장음표시 사용
521쪽
paenitentam egerit gens illa a malo quod fecit, agam et ego
poenitentiam super malo quod cogitavi ut facerem ei sat sie eontrario videtur quod si homo paenitentiam non agat, Deus ei non remittat offensam. concissIo. - Nullum actuale precatum sine paenitentiae virtute potest in hac vita remitti. Respondeo dicendum, quod impossibile est pereatum ae tuale mortale sine paenitentia remitti, loquendo de paenitenti quae est virtus cum enim peccatum sit Dei offensa, eo modo Deus pereatum remittit, quo remittit offensam in se commissam offensa autem direct opponitur gratiae ex hoe enim dicitur aliquis alteri esse offensus, quod repellit eum gratia sua. Steat autem habitum est in I pari. 1 2 qu. 110, an hoe interest inter gratiam Dei et gratiam hominis, quod gratia hominis non causat, sed praesupponit bonitatem veram vel apparentem in homine grato sed gratia Deleausa honitatem in homine grais, eo quδd bona voluntas Dei, quae in nomine oratio intelligitur, si causa omnis boni ereati. Unde potest contingere quω homo remittat offensam, qua offensus est alicui absque aliqua immutatione voluntatis ejus; non autem contingere potest quod Deus remittat offensam alieni absque immutatione voluntatis eius offensa autem pereati mortalis procedit ex hoc quod voluntas hominis est aversa , Deo per conversionem ad aliquod bonum commuta-hil : unde requiritur ad remissionem di inae offensae, Fbilvoluntas hominis sic immutetur, ut convertatur ad Deum cum detestatione eonversionis praedictae et proposito emendandi, quod pertinet ad rationem paenitentiis, secunddm quod est virtus; et ideo impossibile est Fbd peccatum alicui remittatur sine paenitentia secundum γω est virtus Sacramentum autem paenitentiae iam supra dictum est perficitur perinicium sacerdotis ligantis et solventis, sine quo potest Deus peccatum remittere, sicut remisit Christus mulieri adullerae, ut legitur Ioari. VIII, et peccatrici, ut legitur Lueia IX. Quibus tamen non remisit peccata sine virtute poenitentiae; nam sicut Gregorius dici in Bomil. XXXIV Per gratiam traxit intus sellicet ad paenitentiam), quam per misericordiam suscepit
522쪽
Ad primum ergo dicendum, qud in pueris non ea visi pereatum originale, quod non consistit in actuali deordinatiore voluntatis, sed in quadam habituali deordinatione natum, ut in I part habitum est ha qu. 83 ari i); et ideo remi, titur eis pereatum cum habituali immutatione per infusioneae gratiae et virtutum, non autem cum actuali. Sed adulto, in quo sunt actualia peccata, quae rensistunt in deordinatione actuali voluntatis, non remittuntur peccata etiam in baptismo sine clusi imaeulatione voluntatis, quod fit per paenilemitam.
Ad Meundum dicendum, quod ratio illa procedit de pomitentia, secundum qudies sacramentum. Ad tertium dicendum, quod misericordia Dei est moris virluiis quam misericordia hominis, in hoc quod immutat voluntatem hominis ad paenitendum, quod missericordia homicis facere non potest.
Maeruum sic proceditur lὶ Videtur quod possit per με- nitentiam unum peccatum sine alio rhmitii. Dicitur etiae Amos, IV Plui super unam civitatem, et super aliam civitatem non plui pars una compluta est, et pars super quam non plui, aruit , n quod exponens Gregorius super Eareh. dicit Homit. Σ):u Cum ille qui proximum odit, ab aliis viliisse corrigit, una eademque civitas ex parte compluitur, et ex parte arida manet, quia sunt qui cum quaedam vitia reseraat, in aliis graviter perdurant. Ergo p0tes unum peecatum per paestilentiam dimitti sine alio. 2. Praeterea Ambrosius super sam a Beati immaeulauin via, s dicit quod si prima consolatio est, quia non oblivi citur misereri Deus; secunda per punitionem, ubi etsi fides
523쪽
desit, pena satisfacit et relevat. Potest ergo aliquis relevaria, aliquo peccato, manente Merais infidelitatis.
a. mterea eorum quae non necesse est esse simul, unum
potest auserri sine alio. Sed peccata, .ut in il pari habitum est qu. 72, ari l), non sunt connexa, et iis unum eorum potest esse sine alio. Ergo etiam unum eorum potest remitti sine alio per paenitentiam. 4. Praeterea, peccata sunt debita quae nobis relaxari pet, mus, eum dicimus in oratione Dominica Da Dimitte nobis debita nostra, etc. v Sed homo quandoque dimittit unum debitum sine alio. Ergo etiam Deus per poenitentiam diaetitit
5. Praeterea, per dilectionem Dei relaxantur hominibus pescata, secundum illud Ierem. XIII a Ia charitate perpetua dilexi te, iam attraxi te miserans. Sed nihil prohibet quin Deus diligat hominem quantum ad unum, et sit ei offensus quantum ad aliud : sleu peccatorem diligit quantum ad naturam, odit autem quantum ad culpam. Ergo videtur possibile quod Deus per paenitentiam remittat unum peccatum sine alio. Sed contra est, quod Augustinus diei in lib. De Poenitentia vera et salso, sicut supra, cap. a Sunt plures quosi nile peccasse, sed non omnino reservantes sibi quaedamia quibus delectantur, non animadvertentes Dominum simul mutum et surdum a daemonio liberasse, per hoc docens nos nanquam nisi de omnibus sanari n CONCLUsio. - Cum nullum peceatum mortale siue gratia ac poenitentia remitti possit, omne ver peccatum moriale gratia et paenitentiae repugnet, fieri non potest ut per virtutem paenitentiae unum peccatum sine alio remittatur. Respondeo dicendum, quod impossibile est per paenitea-tiam unum peccatum sine alio remitu Priae quidem, quia peceatum remittitur in quantum tollitur Dei offensa per gratiam unde in II pari habitum est i 2 qu. 109, ari. I, et Iu 113 art. Sin, quod nullum peccatum potest remitu sine alia. Omne autem peceatum mortale contrariatur gratiae, et exeludit eam : unde impossibile est quod unum peccatum sine alio remittatur. Secundd, quia sicut ostensum est peecutum mortale non potest sine vera paenitentia remitti, ad
524쪽
quam peninat deserara pereatum, in quantum est eo linteam, quod quidem est eommuna omniis mortalitias. Ubi autem est eadem ratio, et idem effectus unda non potest esse veri paenitens, qui de uno peceat paenitet, et non do alio; si enim displiearat ei illud pereatum, quia est contra Deum super omnia dilectum quod requiritur ad rationem verae paenitea-ι ), sequerein quod de omnibus aetatis poeniteret: unde sequitur quod impossiuile sit unum peccatum per poenitea-tiam remitti sine alio Tertio, quia hoe esset contra perle tionem misericordiae Dei eiura perlaetavunt opera, ut dicitur Deuter. XXXII; ad euius miseratur, totaliter miseretur;
et hoc est quod Augustinus dicit in lib. De Poemtexuis: u quaedam impietas itadelitatis est, ab illo qui justus et justitia est, dimidiam sperare veniam. BAd primum ergo laendam, Fb illud verbum Gregorii
non est intelligendum quantum ad remissionem ea n adit quantum ad Minationem ab actu, quia interdum illa qui plura pereata consuavit eommittere, deserit unum, non tamen a M.
Quod quidemst auxilio divino, quod tamen no pertingit
Ad seeundum direndum, quod in verbo illo Ambrossi fides non potest recipi, qua creditur in Christum; quia, at Augustinus Tractat. XXXI in Dan. 2, dicit super Rad
Ioan. XV: a Si non venissem et locutus eis non uisam, pereatum non haberent sollicet infidelitatis); hoe enim ea peccatum quo tenentur euneta Merata. Sed accipitur fides pro conscientia, quia interdum per poenas quas quis patieater sustinet, eonsequitur remissionem pereati, cujus conscientiam non habet. Ad tertium dioendum, quod preeata quamvis non aiat ela nexa quantum ad eonversionem ad honum eommutatae, Mattamen connexa quantum ad aversionem . bono ineommutabili, in qua conveniunt omnia Mecata morialia. Et ex hac panebahent rationem offensae, quam oportet per paenitentiam tolli Ad quartum dioendum, quod debitum exterioris rei paupeeuniae non ontrariatur amicitiae, ex qua debitum remittitur; et ideo potest unum dimit sine alio. Sed dabitum culpae eontrariata amicitiae; et ideo una culpa vel offensa ma
525쪽
reminitur hie altera; ridiculum enim videtur quia etiam homine aliquis veniam peteret de una offensa, et non de alia. Ad quin a direndum, quin dilectio qua Deus diligit hominis naturam, non ordinatur ad bonum gloriae, hinno im- pessitur homo per quodlibet pereatum mortale. Sed dilectio gratiae per quam fit remissio pereati mortalis, ordinat hominem ad vitam aeternam, secundhm illud Rom. Vt a Gratia Dei, vita aeterea. Unde non est similis ratio.
triam remissa eulpa per pinnilarulam, remaneat reatus
Ad quartum si proceditur Videtur quod remissa evipa
per paenitentiam, non remaneat reatus poenae Remota enim eausa removetur effectus. Sed culpa est causa reatris pomae; ideo enim est aliquis dignus poena, quia culpam commisit. Ergo remissa ea a non potest remanere rellius pinnae. 2. Praeterea, sicut Apostolus dicit, Rom. V Da Donum Christi meaeius est quam peccatum Maeon Sed peccando homo simul ineurrit culpam et poenae reatum. Ergo multo magis per donum gratiae sinis remittitur ulpa, et tollitur
s. Praeterea, remissio peccatorum sit in paenitentia per virtutem passionis, secundum illud Rom. III audem proposuit Deus propitiatorem per fidem in sanguine ipsius, propter remissionem praecedentium delictorum. Ita passio christi est suffcienter satisfactoria pro omnibus peccatis, ut suprὲ habitum est qu. 8 an. 20. Non ergo post remissionem eulpae remanet alieFis reatus poenae. Sed eontra est, quod II My. XI, dicitur, quod eum David paenitens dixisset ad Nathan a Pectavi Domino, o dixit Dium ad illum a Dominus quoque transtulit peccatum tuum,
526쪽
non morieris; verumtamen filius qui natus est illa, moria morietur; n quod sui in cenam praecedentis pereati, ut ibidem dicitur. Ergo remissi ulpa, remane reatus alterias
CONCLUsM.-0uanquam per virtutem paenitentia, remi ihomini culpa, poena quoque aeterna remittatur alicujus tamen temporalis poenae reatus remanere potest. γRespondeo dicendum, quod sicut in II pari habitum est 3,
in peccato mortali sunt duo scilicet aversio ab incommutabili bono, et eoaversio ad commutabile bonum inordinata. Ex parte ergo aversionis ab incommutabili hono consequitur pet- 'catum mortale reatus poenae aeternae; ut qui eontra aetereum bonum peccavit, in aeternum puniatur. Ex parte etiam eo versionis ad bonum commutabile, in quantum est inordinata, consequitur peccatum mortale reatus alicujus poenae, quia ino
dinatio culpae non redueitur ad ordinem justitiae nisi per po nam; iustum est enim ut qui voluntati suae plus indulsit quam debuit, eontra voluntatem suam aliquid patiatur, sic enim erit aequalitas. Unde me. XVlII, dieitur : a Quantum ἔπι- ristinuit se et in deliciis suit, autum date illi tormentum et
luctum. Quia tamen conversio ad bonum ommutabile est linita, non habet ex parte pereatum qud debeatur ei mera aeterna; unde si sit inordinata conversio ad bonum minaeutabile sine aversione a Deo, sicut est in peccatis venialibus, non debetur peccato poena aeterna, sed temporalis. Quando igitur per gratiam remittitur culpa, tollitur aversio animae a Deo, in quantum per gratiam anima Deo conjungitur: unde et per consequens simul tollitur reatus poenae aeternae, pote*t tamen remanere reatus alicuius poenae temporalis. Ad primum ergo dicendum, quod eulpa mortalis utrumque habet, et aversionem hieo, et eonversionem ad bonum ereFium. Sed fleui in II part habitum est mersio , Deo est
ibi sim formale, e versio autem ad bonum reatum est ibi sicut materiale remoto autem formali cujuscumque rei iublitur species, sicut remoto rationali tollitur species humana: et ideo ex hoc ipso dicitur culpa mortalis remitti, quod per gratiam tollitur aversio mentis a Deo simul cum reatu sellae aeternae remanet tamet illud quod est materiale, sellicet
527쪽
inordinata conversio ad bonum creatum, pro qua debetur reatus cenae temporalis.
Ad Meundum dioendum, quod sicut in I pari habitum est 1 2 qu. li43, ad gratiam pertine operari in homina justificando ipsum i peccato, et eooperari homini ad reel.
operandum. Remissio igitur culpae et reatus cenae aeternae pertinet ad gratiam operantem: sed remissio reatus poenae temporalis pertinet ad gratiam cooperantem, in quantam cilicet homo eum auxilio divinae gratiae patienter poenas tolerando absolvitur etiam . reatu poenae temporalis. Sicut igitur prius est effectus gratiae operantis, quam gratiae cooperantis, ita etiam prius est remissio culpae et poenae aeternae, quiunplena absolutio , poena temporali utrumque enim est har tia sed primum a gratia sola seeundum ex gratia et libero arbitrio.
Ad tertium dicendum, qubd passio Christi de se suillesens
est ad tollendum omnem reatum poenae non solum aeternae,
sed etiam temporalis; et secundum modum quo homo participat virtutem passionis Christi, percipit etiam absolutionem reatu poenae. I baptismo autem homo participat totaliter virtutem passionis Christi utpote per aquam et Spiritum Chris commortuus peceato, et in eo regeneratus ad novam vitamin; et ideo in baptismo homo consequitur remissionem reaius totius poenae. In paenitentia ver eonsequitur virtutem passionis Christi, mundum modum propriorum actuum, qui sunt materia paenitentiae, sicut aqua baptismi, ut supia di tum est qu. 84, an l): et ideo non statim per primum actum paenitentiae quo remittitur culpa, solvitur reatus totius poenae, sed completis omnibus paenitentiae actibus.
mrum rem a culpa mortali, tollanis omnes eιιquia peccati.
Ad quinium si e proceditur. Videtur Fb remissa culpa modi tali, tollantur omnes reliquiae peccati. Dicit enim Augustinus in lib. De Poenitentia vera et falsa, sicut suprὲὶ et Nua-
528쪽
quam Dominus aliquem sanavit , quem omnino non Elaravit, totum enim hominem sanavit in sabbatho; quia et erepas ab omni infirmitate, et animam ab omni eontagione. Sed res, quin peccati pertinent ad intimitatem peceati. Ergo non , detur possibile quod remissa culpa, remaneant reliquiae πω
eati. s. Praeterea, secunddin Dionrtium, cap. IV De div. Nomin. a bonum est dicacius quam malum, quia malum
non agit nisi virtute boni o Sed homo peccando simul totam inlaetionem precati incurrit. Ergo multo magis paenitendo liberatur etiam ab omnibus pereati reliquiis. 3. Praeterea, opus Dei dicacius est Q opus hominis. Sed per exercitium humanorum operum ad bonum, tolluntarreliquiae pereati contrarii. Ergo multo magis tolluntur pera missionem culpae, quae est opus Dei. sed contra est, quod Mare. VIII, Utur quω easteus illi 'minatus . Domino, prim,restitutus est ad impersectum viguci unda ait a Video homines velut arbores ambulantes , sdeinde restitutus est perseela, a ita ut videret clari omnia. nnluminatio autem caeci significat libertatem pereatoris. Post minam ergo remissionem culpae, qua peccator restituitur ad visum spiritualeae, adhuc remanent in eo aliquae reliquiae pereati praeteriti. concissio. -- Nihil prohibet remissa culpa mortali rem nere in anima ex parte conversionis inordinatae, dispositiones aliquas ex praecedentibus actum causatas, quas pereati resi-quias vocamus. Respondeo dicendum, ub peccatum mortale ex parte eoaversionis inordinatae ad bonum commutabile, quamdam dispositionem causa in anima, vel etiam habitum, si aetas frequenter iteretur. Sicut autem dictum est, eulpa pereati modi talis remittitur, in quantum tollitur per gratiam aversio mentis Deo sublato .autem eo quod est ex parte aversionis, tibilominus remanere potest id quod est ex parte conversionis inordinatae, eum hanc contingat esse sine illa, sicut prius di tum est. Et ideo nihil prohibet quin remissa culpa rema maidispositiones ex praecedentibus acturus ausatae, quae ditaniarpereati reliquiae remanent tamen debilitatae et d
529쪽
m et lotam non dominentur, et hoc magis per modiundispositionum quam per modum habituum, sicut etiam remanet lames post baptismum. Ad primum ergo diuendum, Q Deus totam hominem perseet eurat; sed quandoque subiis sim merum Petri statim restituit persectae sanitati, uita ut surgens ministraret illis, Qui legitur Luc. IV quandoque autem successivi, sicut dictum est de eaeco illuminato, uare. VIII. Et ita etiam spiritualiter quandoque tanta eommotione eonvertit eor minis, ut subila perseca eonsequatur sanitatem spiritualem, non iam remissa culpa, sed sublatis omnibus pereati res quiis, ut patet de Magdalena, Luci. III; quandoque autem mitis remittit eulpam per gratiam operantem, et postea Pergratiam eooperantem successis tollit peccati reliquias. Ad secundum dicendum, quod peccatum etiam quandoque statim induci debilem dispositionem, utpote per unum actum ea alam; quandoque autem sortiorem, causatam per multos
Ad tertium dieandum, quod uno actu humano non tolluntur omnes reliquiae precati, quia, ut dicitur in Praedicamentis eap. De noritis , a pravus ad meliores exercitationes deductus, ad modicum aliquid proficiet, ut melior sit multiplieato autem exercitio ad hoc pervenit, ut si bonus vir tuta aequisita. n Eo autem Rulla essteacius dicit dirim gratia sive uno sive pluribus aetibus.
Utrum remissio euisis sis esseetua pomirentia.
Ad sextum si proreditur. Videtur quod remissio ea ae non sit effectus paenitentiae, secundum quω est virtus. Dicitur enim paenitentia virtus, secundum quod est principium M. mani actu, Sed humanus actus non operatur ad remissionem culpae, me est effectus grauae operantis. Ergo remissio culpae non est effectus paenitentiae, secundum quod est virtus. 2. Praeterea, quaedam aliae virtutes sunt excellentiores paenitentia. Sed remissio culm non dicit uarietus alicujus alie-
530쪽
rius virtutis. Ergo etiam non est effectus poenitentiae gema- diu quod est virtus. 3. Praeterea, remissio culpae non est nisi ex virtute passi vis Christi, ineunditae illud Hebr. IX a Sine sanguinis ess sione non sit remissio. Sed paenitentia, in quantum est saeramentum, operatur in virtute passionis Christi, sient et caetera sacramenta, ut e snpia diciis patet qu. 62, art. 2ὶ, Ergo remissio eulpae non est effectus paenitentiae in quantum est virtus, sed in quantum est sacramentam. Sed contra illud est propri causa alicujus sine quo esse non potest; omnis enim effectus dependet a sua causa. Sed remissio eulpae potest esse , Deo sine paenitentiae sacramento, non autem sine paenitentia secundum quod est virtus, ut sumidietum est sari. 5); unde et ante sacramenta novae legislo nitentibus Deus peccata remittebat. Ergo remissio culpae est praeeipu essecius paenitentiae secundum quod est virtus. Conmusae. - Ctiae virtus clavium locum soraeae, aetas autem paenitentis materiae locum in hoo sacramento obtineant, eulparum remissio lich non sit sine actu paenitentiae virtutis, principalitis est effectus paenitentiae ut sacramentum est.)Respondeo dicendum, qub paenitensia est virtus seeundem quod est principium quorumdam humanorum aetuum Aetas autem humani qui sunt ex parte peccatoris, materialiter se
habent in aeramento paenitentiae omne autem sacramentam producit ellectum suum, non soIum virtute forme, sed etiam virtuis materiae ex utroque enim est unum sacramentum,
ut supta habitum est. Unde, sicut remissio culpae fit in haptismo, non solum virtute formae, sed etiam virtute materiae sciliret aquae , principalius tamen virtute formae, ex qua et ipsa aqua virtutem recipit ita etiam et remissio culpae est effectus poenitentiae, principalius quidem ex virtute elavium, quas habeat ministri, ex quorum parte aecipitur id quod est sormale in hoe sacramento, ut suprὶ dictum est qu. 5s, art. 3 ,seeundari autem ex vi actuum paenitentis, pertinentium ad virtutem paeniteatust, tamen prout hi actus cliqualiter ordinantur ad claves Ecclesiae. Et sic patet quod remissio eulpae est ellectas paenitentiae, seeundum quod est virtus, prinei litutamen secundiu quod est sacramentum.