장음표시 사용
421쪽
ONTOLOGIA. 397 agendr, nec per Se requiri, neque concurrere per Se adactionem, sed mere condomitanter. Alii demum veluti mediam sociantur viam, docentque, subsistentiam creatum non habere proprium ei immediatum inclu-Xum in actiones supposui, tamen non mere On Omilautor se habere ad aelionum geniis, sed anteceduntur, neque mure per accidens, sed per se e parte agentis.
Subsistentia non eodem modo ac natura, scilicet non
immediate in actionem influit. Prob. 1 In Deo ola alio agendi est natura divina:
perSonalitate aulem, ut ales Sunt, non habent proprium influxum in aelionos ad extra et propter hanc rationem aetiones ad xlra diduntur indivisae in Trinitate, ieul liam est indivisa natura, Voli1nta et polent in. 2 Christus in humana natura habuit integrum ac totale principium humanarum Operationum, et tamen non habui subsistentiam ero alam ergo haec SubSiS- lentia non est pars illius principii, neque per Se habet proprium influxum in operationes Noe diei polos in Christo humanitatem non osse integrum principium
formale aeluum humanorum atque eompleri per Subsistentiam Verbi supplentem Vieos Subsistentiae renus, nam subsistentia Verbi non supplet leoni substan-liae creatae quoad aliquam aelivitatem, Sed solum quoad terminalionem assumptae naturae alioquin aliqua acli-Vila ad extra convenire Verbo per propriam relationem, quae non Ssol Ommunis aliis personis Unde Saneli Patres docent in pluribus naturis sequi plureSOperationes, etiamsi ei Sona una tantum Sit quia
422쪽
sormale agendi principium est natura, non vero P sonalita S, 3 Subsistuntia eruata est tantum quidum modus naturae creat in , Supponiique in natura totam rei 08wntiam actualem cum ejus eXiSlentia trincipium autem operationum est essentia rei, Vel per Seipsam, ut persuleullatos dum modus existendi S ad summum conditio requi Sila ad agendum, minime vero S principium agendi.
Subsistentia non tantum concomitanter, sed antecedenter, neque per accidens tantum, sed per se concurrit sed Vendiam. Probatur 1 pars 1 Prius requiritur ut re sit eom- plota a plene constituta in Silo esse, quam OperetUr. Atqui ad rei eomplumonium perlino subsistentia. Ergo ordine saltem natura debet essentia prius esse terminata per Suam Subsistentiam, quam OSSi in operalionem prodire. Ergo. 2 Ad idens debet prius suo sub eclo inhaerere, qUam agat, quia inhaerentia est intrinsecus ejus terminus atque complementum. Sed eodem modo comparatur subsistentia ad substantialem naturnm Ergo. Probatur 2 pars Esse agentis non comparatUr peraecidens ad aerionem; neque ideo complementum ipsius esse videlicet subsistentia omnino intrinseeum et naturale comparari potest per aecidens ad aetionem; Sed est ordo per se requisitus quod res prius sit in Se SubSiSlens quam Operetur. Unde Subsistentia requiritur X parte agentis, non autem e parte actionis, id OSt, O quiritur, non ut natura sit prineipium integrum
operationis, sed ut illud principium sit constitutum in
423쪽
statu plo ad perandum. Sic heologi didere solunt trinitatem personarum in Deo per Se non requiri ad adii0uem e puri ipsius actionis, tamen X parte Dei per se ui necessario supponi; quia pertinui ad pers0nulum Dei consiliuii0nem, et prius est Simul ac per Se praerequisitum ut Deu Sit iii So pleno ae persecte substantialiter consiliuius, quam ui adeXtra operetur: et si fingeremus Deum ab dei no aliquid creare, nihilomitius intelligeremus infernus origines et constitu-liouus divinarum personarum ordine naturae reali Oii lii aufecedere. uod Sihoc Verum est in Deo, in quo naturi divinii si ossuntialiter subsistens, a sortiorili' verum est in ereatura, in qua subsiSlentia eSt Omnino Xlra rei SSentiam, Atque jam patet quonam Sensu perali primo ribuatur SuppOSilo, non autem naturae. Unde illud axioma Luctio=ὶes sim suppositorum. Vide I p. q. XXXIX, a. . , ni 1 q. XL n. 1 Id 3 GII p. q. XIX, a. 1, ad 3 et . uare in consueto usu quendi merito dicitur
hominem, non ero animam Sentire, ratioci=ὶari, etc.
camus : Deus mori us est, reSurreXit, et .
Ex his eruuntur duo alia axiomata: primum victio-γies participant tynitatem aut in Hynitatem personoo
mentis Aetio est accidens, aut Sallem habetur ut aecidens acciden autem participat esse sub Heli qui inest Subjeelum est suppositum Ide actiones Christi sunt prolii nuntii, quia personae Verbi dignitas est
inlinita pariter actione qud a Sancti perpetrantUr, sunt Deo aeeoptabiliores quam elione peccatorum, Sicut potiore Sunt aquae quae a purissimo sonio di- manant, quam illae quae a fonte turbidis Simo Xeunt. Secundum : De tomi=ὶationes su=ὶ si positorum. De PerSona Seu SuppoSilo praedistari potest quod est prinprium naturis quibus coalescit. Si recte dicimus ho-
424쪽
167. Poreolobris est distributio Aristololi ea notionum no Sirarum in cle em cateyorias, quae aloelio die-lae sunt praedicamenta recensentur Sub Sliantia, quantitas, qualitas, relatis, actio passis, Ubi, quand0 Silus, habitus D substantia jam dielum est ideo do caeleri praedicamentis, quae necidentia Suni, aut Sallem ullae eidentia habenda Sunt, dicemUS. Aristololes semper quantituli inter ae eidentia primum locum tribuit, quia, licet qualita o Suo genere perseelior sit, lamen quoad OStram cognitionem, quae magi VerSatur Circa corporalia quam ire Spiritualia, atque a sensibilibus Xorditur, quantilas Stquodammodo prior Corpora omnia contemplamur quantitate prἴ dila, qua modiani aeeipiunt eaelera accidentia, uti colorem, sisturam, etc. Vide III p. q.
68. In substantia quantilato assecla quinque reperiuntur Talis substantia est distribula in Varias
425쪽
partus inflagrantes 2 implui palium, seu secunditur ad uomitum oeum: 'expellii alia orpora a loco quem occupat, ideoque dicitur impuneirabilis aliis eorporibus ; sic aqua usi infusa expellit aerem, Ni Subintrare non potest quandiu spatium aqua repletur : ' jusmodi substantia divisibilis si in partos domum mensurabilis est Sic annum metro In I SUI I-mus, et i e longitudinum passibus molimur. Substantiae spirituales, uti angeli, quia quantilate Irent, his omnibus etiam arent noe enim Oal Seunt ΡηΓ-libus integrantibus, de proprie implent Spalium, nec Seso multa aclo pullunt, unde omne etiam in minutissim Spatio existere posSunt ne etiam capaceS sunt divisioniS, Olc. 0uodnam veroo his quinque sit essentitilo quanti- lalis constitutivum, non unanimi oro Onsiloni ur philosophi alii in xlensione loeali, alii in mensurabili-
late, alii in imponetrabili lalo, alii in divisibili lato illud
reponunt: Sud communior sontentia tenet ossentiato constituliVum quantitatis esse eXlensionem partium in Ordine ad Se id est, consistere in eo quod distribuat substantiam in varias partes integrantes, quartim una non si alia, sed ei per X remitatem niln sit. Unde luantilas oelo delinilur Iccidens aetensis umseu distributinum substantiae in varias partes intestraH-tes. Vide D. Thomam, Opusc. XLVIII ; et IV COHt. Gent. 05 . Dieitur accidens, quia alio substantiae prae Scendit a partibus, et quia supervenit substantiae jam completae. Dieitur aetensioum substantiae, quia naturam ejus non poSSumus dolorminare nisi pero fruetuS. 0uod autum ita desiniri debeat quantila S, Suadetur duplici polissimum ratione primo, XlonSi Seu diSiributi in varias partes integrantes os radi Omnium quae eonveniunt quanti tali ideo enim subfluntia im-
426쪽
plei li,eum, quia bubus purius Dibus illuni occupas alius expelli I000, quiu illum implet per suus 'aries divisibilis si in parius, quia illas habui mensurabilis est, quia in varias purius Munditur. Secundo, quan illas xi floro pol est Sino loci occupasione, in irnpenetrabilis ulu sin divisibili lato Ormnli, in m DSUrn-bilis alo orpus enim Christi in Eucharistia relinet quanti talem suam, et lamen in illo iam nec lo eum Occupat, nec alia corpora e loco Xpullii, nee partibile, nee mensurabile est. Ergo. Reponunt in eontrarium sentientes, Christum in Eucharistia non habere mensurabili lalom, partibili latem et extensionem loealem formaliter bono tamen eam habere radi aliter et aptitudinaliter in quo consisti os sontia quantitatis. Sed ista explicati nostram sulci se lentium illa nim extensio oealis atque mensurabilitas radicalis nihil aliud est quam extensio partium in seipsis siquidem ideo Christi orpus est aptum implore loeum, dividi et mensurari, quia VariaS habet parte S, quarum una est X tra aliam .
69 1' uanillas alia os dimensis seu molis et alia est Mirtutis seu perfectionis Corporibus lantum
uane sententiam, qua an a G0udin depr0mpsi impugnat
titatis iii jus divisibilitale reponit. Sed divisibilitas est veluti
pr0prietas negativa atque erilis destruetrix vel saltem diminuens. Porro non potest haberi tanquam esseniolis et primaria istius m0di proprietas; siquidem proprium essentis atque immedia tus ejus essectus non est negare, neque destruere aut diminuereens cujus est essentia, sed e contra illud c0nstituere, in exi-
427쪽
statur de qui distis Augustinus v lii his quiae non mole magna sunt, sed virtute, hoc 'Si majus esse, quod melius esse , de quanilia persectionis sub triplicia Spectu Sum polusi, nempe quoad naturae praestantiam, quoad durationum, quoad agendi Virtutem. llos ros modos compluXus si Augustinus, quando
dixit u Equalisalum quiae QS propriolus quantitulis intelligi in pursonis divitiis in quantum uultu pSurum auiti decedis defurnitatu, aut ex 'edii magnitudine, aut
Superat Polusiatu. 2' uanilius molis os permaneris, successisu, prout ejus paries eris uni simul, vel succussive in solo ut in dio. 3' uantitas sudeussivi dividitur in tempus ut orationem. Tempus, do quo surius infra dicimus mensuram ii essivorum oratio avium hic sumitur non signifiealiva ad laetium, Sed pro Ono X quibusdam morulis pr0iraelioribus aut re toribus composito v. g. Orali minus componitur u iribus morulis bru vibus sibi su000d0nlibus ; os rufio mortales componilur o tribus morulis paulo longioribus Tumporis parius exfunduntur ut fluuii abs suu infui ruptione tria linia is ut in par os quadam infui ruptioni sibi sue redunt.
4' i uitius permauuiis dividitur in continuum et
stentia c0nser re, usque esse undamen una eorum quos ipsincerescere p0ssunt. Erg0. Deinde quantitas est sciturum dele rorum nectilentium corporalium per eam enim adliperent suli-
stantide quapropter quantitatis essentiam e0nstituit id per quod ipsa li0 munus adimplei P0rro quantitas ta in est sui erum petet 0rum accidentium qua unus es divisibilis, ut patet; per divisi inem enim quanti aris p tura aueidentia paulatim vineseunt mu0m0do igitur valere divisibilitas calorem, s0
428쪽
iscretam, sui in quantitatem molis es inquantitatem multitudinis, prout ea quae extunduntur in urius simul existunius, eas habent unitas invicem, ut Dina,
baculus vel ous habent di Serulus suu si uncias, uinumerus denarius lapidum.
' uanilius coiitinua dividitur in lineum, superficiem ut corpus, Seu Olidum Um hySicum, tum mathematicum, prout arte eXlenduntur duntaxat in longum atque pro Stremi habent duo uneta vel longum et largum, atque pro extrum is habent inuas: vel in longum, largum et profundum, atque pro OX-l rumis habent superlicieS. Nota Tempus o motu non ui 1 quanti tales propria dictae motus enim os en ine Ompletum, Ulpol via et tendentia ad Orminum quantita aulem Si aliquid complolum A sortiori tempus non est Om
extenditur ratione motus, cujus S duratioci motus autem Xtenditur solum ratione medii quod existit inter prinoi pium et terminiim unde quando inter illa non datur medium, molia non QSt XlenSUS, Sed
0ratio non signis eat Spoeialem eXtenSioni modum; sud os vel quantilas multitudinis in quantum Syllabis coalescit vel reducitur ad tempuS, in quantum syllaba voloeius aut tardius proseruntur. uare ristoteles in Loqica, et D. ThOIDIS OPUS Q. XLVIII, numerant rationem, tempus et locum inter quatililalis Specie S, Olum in alioue monSurae. Λ Vor in Mela- physica, ubi Xaelius polidorabat et discutiebat naturam quanti fulis Aristolole locum, tempus et Orali )uem praetermisti. Probabilius si quanti intem discretam Seu numerum non SSo proprie quantitatem, aut Sallem noudistingui a quanti tale continua, ni Si menti praeci-
429쪽
ONT0LOG . 05sione, atque idcirco quanilius discres dieitur propriae quantilas quatenus partieiput in suis unitatibus qui nitialem continuam. umerus enim consurgit primario e divisione continui; ecdivisione autern non resulta aliquo illitus Deinde unitas illi reatunditis nil urgo siue tolus numerus addi rem aliquam omnibus uitalibus simul sumptis.
t 0. Propriuiales physic e quantitas is sunt oculis extensio, impun0irabilitas et divisibilitas, de quibus iraeis ut physiet. Sed insuper quantitas habui propriolatus Iogicas, quarum res pi decipua pauliSper pertingemuS. Prima os non habere contrarium proprie dictum. Contrariolus enim supponit puellistam disserenitam, quia si oppositio eorum ud Sub eodem genere maxime istant. At vero inter quantitates propriudidius quo spuet disserunt, non est contrarietas, quia noli se Xpellitus ab eo dum Subjecto, uti linea, Supersicies, corpus sed potius i X uasura rui necessario lubens esse conjuncto iiDO, Secundum rem habent talum subordinationem, ut una sit alterius principium: quod omnia pugnaui cum Ora contrarius ale.
Si aliqua deurrui onii artulas, nonnisi privativo id lil quod proprio telum contrarius item non confluuii. Secunda si uri suscipere majus et mitius. Hoc intelligitur ineundum infensionem, On Vol O SUCundum counsionem : licus enim quantitus 9OSSi cres uru vel minui, ut duo major aut minor sieri, allainen non il magis quantitas Minimo enim quantitas ost
430쪽
puri delia quantitas sicui et maxima quanilius consu-quitur maturium, ut propter h0 habui, quoad infensivam habitudinem, indivisibilum euiis uilam sidus smatoria 9SI. Tertia est quod secundum quantitat res dicuntur aequales et ino'quales AEqualitus es inaequalitus sumi possunt aut Seeundum proprietasoni, aut secundum translationem : primo modo lineae distuntur aequales Secundi modo aequales in seientia aut viribus eoi poris dicuntur duo homines imo et res personiae iubias' hoc modo distuntur equules in persectione. Si enim aequalitas convenientia quaedam conveniens thinulem inlor quaseumque res ejusdem rationis inier-Venit per modum qu usdam unitalis Ormalis, quae in substantia solos oeari donlilas in qualitate, similitudo in quantis ale oro aequalitas proprie dicio cinaliis pard distam rutis non habet poeuliare nomen, Sed Γ linet enori iam nomen convunientiae ut unisulis specisse M. uia vero haec conveni ultu vel disconV0- utuntia inius quantitulus notior nobis est, ideo trans lata est illa vox nil signis ieundum qua meum ille P Γ- socium conveniensium in ursu 'tione, insensione et
lJ s. ualitus modo disseruntium ossuntiatum, modo lormam subsiuullulum, modo ne riduntulum rei assu0lionem si nisi 'ai: ul, quamvis disseruntia essentialis