장음표시 사용
521쪽
uum perlingui motus enim, utpote via ad terminum, est quid imperilaetum. 00iud ualuralis melinatio admotum os propter bonum sub udii, videlicet ut ipsum
Suam assequatur conServuique persectionum. Atqui motus orporum coelestium nillil urseditionis ipsis eoillari, sud solum utilis os rebus ius urioribus, nimirum planiis es animalibus, quiae inde vitam et inerenionium quotidie recipiunt. Ergo. Prob. nin Illo motus requiri proportionatam causam. Porro licet varius ei multipl0X, os ordinatissimus immensusque. Ergo i habet ausum unam supremam, sapistulissimam i immensam. Sed hanc causam appellamUS Deum. Ergo.
Curanimis populorum consensus probat Deum
19. mnes populi semper ut ubique existentiam Dei admiserunt. Sed ille consensus probat Deum Xibstere. Ergo. Prob. maj. Seu factum. Apud Omne populo in-Veniuntur indistia quae necessario Supponunt idem in existentiam Dei, videlidet symbola ipsa fidei, receS, Sacrifieia, gratiarum actione S. Ille consenSUS non minus in irebus historieis splendus, quam Sol in rebus physicis Si erras obeas, ait Plutarchus, invonire possis urbes muris, litteris legibus, domibus, opibuS,DUmi Smale carenteS gyann iorum et heatrorum
522쪽
nescias urbem templis diisque curentem, quz precibus, jurejurand0, oraculo non illatur, non bonorum
nemo unquam Vidit .s Histori ei viatores, et potissimum Evangelii praecones nullum esse populum ulli eum leslilieantur, ita ut nunc, siqui aetate Tullii di eundum sit: si ulla gens est lam immanSueta, neque tam sera quae non, etiamsi ignoret qualem Deum haberi deceat, tamen habendum seiat . I9-
simul allio interdum inviti xistentiam Dei consilentur .
Prob. min. seu us. Ex parto sub oeli Onsen SUS ille eS communis, constans et ineluctabilis ; ideoque habet eausam communem, constantem et ineluelabilem, quae alia Sse non potest quam Veritas. Deinde
Oxistentia ui os aliquid gravissimi momenti, praViS-que cupiditatibus oppositum, siquidem a Veritate aut salsilal oxistentiae Dei pendet tota ratio agendi homini SQ in ipso nulla est ora lex moralis si existit Deus, habendus est tanquam Virtutis remuneralor et criminis ultor. Si autem omnes populi errarent circa objectum hujusmodi oporteret insurro hominis saeultates non alas esse ad Verum capes Sendum, Sed ad
decipiendum Ideo sapienter Tullius ita corripit atheos: u Si ratio mecum facit, si venta, si populi, Si nationes, Si Graeci, Si Barbari, si majore etiam nostri, Si denique hoc Semper ita putatum est, Si Summi philo
523쪽
Sophi, Si posti ae si sapientissimi viri, qui respublicascon Stiluerunt, qui urbe eondiderunici an dum os-liae si uantur e uelamus, tominum e senilunio auctoritas, doni uni non sumus Do divinat cap.
Hypotheses quos rethei sin mi sunt absurdae.
20. Alliei, ut hujus consensus praeberent rationem, eonfugere ad ineptias quadrupliei enim soni hunc conse Sum repetere Soloni, selli eo ab educalionis praejudiciis, a legislatorum fraude, ab inani melia, et a naturalium Pausarum ignorantia. Primo homines reVera cum laete Ognitionem eXistentiae Dei hauriunt a Vero possumusne distere ea Omnia quae echo sonte eaturiunt, SSe erronea et pestiferae Priusquam sidus in Boi existentiam gignatur rosealque in siliis via educalionis, debui existere in parentibus I alioquin quomodo potuiSSent consentire omnes in a singenda 3 Deinde, etiamsi potuissent confabulari inter se, polueruntii eonsilio et maliliae OnSentire omnes ad suos natos deeipiendos 3 oeusso CS enim ascendere usquedum occurrant aliqui prima'Vi parentes, qui progeniem suam ita diverint, ut Seienter eueniam erroris unanimi consensu ei propinaVerint; sed haee monstra nunquam aluit terra. Deinde, si a pravitate parentum exorta fuisset sides in existentiam Dei, non eadem inveniretur apud Uncta gentes, quia dueali Varia est pro temporibu S, lodis ot gentibus. Tandem quae mere si lilia Suni, praesertim si ronunt cupiditates, crescentibus annis et Scientia, excutiuntur sed oppositum manifestum est, ubi agitur de existentia Dei. Ergo.
524쪽
Secundo, dicunt asinu fraude ingluuiorum sacerdotumque suisse induetum hane stilum sui l inceri tum insiliuit, prousupponit idem in Douin colendum. 2'inde fidos viguit etiam apud populas qui, in a bubant legislatores, ut diei Plutarchus 3 ImpOSSibilis orat consensus inlor lugislui es t sacerdotes omnes. Eliamsi illo e0nsensus possibilis suisset,
impossibile suisset eunetis populis persuadere errorem qui pravis cupiditatibus adversatur a sortiori impossibile fuisse hune errorem spargere, ut explicant athoi, nempe Subit et absque conatu eodem sere pacto quo nox diei succedit. ' Fraus fuisset delecta a sapientibus et do elis nec permnnSiSSet commenta enim hominum delet dies. ' haeilius est perSuadere hominibus id quod eorum eupiditatibus faVet, quam id quod eisdem advorsatur sed impOS- sibile si hodi in athoismum eunes a gente adducere: a sortiori impossibilo fuisso Dei existentiam ei perSuadere, si haec existentia salsa fuisset et non
semper habita fuisset tanquam V I R. Tertio, si ignorantia idem in Deum ingenera SSet, illa sides evaneseeret prout augesei Seientia ; sed Ontrarium Venit, nam v experientia comprobatum Stleves gustus in philosophia movere sorte ad atheiS-mium; Sed pleniores haustu ad religionem reducere'. usi sane qui sedulo ac diligenti animo cauSarum naturalium studio ineumbunt Deum eo silentur ut pri-mIm et Summam causam ideo polius allieis inurendaeSt Ola ignorantiδ', quia oeulos habent et non Vidunt mirabilia Dei opera, aures habent, et On RH- dii in caulicum laudis quod creaturae omne De recinunt. Praeterea quae e ignorantia dimanant, OX
dissolvit fugatque passionum calidus halitus.
Bae a Verul. Deiust mentis olent. lib. I.
525쪽
THEOLOGIA Tri Lis. 50 IIIonii nos, leunt allisti, ulmitium, procellarum, terrae motuum morborum mortisque iuri perculsi finxerunt iis aliquod polens et iratum, quod preci
Primus in orba D00 lauit timor, ardua coelo Fulmina tuum caderent.
Sed 1 Deus non communitur a gentibus habetur tanquam iraeundus crudelisqu0, sed pol tu sanquam bonus, adeo ut bonitas sit altribulum di quod polissimum nobis inuolusent. 2 Si illa hypothesis Vera esset, si des in existentiam Dei inveniretur ad summum in pueris, mulier lis et molieulosis 3 Cognitio pha, nomenorum Xpulisset limorem. 4' andum ille limo prἔ0Supponit idem in Deum, sicut es eius au
Sam, et jam probare deberent athoi quod illo limor nititur salso supposito Undo saturi oportet quod li
monstralionem desiderant. S0lvuntur dissicultates.
O . 1 Non omnos populi admittunt visioni iam 90 quidam enim seri plores narrant 0XSlisisse popu-Ios alliseos otio diu adhuc silvie vitae aliqui supremum
526쪽
R. 1 Nesto antec. Hucusquo uspiam apparuit in pulus athous Vialorum et Missionariorum est immnia ineoncussa rem extra omne dubium ponunt, iaut vix operire sit qui hoc aestuli decimi elavi so-Ρhisma recoquere audeat. Vide Innales Propayationissidet. 2 Etsi in quibusdam insulis existerent istiusmodi populi, degentes extra consortium ali Ortim inpulorum, cupiditatibus deturpali, essentne habenditan Illam typus seu exemplar, ad cujus instar Olus Orbis sit componendus 3 Imo licet quidam populi etiam aliquatenus exculti forent alliei, nihilominus staretconSenSUS, Uia agitur de unanimitate morali. Recolligo dieta in Logica .
Inst. Pluris faetenda est in hac quaestione opinio Ρhilo Sophorum, quam sidos populorum. Sed mulli philosophi a thoismum professi sunt. Ergo. R. 1 Nego maj. pinio doetorum pluris facienda est solum in quaestionibus dissicilibus, eonelia Sionibusque remotis sed existentia Dei est conelusio ad quam in praesenti rerum ordine non dissidite pervenit qui Sua ratione accurale litur. Deinde, licet quidam philosophi libidinibus abrupli, in oppoSilum garriaΠt,
non satis pollent ut universalem harmoniam perturbent.
Obj. 2 Consensus populorum, ut Vim habeat, debet vorsari circa idem objoelum, aliunde diei non Ρο-lest unanimis. Sed omnes populi non eumdem Deum
R. ego min. portet sedulo quaestionem uri aquaestione facti distinguere quoad iis coneordant populi, et solummodo quoad laetum dissentiunt; nam, ut habet Cleoro, nulla est yens quae, etsi lynoret qualem Deum haberi deceat, tamen habendum non Sciat. Si exquiras a populis AEgypti, Graeciae, Indorum,
Armeniae, etc. tum veteribus, tum recentioribuS, uirum
527쪽
sexistat aliquis Deus omnipotens virtutis remunerator et mali vindex, omnes latum Deum risi e unanimior libi e inclamitabunt. Deinde, si ab iisdem populis flagitos quisnam Sit ille Deus omnipolonS, ἰrdsten et Romanus, JOVem allus. Qui alam randus, rati δε- mam, Ole. liune QSSe QSpondebit. Cujus rei mirum habes X0mplum in lugendo Deeidonli sellismalo: duo, ei etiam tres papae simul eontendebant singuli, Se super Petri alliodram ilo sedero. Catholici omnes circa jus condordabant, videliqui unum tantum esse verum papam prosilebantur quoad actum dissentiebant, qualis nimirum esset Verus papa. At illa dis-SenSio, nedum OnSensu unanimi Osseial, polius vim ejus flendit; nam dissensus ire laetum tendit naturaliter ad discerpendum consensum circa uM Unde mirum est valde quod Catholici, medio aevo, invito Selii Smale, Xistentiam alicujus capitis Ecelesiae atque Petri successoris firmiter erodiderint Pariter dicendum Si, idem in existentiam Dei altissime radicari in mente humana, quum turpissima polythoismi commenla nullatenus potuerint eam Vellere. Inst. OnSen Sus populorum eos deeepit quoad saelum. Ergo potuit oliam illos decipere quoad jus. R. Neqo ante . uoad laclum enim eo SenSus Onsuit unanimis mon erat de eodem Objecto, quum sere singuli populi suos habuerint eos, atque alieno re-Spuerint.
DE ERRORIBUS CIRCA EXISTEXTIAM DEI.
528쪽
tuti sunt praefici vel speculii livi Priores admittunt quidum Dei existensium sed corruptela morum abrupti Vivunt perinde ac si Deus non exisserui existimanicum Epicuro Deum non gerere curam de rebus nundanis, atque otiosum perfrui sua beati ie aeterna; unde aiunt Deus deum billa Supra cardine c9 l , nec nostra considerat. Xister se nilim praelicos, lu-gunda experientia Omperium habemus. OSterior Anon admittunt existentiam Dei; sed vel eam ignorans lanium, Vel aperto Deum non QSSe prosilentur, SUUmque errorem argumentis suteire nituntur: et
hinc iterum alliei in negati vos et positivos distribuuntur.
22. Athoismus os impossibilis homini qui, Sum rationis adeptus, non deturpatur pravis cupiditalibus; ideo atheus os semper inexeusabilis cinuisibilia enim ipsius Dei a creatura mundi per ea quae facta urit, intellecta conspiciuntur sempiterna quoque ejus virtuSet dioinitas, ita ut sint inelcusabiles, quia cum Ocynovissent Deum, non sicut Deum stloriflcaverunt E quibus Verbis manifesto colligitur alem OSSecognitionem Dei X creaturis haberi, ut homines
in0Xcusabiles reddat, si Vel Deum esse non SSentiantur, Vel illum colere negligant u Maximam habet proportionem haec veritas cum natura humana. Proposita enim hae verilal et Xplicati terminiS, quanquam non latim appareat omnino Videns, statim lamen apparet per se consentanea rationi, et sae illime Rom. I, 20.
529쪽
persuadetur homini non prave assueto. uia nihil apparet in a Veritate, quod rupugnet, aut dissicilem
creditu an reddat; et o contrario multa Sunt quae si alim ne linant ad assentiendum illi vortiali multa in Illam non Solum molaphysi ea vel hystea, Sed
u equo mundo ignorabilis ossiet poleSt, quem Propheiide volumina consignani, quem temporum quotidie proficiens pleniludo lusiatur, luem ΑΡOSlOlorum o Martyrum, pur Virtutum operationes, loquuntur sepulcra, quem potestas sui nominis probat, quem invidi spiritus prosilentur, quem punitorum
daemonum resonant mugitus, quem Gentile agnoVerunt quem Ola natura praeditat, et quem OneO1 Somnium populorum consensus esse testatur. D S. Hilarius II de Trinitate. Unde S. Gregorius agianZenuS, Oratione 2 Theol. Nimis absurdus et praeposteria Sest qui non cedit argumentis naturalibus, et insiciatur
23. Aliquatenus dari possunt allio spoeulaliVi; nam ratio humana, licet perlinea ad naturam hominis, tamen quoad Xerellium, imperio voluntatis Subest; et ideo homo pol est sese avertero a consideratione eorUm quae Deum Xi Slero ostendunt. uidam homine in studio rerum physicarum lolani, permeant Vi- iam, quin urSum ad caia Sam primam corda eleVent, desiguntque S in materia e ila non perciPiunt quae sunt Dei. Alii vero a pravis parentibus extraeli, Oeo veritalis religionisque ibi, errorem et impietate1n aleneris unguiculis absorbent, nihilquo de Deo sapiunt
nisi vaserrimus blasphemius Alii landem libidinibus indulgentes, familiae et religionis instilula HXeuli uni,
Suar Metayh disp. XXX, seel. I. n. 35 et 36.
530쪽
alque primum dicunt in corde suo Von es Deus; duindo nituntur hi, die reuon intellectu ea r0plerh0c sophismata ut mundacium sibi ini,culani. Sublato negat0que Deo, maligne doliani ui de quodam egringi sucinore, instar seditiosorum civium, qui principem ac rei publicae parontem obtruncarunt. Allamsen penitus exui non polus natura se ideo ortum est quod athoi non possunt serio ad omnimodam ne alionem pervenire, sed ad dubium unla Xal ac proindo Semper anXii remanent.
24 Athoi, ut rerum originum aliquo modo Xplicent, docent omne materiam existere a Se ab aeterno sed alii maloriam tantum alii et maloriam et ejus dispositionem esse aeternam dicunt. Priore Supponunt eum pleur mundum coaleseere atomis Seu corpuSeulis Variarum 1gurarum nempe atomi Sunt, aliae rotundae, aliae acutae, aliae quadratae, aliae aduncae, Iliae Oblongae, aliae hamalae, oloe et ab aeterno Volulabantur in aeuo sed quadam die, fortuit caSUSeS Omne eonStituerunt nunearianique, et Sic mundum fabricaVerunt.
Materia qua mundus constat, infecta et a se Tistem eSS HOH poteSt. 25. Prob. 1 Ens a se est nossessarium, id est Xi- Slentia perlinet ad ejus essentiam, ita ut concipi non possit non Xistens, quin destruatur illius OneeptuS.