장음표시 사용
491쪽
latione Christi sed, sica legitur Mari. VIlI, Christus ae Nlierem adulteram absolvit absque paenitentia. Ergo videtur quod poenitentia non sit de necessitate salutis. Sed contra est, quod Dominus dicit Lue. VIII a Si paenitentiam non habueritis, omnes simul peribitis n CONCLusIo. - Non est paenitentiae sacramentum absoluth ad salutem necessarium, ut baptismus, sed iis tantum qui pee-eati rei sunt. Respondeo dicendum, quod aliquid est necessariam ad salutem dumiciter uno modo absoluth, alio modo ex suppositione. Absciuia quidem necessarium est ad salute iIlud sine quo nunus salutem consequi potest, sicut gratia Christi et saeramentum baptismi, per quod aliquis in christo renascitur. Ex suppositione autem est necessarium sacramentum paenitentiae, quod quidem est Beeessarium, non omnibus, sed pec- eaxo gubiacentibus. Dicitur enim II Paralipp., uti si oratione Manasse : Tu, Domine Deus justorum, non posuisti poenitentiam justis, Abraham, Isaac et Jacob, et iis qui tibi non eca erunt. ieetatum autem si eis consummatum tuerit, generat mortem, ut dicitur Jac. I. Et ideo necessarium est ad salutem peccatoris, quod peccatum removeatur ab eo: quod quidem non potest steri sine paenitentiae sacramento, in quo operatur virtus passionis Christi, per absolutionem face dotis simul cum opere sentientis, qui cooperatur gratiae ad destructionem peccati; sicut enim dicit Augustinus super Ioan. Trael. LXXlI. De rem is De verbis Apostoli, eap. XI dui ereavi te sine te, non justificabit e sine te. Unde patet quod sacrumentum paenitentiae est necessarium ad salutem post peccatum, sicut medieatio corporalis, postquam homo in morbum periculosum inciderit. Ad primum ergo dicendum, quod Glassa illa videtur esse intelligenda de eo mi adest bona voluntas sine interpolatione, quae fit per peccatum talis enim non habet tristitiae causam. Sed ex quo bona voluntas tollitur per peccatum, non potesti estitui sine tristitia, qua quis dolet de peccato praeterito quod pertinet ad poenitentiam. Ad Meundum dicendum, quod ex quo aliquis peccatum imturrit, charitas, fides, misericordia non liberant hominem h
492쪽
pereat sine paenitentia. Requiri enim charitas abddoleat de offensa in amicum commissa, et quod amito homo studeat satissarere; requirit etiam ipsa fides ut per virtutem passionis Christi,'nae in sacramentis Ecclesiae operatur, quaerat justificarii pereatis; requirit etiam et ipsa miserisordia ordinata, ut homo subveniat paenitendo suae miseriar quam per peccatum incurrit, secundum illud Provere , XIV a uiseres lacit populos peccatum n Unde Meles dicitur is Miserere animae tuae, placens Deo. BAd tertinae dicendum, qud ad potestatem ex Ilentiae quam solus Christus habuit, ut suprὲ dictum est qu. 64, ari. 3'. pertinuit quod Christus effectum sacramenti paenitentust, qui est remissio peceatorum , contulit mulieri adulterae sine exterioris paenitentiae aeramento, Ilia non sine inlarior mea, tentia, quam ipse in ea per gratiam est operatus.
Utrium paenitentia sit Meunda albula post naufranae
Ad sextum sic proceditur. Videtur quod paenitentia no sit serenda tabula post naufragium. Quia super illud Isai. II: a Peccatum suum quasi Sodoma praedicaverunt, o dicit Glossa ex Hieronymo Q u Seeunda tabula post naufragium es pae-eata abscondere. Paenitentia autem non abscondit precata, sed magis ea revelat. Ergo paeniteuua non est secunda tisau. s. Praeterea, tundamentum in aedificio non tenet seeundum. sed primum locum Paenitentia autem in spirituali aedillei est landamentum, secundhm illud Bebr. VI a Non rursus jacientes lundamentum paenitentiae ab operibus morinis; suade et praecedit ipsum baptismum, secundum illud Actiam a pedivitentiam agite, et baptigetur unusquisque vestram samo paenitentia non debet dici secunda tabula. s. Praeterea, omnia saeramenta sunt quaedam tabulae, id est remedia contra pereatum. Sed pseustentia non tenet setall- dum locum inter saeramenta, sed magis quartum, ut ex inpridicus patet qu. 65, an et 2 . Ergo paenitentia non desiei diei serenda tabula post naulragium.
493쪽
Sed eontra est, quod meronymus i in Isai. III, ut iam suprM, dicit Obd a secunda tabula post nautragium estis,
nitentia. D Cori usio. - Paenitensiae sacramentum, tam non nisi
ex suppositione pereat necessarium sit, est quasi eoandapeat naufragium tabula. Respondeo direndum, quis id quod est per se, naturaliter prius eat eo quod est per aecidens, sicut et substantia prior est aecidente Sacramenta autem quaedam per se ordinantur ad salutem hominis, sicut baptismus, qui est spiritualis generatio, et confirmatio, quae est spirituale augmentum, et e charistia, quae est spirituale nutrimentum Paenitentia autem ordinatur ad salutem hominis quasi per accidens, et supposito quodam, Miliret ex suppositione pereati nisi enim homo peccaret actualiter, paenitentia non indigeret indigeret tamen
aptismo, et confirmatione et eucharistia sicut et tu vita eorporali non indigeret homo medieatione, nisi infirmaretur; indigeret autem homo per se ad vitam generatione, augmento et nutrimento. Et ideo paenitentia tenet secundum locum respectu status integritatis, qui consertur et conservatur per saeramenta praedicta unde et metaphorio dicitur munda tabula post mufragium. Nam sicut primum remedium mare transeuntihus est ut conserventur in navi integra, secundum autem remedium est post navem staeiam, ut quis labniae adhaereat iis etiam primum remedium in mari hujus vitae est quod homo integritatem servet, secundum autem remedium est, si per peccatum integritatem perdiderit, quod per Men, tentiam redeat. Ad primum ergo dicendum, quod abscondere Meeata contingit dupliciter uno modo, dum ipsa peccata fiunt; est autem peius peceare publie qu,m occula, tum quia peccator pu-hlieus videtur ex majori contemptu peccare, tum etiam quia peceat eum scandalo aliorum. Et ideo quoddam remedium est in pereatis, qud aliquis in occulto peccet et seeundam hoc dicit Glossa quod a secunda tabula post naufragium est peccata abscondere, non quod per hoc tollatur peccatum sicut per paenitentiam, sed quia per hoc peccatum fit minus. Alio modo aliquis abscondit peceatum prius laetum, per negligentiam
494쪽
consessionis, et hoc contrariatur paenitentim et sic adirem dere pereatum non est semuda tabula, sed magis contrariam tabulae dicitur enim Prov. XXVIII a Qui abscondit scelera sua, non dirigetur.
Ad seeundum dicendum, quod paenitentia non potes dici sandamentum spiritualis aedissei simpliciter, id est in prima
aedificatione, sed est fundamentum in seeunda reaedificatione, quae fit per destructionem pereati; nam priae redeuntibus ad Deum oecurri paenitentia Apostolus tamen ibi loquitur desundamento spiritualis doctrinae paenitealia autem, quia haptismum praeredit, non est paenitentiae sacramentum. Ad tertium dicendum, quod tria praecedentia sacramenta perlinent ad navem integram, id est ad statum integritatis, respectu erius aeuitentia dicitur reeunda tabula.
Utr- hoe aeramentum fuerit eouvenienter innovatista
Aa septimum si proceditur. Videtur quod hoc sacrameatum non fuerit convenienter institutum in nova lege. Ε ealia quae sunt de iure naturali, institutione non indigent. Sed paelim iero de malis quae quis gessit, est de iure naturali; non eata potest aliquis bonum diligere, quin de contrario doleat. Ergo paenitentia non sui convenienter iastituta in nova lege. 2. Praeterea, illud quod sui in veted lege, instituendam non est in nova. Sed etiam in veteri lege sui paenitentia; unde et Dominus conqueritur Ierem. XXVIII, dicens: Nullus est qui agat paenitentiam super peccato suo dietas: Quid sedi s Ergo paenitentia non debuit institui tu nova lege.
3. Praeterea, paenitentia consequenter se habet ad baptismum, cum sit secunda tabula, ut supra dictum est ari. εὶ. Sed poenitentia videtur a Domino instituta ante baptismum; nam in principio praedicationis suae legitur Dominus dixisse, Natth. IV uicenilentiam agite, appropinquavit enim re gnum caelorum. v rgo h0 sacrassientum nou sui coaxenienter institutum in nova lege.
495쪽
D SACRAMENTO POENITENTIAE. 4894. Praeterea, sacramenta novae legis institutionem habent a Christo, ex cujus virtute operantur, ut supra dictum ML F. 62, art. 5, et qu. 64, an l). Sed Christus non videtur instituisse hoc sacramenium, cum ipse non sit usus eo sicut aliis aer mentis quae ipse instituit. Ergo hoc sacramentum non fuit convenienter institutum in nova lege. Sed eontra est, quod dicit Dominus, Luci, uti opor-t bat Christum pati, et resurgere li mortuis dio tertia, et praedieari in nomine ejus paenitentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes D cincLusio. - Poenitentiae sacramentum in nova lege eo
venienter institutum est. Respondeo dicendum, quod sicut suprὲ dicium est art. 3), ire hoc saeramento actus paenitentis se habet sicut materia id autem quod est ex parte sacerdotis, qui operatur ut minister Christi, se habet ut formale et eompletivum sacramenti Materiaverd etiam in aliis sacramentis, praeexisti a naturam aqua, vel ab arte ut panis sed quod talis materia ad sacramentum assumatur, institutione indiget hoc determinante. Sed sormaaacramenti et virius ipsius totaliter est ex institutione Christi, ex cujus passisti proeedit virtus saeramentorum. Sic ergo hujus sacramenti materia praeexistit a natura ex naturali enima ratione homo movetur ad paenitendum de malis quae sedit .sed quod hoc vel illo modo homo paenitentiam gai, est ex institutione divina. Unde et Dominus in principio praedieationis suae, indixit hominibus ut non solum paeniterent sed etiam poenitentiam agerent, significans determinatos modos actuum qui requiruntur ad hoc sacramentum. Sed id quod pertinet adonicium ministrorum, determinavit Matth. XVI, ubi dixit Petro Tibi dabo claves regni caelorum, etc. o Emeaeiam autem hujus sacramenti et originem virtutis ejus manifestavit post resurrectionem, Luc. ult. ubi dixit qubdis oportet pra, dicari in nomino ejus paenitentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes, i, praemisso de passione et resurrectione; ex virtute enim nomini Jesu Christi patientis et resurgentis hoc saeramentum essteaeiam habet in remissionem peccatorum. Et sic patet eoaventealer hoc sacra alam in nova lege institutum suis3e.
496쪽
Ad primum ergo dicendum, quod de lim naturali eat, quin aliquis paeniteatras malis quae laeti, quantam ad Mequod doleat ea fecisse, et doloris remedium quaerat per vi, quem modum, et quod etiam aliqua signa doloris ostendat. sient et Ninivit secerunt, ut omae III legitur in quibus tamen aliquid fuit adjuneium fidei quam eonceperant ex prindieatione lonae, ut scilicet hoc agerent sub spe veniae e radiquendae hieo, Meundi, illud quod ibi legitur : a Quis sestia eonvertatur et ignoseat Deus, et revertatura sarere irae suae, et non peribimus Sed sim alia quae sunt da iure naturali, determinationem aeceperunt ex institutiona legis di- vim ut in II part dictum est , ita etiam e paenitentia Ad secundum dicendum, quod ea quae sunt juris naturalis, diversimod determinationem aecipiunt in veteri et nova lege,seenudum quod congruit imperfectioni veteris legis et perseditioni novae legis. Unde et paenitentia in veteri lege aliquam
determinationem habuit, quantum quidem ad dolorem, ut esset magis in corde quam in exterioribus signis seeundam illud μα II a Scindito corda vestra, et no vestimenta vestra; squantum antem ad remedium doloris quaerendum, at ali pro modo ministris Dei peceat sua eotaterentur, ad minus iagenerali. Unde Dominus, Levit. V dicit: anima si paee, verit per ignorantiam, offeret arietem immaculatum da o gibus sacerdoti juxta mensuram aestimationemque pereati, qui orabit pro eo, quia nesciens secerit, et dimittetur ei. a Ialoeεniae ipso qud oblationem laciebat aliquis pro peremis, q-dammodo suum peccatum sacerdoti eonfitebatur; et semactathoe dieitur Proverb. XXVIII Danai abaeondit Melera sua, madirigetur; qui autem eonsessus fuerit et reliquerit ea, aeiadi Mordiam consequetur. v Nondum autem erat iustilata γtestas elavium, quae a passiona christi derivatur; et pereo, sequens nondum erat institutam, quod aliquis diurat a precato eum proposito subjiciendi se per eonfessionem ei satis actionem clavibus eclesiae, sub spe eonaequendo vallia virtute pretionis christi. Ad tertium dicendum, quod si qui reeia massiderat ea va minus dixit de necessitate baptismi, Dan. III, tempore praecesserunt ea quae diuit, Matth. IV, de neeessitate pexu-
497쪽
lentiae: nam id quod dixit Nicodem de baptismo, tui ante
incarcerationem Joannis, de quo postea subditur quod baptigabat illud vero quod de paenitentia dixit, Natth. IV, fuit post incarcerationem Joannis. Si tamen prius ad paenitentiam induxisset quam ad baptismum, hoc ideo esset, quia etiam ante baptismum requiritur quaedam paenitentia, sicut e Petrus dicit, Act. II et Poenitentiam agite, et baptigetur unusquisque vestrum. BAd quartum dicendum, qud Christus non es usus haptismo, quem ipse insuluit, sed est baptizatus baptismo Joannis, ut supra dictum est qu. 3s, art. 1 et 23. Sed nec etiam activi usus es suo ministerio, quia ipse non baptigabat communiter, sed discipuli ejus, ut dicitur Dan. IV quamvis credendum sit ubd discipulos suos baptigaverit, ut Augustinus dicit ad Seleuciamm. Usus autem hujus sacramenti ab eo instituunullo modo ei ompetebat, ne quantum ad hoc quod ipse
poenitereι, in quo peccatum non fuit, neque quantum ad hoc quod hoc sacramentum aliis praeberet, quia ad ostendendam misericordiam et virtutem suam, effectum hujus sacramenti sine sacramento praebebat, ut supri dicium est fart. 5 ad 3). Sacramentum antem eucharistiae et ipse sumpsit, et aliis dedit, tum ad commendandam excellentiam hujus sacramenti, tum quia hoc sacramentum est memoriale passionis, in qua Christus est sacerdos ei hostia.
Utrum poena tentia debea durare usque ad Anem vitae.
Ad octavum sic proceditur lin. Iidetur qubd paenitentia non
debeat durare usque ad sinem vitae Poenitentia enim ordinatur ad deletionem peccati. Sed paenitens statim consequitura inissionem peccat0rum, secundum illud Mech. XVIU Si impius egerit paenitentiam ab omnibus peccatis suis quae operatus est, vita vivet et non morietur. AErgo non oportet ulterius paenitentiain protendi. linae his etiam IV, Sent. dist. ir, qu 2 art. , quaes tiuae t et 2.
498쪽
2. Praeterea, paenitentiam agere pertinet ad statum incipientium. Sed homo de hoc statu debet procedera ad statum proficientium, et ulteritis ad statum perseolorum. Ergo non debei homo paenitentiam agere usque ad finem vitae. 3. Praeterea, sicut in aliis sacramentis homo debet servare statuta Ecclesiae, ita et in hoc sacramento. Sed Meundum canones determinata sunt tempora paenitendi, ut scilicet ille qui ho vel illud peccatum commiserit, tot annis poeniteat. Ergo videtur quod non sit paenitentia extendenda usque adflnem vitae.
Sed eontra est, quod Augustinus dicit in lib. De Poenitentia vera et salia, cap. 13 Daduid restat nobis nisi semper dolere in viti Ubi enim dolor finitur, deficit paenitentia si vero paenitentia finitur, quid relinquitur de venia Το
CONCLUsIO. - uuanquam interior paenitentia durare debeatusque ad vitae finem, exterior tamen non necessario durare debet usque ad vitae finem, sed ad determinatum tempus pro mensura peccati.
Respondeo dicendum, quod duplex est paenitentia, sciliret interior et exterior. Interior quidem paenitentia est qua quis dolet de peccato commisso et talis poenitentia debet durare usque ad finem vitae. Semper enim debet homini displidere quod peceavit; si enim ei placeret peccasse, jam ex hoe ipso
peccatum incurreret, et tructum veniae perderet. Displictatu autem dolorem causa in eo qui est susceptivus doloris, qualis est homo in hac vita post hanc vitam autem sancti non inat susceptivi doloris Dunde displicebunt eis peccata praeteriusine omni tristitia, secundum illud Isai. LXIII is oblivios traditae sunt angustiae priores a Poenitentia verbexterior est, qua quis exteriora signa doloris ostendit, et verbo tenus e eata sua constietur sacerdoti absolventi, et iuxta ejus artiari satisfacit; et talis poenitentia non oportet quod duret usqae ad fine vitae, sed usque ad determinatuariumpus secundum
Ad primum ergo dieendum, quod vera paenitentia non solitiai removet peccata praeterita, sed etiam praeservat homineae a peccatis suturis quamvis igitur homo in primo instanti ventpaenitentiae reaeisaidaem e0nsequatur praeteritorum petrato-
499쪽
rum oportet tamen in homine perseverare paenitentiam, naiierem incidat in peccatum. Ad secundum dicendum, qud agere paenitentiam interiorem simul et exteriorem, pertinet ad statum incipientium, qui inheet de novo redeant a pectato sed paenitentia interior hahe loeum etiam in prolicientibus et perfectis seeundum illud Pses LXXXIII a Ascensiones in eorde suo disposuit in valle laermarum. Unde et ipse Paulas dicebat, I Cor... Damon sum dignus vocari Apostolus, quoniam persecutus sum Ecclesiam Dei. BAd tertium dicendum, quod illa tempora praefigurantur poenbtentibus, quantum ad actionem exterioris paenitentiae.
Ad nonam sic prooeditur. Videtur quod paenitentia noninmitem eontinua. Dicitur enim Jerem. XIII Quuieseat vox tua a ploratu, et oculi tui a lacrymis. Sed hoc esse non posset, si poenitentia continuaretur, quae consistit in ploratu et lacrymis. Ergo paenitentia non potest continuari. 2. Praeterea, de quolibet bono opere debet homo gaudere,
ineunditae illud Halm XLIX Servite Domino in Getitia. , Sed agere paenitentiam est bonum opus. Ergo de hoe ipso debet homo gaudere sed non potest homo simul gaudere et tristari, ut patet per Philosophum in IX Ethie. eap. 4ὶ Ergo non potest esse quod paenitens conisu tristetur de peccatis praetorius, quod pertinet ad rationem paenitentiae. Ergo poenitentia
3. Praeterea, II ad Cor. II, Apostolus dicit consolamini stillae paenitentem), ne forte abundantiori tristitia sorseatur, qui eiusmodi est o Sed consolatio depellit tristitiam, quae pertinet ad rationem poenitentiae. Ergo poenitentia
Sed contra est, qudd Augustinus dicit in lib. De poenitentia vera et salsa, ut iam snpri) u Dolor in paenitentia continue
500쪽
comLusio. Paenitensiam secundum aetum consinuam esse impossibile est, secunditu habitum vero continua essa debeLὶ Respondeo dicendum, quod paenitere dicitur dupliciter adi eundum actum et secundum habitum Actu quidem impossibila est quod homo continue paeniteat, quia necessa est quod aetas paenitentis, sive interior, sive exterior, interpoletur ad minus somno et aliis quae ad necessitatem corporis pertineati Alio modo dicitur paenitere secundum habitum De sic oportequod homo continusi paeniteat, et quantum ad hoc quod homnunqnam aliquid contrarium paenitentiae faciat, per quod habitualis dispositio paenitentis tollatur; et quantum ad Mequod debet homo in proposito gerere, quod semper sibi praeterita peccata displiceant. Ad primum ergo dicendum, qud ploratus et lacrimae adactum exterioris paenitentiae perlinent, qui non solum debet esse continuus, sed nec eliam oportet quod duret usque adlinem vitae, ut dietum est art. 8ὶ Unde et signanter ibi subditur Da Quia est merces operi tuo. Est autem merces operis paenitentis plena remissio peccati, et quantum ad culpam et quantum ad poenam; p0st cujus consecutionem non est uere quod homo ulterius exteriorem paenitensiam agat. Per Metamen non excluditur continuitas paenitentiae, qualis dicta estiari. 8ὶ.Α seeundum dicendum, quin de dolore et gaudio das, citer loqui possumus. Uno modo secundum quod sunt passiones appetitus sensilivici et si nullo modo possunt esse simul, eo quod sunt omnino contrariae, vel ex parte object pula cum sunt de eodem), vel saltem ex parte motus cordis nam gaudium est cum dilatatione ordis, tristitia ver euae eonstrictione. Et hoc modo lognitur Philosophus in ri Ethbcorum. Alio modo possumus loqui de gaudio et tristiua, secundum quod consistunt in simplici actu voluntatis, cui albquid plaee vel displicet: et secundum hoc non possunt haheta contrarietatem nisi ex parte objecti puta elim sunt de eodeae et secundum idem; et si non possunt simul esso gaudium ei trisutia, quia non potest simul idem secundum idem placere es displidere. Si vero gaudium et tristitia sic accepta non ualeε eodem secundu'sti idem, sed vel de diversis, vel de eodeui M-