Summa theologica

131쪽

x tertium dicendum, quod vestis illa candida traditur bap- thala, non quidem ea ratione Fb non licta ei aliis vestibus

ali, sed in signum gloriosae resurrectionis, ad quam homines per baptismum regenerantur, et ad significandam puritatem vitae quam debent post baptismum observare, secundum illud 8 r. VI a In novitate vitae ambulemus. nu quartum dicendum, qud ea quae pertinent ad solemni talem sacramenti, etsi non sint de necessitate sacramenti, nonumen sunt superflua, quia sunt ad bens esse sacramenti, ut

Utrum convenienter describantur tria baptismata.

k undecimum si praeeditur l). Videtur quod inconvenienter describantur tria baptismata, scilicet aquae, sanguinis, et staminis sive Spiritus sancti quia Apostolus dicit Ephra. , I s Una fides, unum baptisma. Sed non est nisi una fides. De non debent poni tria baptismata. . Praeterea baptismus est quoddam sacramentum, ut exsupri dieiis patet qu. 65,ari l). Sed solus baptismus aquae est sacramentum. Ergo non debent poni alia duo baptismata. 3. Praeterea, Damascenus in IV. lib. De de orthod. sap. st , deiermina plura alia genera baptismatum. Non ergo debent poni solum tria baptismata. Sed contra est, quod super illud Hebr. VI K Baptismatnmddetrinae, n dicit Glossa ulturaliter dicit, quia est baptismus in aqua, in paenitentia et in sanguine n CONCLUsIO. - Cum homo possit non mod per baptismi aquam sanctificari, sed per Christi sanguinem, consormandos christi passioni, pro Christo patiendo et per virtutem spiritus sancti interius operantem, tria sunt in Scripturis bainusmata, baptisaeus aquae, sanguinis et flaminis.)Respondeo dicendum, quia, sicut supra dictum est F. 62,

132쪽

Mn. 5 Minu. 66 ari. ), baptismus aquae emineisin babeia passione Christi, cui aliquis configuratur per baptismum; et ulterius, sicut a prima causa, a Spiritu sancto Litat autem effectus dependeat a prima causa, causa tamen superexcedii effectum, nec dependet ab effectu. Et ideo, praetor baptismum aquae, potest aliquis consequi sacramenti essectum ex passione Christi, in quantum quis ei conformatur, pro Christo patiendo. Unde dicitur Apocal. VII uti sunt qui venerunι ex magna tribulatione, et laverunt glesas suas, et dealbaverunt eas in sanguine Agni. AEadem etiam ratione aliquis per visuiuae Spiritus sancti consequitur effectum baptismi, non solum sine baptismo aquae, sed etiam sine baptismo sanguinis , in quantum scilice alicuius cor per Spiritum sanctum movetur ad credendum et diligendum Deum, et paenitendum de peccatis; unde etiam dicitur baptismus poenitenticle. Et de hoc dicitur Isai. IV: Si abluerit Dominus sordes filiarum Sion, et sanguinem Hierusalem laveri de medio ejus in spiritu judicii si spiritu ardoris. B Sic igitur utrumque aliorum baptismatum nominatur baptismus, in quantum supplet vicem baplismi aquae. Unde dicit Augustinus in IV. lib. De Baptismo, contra Donatistas cap. 22 Baptismi vicem aliquando implere passionem, de latrone illo cui non baptigato dictum est: in die mecum eris in paradiso, beatus CSprianus non leve documentum assumpsit. Quod etiam atque etiam considerans, invenio non lautum passionem pro nomine Christi id quod baptismo deerat posse supplere, sed etiam fidem conversionemque cordis, si ori ad celebrandum mysterium baptisau in

angustias temporum succurri non potest.

Ad primum ergo dicendum, qud alia duo baptismata includuntur in baptisae aquae, qui essicaciam habet, et ex passione Christi, et Spiritu sancto. Et ideo per hoc nou tollitur unitas baptismatis. Ad secundum dicendum, quod, sicut supra dictum est

qu. 60 art. 1), sacramentum habet rationem signi Alia vero duo conveniunt cum baptismo aquae, non quidem quantum ad rationem signi, sed quaalim ad effectiun baptismatis. Et ideo

non sunt sacramenta.

133쪽

uaniata figuralia, situ diluvium, quod sui signum nostri baptismi quantitae ad salvationem fidelium in Ecclesia, sicut

tune a paucae animae salvae factae sunt i area, o ut dicitur I. peir. III. Ponit etiam transuum maris rubri, qui significat nostrum baptisma quantum ad liberationem servitute e cali; unda et Apostolus dici I. Corinth. X, quod a omnes hapitiati sunt in nube et in mari. Ponit et in ablutiones diversas quae fiebant in veteri lege, praefigurantes nostrum baptisma quantii ad purgationem occatorum. Ponit etiam baptismum Joannis, qui sui praeparatorius ad nostrum baptisma.

ιν- baptismus a minis in potiaramus inter alia baptismata.

Ad duodecimum sic proceditur lin. Videtur quod baptismus inaedivi non sit potissimus inter tria praedicta baptismata. 8almus enim aquae imprimit characterem quod quidem

baptismus sanguinis non dicit. Ergo baptismus auguinis n0aes potior quam baptismus aquae. . Praeterea baptismus sanguinis non valet sine baptismo flaminis, qui est per charitatem dicitur enim I ad Cor., XIII is Si dedero corpus meum ita ut ardeam, charitatem adieci non habuero, ibi mihi prodest. Ied baptismus sta-Riliis valet gina baptismo sanguinis; non enim soli marWres salvantur. Ergo baptismus sanguinis non est potissimus. 3. Praeterea, levi baptismus aquae habet efficaciam passione Christi, ut Meundum praedicta an il), respondet baptismus sanguinis, ita passio Christi efficaciam habe aspirita sancto, secunctim illud ebr. IX: u Sanguis Christi, qui per Spiritum sanctum obtulit semetipsum pro nobis, emun-

1 De his etiam IV, Senι. dist. 4 qu. 3, art. 3, quaesiiune. 4 et Hebr. VI. 2 Hie textus desumitur ex libro Gennadii, De eetesiast. 4πε-ibus, cap. I. inter opera supposititia Augustini. H- senu in mersus, m eo serat. dist. 4 , cap. Mee--

134쪽

dabit conscientiam nostram ab operibus mortuis, nisic. Ergo baptismus staminis potior est quam baptismus sanguinis. ω ergo baptismus sanguinis est potissimus. Sed contra est, quod Augustinus ad Fortunatum, loquens de eomparatione baptismatum, dicit 2 Baptigatus confitetur fidem suam c0ram sacerdote martyr coram peracteutore.

Ille post consessionem aspergitur aqua hic sanguine ille per impositionem manus pontificis recipit Spiritum sanctuae; hic templum efficitur Spiritus sancti n CONCLUSIo. Cum in baptismo sanguinis, passio Christi periperis imitationem, ei virtus Spiritus ganeti per dilectionis fervoremiperetur, palam est inter tria baptismata baptismilae sanguinis quoad sacramenti effectum esse potissimum.)Responde dicendum, qudd, sicut supra dicium est ari li), effusio sanguinis pro Christo et operatio interior Spiritus sancti dicuntur baptismata, in quantum efficiunt effectum baptismi aquae. Baptismus autem aquae efficaciam habetis passione Christi et a Spiritu sancto, ut dictum est art. 11 . Quae quidem duae causae operantur in quolibet h0rum trium baptismatum excellentissim tamen in baptismo sanguinis. Nam passio Christi operatur quidem in baptismo aquae per quamdam figuralem repraesentationem in baptismo autem flaminis vel de nitentiae, per quamdam affecti0nem; sed in baptismo sanguinis, per imitationem operis. Similiter etiam virtus Spiritus sancti peratur in baptismo aqua per quamdam virtutem latentem in baptismo autem paenitentiae, per cordis commγtionem; sed in baptismo sanguinis, per potissimum dilectiomet allactionis servorem, secundum illud Dan. QMDjorem hac dilectionem nemo habet, quam ut animam su mponat quis pro amicis suis. Ad primum ergo dicendum , ubd character est res et a eramentum. Non autem dicimus quod baptismus sanguinis praeeminentiam habeat secundum rationem sacramenti, sed quantum ad sacramenti effectum.

Ad seeundum dicendum, qud effusio sanguinis non habet rationem baptismi, si si sine charitate. x quo patet qubdbaptismus sanguinis includit baptismum staminis, et non converso; unde ex h0 ipso probatur persectior.

135쪽

m Illum BAPTIsul AC TI. 125 Ad erusiae dicendum, quia aplismus sanguinis redeminenum habet, non solum ex parte passim Chrisu, sed etiam ex parie Spiritus sancti, ut dictum est eo . .

Minde emaiderandum est de ministris per nos iraditur sacramentum baptismi. Et circa hoc quaeruntur octo ris mirum ad diaeonum pertim baptizare. 2 Utrii pertineat ad presbserum, vel s0lii ad episcopum a striim latera possit sacramentum bap-ximi eoaserre. 4 Utrum hoc possit lacere mulier. 5 Utrummae ratus possit baptigare. 6 Utrum plures possint simul baptam unum et eumdem P Utrum necesse sit aliquem esse qm Miratum de sacro sonte recipiat. 8 Utrum suscipiens alique de sacro sonte obligetur ad eius instructionem.

ARTICULUS I.

Utrum ad O eium diaeoni pertineat baptizare. Ad primum sic proreditur 1ὶ Videtur quM ad ossicium diatoni perlineat baptigare. Simul enim injungitur a Dominositheidae praedieandi Evangelium et baptizandi, secundi1m illud Mith. unimo : AEuntes docete omnes gentes, baptizantes eos, s etc. Sed ad officium diaconi perline evangeligare. lago videtur Fbd etiam ad officium diaconi pertines bapti-

. praeterea, secundum Dionysium V cap. celes hie- 1 Be his etiam IV, Mnt. dist. 5 qu. 2, ut i, quae

136쪽

rureh. purgare pertinet ad officium distem l . sed purgatio peccatis maximἡ sit per baptismum, secundu illud Ephaa. ,

Mundans eam lavacro aqua in verbo vitae. . Ergo πι-

detur qud baptizare pertineat ad diaconum. 3. Praeterea debeato Laurentio legitur, quod .in ipse easei diaconus, plurimos baptigabat. Ergo videtur quod ad diaconos pertinea baptigare. Sed contra est, quod Gelasius Papa dicit, et habetur in

meret. dist. XCIII Diaconos propriam constituimus Nservare mensuram n Et infra Absque episeopo vel pre bytero baptigare non audeant, nisi praedicus ordinibus fortasse longius constitutis necessitas extrema compellat D CONcissio. Ex ipsa nominis ratione, clarum ea non pertinere ad diaconum ex proprio ossicio baptismi sacramantum conseres, sed in illius et aliornm sacramentorum collatione assistere et majoribus ministrare. Respondeo dicendum, quod sicut Melestium ordinum proprietates et eorum osticia ex eorum nominibus accipiuntur, ut Dionrsius dicit VII cap. Coelest hierarch. na etiam ex nominibus ecclesiasticorum ordinum accipi polas quid ad unumquemque pertineat ordinem. Dicuntur autem Maeoni, quasi ministri, quia videlicet ad diaconos non pertinet aliquo. sacramentum principaliter et quasi ex proprio ostiei praebere, sed adhibere ministerium aliis majoribus, tu sacramentorum exhibitione. Et sic ad diaconum non pertinet quasi ex proprio officio tradere sacramentum baptismi, sed in collatione hujus sacramenti et aliorum assistere et ministrare majoribus. Unde Isidorus dicit 2 Dua diaeonum perlinet assistere sacerdotibus , et ministrare in omnibus quae aguntur in sacramentis Christi, in baptismo scilicet, in chrismate, in patena et calice DAd primum ergo dieendum, quod ad diaconum pertinet di

i uui tamen apud illum non diaeontis appellatur, vel graee διακειος, sed miri ει re, ut urρος. 2 Ex ejus Epistola ad Ludilredum eruitur, et in meolis lartur, dist. 25, cap. l, quod incipit Praelatis q. ad G

137쪽

citara granelium in Milesia, et praedicare ipsum per modum calathirtatis; unde et Biousius dicit lib. De Meles hier. cap. 3ὶ quod diaconi habent ossicium super immundos, inter quos mali eademmenos Sed docere, id est, exponere Eva gelium, pertinet propri ad episcopum, cujus aetus est per cere, seeundum Dion3sium cap. V. Meles hierares Perficere autem idem est quod docere. Unde non sequitur quia ad diacoata pertineat ossicium baptigandi. Ad Meundum dicendum, quod sicut Dionysius dicit in II. cap. celer hierarch. baptismus non festim habet purgat 'am, sed etiam illuminativam virtutem. Et ideo excedit om-eium diremi, ad quem pertinet solum purgare, scilicet vel repellendo immundos, vel disponendo eos ad sacramenti su reptionem. Ad tertium dicendum, qubd quia baptismus egi gaeramentum Meessitatis, permittitur diaconis, necessitate urgente, in issensi majorum, baptigare; sicut palei ex auctoritate Gelasii suo indueta. Et hoc modo beatus Laurentius, diaconus exi laus, hastiga it.

ARTICULUS II.

Utrum baptizare pertineat ad Ulaium resbyter m.

Ad Meundum si proceditur 1). Videtur quod baptigare non pertinea ad dicium presbyterorum, sed sollim episcopo-mn uuia, sicut dictum est sart. 1, N. lin, sub eodem praetepla iniungitur, atιA., R., officium docendi et baptigandi. sed docere, quod est perfluere, pertinet ad ossicium episcopi, ui patet per Dionysium V et VI cap. Εecles hierarch. Ergo ei baptigare pertinet aestim ad ossicium episcopi. 2. Prieterea, per ba smum annumeratur aliquis populo christiano, quod quidem videtur ad officium soli a princi pertinere. Sed principatum in Ecclesia tenent episcopi, qui, at dieitur in Glossa Luci, X, innent laeum apostolorum, da

138쪽

328 PAR III, QUAEST. LXm, ART. II.

quibus dicitur in Psal. XLIV si constitues eos principes super omnem terram n Ergo videtur quod baptizare perlinet soluta ad omelum episeopi. 3. Praeterea, Isidorus dicit qubdis ad episcopum pertinet basilicarum consectatio unctio altaris, et consectio chrismatis. Ipse ordines ecclesiasticos distribuit, et sacras gines benedicit. Sed his omnibus majus est sacramentum baptismi.

Ergo videtur quod mulla magis ad officium solius episcopi pertineat baptizare. Sed eonira est, quod Isidorus dicit in lib. De oraciis lib. II cap. 24): a constat baptisma solis sacerdotibus esse

traditum n CONCLUsIO. - Ctim per baptismum homo particeps aiecclesiasticae unitatis, cujus eucharistia sacramentum est, δ' nifestum est propri ad sacerdotes pertinere baptismi sacramentum ministrare, quemadmodum et eucharistiam conse

Respondeo dicendum, qudd sacerdotes ad hoc consecrantur, ut sacramentum corporis Christi conficiant, sicut supra dictam est M. 65, ari. 3ὶ Illud autem est sacramentum ecclesiasticae unitatis, secundum illud Apostoli I. Cor. v a Unus panis, et unum corpus multi sumus, omnes qui de uno pane et deun calice participamus. Per baptismum autem aliquis fiparticeps ecclesiasticae unitatis; unde et aecipit jus ad mensassi Domini accedendi. Et ideo, sicut ad sacerdotem pertinet eoo secrare eucharistiam, ad quod principaliter sacerdotium ordi'

natur, ita ad proprium officium sacerdotis pertinet baptizare ejusdem enim videtur esse operari totum, et partem in iuvAd primum ergo dicendum, quod utrumque ossicium, selli cet docendi et baptigandi, Dominus apostolis injunxit, quorsi' vicem gerunt episcopi aliter tamen et aliter : nam ossiciuae docendi commisit eis Christus, ut ipsi per se illud exerceresti ianquam principalissimum; unde et ipsi Apostoli dixerusi Aeι. VI : Non est aequum nos relinquere verbum Dei, iministrare mensis sisficium autem baptizandi eommisit apo stolis ut per alios exercendum unde et Apostolus dici ' Cor. Nommisit me Christus baptigare, sed evangeli

139쪽

gare. It hoc ideo, quia in baptigand nihil operatur meritum et sapientia ministri, sicut in docendo, ut patet ex supra dictis F. 64 art. 5.6 et s). In cujus etiam signum nec ipse Dominus baptigavit, sed discipuli ejus, ut dicitur Dan. IV. Nec tamen per hoc excluditur quin episcopi possint api, Iare, quia si quod potest potestas inseri0r, potest e superior; sunde et Apostolus ibidem dicit se quosdam baptigasse. Ad secundum dicendum, quod in qualibet republica, ea quae silli minora pertinent ad minora ossicia maiora vero majoribus reservantur, secundum illud Mod. XVIII: dui Fid majus luerit reserant ad te, et ipsi tantummodo minora judicent. Et ideo ad minores civitatis principes perlinet disponere de infimo populo; ad summos autem principes pertinet hisponere ea quae pertinent ad majores civitatis Per bapti Ullae autem non adipiscitur aliquis, nisi infimum gradum in populo christiano. Et ideo baptigare pertinet ad minores priu- elyec clesiae, id est, ad presbrteros, qui lenent locum septuagillia duorum discipulorum Christi, ut dicit Glossa Luc. X. Ad tertium diee,dum , quod sicut supra dictum est D.

s5 an. 3 co . et ad in sacramentum baptismi est potissimilia necessitate; sed quantum ad persectionem, sunt quaeda alia potiora quae episcopis reservantur.

. ARTICULUS M.

Ad tertium sic proceditur si . Videtur quod laicus baptizaredin possit. Baptigare enim, sicut dictum es sart. 2), pro-yrie pertinet ad ordinem sacerdotalem. Sed ea quae sunt ordidis non possunt committi non habenti ordinem. Ergo videtur Dod laicus, qui non habet ordinem, baptigare non possit. 2. Praeterea, majus est baptizare, quam alia sacramentaliaupumi perficere; sicut catechizare, et exorctgare, et aquam 1 Be his etiam 2, 2 qu. 100 art. 2 ad 1 et IV, Senι. ,

iist. 5 qu. 2 art i, quaestiuus 1 et 3 et dist. 6, qu 1, in. 3, quaestiunc. 2 et 3.

140쪽

baptismalem benedicere. Sed haec non possunt steri h laicis, sed solum k saeerdotibus. Ergo videtur ub multo minus laici possunt baptigare. 3. Praeterea, sicut baptismus egi sacramentum necessitatis, ita et paenitentia. Sed laicus non potest absolvere in foro ps nitentiali Ergo neque potest baptizare. Sed contra est, quod Gelasius papa et Isidorus dicunt ij, quod a Baptigare necessitate imminente laicis christianis plerumque conceditur.

CONcLusio. - Ne propter defectum baptismi, homo Diutis suae dispendium patiatur, merit constitutuae est ut minister baptismi sit quilibet, etiam non ordinatus. Resp0ndeo dicendum, qud ad miserieordiam ejus qui vult omnes homine salvos fieri pertinet, ut in his quae sunt de necessitate salutis, homo de sacili remedium inveniat. Inter omnia autem sacramenta, maximae necessitatis est baptismus, qui est regeneratio hominis in vitam spiritualem; quia pueris aliter omnino subveniri non potest, et adulti non possunt aliter quam per baptismum plenam remissi0nem consequi, et quantum ad culpam, et quantum ad poenam. Et ideo, ut homo circa remeilium tam necessarium desectum pati non possit, institutum est ut et materia baptismi sit communis, scilicet aqua, quae a quolibet de facili haberi potest et minister baptismi etiam sit quicumque non ordinatus, ne propter desectum baptismi, homo salutis suae dispendium patiatur. Ad primum ergo dicendum, Obd baptigare pertinet ad odidinem sacerdotalem secundum quamdam convenientiam et solemnitatem non autem hoc est de necessitate sacramenti.

Unde etiamsi extra necessitatis articulum laicus baptiret, peccat quidem, tamen sacramentum baptismi consert, nec est rebaptigandus ille qui sic es baptigatus. Ad secundum dieendum, quod illa saeramentalia baptis pertinent ad solemnitatem, non autem ad necessitatem baptismi. Et ideo fieri non debent nec possunt , laico, sed solitae h. sacerdote cujus es solemniter baptigare.' Me Gelasius loco snpia notato, seu in Beerelis, etsi M. Isidorus item ubi suprὲ Da eo aeria. dist. , eap. Consisti