quos veluti tot miracula habebat Joannes
papa XXII, pr0les ignoranti ae s barbari si putantur a Pseudophilosophis moderni Divina Comedia sero
nullatenus commovet eos qui eutholicam Oeli inam haud sapiunt elipsis, dum laetificat Sironom lm, I, 16
288쪽
turres barbarum; hi isti uno eruces arbi dedora ei fulgida, ethnico aulem est horrenda.
2' ui noli su pollet ut intueatur omnes paries et modum quo cohaereant ad uitilalem Olius es siciendum, nullo otium modo puleherrimi ob uel demiratur pulchritudinum. Unde lieo universus mundus et cuncta
quae fecit Deus Sint valde bona et pulelira, nihil de hac bonitate et pulchritudine sapit homo deturpalus libidinibus, qui principium e finem rerum ignorat Pulchritudo ex ordine emidat ordo e unitate in multitudine exurgit unitas autem in multis sit per aliquod principium illud prineipium est eommuniter finis; unde Si sinem praetermittas, jam non ales pulchritudinem apprehendere. Si ex aliquo loto puleherrimo abscinde paries, ut Segregalim ea contempleS, Orsan ut tot monstra libi videbuntur; sic luscilio Sus qui unam litteram aut ei iam partem littera duntaxat in praeclara in Seriptione inspiceret, prorSus hujus inscriptionis putetiri ludinem non videret .
66. Eximia pulchri qualitas est vila Pulchrum
enim pro undamento habet Verum Verum eS e majus, quo magi est intelligibile est o magis intelli
Sed h0e aut si quis tam minutum cerneret, Ut in Verculat pavimen I 0 nihil ultra unius esse lae modulum aetes ejus Valeret ambire, vituperaret artificem, Velut ordinali 0nis et e0m-90 siti0nis ignarunt e quod varietatem lapillorum perturbatam putaret, a quo illa emblemata in unius pulchritudinis aciem congruentia simul ei ni 0llustrarique non posssent. ihil enim aliud minia eruditis h0minibus accidit, qui univerSa In rerum Ouplationem atque concentum imbecilla mente e0mplecti acc0nsiderare non valentes, si quid e0 offenderit, quia Suae c0gila i0ni magnum est, magnam putant rebus inhaerere ceditatem. - . August. I de Ordine, cap. I.
289쪽
ONTOLOGIA. 263gibile, quo magis participat esse Unde esse perseelius est eo ipso pulchrius. Sed vita maximam consori perseelionem ipsi esse ergo et ei maXimam pulchritudinem. Idcirco Deus est per essentiam pulchritudo ipsa, tria est per essentiam ita ipsa. iiii apparet intellectui tanquam gradus simple ei immanen eniis sces mandusiatur sensibus et phantasio per esse 'lus uelisi iis, quos nuneupamus motus. uidquid
rebus moliam suppedilat, Valde eas Xornat Sic fons aquae saliens, riVulus errans SinuOSe amnis sugiens, etc. ueundo no assicit mare immenSum, quando
illud reddit vivens motus suetuum refleti, Sed si Stidires leui sesertum, si in summa tranquillitate semper esset avis quae subsilit in pratis, Xhilarat, dum in muse palea impleta polius moestiliam assert. Unde iam collue et eur ignis erepitans Olilarium, et aranea detentum in arcere reliciat. olus tum internus, tum Xlernus, tum apparen Ses sons pulchritudinis, quae eaturit e duobus olementi prima Speeio contrariis sed arte disposita euelemel: ' siunt jucundiora ob ipsammet contrarietatis speciem : haec duo elementa sunt mulatio et similitudo. EX una parte vita Sensibilis manifeStatur per motum Ulus autem est mutatio : imaginali igitur delestiatur in contemplando motum, leui intelleelus doluelatur in contempland Vilam. X altera parte,
mutatio et varietas in entibus exhibent deseelum intellectui, quem ipse in perseelionem unitatis Vertit mediant ordine. Quare ordo in molibus est perseelio pulehritudinis sensibilis Plato in Menone diei si Pulchritudo est vitalis fulgor e ipso bono per umbras
effusus, animo eXeilans ut per bonum in unum redigantur.
Uno verbo, ad magnam pulchritudinem requiritur magnum esse, et quidem Vivens vilu in praesenti lem-
290쪽
266 1ΝsTIT ITIONE PHIL Mi TI LI E. poro munis iniurior uestessionem es moliam quantitas ipsius osso liubetur, quando per ordinem eos pistur in unitas id quod est mulli plo se varium. Sed dantur Variae poeios Vitae, et in eis varii gradus duiuronim egelativa, sensitiva et intellectiva visa in multipliei gradu Vila intolluetiva distrilmitur inruilanu leni et morulem, in vitam gratiae et vitam glorias illo ambἴ BOSteriores, quum Sint diVinae longe praestani deleris Omnibus. Et sic patet eur praeelari artiloligunt in aeris Seripturis typum, juXla quem adlaborare enitantur. Unde pictura, narratio, poeSiS, et opus quodlibet, si in eludat aliquid oppositum veritali aut morali deforme est laedatur lepra, quae ab ipso avellit supereminenlem pulehritudinem quam habere
67. Fueulias 'stheliea Vol etiam sensus usi helicus vulgo appellatur ustus melaphora desumpta a SenSuillo quo ad sapores deprehendendos donali sumus. est vero est facultas aliqua equitaris distinet a caeleris, siqui volunt qui intello elualem et moralem en SUS