장음표시 사용
471쪽
uinguitur ratione peiurnitas ab existensia: siquidum Prior, non aulam posterior per immulabilitatum d 0nsuatur in sortior uvifluuii ut duratio in eroa luris distinguuntur ration nullae enim perseelion SpOSSunt eSSo magis unito in uni participalo quam inutile imparticipato. PARAGRAPHUS I.
97. Praecipit in increatam et creatam dividitur
duratio : duratio ineruata est aeternitas, creata Veroos aevum Vel tempus. Cujus partitionis rationemaeeurat traditi Thomas iam 'ternitas Sit mon- Sura SSe permanentis, Sueundum quod aliquid recedita permanentia SSendi, Secundum hoc recedit ab aeter-Dilalo. uaedam autem si recedunt a permanentiaeSSendi, quod esse eorum S Sub oelum ransmutationi, vel in transmutatione consistit, ut hujusmodi menSurantur tempore ; istut omnis molus Doliam esse omnium corruptibilium. Quaedam oro re redunt miI1US a permanenti essendi, quin esse eorum nee in iransmutati e consistit, ne os sub oelum ran Smutationi lamen habent ransmulationem ad unusam Vol in actu, Vol in polentia : Sicut pale di angulis, quod habent esse intransmutabile quantum ad eorum naturam pertinet, eum transmutabilis illo secundum ut 0-clionem, Deum transmutabilitale inlulliguntiarum tali uelionum o locorum suo modo ; et duo hujusm0dimensurantur aevo Esse autem luod menSurat dolui nitas non est mulabitu, nost mulabilitati ad unctum. Si ergo lempus habet prius et poSleri Vum autem non habet in s prius et posterius, Sed ei conjungi
472쪽
198. Nomen aeternitas varie aecipitur, atque inferdum creatis durationibus imponitur dieitur enim aeternum qua Si X ira terminum, seu Sine terminooxistens rideo id quod ita existit ut nunquam desinore debuat, aeternum dicitur et idem disteretur, si aliquid eroalum sine durationis initio exstitisset. Inde etiam per Xaggerationem Xlenditur aeternitas ad Significandum quod per mulla Saecula dura Siculonini quod dissieillimum est, solet diei impossibile, et id quod est ingeniis magnitudinis, solos diei immun- Sum seu insinitum cita quod diutissimo durat Sodproprio illa sola duratio up essentialiter respuit
omnem terminum, dicitur aeternitas. Essentia litoriis erro aeternitalem proprie dictam ab aliis durationibus, non minus certum Si quam inerensum differre a realo Sed hoc diserimen os quasi materiale, o sol malum inquirimus disserentiam. Quidam eum S. sona Ventura existimant ostiurnitatem forma litor dissurro ab aliis durationibus, eo quod ipsa sola sit duratio permanens Sed, ut e discurSu On- Stabit, inter real3 Sunt quoque permanente dura tiones, et quidem in senSu a Bonaventura impugnato
aliter enim ipse ae D. Thomas permanentiam Sumit.)Alii oponunt disserentiam sormalem in eo quod 'lernilas aret principio et in Sed licet de saelo Seeundum sidui institula, nulla duratio, praeler divinam, Sit absque initio, tamen duratio creata absque initio non
473쪽
lilo disserens ab dei nisul divina hoc sensu dixit Ilieli ardus telorinus, I de Trinitate V, aliud esse sempiternum, aliud aeternum; nam sempiternum diei polus quidquid caret principio et sine deturnum Vero requirit ultra tu 'e immutabilitatem. Ilaquei Thomas hoc diserimen exponi alitur nam, ait, a lerniliis est talis duratio quae ossentialiter ol sub omni respectu
rem et Suecessionum, ideoque est tota Simul quod vero careat poneipio ei sine usi proprietas consequens
iis simultuneilalum. Unde admittit delernitatis desinitionum quam tradidit Bootius V De Consol philosoph. . lam dieatur interminabilis vitae tota inm et
perfecta possessio. Vostes interminabilis possessio tota sin Hii signi si eant ea roni iam omnis mutationis possibilis in ipso esse; quia illam in Deo esse et vivere ostidem dicitiar perfecta possessio ita , ut signi stellurpermanentia in omni perseelion atque interno elure resternae. Et si palo aeternitalem proprio telam Soli De compeloro iam istut ipso solus est absolute et perseelissimo ons, ita ipse solus est modo absoluto ut perseelissim permnnenS.
199. Tvum aliquando sumitur pro aeternitate, quia in graec Sermone nomen non est diversum interdum Sumitur pro diuturna duratione ; Sed proprie X USU theologorum sumitur pro duratione rerum ineorruptibilium. Illa res durare atque peculiarem, Sicut
474쪽
Sion hujusmodi sunt unita lucorruptibilia, ut demonstrant Seli viasile post Augustinum, qui XII De
Ciuit xv, diserimen constituit Ille substantiam Suia,
ut ipso l0quitur, immortalitas 'in ungularum o eorum Opurationes, quod in iis S successio praeteriti set
suturi, non Voro in illa. Testimoni Patrum, qud ob idit Bonaventura esse intelligenda de mutati0nee suecessione reali in aecidentibus demonstrat Sua-
sua substantia, habent fuisse ut futurum in Suis operationibus, e quo sit ut angulus V. gr. per Seientiam suam percipiat re alias tanquam praeleritas, Vel lan- quam suturas, o ad illas porcipiendas pendeat aliquomodo a reali praesentia et oXi Stentia earum. 0uum, juxta sententiam D. Thomae et S. Gregorii Ma tii, Unu Squisque angelu solus Sit in Sua speete, lot sunt speeius aevorum quot Angeli. Inci . , , . . , S. Doelo diei quidem osse unum uni a Xat aevum, quod est in supremo angelo istut Si unum empUS, quod est in primo molia univorsici sed ibi onsiderat
MVum sub ratione primae mensuro , quae in Uno IUO IUD enere Una Si qua caelera Sub hoe genere contentumenSurantur. Sub hae consideratione, etiam aeternitas Dei os mensura omnium aevorum, of pS MVR Sunt
aeternitatis Dei partieipatione : altamon Visio stata soli 8Simum, quia Supernaturalis est, ut Suomodo divini ordini S per aut Onomasiam nomen aeternitalis partiei-Ρnlἴ moretur. Crea ut d Spirituales igitur, quantum ad assuefionos otius olligonitas, in quil, Sest Sue QSSio,
gloriae, aeternitatem participant.
475쪽
DE TEMPORE. I. Temporis 40tio.
200. Certum os dari sudesessivam durationum in rebus quas intuemur; et hoste duratio susteussiva dicitur tempus. Omne iis realiter Xislon et in Un0Xis lentia permanens habet aliquam Halom durationum sibi proportionatam porro existunt enlin SuccoSSi VI, quae Videtieet non per innis , sed per aliquam morulam in Su esse permanent. Ergo. 0 vomaci modum ero esse rei sue essivae non ita durat, Ut idem Omnino permaneat in ola mora Sud durationis, Sed pars Hus post aliam advenit, ita duratio hujus esse non habul perman0ni iam labilem, Sed fluentem permanet nim sensu lato, quandiu IUXUS HS non eoSSal. Solum in motu Suecessivo et continuo Simul, non Ver in diseros O potest esse empUS unde post Aristololum . Thomas tempus per Olum desinit numerum motus secundum prius et posteriuS nihil nim est per se in conlinua SucceSSicine, niSi quatenus est in feri, per quod non simul, Sed paulatim aequirit suum esse. t sub molia oportet comprehendero uelionem et passionem, lum quia OSSUntoliam in Suecessione eontinua consistere, tum quian Olu per mentis considerationem lantum dis in
476쪽
sillae parum esse pasticipant, vi in s possunt affingi: porro tempus ut omnis duratio ita se habet, quum lion habeat onlisalum sibi propriam a re distinetam. Itaque, ut ampliorem emporis notionem habeamus, adhuc jus tofinitionem a Loibnitio raditam vol-
Loibnitius 10mpus definivit Ordine=m successivo rum quatenus succeSSmorum. Dieitur 1 ordo, quia concipitur tempus por modum relationis, ne absque duobus lorminis illud constipere possumuS; undo Si quaeratur quandonam Deus mundum Pren Veril, re- Sponderi non potest modo absoluto. Aliquid asserere Valemus Solum prosi is endo a puncto aliquo temporis post habito, ut ascendamus ad punctum realionis; quia nilium mundi, eum non Sue cedat alleri, non habet empus. Res palo quoque Xperimentis : Si assulioris enim dolori sensu eXperiamUr, si numero- Sior SU0eossi erebori imis Onalibus quibus nitimur dolorem Xeulere, o inde diuturnum tempus os o rescit contra, Si amoenis assiciamur ensibus, in eis, natura uadonte, ConquieSeimVS et inde empta apparet breve, leo aliena mensura, ut horologium, pro uiro quo Si alia horas aequales dolineel. Dieitur 2 successiDorum quatenus successit Ortim, quia entia Successiva liabent alios respectus qui empti non constituunt .
477쪽
201. Tempus dividitur 1 in muterialem spirituale. Masuriale dieitur empus quod in corporum molibus
consumitur; spirituale vero, quod in molibus spiribtualibus iuvenilur primo enim spiritus possunt Dan ire u loe in loeum sueundo inveniri polos mulatio successiva spiritualis inlensionis iam in elibus insul- luctus, tum in elibus voluntatis. 2 si intrinseco misi ea trinsecum. Prius e insistit in Suri succussionum qu ae infra aliquod on peraguntur, et possurius in serie sue russionum quod extra illud ens peraguntur, es quibus ejus durulio mensurasui' Sic tempus inlurnum aliqujus hominis consistit in sue- cessione variarum m0distentionum quiae in illo unt
tempus ero ejus Xlernum, quod eius ominatur, in Hii Sue 'essiva durali otio cum unimali et diurno
natio mensurae ad lingitur quidem durus ni Sed oportet distinguere monsuram ut suetionis, qude Stcommunis oneribus, et mensurum quoniitutis, doquii id agitu . Sub modo quantitatis considerata, durusio su deussiva non potes mensurari per dura finem indivisibilem, quia non sunt, iisdem natur M.t natura rei autem, nulla durati Successiva stmensura retiarum, sed Solum o urbitrio hominum, nihilominus motus caeli o S aptior Si ad ioc mu
nus, quia magis conditione mensurae habui Mon sura debet esse nola, orta, invariabilis et proportionata mensurabilici atqui motus Heli est citissimus, ration astrorum pro 'sertim tundi ei solis solis, quo id motum reppuretilem; est quoque curiissimus et quum
478쪽
undo Genesis 1: Fiunt luminario in sermunionio Ooli,
et sint in siqna et tempora, et dies et annos. Ait quod vidulur Pluto illusisse in Timaeo, cum dixit, ei riseus
esse converSiOHem coeleSlis nundi. Nec obsint quodulamur etiam aliis m0tibus insurioribus in rationumensurd extrinsecae aliarum actionum, ut motu h0rologii, nam i hos molia tanquam ni Surulos peremti motu a SSumimus; idcirco non mensurant nisi in virtulo motu cfΡli Pr aeterea X e Sunt mensurae impersectae et inconstantes, propter Oluum Variabilitatum o irregularitalem. Neque magis obstat quod interdum utamur inserioribus molibus ad coeli motus durationum menSurandam quippe eiS, On ut mensuris, sed polita tanquam igni nobi propinquioribus utimur ad cognoscendum quanta par coeli 0-su Xeril, ut en unquam menSuramo Sirdrum aelionumuli poSSimUS.
3 In praeteritum, praesens et futurum. Praeterili, prs sensis et futuri temporis noli diruela perlaenis est prἴΘSen enim, quod uuluali nostrae cogitationico0Xisiit praeseritum, quod illam praecessit o suiu rum appella fur empla quod ei Si succussurum Alnoli rosioXn imperfectis Si me tantum oblinori potest
status qui ita se habent ad invicem, ut initium Xisi sentiae niti eum cessatione Xislonitae alterius con-ndefatur, ibi Sue 'edure dicuntur. Variae igitur modis dati0ue sese invicem excludentes ossiciunt prius l
479쪽
OΝΤOLOGIA. 55 posterius et res permanen quae S subjectum harumce modissei fi0num, colligui prius et , ferius, ut sic continuitatem meis quia eXelusio rerum non lituis sese impingant; Sese impingere IiOII OSSunt, quin occurrani sibi in eodem subjecto. 0uidam existimaui tempus esse unum instans flu0ns; sed instans metaphorie funium dicitur fluere, quemadmodum mathemaliel declarant litieam per fluxum pulicii, ut intelligatur in sempor Sicut 11 exlenso nunquam esse aliquid totum simul, nisi inuans nocmagis luam xlonsio ex solis divisibilibus polus constare liti igitur tempus X istit udiis inflatilibus, utaret colligentur nullumque spatium interei dulci diei fur enim uin pus existero ratione inStantis praesentis quoad denominaiionem aulum, quia adaequale et
intrins000 empus existi por Sua parte eXiStentes, non quidem Simul, Sed Suee0SSi V Seu in transitu, quies modus alium rerum unde partes dicuntur reales praeeiSe, non qualenti praeferitae, quia jam non lani, nec Solum qualenta sutur id, Uae Nondum Suni, Sed qualentis transeuntes Sunt ita Aug. XI Confes. 26 si Tempus melior, ei O, sed non melior ullarum, quia nondum est. vii 0rgo melior Anii deli euntia lum-ΡΟΓη, Π in praetoriis. η ee obest quod parios temporis, dum transeunt, Don Sint saetae salis est enim quod elu fiant, quia esse UeeeSSiVorum Stheri. Con pia Successione inter plures terminos, illidotum prioris uiis, tum posterioris uiis resuliones 1100- non pira teriti, pro sutilis et suturi notiones habuntur. Terminus si cessionis sui ossa quando alter incipit, prior dieitur, et hie posterior appellatur. uando mi
mini successionum componensus sumuntur relative ad aliquem eorum, qui ou primus, ne lae UllimuS Si,
480쪽
uni huic tormino uili , di 'untur praeteriti retuli ad illum; qui sequunturium, dicuntur sui uri etiam
relativo ad illum itumum forminus modius ad quem rus uruntur alii, dicitur praesens Sod pri 'on Alriclo sumplum, id si, an quam instans indivisibile, a
mente nostra constipi non potest 0uum tempus concipiatur per modum ordinis et relationis, nec prodieriturii, nec praeSens, neque suturum ita denominantur modo absoluto reapso saclum quod Stirlaesen reSpeelu nostri est fuluruma Spectu Vorum, et prodieritum respoelii nepotum ut id quod Si praesens reSpectu OSiri, non StoeSpectu I ui magis i desens quam ea quae Sunt praeteritu aut futura respectu ad nos. Aliqui existimant praesen Sosso quid absolutum, quia illud praesupponunt fulurumi praeteritum in Ver formali conceptu praesentis non datur Sine respuelu ad utrumque et Sitio primi erilum, neque futurum ala suiSSent, praesentis donominatio non data fuisset, sed absolute die iam suisso duratio, Sicut nec priori S neque OS-ferioris donominatio daretur, si unum ex illis deliceret .
' In Deute os ini minurium Seu abstractum. Reate
et ra sens ita raptim a suturo in praeteritum transvolat, ut nulla m0rula extendatur, nam si extendatur, dividitur in praeteritum et suturum, prδ'sens autem nullum habet spatium.
Unde parum sibi c0nstare videtur almus quem hic contradicentem habemus; nam ad calcem ejusdem capitis ita sa- fur emps est essentiet lenient uno quantilo successive qui S coulo; u ne to e ut Salsi dan soli actualite, parce qu'il esti ouj0ur divisibio, et que t0ute divisi0n duris e temps constitue passisi i sutur qui m0ntre que te emps est Un pu rap-Ρ0r Phil. Oncl. lib. VII, cap. IX.)