장음표시 사용
481쪽
0NT OG . 457 imaginarium, ut imitii liomen, Strant vallum seu spatium successivum quod mente concipimus uim quum necessario fluuiis X deiurnitate : ideo non existit nisi in mutile uostra, i propter hoc dieitur etiam
DE SPATIO. I. Spatii n0ti0.202. Aecuruli spatii desinitio est forsan impossibilis non quod res Sit obscura in conceptu directo, quum ab ipsismus rudioribus uelle inlalligatur; sed, propter minimam jus ensis siem, vi formalitur labstruele inlolligi polus : non si nim liquid in se subsistens ei a rebus distinetum, o tamen quum do illo sit sermo, imaginatione brepsi illud anquam
realilalum in se subsistuntem singimus. Spalium 11011 videtur esse aliud quam trina dimousio corporum, quam uoipimus iit possibilem, habetur spatium mu=murium, quod uitam dicitur abstractum et possibile. Aiu vero possibilis sunt aeterna usque u 'cessaria, pullum possibile uinum sibi adscisi ii proprietatus Ῥ0e spatium osse indesini-lum collueet num mens nostri in suis distans ipse i sensionis cone libus uultum invonii initium, atque Semper ultra progredi polusi. Spatium reale est veluti receptaculum corporum risiensium, ut dulinis in avoleribus : Supersicios relicujus corporis intra quam est receptum utque circumscriptum unum aut multipleae corptis sputii uim notio uobis inuus 'itur quatenus illi 'ipimus dimensiones uius orporis aliud
circumdantis, ut etiam quas unus concipimus iniun-
482쪽
sinus superficierum ejusdem mimoris, qui eontium
CX noli otio spulit umor dii ii esto hie enim nihil aliud os quam pars pulli per uli plod corpuso eupala. Locus formalitur sumptus non videtur aliquid absolutum, Sallem quoad nostrum concipiendi
modum ideo uti,nilius usini vi sputium irdinem
coexistentium quatenus coexistentium. Et sano si inquiratur ubinam Sit mundus, reSponSum ussurri non polost, quia VOX ubi Videtur relationem signi si earu et mundus in eludit omnia quae Xi Sllant, atque per Seunus est terminus Ideo mundi loeus determinari nullo modo pol e Sl, nisi per imaginationem singatur alius mundus eXtra ipsum Ut autem reale palium habeatur, DoceSSO Sl Ut OeXi Stant Orpora unde, si in principio Duus creasset unum corpuS, et, O deleto, produxisset unum aliud tantum, ambo illa corpora non reale constituissent spatium'
Praesentia aliquvius entis sinit in loco a Seholastidis appullatur ubiculis, qua est aut circumseriptiva aut desinitiva. Prior est 1 δ' Sentia eniis cujus diversae partes correspondent di ursis odi partibus undo hie
rior est i δ' sentia entis quod existi quidum olum in
suarusius existimat dari ubi absolutum, non quidem a redistinctum sed sine illius respectu ad 0rpus, ita ut si Deus creasset Unum corpus, Vel etiam unum duntaxul angelum nihi-l0 minus habuisset proprium ubi Sed rationes quus alseri 110nvidentur penitus convincentes. Caeterum latetur ipse res in or dine naturali aliter se habere et loquitur unium absolute imo salelui si ubi n0n posse a nobis xplicari, nisi per modum sundamenti aliquarum relationum distantia vel propinquitatis, et ideo dicatur esse relativum se eundum diei. Et pr0babile etiam est includere transcendentalem habitudinem ad tale spatium, nam transcendentali habitudo non Semper p0stula postlix uinterminum realem. uetaph. di Sp. I, ecl. 4.
483쪽
sic anima humana si sola in singulis pari ibu cors ris quod inservi M. I luitve ad uita quibrum fingitur necidens, ubi dividitur in dii in/m ei creatum. Ubi divinum est praesentia Dei in omni loco, ratione immensitatiS, quaon mia implet, iraecipue colum, quod est Voluit thrODUS HUS in eo nim polissimum relucet potentia et maje Stas Dei, tanquam in nobiliori opere unde Scriptura ait Coelum mihi sedes est, et terra scabellum pedum meorum. Ubi creatum dividitur, in spirituale, Sacramentale et quantitativum seu circumscriptivum. Ubi spirituale est praesentia rei spirituali ad corpora, quae
fieri potest aut per elionem, Vel etiam, Sectandum aliquOS per SubStantiam, aut per inJormalionem, ut in anima rationali. Ubi saeramentalo est praesentia unita SubSlantiae sub accidentibus alterius Substan-lia . Ubi quatili lativum est modus quidam proVenien8
in corpore quod oecupat locum cum Xelusion aliorum corporum in ordine naturali. II. Aodus quo se habent spiritus relative ad spatium et locum.
203. Prima sententia. Non pauci philosophi et theorigi existimant metaphorie tantum spiritus praedic3ri existensus in tali aut tuli loco, videlicet per quamdam
analogiam et dononii nationem a corporibu SUmbiam, in quantum ipsis sunt praesente per operationem. am angelus polos esse tolus in toto, et Olus in qualibet alieujus quantilalis parte atqui hoc non DSSet, Sallem naturaliter, si haberet locum proprium Sibi independenter v eorpore ergo. . . Praeterea, Si
Spiritus haberet locum sibi intrinsecum, et DeUS ipse illum haberet, et consequenter oret Ubique,
484쪽
otiamsi nihil erio Hi extra si iussum sed si Si cibi ira loquendi modum consuuium ergo. - uompi lex ullus spiritus potes proprie moveri localiter uisi ruitione alicujus conjunctioni cum Orsore. Secunda sententia. Alii oppositum prosilantur Sententiam umque luetur potissimum Suarosius. Primo enim certum ost, substantiam spiritualem OSSe esse intime pra Sensem corpori, quia Spiritu ut pol qU3ntilato orbatus non sex eludit aliud a loco ui praesens QSt. Secundo, certum Si Spiritum creatum non OSSeUSSO 1 3 Seutem corpori cujus umque magnitudinis, quia ju perfectiones Sunt necessario sinitae, et ideo
theologi damnant sententiam Durandi, qui HXistimaSSe
Videtur angelo esse ubiquo Tertio, certum Si Spiritum creatum posse Vere ac proprie mulare Uam realem praeSentiam, ut OnStat Scriptura aera, nuclOritale Patrum et ratione Aristoteles primum molorem duntaXa posuit omnino immobilem unde D. Thomas docenS, proprium esse Dei esse immutabile, ait, rapi ritu ereatos esse mulabiles Secundum electionem, et Secundum Oeum per eram polentiam paSSivam in Di DXi Stentem, D i. q. IX, 31 l. 2, et ideo q. LIII, art l)docet angelum moveri dimittendo unum oeum et acquirendo alium. uarto, anima hominiS, OS SUUma corpore di SeeSSum, non remanet in eodem loco, Sed in coelum Seondit, aut demergitur in in sernum, in JUO S igni morporeus ae proinde nihil prohibet quin et ipse angelus transeat o loco in locum te angelus qui deserebat Habaeue per aera, Vere et proprie Spalia perlustrabal Sed ubi angelidum est Speci- sic diversum ab ubi corporeo prius enim SpiritualeeSt, dum posterius est materiale alque circumseripliVUm. Sed, omnibu perpensis, nulla ex his rationibus inconcusso sulcit Suaresti sententiam Dei primo, quoad
485쪽
ONTOLOGIA. 16saueloritalem D. Thomae, didendum si in h0e toti suffragari Suaresio : Omne angelorum mutationes quoad locum videtur eXpliearo S. Doctor per virtutem et operationem relative ad corpora; et nusquam do ubi intrinseeo angelorum sermocinatur Mus alio realis est, quia OVa conSurgit relati per virtutem et opu- rationem quae ab angelo emergit realiter, et corpus allingit et non aliter explieat mulationem Oealem angelorum . . Thomam inelinasse in Oppositam Sententiam Suaderi potest mullis Hus locis I p. q. LII, ari. 3, dicit, lure angelo non possuesse in eodem Oeo, non eo quod impleant loeum, sed eo quod impossibilo os ut duae causa completo sint immediate unius et ejusdem reici Si autem anguli esse ut proprie in loco aliter quam per operationem, ratio haec non aleret. ΙΡ. q. VIII, ari. 4 ad 5, ita habet esset unum Solum animal, anima HUSeSSet ubique, non primo quidem, Sed per necidens. DVide etiam II Contr. Gent. 96. In hisquis mullis aliis locis videtur . Thomas ad milior non dari ubi nisi
mediatilibus corporibuS. Caeterae rationes quas assert Suaregiu non opponuntur Sensentiae quam impugilat; illa enim tria ut certa eXplicari OSsunt per operationem, quin Sit necesse ubi intrinseeum pro angulis admittere .
III quidam errores circa temp0ris et spatii naturam.
204. I. Emmanuel anlius, quia non distinxit objectum imaginationis ab ob eel intellectus, aliis St,
486쪽
tempus ui spatiun non esse uisi si mus intellectus
noSiri, qua a priori habemus, ut quae nilii reale eorumentum coibuni. Reapse anima mimori unita sub
stantialitur nihil potus apprehendere intellectu, quin
illic phantasia illaudium apprehensum liqua Specie sun sibili vostiat, atque illud in tempore spatioque collocet; sed in hac perceptione sedulo oportet intellectivum ab imaginativo olomonto secernere. uia in omnibus imaginatio comisatur intellectum, putavit Kanlius, tempus o Spalium esse forma UniverSale Somnium rerum Sullaeelivas. Hoc Systema jam lube-saelavimus ubi de ordine intellectus nostri ad veri-
talem, sed magis Xplicii in Psychologia, ubi de objeeli vitale cognitionis humanae, profligabimUS. II. Secunda opinio plano Opposita lenet, empta et
Spalium Ss duas realitates sui generis a rebus aliis physice distinetas, in quibus subsistunt omnia aeternentia et ipsemet Deus ae ideo tempus et spatium Sunt duo reeoplastula quae enlitatem habent, quaeque ab aeterno existunt noeeSsario. Hanc sententiam professi sunt potissimum Episturus, Leucippus et DemocrileS, apud Veteres, et GasSendus, apud recentiores. JUXtae0S tempus et patium nec SubSlanliae, neque aecidentia sunt, sed quid intermedium. Sod 1 non datur medium inter ens inhaerens et ensnon in is reus 2 Tempus et spatium, in hae Sententia sunt tilia extensa actu insimila; atqui extensum aetii in similiam repugnat ergo. . . ' Nihil praeter Deum est necessarium et essentialiter ab aeterno
487쪽
III Clarii ius o Ν0wlonius in Anglia oeuerunt tempus et palium ess attribula Dei, videlicet Hus aeternitatem et immensi talem sentia conlingentia eXiStunt in tempore et spatio quatenus eorrespondent alicui pari temporis et palii Dei. Quorum error Venit e X eo quod imaginarium tempus et spatium pro reali ut concreto Sumpserini Sic enim aliocinali sunt ripa lium ei emptis sunt aliquid realo non Sunt Utem quila in se subsistentia : ergo sunt proprietate alicUJUS iuili porro Spalium et tempus sunt insimila, aeterna, in nullo mi o destrui possunt hae vero attribula Soli Deo conveniunt ergo, etc. I de Sententia non modo salsa esl, ut polo Dei insi- nil ali. Simplieitati, immensitati opposita, sed et Valde periculoSa est, Si quidem viam materialism pantheiS-moque aperit. Primo enim cogitationis et volitionis primariae ae perseelissimae prineipium esset eXlen SUm; igitur cogitalio non repugnat prineipi eXtenSO, Sed potius requirit hujusmodi prinei pium, ideoque Or-Ρ0ra OSSunt cogitare. Reapse Clarii ius, cum acriter urgeretur a Loibnilio usque devenit ut asSereret, materiam cogitare non posse, non quia est XlenSa, Sed quia coalescit partibus, quae sunt o substantiae di- Slinetae atque indo pendentes ab invicem Seeundo, Si Deus est Spalium et tempus, cur mundus non diceretur Dei altribulum Duus et palium non inVicem Seimpugnant, Sed eonira necessario sunt simul in eodem Subjecto atqui non magis Deus et uniVerSUm inter Se pugnant. uare Clari ita S, ante obitum Silum, panthei Sino insimulatus est, quia Deum Velut Uni ei Si animam facietini. IV. Carlesius docuit spatium esse aliquid maleriale Vera iiiiiiii potions sellieul orpus limilibus carens Bost Systema inXit Carlestus, quia existimavit
488쪽
Deus destrueret omnia corpori stude inius alicujus vasis latera oriunduntur, Infers non remanereni distantia, sed in eonia tu essent. Xistima Vit praeterea corporis esseni iam integrum esse extensionem, ita ut orpus et exlonsio poni possint in adsequa-
Sed primo, spatium non est aliquid reale subsi-Steu S. Secundo, corpus absque limilibus seu insinitum non minia repugnat quam baculus Sino Xlr mi S. Frustra Carlosius illud vocat indesinitum, res enim in Se Sumptae non sunt indesiniis', quia indesinitum datur tantum Soeundum nostrum concipiendi OdUm. Tertio, patium, in hae hypothesi esset Orpia Sine Superfletu atqui id repugnat. uarto, Vu ui impOSSibilitas gralis asseritur, o licet quae intra alicujuSVasis latera spatiantur, in nihilum roducerentUr, nihilominus latera ejus distantia remanerent, et quidem realiter, quia illud aeuum, etsi aelu non repleatur, tamen repleri potest per aliquod corpus. Quinto, juxta Carlesium, requiritur ut palium Sil OrpUS, alioquin non posset alia Orpora recipere. Sed Xlensio non indiget alia Xfensione in qua collocetur, sicut successio ut stat, non indiget alia SucceSSione, eeontra in ordine naturali unum extensum excludit aliud. 0Xlo, si Xtensi Seu corpus in sententia Carlesii indiget alio corpore, et pariter hoc aliud indige-
489쪽
OΝΤOLOGIA. 65bit altor tertio et sic ex ditur proe0ssus in insuit lum. Septimo, Si omnino repugna Vacuum, er Oossentialiter et ab aeterno existit aliquod corpus infinitum et sic instauratur Systema malorialiSlarum, qui docent maleriam esse diernam et neceSSal iam.
490쪽
205. uamvis en rationis non sit diroelo proprium metaphysicae objectum, nihilominus ad complementum hujus doctrinae opportunum est ea quae Sunt Ontibus rationis communia radere : eorum enim Ognitio est necessaria humanis scientiis. Hoc munus Molaphysi eae incumbit, quia rationis entia, quum Sint tantum umbrae sentium, non sunt intelligibilia per e, Sed Solummodo per aliquam analogiam et conjunctionem cum realibus entibus. 0uum ens rationi S ut nomen prae se fert, dieat habitudinum ad rationem, os multiple Seeundum divorsas habitudines Aliqua entia rationem respiciuntlanquam suam Xemplarem et effficientem auSam, ut omnia arti sietata altamen non St in usu ea appellar entia rationis, quia ad denominationem entis non sussieit praedicta habitudo Aliqua respiciunt rationem ut subjeelum inhaesionis cujusmodi sunt omnia aceidentia quae intellectui inhaerent, sive ab illo prododani, siVe aliunde proVeniant aut infundantur sed illa entia sunt realia et continentur Sub generibus accidentium hac tenus deelaratis. Alia landem respiciunt rationem nee Sub eeli Ve, nec effectiVe, sed ob velivo tantum, in quantum ab ipSa apprehenduntur haec dicuntur proprie enita rationis. En rationis igitur nihil realo ac positivum habet, praeterquam objici intellectu seu rationi de illo cogilanti, nequo alium nobiliorem aut magis realem habet essendi modum, unde possit appellari ens. Uapropter recte solet desiniri: Quod habet esse objective