장음표시 사용
301쪽
6. P0finita, juxta primarium significationem, est virius seu vis quam habui aliqua causa producendi liquid ei in hoc sensu potentia est uelixa. Cum Vero 'si eius aniequum pri uentur, non X luat, nisi in causa Sucl, id est in Olentia uetiva quiae polos illum producere, appellatur iis in potentia. ideo polentia, inquantum restiui opponitur, si aliquid passivum , ei dieitur stupuellas habendi sola aecipiundi esse voluctum; v. g. circulus deSeriplus in hac labula est: edeteri qui possunt describi ibidem no1 Suni, Sud 'apaeus sunt accipiendi esse. Id quod est, appellatuructus id quod si cupa necipiundi esse, appellatur potentio, quiae duo nihil aliud est quam capacitas accipiendi acium.
0uoniam vero uetui eorrespondiri potentia, capacitas accipiundi primum actum vocatur prima potentia; et eupuella necipiundi Secundum aulum vocatur Secundui iuniis : hine in Petro stupuellas existendi us primus futilia ui habili existendia eiu capacitas u gendi est Sueundo potentia. Igitur Soduli purus o mixto uelu
302쪽
distinguendus sici prior uocessurio rum, ut, una possurior contra uucussurio includis capaci usum ii ies piundi v. g. viis Si uetus purus cruaturo' uulum,
conleseus, iterum duplucus stolutilia iam prima, tum Suci da, prout ad negativum aut positivum et mentum diei ordinem in possibili nim solo distinguinoi repugnant in XiSlondi, et tunc possibile dieitur Dyicum, eique correSpondet polentia mica, si distin, qui 1ion consistit in aliqua reali saeullulo, sed in sola non repugnantia eXlromorum, et tu potius ad judiciuini ullo tus pertinet. Deinde Solet distius ui positiva donominalio, qua Ossibile dieitur e sumitur ab albqua Olentia retili, Vel eli Va, Vel a SSiva possibile ouim ho modo dieitur quod in alicujus potentia Onlinetur et Sic enascitur Olentia physica per Xtriti Se- eam denominationem a principio agento Vel aliente. 0uum olentia veniat a possibili, cujus es vel uliqualitas, usque ad illud Se iubeat teu humanitas ad hominum, ideo jam de possibili disserere oportet.
Id quod polus existere, Seu id quod habe capacitalem neeipiendi ausum, appellatur possibile. Id quod non potest Xistere, dieitur impossibile. ' Ens possibilo, Si consideretur independenter a causa aliqua et quoad nota illud constituens es o non sibi repugnantes, appellatur OSSibile internum seu
absolutum, vel etiam logicum V. g. OleSt XiSlere Substantia eomp0Sila. Si ero OnSideretur quoad auis
303쪽
Cum Surrectis mortui. Tandum, si id quod
Ideoque moraliter impossibilo orit id quod olsi vi
eausae possit absolute fieri, lamen ejus auSae naturali inelinatione et circumflantiis inspectis, nunquam evenies impossibile est moraliter ut homines plures conspirent ad alios deeipiundos, si nullum indoeommodum sperandum est. Res aliqua dieitur quoquo moraliter impossibilis, si dissistillimo et porraro QVenire OSSit V. g. moraliter impossibile os ut mater odia filium unigenitum.
0uidam inter quos chamus, lollunt omnem distinctionum inlor externam et internam rerum OSSibilitatoni dilam possibilitas omnis pondeat ab Omnipol sentia Dot. Alii eum Carlosio ultra progrediuntur, iique eonfundunt possibilia pondor a libera Dei voluntate, ita ut ei reuius, . . Si Deus aliter VoluiSSet,
304쪽
suisso quadratus il O errores portui resulare, id uin quomodo possibilia undeunt ii tuo declarabi-
Possibilitas interna distincta est apossibilitate eaeterna, ita ut non pendeat a Dei λnnipotentia. 78. Prob. Externa internam praeSupponit ΡOSSibilitatem ; nam possibile prius debet concipi non re-ΡU ΠΗΠS, quam capa produci 3b aliqua causa. 2 Ut cognoscamus an aliqua reSpOSSibili Sil, non est necesse cogitare do eati Sa quae illam producere potest. Ergo possibilitas interna aliquatenus est distincla a possibilitato oXlerna, alias non poSSel concipi sine is Sa. 3' Non adeurale diceremia Deum OSSO Omnia, Si possibilitas interna non osse distincta ab externa Sed oportere dicere Deum SS Omnipotentem, quia Olest quidquid potest agere. Atqui ho ObSOnum est;
alias enim Omnis causa SSet OmnipotenS, quia Omnis causa potest ea quae OleSt. Ergo.
Inlerna rerum possibilitas os aliquid deale, non Vero physicum. Porro Objectum polentiae os physi
5 Si unica ratio eur res possibilis sit, Si potentia Dei pariter uni ea alio eur altera re sit impossibilis, erit ei impolentia : a proinde a Summa porsectionsedes coro Dei potestas impossibilia enim disterentur, non a quae in se contradietionem involvunt, sed ea ad quae extendi non polos Dei potentia. Ergo. 0uapropter non licet dicere maec QS V. g. OnSaureus est possibilis, quia Deus pol est illum creare; Sed converSO Oportet distere Deus potest creare montem aureum, quia pOSSibili est uina quae contra-
305쪽
dielionum implieani, sub divina inuipolentia none intinentur, quia non possunt possibilium habere mlionum unde conveniunt ius dicitur quod ea non possunt steri, quam quod Deu non OSSit ea sacere u I p. q. XXV a. 3.
Intrinsem rerum hossibilitas non pendet a libertate Dei. l . Prob. 1 Si punduro alibera Dei voluntate quod aliquid si possibilo aut impossibile Deus non SS tessenitalitur elixus, posse enim sacer quod inVOlvii doniradictionem; v. g. circuli/m quadratum quod autem involvit contradietionem est nihilum nihilum
Vor non potes osse erminus elionis Igitur ad sa-eiundum nihilum portet non agere. 2 Dous posset laeere ui en sit non ens, et Vie Vel Si ne proinde ei pSum destruere. Atqui hἴste omnino absonu sunt. Ergo.
' Carissi opinio in non e litudinem e seiunitam destruit: nam selenita versatur ire osSentia immutabiles rerum. At Deus polus eas mulare et quum Iiberum se voluntatem nem in SeipSri apprehendat, sumper esset dubitandum an Deus talem mutationem peregerit, necne V. g. heri bi duo generabant quatuor, par non erat major lolo ; sed hodie Deus potuit contradiet tum Voluisse, o Si omnia prineipia iiiii-bant. Hoc Carlosit omino illum valde ei omnipotenti pedetrahit, nam ait sane Anselmus in Proloqio, cap. VII linc Posse quae repu unlion esse potentiam, sed impotentiam. Et sane Ambrosius, lib. VI, epi St.
xxxv n id impossibile Deo I non quod virtuti arduum, sed quod noturae jus contrarium Impossibile
306쪽
istud non infimisitulis, sed virtutis e muli tutis. Ita
Possibilia proxime pendent ab intellectu divino, seu proiime in eo continentur. 80. Prob. I Possibilia non subsistunt in eis Sis, alioquin Vorum esset systema Platonieorum qui SSQntia rerum atque ideas extra omnem mentem ab aeterno Subsistotiles ponebant: non pondunt ab intellectueronto, quia, ei Si nunquam fuissent reaturae, nihilo minus suisson possibilia: non pendent a polentia, neque a Voluntato Dei. Ergo restat ut pondeant ab in- lolloelii di Vino. 2 Si possibilia non punitoren ab intelloelia divino, aut illa Deus non ognoseorol, aut Ognoseeret eum dupondentia ab illis, si eut sit quoad nos. Atqui prius Dei seientiae, o post ortus summost ejus indepondentiae opponitur. Ergo. 3 Possibilia, ut alia, nullam realis alem, Sed SolUmidualis alom partieipant, qualonus nimirum nullo modo sunt in so, sed lanium in iduis. Porro siqui divina polentiam si fons lolius realitatis, ita divinus intelle lusos fons lotius dualitatis. Ergo possibilia ab inlolloelia divino suam dealom existentiam os deforminationem repetunt.
Possibilia remo te pendent ab essentia divina. 81. Prob. 1 Possibilo intrinseeum est id quod non
307쪽
0NTOLOGIA. 283 repugnat porro non repugnantia radicem spargit in ipsonae esse, siqui repugnantia sundatur in non esse;
ergo possibile suum habesii indipium in ipso esse. Sed ossutilia se funium si ver ei proprie pSum esse: 0r 10ssibilia inissentiu divina habunt suam radicem et rinei pium. 2'0rdo dualis pro 'supponii ordinem realem, in quo ut 0lur, leui rupi desunt alio nitiis pro supponit ly
nitate ognoverit initia possibilia, dubuit allendore aliqui reali objecto, tuo 'umide possibilia relationem habeant. Atqui reale ob oelum hujusmodi non est aliud
nisi ossentia Dei. Ergo. si laque, concludit essius, omnia possibilia on-litientur in essentia divina tanquam in riginali radice, et quasi in Xomplari virtuali ut radienti in sapientia, tanquam in oXemplari formali, in qu etiam eXistunt uelis modo perseelissimo et illustrissimo; magis enim ibi sulgent quam in suis naturis creatis in olentia, anquam in causa fruetrice .s82. Notanda 1 Possibilia non ita donominantur quoad realitatum sub oelivam quam in Deo habent, sed quoad torminum objoelivum quom Xprimunt; ideoque Deus erea possibilia, non inquantum possibilia, sed inquantum participant esseni iam divinam ac proinde, peracta eroatione illis, nihilominus inmuni divina purniano Hus possibilitas. uemadmodum pedes quae XStruitur, dilrori ab onlila lucidum ar- lineis; sic res quoi a Deo creatur, differt a realis aledivinae idem, quo cum Deo unum idemquo St. Hinc pale p0ssibilia sumpta quoad inlulloelum Dei esse absque numera, quia Oneeptu Dei non est multiplex ut pro tormino tabel ossentiam divinam. Si Vor Suman-
De perfeci moribusque dicinis, lili V, cap. , . 0. I. 17
308쪽
tur qu0ad infullectum creatum, recte dii iis sunt indesinit a numero, quia essentia bellarii essuri potest
absque limite unde quicumque suciatur concupius p sibilium, semper ultra progredi a USt.
2 Lieol possibilia essens inlitor a Deo pendeant, POS- Sumus illa concipere quin ad Deum allendamu S, Si eut creatura actu existentu percipere possumus quin de De a quo pendunt 8Sentialiter, Ogitemus. At equidem Vera, OSSibilium non Seeu a creaturarum perlaetus haberi non potest conceptus, nisi is Se eorum rotationem dependentia a Deo includat.
83 Essentia si dieitur, quia os abstraelum ipsius eXistere SSentia enim, juxta nostrum intelligendi modum est eluti sorma per quam aelus essendi primo esse intelligitur in unaquaque re Imprimis adVerter Oportet, SSentiam, quum sit primum prineipium infrinSecum, non posse desiniri, si in seipsa et absoluto Sumatur. Imo, quia Omnis desinitio rei proprie tela sit deelarando illius essentiam, Ollueel, non OSSedari strielam essentiae desinitionem ; impossibile nimos ut 0siniatur id per quod sit omnis rigorosa desinitio, quin circulatio inde suboriatur. 8 i. Attamen, quum essent in ordinem habeat lumad propriolatos o ipsa di manantes, tum ad nostrum concipiendi modum, oles ita ejus nolio evolvi dupliciter. uare, si res consideretur quoad Sua proprie -
309쪽
rudicule intimumqueprincipiumproprietatum et actio-
G quae rei conveniunt. Sub hoc respectu consid0raia, essentia rei non dissert ab illius natura naturam enim dicimus ii ex quo pr riuiales et operationes illi tanquam a suo primo principio e lorescunt. 0uum Vero multi stude in Sunt enti, OSSunt, praelerusQuilam ab ipso avelli, Vel coerceri, allem per diVinum potentiam, ne dimanent inde brevius essentia desiuilur Id sine quo ens esse non poteSt. Et Si pale eurissentia completa constituat ens in aliqua specie diserim inelque ac deleris mam OnStilutiva Speciei, videlieo genus et disserentia, Sunt neceS-sario immutabilia, ita ut si alloi utrum ab illo divel iur, necessu sit omnino, en illud contradictionum
8O. Si ero essentia sumatur in ordine ad nostrum concipiendi modum desinitur Od quod primo concipitur de re. Primo non ordino originis Si enim potius Solemus Oneoplionem rei inchoare ab his quae sunt extra essentiam rei sed ordino naturae et nobilitatis. Proptero essentia vocatur etiam quid litas iret; inquirent enim quid sit ros, responsum sit declarandore essent in m.
Et sic patet cur essentia rei soleat olium diei ratio reici quum enim esSentia percipiatur a ratione, is Saminii met oi quo uterum immobile suppeditet, ad ausam fraussertur denominatio stude primario essee tui competit: quippo essentia rotis habet siqui causa ossiciens et exemplaris quoad uipsius cone optum in saeuit ut intolluetiva normatum. Unde omne Prd0dietas desinitiones complesti possumus hae brevi formula : Essentia est id quo res est id quod est Vido D. Thom de Ente et Essentia, cap. Suar. Metreph. iii Sp. 2 Seel. 4 n. 6 et T.
310쪽
res sis essentia sistit in se aetra nihilum et causas, necnon intellectus conceptum.
notionales vel reales partes quae eam OnStiluunt. Partes reales Seu physidae sunt ab invidum distinetae absque montis praeeisione; . . si dicas hominem coalescere corpore oryani o et anima rationali Mela-ΡhySicae dum ilionales paries non sunt ab invistem distinetae et separatae, nisi per mentis abstractionem V. g. Si dieas hominem esse animal rationale idem enim prin0ipium in homino conssiluit animalilalemo rationalis alem. Animal est genus, et alionale est disseronti Q utrumque significat id totum quod est in Specie, Sed dixersimode. Genus signifieat tolum ut quaedam denominali dolorminans id quod est maleriato inuo sine deforminalione propriae formae Unde genus sumitur a materia ut Significans lotum, Uamvis non sit materia disserentia sumitur a sorma ut Signifieans tofum, quamvis non sit forma. uare diei-mus hominem esse animal rationale, non autem Xanimali 0 rationali, stetit dieimus eum SSe X Corpore et anima. Si enim animal non esset lolum quod Sihomo, Sed ars ejuS, non praedicaretur de O, UUm nulla pars integralis praedi relur de lolo animal signi-