장음표시 사용
391쪽
sormam intelligibilum sui puris, ad quam voluti ad Scopum inleIulat. 3 illa e se est iii dolorini natu ad plura pera; V. g. RVem, domum, turrim Ergo debet determinari interius per aliquam sormam intelligibilem. ' nano agens intendit pr0duere sibi simile. Ergonoeesse est ut similitudo rei faciei de prostoxistat inageni naturaliter quidem, Si gens Sit naturale, ut simili ludo filii geniti praeuxistit naturaliter in patro intelligibiliter vero, si agon sit intellectuale; et haec similitudo inlolligibilis vocatur dua. Unde Boetius
Deum alloque S : Tu cuncta Superno Ducis ab exemplo, pulchrum pulcherrimus ipSe, Mundum mense gerens similique ab imagine sol in ius.
37. I. Nihil isti sine rutione su cienti Ratio oneratim sumpta signisi 'at id quo aliquid intolligi potes , 85 ut Sic dicimus Oneopli1 re
ni eas id per quod intelligitur aut quid sit, aut quod sit, aut cur sit res usque triplex di si inguitur, nimirum essentiae, istentiae et evidentiae. Prima invenitur in intrinsedis ire prin0ipiis secunda, in principiis Xirin sudis, vidulices in Ilieiunii et nul causa folia, in principii 00 iii, nis, quiae in ordine rogi eo cum suis pri tu i piutis connectuntur. Uudui alio sus ciens 90lusi fiam die ' qua usum respousum suo sitis quid sit tole
392쪽
Hs, a quonum sit, cur Suaa Propter quid sit. Sumperdari rationum sussieiunium, non minus colludui quum 1ion duri fructum in Q quia suci siquidum prindipium rationis sufficiuniis ineludi in se principium causalitatis, ut Iulius usu extundii, quippe non funium exi tuus iam, urum fiam essentium ui cognitionem rei
respicis.138. I. Non datur effectus sine causa. Effodius nim signiscat id quod habet eausam, ac proinde iam videnter patet non dari esseelum sine cnu SI, Uam non dari factum sinu faciente.
139. III. Causa continet in se quidquidperfectionis est in spectu.
Juum effectus a causa produeatur, pale non magiSpoSSe in o SSe persectionem quae non Sit in cauSI, quam dari osseulum sine causa. Sed ut liujus Xi omn-lis veritas omnino assulgeat sine erroris miXtione, oportet distinguere triplicem modum quoi iusa poleStosreelum continere, Solli eo formaliter eminenter, et virtualiter. Formalilor essectu continetur in RUSI, Si, antequam ab ea Xoal jam habeat Suam sormam Substantialem auri si agmentum in majori molo iisdem mel illi formulifer Onlinetur. uare QR ISRossieton inquantum ossistion non continet sormaliler
lin ut ominenter aliquid quando habet in s aliquid praestantius, quod includit minus nobile ; Si nummus
nuruus ominenter Onlitio Valorem nummi argentei.
Rus confines alium virtuali lor, quando habes in se vii lulum pro lueendi eam, Sive illa virlus Xe edat. SiVe
aliquam earum, si ui prinoi palis et lotalis in aliquo gonore ad illum concurrat. Eoontra efficiens princi-
393쪽
sum Dei insuper magis amatur quam caelara omnia: rdeo, si oele et conSeutane ad rerum n iuram metur, est amabilior ei consoquuntur majus et Xeel
lentius bonum est. Primi erea sinis ultimus omnium agentium est sinis a )0 iniunius, nempe ipsemet Deus: ergo nobilior est quolibus essediti. At linis
medius, vel oliam ullimus Ontra rationem iniunius poleS OSSO causa ignobilior suo esse tu sinis enim Solum melaphorieo OVel nempe alliciendo, i do 1ion requirit ut formaliter vel eminenter conlinealelseelum sed salis si quod habeat aliquam alionem boni sui qua possit volunt alom OVere. Unde 1ion audi nobilissimas elieiunt actiones Ob pecu Diam, gloriolam, aut alios stoedissimos sinos.
3' Illud axiomu non potes applicari causis Seu prindipiis inirius 'ei nudius enim, Si comparetur ad Sui intrinsueti principia, persectior si unoquoque
eorum, quio in So eoadunal persectionem omnium sui constitutivorum sic iis malui tu et forma coalescens habui simul utriusque e imponenti perfectionem. Imo X unione uiriusque conSurgit nova perseelio materia uim ui forma suorsim sumpta non Abent persectionum complutam dum e0mpositum sub unitate hane perseditionem habui. P . V. musa prior est sectu Prioritas i si ut 0mporis, ut uuiura seu rationis
illud prius tum90ro dieitur quod aliud prim00dis durali0ue sic damus uti prior Ahol illud auium prius
natura uti ration dicitur quod prius ulter quo id
394쪽
esse concipitur, sicui si suus empore non prius existus; V. g. Sol non prius risi ii quum rudii, immitius
ullamen naturae rationisque ordine existentia solis immissionem radiorum i decedit. Unde commune illud ossatum Prius est SSe Manu Gyere. ' Causa efficiens necessario rarit esseelui naturao ratione iam essectu posterior est actione ipsum producente Pet ipsa actio posterior est principi a quo dimanat Tempore autem ausa efficien non St necessario prior effectu; OSSibile eSi enim ut agat latim ac eXi Slit. 2 Causa finalis est parile aliquo modo prior esseclunatura et ratione, quatenus videlicet essectus ab ipsa dupondet Attamen ut suum producat esse tum, non semper requiritur ut 0Xista uelim: XiSlentia ei neeessaria S Solum quando moVet ut 9Sa aequiratur, Vel necidentaliter persiciatur si Vero moVo ut fiat, salis est quod OXi Stat in eo neoplu au Sae efficientiS, quia non physice impellit, sed moraliter allistit; sic ani- fas oblinenda movet aegrotantem ut medicinam Su
1 I. V. Causa causae est causa cauSQti. Oe Xioma eSt Verum atque absolutum, iis aliardo CRUS 1 quae non lanium aliam producit, Sed etiam
illam dolorminat ad agundum ineluctabili lor; sic
s orto hunc ossuetum intendat, aut non impedia quando potus ut obo illum impedire. Si ei O IUSI I O- diaeta ab alia sit libora, alque non dolormines Ur C- cessario ad talem effectum, ipse refundi non polusi in rimam eati Sam produetricem ut Alem Sic pater inquantum Pater Oi est causa criminum silii.
395쪽
En primo distribuitur in iis rationis seu logicum, et in iis reale. Sed iis rationis non os objectum Muti physico ons ruat auloni dividitur in substantiam et accidens. Quare raelabimus 1 do substantia et accidonio universaliter Sumptis de praecipuis uneribus substantiarum do accidentium gene
142. Omnis res concreta a nobis apprehensa resolvi potest in subjectum atque in unum aut plura rhi di- eala, quae hujus Sub Heli modum existundi ut agundius sieiuni si serrum Olest rubrum, Ilbum, nigrum, ole colorem acquirere Si mens nOStra ab una Ogilatione ad aliam transit ut nihilominus sub oetum romanet idem. II in duplieis generis realitates concipimus Ilia inuae non Sub Sistunt in Seipsis, sed aliquod subjectum afficiunt alias quae is substant ac voluti sutelinon exhibent priores, aeeidentia ; OSl iri es Vero Substantiae appellantur. Sicut qu3 dam arbores sui roboris habuit ut seipsus su Stineant, illi νυσο ' pii S et Illa dam Vero debiliores Sunt, ideoque, ut SuSlinuantur, egent ab aliis sulciri, eisque Ι. 22
396쪽
adliderere, ut hedewu, laria, ut α; puriter quoedum utilia subsistunt in So ipsis, ut pol persectiora, et dicuntur substantide ui lupis, homo, te. quoedum Voro, ut pol debiliora, indigunt ab aliis sulciri ei ipsis adlid rere, o dicuntur accidentia, uti pulchritudo, robur ei: Sut Stantiae enim jam e pleiae necidunt
143. Nomen substantiae juxta ali OS, a subsistere el uXla alteros, a sub stare orsum dueit. Desiniri potest Substantia : Hs reale per se stans, Seu 0H in Hyens alio cui inho reat tanquum subjecto. eciden verodus iri polos Ens reale per liud stans, Seu indi-Vens alis cui tanquam subjecto inho0reat. Xistere Substantia ovidens St, alioquin sieret re essu in infinitum existere accidentia pariter evidens est. Aloportet animadvertore desinitionem substantiae esse lanium unalogam Siquidem modus quo Substantia increatu per se lat atque tu e Subsistis, omnino et ossutilialitur disser a modo quo Substantia creula esseu per Se in S; unde nulla proprietas ost utrique communi Sed inter ea invenitur stud dam Similitudo uulum. I p. q. I, . , ad 1'. l44. Carlesius substantiam usui vis seni quae in exis: il, ut nulla alia ro indigunt ad Xistendum illam dos ilicinum Cariosius in bonam partem verti ; sed Si sumatur proni or ba Onans, mala Si Dum OlUS Deus non indiges alio ad existendum indo non mirum Si quod Spinosa cista desinitione sensu Obvio Sumpla panthei Smum deprompSerit. Magis Xplieito nociva est doliuilio quum rudit do-
397쪽
0NTOLOGIA. 373 minus Cousin diei enim substantiam HSSo ens quod nihil ultro se in ordine ad iistendum subaudit unicum exister ens hujusmodi demonstrari polust, ol
Lemnitius Osini substantiam : Ens Vendi vi pro 'ditum. sed ista dos in illo, lieo non sit lam error Obnoxia quam praecedentes, nou Si accurata Confundis enim e0ncuplum substantiae cum constet lucausae. Revera omni Substantia causa est lamen quatenus substantia definiri debet quoad esse, non vero quoad activitalem, quae On Sequitur SSe.
Lockiu S, et post eum, Sensistae eontendunt hominum nullani habere substant id iduam voces autem quibuS substantias signi eamus, nihil aliud exprimere quam congeriem quarumdam quali latum quibus constanter simul assidimurn do illis loquimur tanquam de re Ulla, quia Supponere Olemia S, eas ignoto aliquo Substra loSuSlineri, in eoque Subsistere Falendum St quidem, nobis lator intrinsecam naturam talis et talis substantide in peeiu, quia non immediale, Sed laniumpser addidentia et esseelus ex illis eaturientes O- no Scimus substantias sed nihilominus notio subflan-
negari Sine aperia coniradictione Imo quasdam Sul Slanlias in peei discursive cognoseimus, atque illa Seorio ab aliis essentialiter disserro cernimuM; Sie substantiam humanam ab omnibus aliis orto distinguimus. Nam ' si non existat substantia seu ens quod non indigeat alio eui inhaereat ad existendum, Omnia enlia sunt simul inhaerentia et non inhaerentiaci sunt inhaerentia, e hypothesi non sunt inhaerentia, quin impossibile est en inhaerens sine subjecto cui aut actu aut aptitudine inhaereat.
2 Loekius ulla eontradi loria admittit admillit
398쪽
qualitates ruiqui rupugna qualitas siue qualineum seu subjecio ad quod rus oratur considetur substantiae
u0lionem osse sermonis humani universute substratum niqui, Si non reale, sed unlaxut uelithim stillud substrulum nori magis realia atque firmiora Sunt ea quae ipso niluntur tanquam sub oel et sun
EX una parte Loelitus dieit, nos subsistitiae nullam ideam laabere istis allera purio Onsiletur eam exublaro in nobis notionem alieujus sub uel cui qualis ales inlisistrent praeterea largitur, non esse OSSibile Oncipere qualitates in seipsis Subsistentes, et de OpOΓ-lero necessario ingere substratum in quo Subsistunt. Sed si se assertiones sic reddi possunt licet substantiae deam non habeamus, eam tamen necessario habemus. Tandem, Si nullatenus homo substantiarum lum enuS, tum Speciem apprehenderet, Seletilia esset sero impossibilis, quia scientia es potissimum de Substantiis inesti dentia enim Sunt propter substantiam ; et Summa conlusi esse in cognitione hominis, si ipse
non Secerneret genera a generibus, Specie a Speciebus entium.
45. Aeeidotis dieitur iis inhaerens : Sed Vo inhaerentia sumitur in lalissimo sensu ; in triel enim sensu signisi eat intrinsecam informationem et conjunctionem dum latissimo significat quameumque habitudinem formae sive intrinseee, Sive eXtrinSee denominantis subjoelum elu aut aptitudine ; . . VeSli et aelio transiens denominant X trinsece lantum, et tamen Sunt aecidentia. v Non omnia accidentia dicunt
399쪽
T - . 375 respectum essendi in sud alia essendi res, alia essendi circa vel aliquid simile. Quo ire vel in hoc u0npesesi dari una descriptio communis omnibus necidentibus praedieamentalibus, vel generalioribus Verbisulendum usi . Duamvis do ratione aestidentis ut sie, si esse aliquomodo substantia assuesio, tamen non est de ratione ejus osse immedias a substantiae assectio : quaedam enim immediale, ut intellectus et quantitus quaedam Vero mediato Substantiam assiciunt; eius nimis habitus pam assieiuni modiis polentiis, et qualitate eorporeae media quatililalo. ullum Vero est accidens ossibile,
saltem Secundum naturalem ordinem, quod non reSpietat ultimo subflatiliam uti primum subjectum et principalem finem suum riuia licet unum insit medianio alio lamen omnia tendunt ad substantiam ornandam perficiendumque, Vel aliquo modo deSerViendam. Ex his olliges 1 aecidens non desiniri nisi per Substantiam, Seu per illud cujus est asseelio. ' Aeeidens non posse habere perseelam desimilionem; quia desinitio perlaeta ita explicat essentiam rei ut nullum
additum extra essentiam in ea Onatur. Hae lamendicuntur do nee idente inquantum S aecidens, non aulem inquantuin Si en S; si non eSt enim en per denominationem LirinSeeam a Substantia, Sed per intrinsecum entilalem Suam Secundum quam habet Suum proprium esse . Essentiam neeidentis osse impers uelam, quum Sit Solum en enlis, Seu assecli Oonlis i Esse do alion accidensis ut habeat aliquod sub delum sibi naturaliter proportionatum.
400쪽
146. Non pauci philosophi, praesertim inter recenti OreS, Ontendunt nullum accidens habere enititulum Sibi propriam atque ab utilitatu substantiae distinctum ideo acciduus addit subflatiliae solummodo reSpeetum aliquem et Ordinem, sive unius substantiae ad aliam, Si V partium inter se ita ut aedidon nihil aliud sit quam ipsa substantia aliter, vel aliter modificata. In gratiam suae sententiae istas praecipue asserunt ra-lioneS 1 Systema oppositum supponit olluetionem Ormarum e substantia Atqui illa duello intelligi nequil, nisi pro extractione e nihil Sumatur. Ergo. 2 Aeeidens, ut ab ipsonio Aristotele et Seholasti eis desinitur, est ens entis, en in alio in proinde nullam habet 0Xistentiam propriam, ne per se definiri poteSt. Ergo ejus entilas pertinet ad substantiam. 3' ualis ales quae , posita elione, resultant in Or-ΡOribus, uti Wyura, coho sto, divisio, impenetrabilitas, non distinguuntur a substantia corporea nisi ratione. Ergo ex induelion inserendum est neque alio modo caelera Masreeliones cujuslibet substantiae ab ea distine
1 T. Alii liam non pauet inter recentiore eum omnibus sere Veleribus 9SSerunt, non omnia quidem, Sed aliqua accidentia habere nitialem sibi propriamo realiter disi inelam ab iis itale substantiae. Ulli Olargiuntur praedicamenta ranseondentalia nonnisi ration distingui a substantia si contingentia non reapso distinguitur ab enle conlingente me VerisIS,