장음표시 사용
491쪽
ONTOLOGIA. 467 tantum in intellectu, seu quod a ratione costitatur ratenS, quum tamen in se entitatem non habeat. id ΙΡ. q. XVI, I l. 3, ad 2 - Ι. II. q. VIII, a. 1 ad 3
Triplex est radix seu occasio ingendi seu XcOgilandi lilia alionis prima est cognitio quam intel- leelus noster consequi nititur de ipsismet negalionibus et privationibus, quae in se nihil Sunt quum enim objectum adaequatum intelle lus Sit iis, nihil ipse concipere pol est nisi ad modum sentis Det ideo
dum privationes aut negatione concipere Onali Γ, ea concipit per modum sentium, teque entia rationis format. Secunda causa est impersectio intellectus quum aliquando non possit cognoscere res prout in Se Sunt, ea concipit per comparationem unius ad aliam, et ita format relationes alionis, ubi desieiunt relationes reales Sicut enim, quia non potest totam perlaetionem unius rei simplicis una consideratione inlueri, eam partitur diversis coneeptibus, et ita lar mat distinctionem rationis pariter comparando inter Se ea quae non Sunt relaia, format relationem rationis Tertia causa provenit ecfeeunditate intellectus, qui ministerio phantasiae Delus potest X eris entibus tela conficere, conjungendo Varias parte Variorum entiUm, quae in re eomponi non possunt hoc modo singit hymaeraS. Ens rationis supponit neeessario aliquod esse reale, in quo fundetur, Vel a cujus denominatione quasi resultet ratio enim non potest procedere, quin entereali tanquam utero innitatur. Quomodo autem concipiatur per modum erilis id quod non habet enlitatem, faello patet exemplo Laeeitas dupliciter concipi Pole Si primo neqative eoneipiendo in ali organo non SSe polentiam Visionis ; et tune nullum insurgiten rationis, quia nihil tunc concipitur per modum
492쪽
468 ΝsTITUTIONE PH ΗLE Hi Lic E. onlis Secundo positive, incipiendo illam velut a sectionem Organi, Sicut tenebras concipimus tanquam auris dispositionem. Aelias autem hic intellectus est aliquo modo comparaliVus Vol reflexiVUS, quia prae- Supponit alium conceptum onlis realis, ad cujus imilationem concipitur seu formatur ens rationis ieeOneeptus Ormalis tenebrarum praesupponit aliquam lucis cognitionem ad quam inlendamus. Sed haec reflexio est tale sumpta, quia Xlenditur ad omnem cognitionem quae praesupponit aliam in qua fundetur et Sic magis proprie comparationis quam resteXionis nomen necipit. Hine 1 nee Sensus, ne Voluntas, neque imaginatio est eausa esticiens entis rationis Sensu enim non eSi esseXivus, neque essentiam ei Ole S apprehendere quod tamen requiritur ad concipiendum per modum entium illa quae non sunt entia. Voluntas non tendit in ens in quantum ens, sed in quantum
proponitur bonum ab intelleelu. Imaginatio fingit
quidem ea quae Xistere non OSSunt in natura rerum, uti hymaeram; et inde rationis entia essistere videtur nihilominus quia in hoc imaginali participat aliquatenus Vim rationis, et fortasse id nunquam facit, nisi Ooperante ratione, ideo haec Omnia dicuntur entia rationis et simpliciter tribuuntur rationi. Imaginati enim per Se non apprehendit non ensad modum entis, sed permiscet tantum imaginesentium realium, eodem fere pacto quo telo mis
Hinc ' Deus non format entia rationis ad ejus enim persectionem pertinet quod cognoscat unumquodque sicuti est. Aliunde intellectus reatus est sterilis ad extra, et mensuratur ab ei quae apprehendit; unde iis quae apprehendit n0n potest aliquam
493쪽
000L00 . 69 dare realitatem, sed Solum esse apprehenSum, quod est merum esse aiionis Dol si e saei unita rationis. Divina autem ognitio est ausa realitatis rerum, et sicut Dei opprobare est facere realiter, ita Sine approbatione cognoscere os reddoro realiter possibile
impossibile si igitur ut Deus pro luea aliquid quod
non Sit ens reale ne proinde non OleSt en rationis ad 0. Vide D. Thomam de Ueritate q. II, II l. 8.1llamon Deus eognoscit entia rationis quae essiciunt reatura rationales, quia ille qui adaequale O
que etiam eo oscit steliones objoelivas quae hisce conceptibus e irrespondent seu Objieiuntur. In quantum vero Deus apprehendi negationes et privationes eXlra Oneoplus nostros, illa apprehendit non per modum entis, Sed prout in se sunt, non quasi sint aliquid, Sed in quantum non Sunt Sua Opposita; unde sane Dionysius dieit Deum coynoscere tenebras perlucem, cum ipse Sit perfectissima tuae, in quo tenebrae
494쪽
1. Persolutis quae ad ons in abSirael sumplum pertinent, dein te spiritualiis natura sua oportet dicere. EXOrdimur a Deo, videt cella causa Suprema omnium rerum, BAEUn endent omnia, et ad quam vetuli ad Suam Xemplarem, efficientem malemque causam
referuntur. Si homo oXira societalom dogorul nihilque Saperet de Deo, uela physica specialis esset Decessario ineunda a creaturis, quia mirabilia Dei per ea quae saeta sunt intellecla eonspiciuntur in dis ipulus religionis, familiae, societatis, Logicae, MetaphySicae generalis principiis imbutus sat pollet ut hane philosophiae partem illico aggrediatur. Aliundo Theologia
naturalis est tanquam sol, qui omnes alia Selenitas illuminat Origo, exemplar et sinis entium Sunt arcana penitisSima, Si non praefulgeat Theologia naturalis : et ideo qui a Cosmologia vel sychologia inei-Ρiunt, neceSSari praesupponunt Theologiam, OliOnesque theologicas caeteris miscent dum scientiam de Deo acquirere alemus, quin habeamu erenturn-rum cognitionem cientisicam. uapropter VeStigia Suaresti perlustrantes , inquiremus i an sit Deus 2'
Apud nos sat communiter invaluit mos huic philosophiae parti praefigere titulum Theodicea, sed immerito nam The0dicea ex se non abstrahit a lumine supernaturali, et inSuperest duntaxat pars Theologiae quippe, ut ipsum 110men innuit, Theodicea pro object habet tantum justitiam Dei explanare ac vindicare contra impi0rum blasphemias. Vide uelaph disp. XXIX, . s.
495쪽
isti id sit 3 quid agat ad extra soli di domus 1 de existentia ui 2 de ejus attribulis 3 de ejus p0rationibus ad extra si alurali cognitione de Duo
O HOS Ore non OSSumuS, nisi quod percipitur do Deo ex habitudine esseetuum ad ipsum, Sicut ea qua designant eausalitatum ipsius et eminentiam Supraereata et quae removent ab ipso imperseelas conditione esseeluum Trinita aulem personarum non OleSt percipiis ipsa causalitate divina, quum ipsa causalitas si tes Trinitali, nee lium dieitur Secundum remolionem tantum .
DE EXISTENILE DEI DEMONSTRABILITATE.
2. Licet non adhue possimus accuratissimam Dei it linitionem tradere, tamen oportet eum aliqualenta Sileseribere ut jam a caeleris entibus Seeornatur. Porro nomen Deus u Signifieat quoddam nobilissimum enS, quod et reliqua omnia superat et ab eo tanquam a primo auctore reliqua Omnia pendent, quod proinde ut Supremum numen Olendum oSi ne Venerandum lite est enim vulgaris et quasi primu conceptu quem D. Th0m. Opuse. xviii, super B0etium de Trinitate.
496쪽
de De Omnes formamus, audito u0mine ei. Et ideo
ut demonstrandum Deum esse, non salis si Silandore dari in rerum natura ens quoddam uecessarium et a se, Dis etiam probetur illud esse unicum, et tale, ut Si sons Olius esse, a quo pendent, et illud recipiunt Omnia quae 9Sum esse quoquomodo parti
Exislonlium Dui uti indomonstrabilem labent Onlologi et raditionalistae, qui antesignanos jam habuerunt nominatus et quOSilam Vetere theologOM; priore quidem, quia S Vortia primaria in Ordine cognitionis; et poSteriores, quia innotescit duntaXnt per revelationem divinam. iii Dei existentiam ut demonstrabilem rationis lumine habent, putant alii eam tum a priori, tum a pOSleriori demonstrari posse dum caelori Oxistimant eam triete domo Sirari non OSSe, nisi a posteriori, videlicet cesseelibus. Atque ut Verum a salSO Sesternamus. D. Thomae vestigia sedulo terenteS, quadruplici propoSilione germanam Om-pleelimur doctrinam.
istentia Dei est veritas per se nola Secundum e. 3. Prob. 1 Ex notione veritatis per se et Secundum se notae. Illa Veritas S per Se et Seeundum Se nota, cujus altributum in essentia sivo desinitione sub Heli includitur uti Homo est homo vel Homo est animal. Atqui in Deo essentia et existentia sunt quid unum et idem namque S ens per SSentiam, et actus purissimus, ita ut, si ab illius essentia existentiam avellas, jam in se contradictionem inVolvat.
Suar Metaph. disp. XXIX, Seet 3 n. 4.
497쪽
2' ordine entium Deus est prima veritu ut pri-1num lumen muta alii enita illuminans. Atqui, si illius existuntis non esse veritas per Se et Sucundum Se nol3 Deu nec prima veritas, neque primari u lolius luminis sons esset, quum ipso aliquatenus indigeret alieno et extrinseco lumine irradiari. Ergo.
Sit errae nota quoad nos, non salis est quod praediculum sit de ratione illius subjecit, sed portet praeterea ut et nos cognoscamus quod praedicatum S de eSSentia Seu ratione subjecli V. . Si orita per Seo Se undum se uola quod res anguli in triangulo quovi aequivaleant duobus r elis, et lamon haec Verita non est uola quoad nos, nisi geometriam comparaverimus. Atqui essentia Dei non es nobis per Sonola. Ergo ne quo illius Xislentia, quae in re non dissuri ab ossunt in sicut omne totum sua parte rejus esse, per Se notum est Simplicitor ei autem qui rationein totius mente non conciperet, Oporteret SSe
2 EX processu nostrae coquitionis. In praesente Via tori Stalia, cognitio humana exorditur a Sensibilibus, quibus mediantibus homo ad spiritualia e inlestiaque
Porro Deus est res omnino spiritualis e deSliSque. Ergo, cognito quid Significetur per Vocem DeuS, adhue, Ob intellectus nostri inbecillilalem, gemit aliqua probati e qua ostendatur illum esse juxta illud Sopientioo maynitudine speciei et creaturaecoynoscibiliter stotero creator horum videri.
498쪽
3' Eae experientia. Si existentii l iri essui verili
per se uobis uotu, uiuurumur illius essentium m-Diu quo uitribui. O illa imauit ulla tune es immediate cognoscorumus, quia in suexistentia ut uitribula
apud Deum 1i ullatenus abessentia diverS Sunt. Porro essetiliam )o videre nequit inlulloelia creatus, ni Silumino gloriae sust ullus et perenni universaliqueeXperientia con Stat, nominum omnino et immodiale Dei altribi is a cognoscor ; etenim nonniSi 08 re muXimeque arduo laboro et quidem leviore lanium hauS- tu unicuiquo in liuologia naturali carpere sn e St.
theismi existentia. Tandem, si XiStentia Dei esset Veritas per o Dola quoad nos, atheiSmUS non esset possibilis. Atqui tamen fuere et adhuc Supersunt alti ei proprie dicti, quibus, inquit SuareZiUS, Melash di Sp. 29, ecl. 3, 11. 33 magna ODSid ratione et Speculatione opus est ad Veritatem hane es- sicaciter persuadendam quom id ergo XiStimari Olos per se nolui s
5. I. uod autem aliqui eo devenere, ut eXiStiment, existentiam Dei esse per se nolam quoad HOS, si pro-Venit partim quidem e consuetudine, qua a principio homines assueti sunt nomen Dei audire et inVocare. ConSuetudo autem, et praeeipue quae S a principio, Vim naturae oblinet; ex quo conlingit ut ea quibus a puerilia animus imbuitur, ita sirmiter leneantur ac si essent naturaliter, per se nota Partim Vero contingit, e eo quod non distinguitur quod Si per Se noluin impliciter et quod quoad no notum St. v Coni Gent eas. I.
6. II. Altamen aliquatenus et improprie Xistentia
499쪽
Dei est nobis naturaliter per Se nola, nimirum communi et conlusa cogitatione Naturaliter enim et immodialo boalilii linem desideramus, Statim ac rationis usum adepti sumus; ideoque immediale cognoscimus Deum suli quadam ratione consum et uniVersali, vi
citer, sed solum secundum quid ; Sicut quando dolonge aliquis vidui liminem venientem, non cognoSei illum simpliciter o ut alis est, Sed Secundum quid os sub ratione communi corpori aut vivensis. Cognitio aulem vera ei proprie dieia Boi sequirit salieni ut per ipsam illum ab omni alio ense Sustertia-
Aliunde si sic homo naturaliter Deum cognoscit, sicut naturaliter ipsum desiderat, in quantum desidera beatitudinem, quae est quaedam similitudo divi-nd bonitalis. Divina enim bonitas in seipsa est sinis supernaturalis hominis. Sic igitur non oportet quod Deus ipse in se consideratus Sit naturaliter notus homini, sed similitudo ipsius. Unde oportet quod puro iis similitudines in in libus repertas, in cognitionem ipsius homo ratiocinando perveniat. sci Cont. Gent. I. uapropter doctrina rilologorum, ollamporum qui confusam ui habilia ulem lanium potiunt Dei cognitionem uti primarium omnis cognitionis principium, prOSeripla sui l inquam periculosa a S.Con mulione Indicis. Vide Psychol. V . eap. 4 a.
istentia Dei dem0nstrari potest lumine rationis. 7 Prob. nu ra m. Deus, liqui habile fui eni
500쪽
inaccessibilum, nihilominus sese uianis 'sius per pera sua unde Psalm 18 Cooli enuerunt lorium Dei, elopera manuum ejus renuuntiat firmamentum es Ronn.
Innisibilia Dei per ea quae fuctu sumi, intellectu
conspiciuntur Deus enim St causu X pluris, lina
test aliquatenus cognosci e apparentibus suis ess in clibus. Ergo. 2 Ex sine naturali hominis Deus Si sinis tominis naturaliter praestilus ideoque noeeSso est, ut homo valeat naturaliter Deum cognOScer Unumquodque enim on debui ad sinem proprium tendere uXla mo
rationuli est tendere ad sinem apprehensive ut directine Vidi Ontolo'. n. 133 . Atqui homo non potest
naturaliter Deum cognoscere iniuili V elier Seis Sum. Ergo oportet ut valeat Sallum disqui Si e per creaturas illum OgΠOSCer . 3 Eae ea perientia. Compertum Si non paucOSeliam sex ethnicis, ut Platonem, Aristotelem, ele inconcussis argumentis XiSlenlium Dei demonstrasse. Porro id pro stilorunt solo rationi lumine. Ergo. Ex sacris Scripturis Seripturae Sucriae Saepe uillntur argumento ex croaturi desumplo ad confundendos idololatras ut gentiles ignOScente Verum Deum,
ut videro uximo licet in Salmis, praesertim 18 88, 40, 148 01 1 1l3, ab illis verbis: Nequando dicunt Ventes, tibi est Deus eorum I Deus autem noster in eo lo; omnia quaecumque voluit fecit. In libro Iob, a dupilo 38. Duus ipse peribu SutS, quae laliSSime recenSet, seipsum demonstrat. - Sapientis Io : Vani autem sunt omnes homines in quibus non subest scientia Dei; et de his quae fidentur bona non potuerunt intelli re eum qui est, neque peribtis attendentes quo Derunt quis esset arti ei sed ut VHen/, aut spiritum, qui