장음표시 사용
531쪽
Ad primum ergo dicendum, quod effectus gratiae operantis est justisseatio impii, ut in II pari dictum est i 2 qu. 112ὶ,
in qua, ut ibidem dictum est, non solum est gratiae inlusio et remissio culpae, sed etiam motus liberi arbitrii in Deum, qui est aetns fidei formatae, et motus liberi arbitrii in peccatum, qui est actus paenitentiae. Η tamen actus humani sunt ibi, ut effectus gratiae operantis simul producti cuna remissione culpae runde remissio culpae non fit sine et poenitentiae virtutis, lichi sit effectus gratiae operantis. Ad secundum dicendum, qubd in iustificatione impii non solum est actus paenitentiae, sed etiam actus fidei, ut dieium est. Et ideo remissio culpae non ponitur effectus solum cen, tentiae virtutis, sed principalius fidei et charitalis. Ad tertium dicendum, quod ad passionem christi ordinatur
actus paenitentiae virtutis, et per fidem, et per ordinem adela ves Ecclesiae et ideo utroque modo causa remissionem culpae virtute passionis Christi. Ad id autem quod in contrarium objicitur, dicendum est qnb actus paenitentiae virtutis habet, quod sine eo non possit steri remissio eulpae, in quantum est inseparabilis effectus gratiae, per quam principaliter culpa remittitur, quae etiam operatur in omnibus sacramentis. Et ideo per hoc non potesteoncludi nisi quod gratia es principalior causa remissionis culpae, quam paenitentiae sacramentum. Sciendum lamen quod etiam in veteri lege et in lege naturae erat aliqualiter aeramentum paenitentiae, ut supra dictum est D. M art. 7,
Devade considerandum est de remissione venialium perea
E circa hoc quaeruntur quatuor 1 atrum sine paenitentia
532쪽
Moeatam veniale possit dimilli. 2' Utri in possit dimilli vina gratiae inlusione 3 stis peceat venialia remittantur per aspersionem aquae benedietae et episeopalem henedictionem, et tunsionem pectoris, et orationem Dominicam, et alia hujusmodi. 4 Utrum veniale pereatum possit remitu sino mo
Utrum pereatum venialem ait remitti sine paenitentia.
Ad primum si prooeditur videtur quod veniale pereat possit remitti sine poenitentia Pertinet enim ut supra disium
est ad rationem verae paenitentiae, quod non soliis homo doleat de pereato praeterito, sed etiam proponat emere da futuo. Sed sine tali proposito peccata venialia dimittuntur, Elim e tum sit Fod homo sine peccatis venialibus praesentem vitam ducere non potest. Ergo peccata venialia possunt remitti clas enitentia. s. Praeterea, paenitentia non est sine actuali displictat peccatorum. Sed peccata venialia possunt dimitti sine diuiserentia actuali eorum, sicut patet in eo qui dormiens oecideretur propter Christum, statim enim evolaret quod non eontingit manentibus peccasis venialibus. Ergo peccata venialia poematremitti sine paenitentia. 3. Praeterea, peccata venialia opponuntur servor invitatis, ut in II parte habitum est i a M. 1, art. 4 et qu. 24 art. 8, ad 2 . Sed unum oppositorum tollitur per aliud. Ergo per servorem charitatis, quam conlingit esse sine aetatii iiivllaenua peccau venialis, fit remissio pereatorum venialiam. Sed matre est, quod Augustinus dicit in lib. De Poenitentia seu lib. Ummil. Hom. XXVII, et ult.), quta est ariamdam paenitentia, quae quotidie agitur in Ecclesia pro perealis venialibus o quae mistra esset, si sina paenitensia pereata venialia possent dimitti. Videtur ergo quod pereata venialiation possint sine paenitentia dimitti. c cinam.-- cim per peccatam veniata hominis affectus impediatur ne in Deum pro se feratur, non potest venialiun peccatorum aliquod absque paenitensiae virtute remitu.
533쪽
Respondeo dieendum, quod remissio eulpae sicut dierum est M. 86, an a , fit per conjunctionem hominis ad Deum, hquo aliqualiter separat culpa Sed hae separatio perseeth qu, demit perseeratum mortale, imperfecth autem per petratum
veniale: nam per peccatum mortale mens omnino a Deo me litur, utpote contra charitatem agens per peccatum autem veniale retardatur metus hominis, ne prompi in Deum senatur. Et ideo utrumque peccatum per paenitentiam quidem remittitur, quia per utrumque deordinatur voluntas hominis per immoderatam conversionem ad bonum reatum; sicut enim peccatum moriale remitti non potest quamdiu voluntas pereat adhaeret, ita etiam nec peceatum veniale, quia manente causa manet effectus Exigitur autem ad remissionem
pereati morialis perseelior paenitentia ut scilicet homo actualiter peccatum mortale eommissum detestetur quantum iu ipso est ut scilicet diligentiam adhibeat ad rememorandum singula pereat mortalia, ut singula detestetur. Sed hoc non requiritur ad remissionem venialium peccatorum. Noa tamen sumet habitualis displicentia, quae habetur per habitum charitatis vel paenitentiae virtutis; quia sic charitas non compateretur peccatum veniale, quod patet esse salsum. Unde sequbtur quod requiratur quaedam virtualis displicentia; puta eum aliquis hoc moda sertur secundum affectum in Deum et res divinas, ut quidquid sibi occurrere quod eum ab hoc motu retardaret, displiceret ei, et doleret se haec commisisse, etiamsi actu de illo non cogitaret duod tamen non sufficit ad remissionem peccati mortalis, nisi quantum ad peccata oblita post diligentem inquisitionem. Ad primum ergo dicendum, quod homo in gratia constitutus potest vitare omnia peccata mortalia et singula potest etiam vitare singula peccata venialia, sed non omnia ut patet ex his quae in II parte dicta sun 1 2 qu. 74 ari. 3, ad a, et M los, art. ). Et ideo paenitentia de peccatis mortalibus requiri quod homo proponat abstinere ab omnibus et singulis peceatis morialibus; sed ad paenitentiam peccatorum venialium requiritur quod homo proponat abstinere k singulis non tamen ab omnibus, quia hoc infirmitas hujus vitae ct patitur. Debet tamen habere propositum se praeparandi ad peccata ve-
534쪽
nialia minuenda, alioquin esse ei periculum deficiendi, eum desereret appetitum proficiendi, seu tollendi impedimenta spiritualis prosectus, quae sunt peccata venialia. Ad secundum dicendum, qud passio pro Christo suseepta. sicut supis dictum est qu. 66, arx il), obtinet vim aptismi et ideo purgat ab omni culpa et veniali et mortali, nisi Miualiter voluntatem peccato invenerit haerentem. Ad tertium dicendum, quod servo charitatis virtualiter implicti displicentiam venialium peceatorum, ut supta dierum est F. 73, ari. 4'.
Utrum ad remissionem veniatium peccatorum requiraιιι roratio infusio.
Ad secundum si proceditur videtur quod ad remissionem venialium peccatorum requiratur gratiae inlusio Effectus eniae non est sine propria causa. Sed propria causa remissionis peccatorum est gratia; non enim ex meritis propriis pereata hominis remittuntur; unde dicitur Ephes. II a Deus qui dives est in misericordia propter nimiam charitatem suam qua dilexit nos, et cum essemus monui peccatis, convivisseisii nos in christo, cujus gratia salvati estis v Ergo pereala venialia non remittuntur sine gratiae inlusione. 2. Prieterea, peccata Venialia non remittuntur sine paenitentia. Sed in paenitentia insunditur gratia, sicut in aliis saeramentis novae legis. Ergo peccata venialia non remittuntur sine gratiae inlusione. 3. Praeterest, peccatum veniale maculam quamdam animae infert. Sed macula non aufertur nisi per gratiam quae si spiritualis animae deeor. Ergo videtur quod peccata venialia non dimittantur sine gratiae infusione. Sed contra est, quod peccatum veniale adveniens, non tollit gratiam, neque etiam diminuit eam, ut in II parta halatani est. Ergo pari ratione ad hoc quod peccatum veniale remitu tur, non requiritur novae gratiae infusio. CoscLUsIO. - cum per pectatum veniale magis remittatur haritalis servor quam ipsa habitualis gratia aut harius
535쪽
tollatur, non necessari requiritur ad ejus remissionem his tualis gratiae infusio, quanquam gratiae et eharitatis infusio, omnium venialium in quoeumque adulto remissionem eou- iunctam habeat. Respondeo diuendum, quod unumquodque tollitur per suum oppositum. Peccatum autem veniale non contrariatur habi-ivali gratiae vel invitati; sed retardat istum us, in quantum nimis inhaeret homo bono reato, licet non contra Deum, ut in II parte habitum est. Et ideo ad hoc ub pectatum veniale tollatur, non requiritur quod inlundatur aliqua bab, tualis gratia, sed sumtit aliquis motus gratiae vel haritatis ad eius remissionem quia tamen in habentibus usum liberi arbitrii, in quibus solis possunt esse venialia peecata, non contingit esse institionem gratiae sine actuali motu liberi arbitrii in Deum et in peccatum, ideo quandocumque de novo gratia inlanditur, pareata venialia remittuntur. Ad primum ergo dicendum, quod etiam remissio pereatorum venialium es etaetus gratiae, peractum scilicet quem de novo inest, non autem par aliquid habituale de novo animae
Ad Meundum dicendum, quod pereatum veniale nunquam remittitur sine aliquali actu poenitentiae virtutis, explieito scilicet vel implicito, ut suis dictum est lari lin, potest tamen remitti Meratum veniale sine paenitentiae sacramento, quod in absolutione saeerdotis formaliter perstestur, ut supra dictum est F. 86, an 63. Et ideo non sequitur quod adi missionem venialis pereati requiratur gratiae talasio, quae licti sit in quolibet saeramento, non tamen est in quolibet actu vi
Ad tertium diuendum, quod sim in corpora contingit esse maculam dupliciter : uno modo per privationem ejus quod requiritur ad deeorem puta debiti ecloris aut debitae propo tionis membrorum alio modo per superinductionem alicujus impedientis decorem, put luti aut pulveris sita etiam animae inducitur maeula Duno modo per privationem decoris gratiae, per pereatum moriale alio modo per inclinationem affectus inordinatam ad aliquid temporata, Minoe fit per pereatum e niale. Et ideo ad tollendam maeulam pereati mortalis requi-
536쪽
53 PARS III, QUAEST. LXIIvit, A T. III.
ritu inlusio gratiae; sed ad tollendam maeulam venialis pereati requiritur aliquis aetus procedens ex gratia, per quam dimovetur inordinata adhaesio ad rem temporalem.
Utram venialia pereata remittantur peraspersionem Ulla benedictae, et eaetera diri modi.
Ad tertinm si proceditur. Iidetur quod venialia pereata non remittantur per aspersionem aquae benedictae, et episeopalem benedictionem et alia hujusmodi. Peceat enim venialia non remittuntur sine paenitentia, ut dictum est an Sed paenitentia per se sumet ad remissionem venialium Meatorum. Ergo ista nihil operantur ad hujusmodi remissionem. 2. Prieterea, quodlibet istorum eamdem relationem habet ad unum peccatum veniale, et ad omnia. Si ergo per aliquod istorum remittitur aliquod peccatum veniale, sequitur quod pari ratione remittantur omnia; et ita per uuam tunsionem pectoris , vel per unam aspersionem aquae benedicia redderetur homo immunis ab omnibus peecatis venialibus, quod bdetur inconveniens. 3. Praeterea, peccata venialia indueunt reatum alterius poenae, licet temporalis dieitur enim I Cor. III, de eo qui superaedilleat lignum scenum et stipulam, quod a salvus erit, sic tamen quasi per ignem. Sed huiusmodi, per quae dicitur peceatum veniale dimitti, vel nullam, vel minimam poenam in se habent. Ergo non sufficiunt ad plenam remissionein dinialium peccatorum. Sed contra est, quod Augustinus diei in lib. De Paenit. , quod a pro levibus pereatis pectora nostra tundimus, et diti mus : Dimitte nobis debita nostra is et ita videtur quod tunsio pectoris et oratio Dominica causent remissionem venialium peecatorum; et eadem ratio videtur esse de aliis. Concinsio. Cum ad peccati venialis remissionem sui, elat aetus aliquis detestationis peccati, vel motus reverentiae in Deum, manifestum est generali consessione, pectoria tar sione et oratione Dominica , quatenus eum detestatione pec-
537쪽
eati strat, peceat venialia remitti episcopali etiam enc- dictione, aquae benedictae aspersione aliisque hujusmodi actionibus, quatenus cum Dei reverentia exercentur. Respondeo diuendum, quω sicut dictum est art. ), ad remissionem venialis peccati non requiritur novae gratiae inlusio; sed sumet aliquis actus procedens ex gratia, quo aliquis detestetur peccatum veniale vel explieith, vel salieni implicith, sicut cum aliquis serventer movetur in Deum. Ει ideo triplici ratione aliqua causant remissionem venialium
peccatorum. Uno modo in quantum in eis insunditur gratia, quia per inlusionem gratiae tolluntur venialia peccata, ut supra dictum est: et hoc modo per eucharistiam et extremam unctionem et universaliter per omnia sacramenta novae legis, in quibus consertur gratia, peccata venialia remittuntur. Secundo, in quantum sunt cum aliquo motu detestationis peccatorum: et hoc modo consessio generalis, tuasio pectoris, et natio Dominita, operantur ad remissionem venialium peceatorum nam in oratione Dominita petimus a Dimitte nobis debitan ira n Terti modo in quantum sunt cum aliquo motu reverentiae in Deum, et ad res divinas Dei hoc modo benedictio episcopalis, aspersio aquae benedictae, quaelibet sacramentalis unctio, oratio in ecclesia dedicata, et si aliqua alia sunt hujusmodi, operantur ad remissionem venialium peccatorum. Ad primum ergo dicendum, quod omnia ista causant remissionem peccatorum venialium, in quantum inclinant animam ad motum paenitentiae, qui est detestatio peccatorum, vel impliciia, vel explicith. Ad seeundum dicendum, quod omnia ista quantum est de
se operantur ad remissionem omnium peccatorum venialium;
potest tamen impediri remissio quantum ad aliqua peccata venialia, quibus mens actualiter inhaeret, sicut et per fletionem interdum impeditur effectus baptismi. Ad tertium dicendum, quod per praedicta tolluntur quidem
peccata venialia quantum ad culpam, tum virtute alicujus satisfactionis, ctim etiam virtute charitatis, cujus moius per praedicta excitatur; non autem per quodlibet praedictorum semper tollitur totus reatus poenae, quia sic qui esse omnino immunis . peccato mortali aspersus aqua benedicta stativi
538쪽
evolaret. Sed reatus poenae remittitur per praedicta Meruvliua motum servoris in Deum qui per praedicta excitatur, i- nque magis, quandoque autem minus.
Ad quartum sic proceditur. Videtur Fbd veniata pereatam possit remitu sine mortali uuia super illud Jωno VIII: usui sine peceat est vestrum, primus in illam lapidem mittat, diei quaedam Glossa, quod i Omnes illi erant in pereato modi
tali, venialia enim eis dimittebantur per emeaeonias Baasvenula pereatum potest remitti sine mortali. 2. Praeterea, ad remissionem pereati venialis Maritur gratiae inlusio, requiritur autem ad remissionem talis. Ergo veniale precatum potest remini sine mortali.
s. Praeterea, plus disia peccatum venialsa mortali nam ab alio veniali. Sed unum veniale potest dimitti in alio, ut dictum est. Ergo veniale potest dimitti sine mortali. sed matre est, quod dicitur Natta. V Amen dira tibi, non exies inde sellicet ex carcere, in quem latruellar
homo pro peceat mortali , donec reddas novissimum FN drantem, per quem significatur Veniale pereatum. Ergo dinis peccatum non remittitur sine inortali. con usio. - cuin culparari remissis stat pergratum, qua caret in mortali peccato eonstitutus, consequens est Maposse venialium aliquod sine mortali remitu. Respondeo dicendum, quod sicut supra dictum eas , remissio culpae cujuscumque nunquamst nisi per virlateat grauae; quia, ut Apostolus dicit Rom. IV a Ad gratiam Dei pertinet quod Deus alicui non inputet peceatam, quod SK- ibi exponit de veniali III autem qui est in peccato monastearet gratia Dei: unde nullum veniale ei remittitur. Ad primum ergo dicendum, quod uenialia ibi dieatiar irregularitates sive imaeunditiae, quas contra Matri Ad secundum dicendum, quod licet ad remissionem pedi
539쪽
eati venialis non requiratur nova insutio habitualis gratiae, requiritur tamen aliquis gratiae actus, qui non potest esse in ei 3 qui subjacet peccato mortali. Ad tertium dicendum, qud peccatum veniale non excludit omnem actum gratiae, per quem possunt omnia peccata venialia dimitti sed peccatum mortale excludit totaliter habitum gratiae, sine quo nullum peceatum mortale vel veniale remi titur. Et ideo non est similis ratio.
Deinde eonsiderandum est de reditu peccatorum per cen, tantiam dimissorum. Et circa hoc quaeruntur statuor os ulrtim peccata per poenitentiam dimissa, redeant simpliciter per sequetis peccatu ui. 2 Utriim aliquo modo per ingratitudinem redeant specialius secundum quaedam peccata. 3 Uirum peccata redeant uaequali reatu. 4 Utrum illa ingratitudo, per quam redeunt, sit speciale peccatum.
Utrum precatia divisa redeant per aequens pecea sum.
Ad primum si proceditur. Videtur ub peccata dimissa redeant per sequens peccatum. Dicit enim Augustinus in lib. De Baptismo, contra Donatistas lib. I, cap. 12 Du Redire dimissa peccata, ubi fraterna charitas non est, apertissimhDominus in Evangelio docet in illo servo a quo dimissum debitum Dominus repetit, eo quod ille conservo suo debilum uollet demittere. Sed fraterna charitas tollitur per quodlibet pectatum mortale. Ergo per quodlibet sequens mortale peccatum, redeunt peccata prius per paenitentiam dimissa.
540쪽
2. Praeterea, super illud Luci, XI a Revertar in meam unde exivi, o dixit Bedam a Timendus eat ista e simius, non exponendus, ne eulpa quam in nobis exti tam credebamus per incuriam nos vacantes opprimat. Eo autem non esset nisi rediret. Ergo culpa per paenitentiam dimissa redit. s. Praeterea, Meh. XIIII, Dominus dicit a Si averteriis justus , justitia sua et secerit iniquitatem, omnes iustitiae eius quas secerat, non recordabuntur u Sed inter alias justitias quas secit, etiam praecedens paenitentia continetur, eam supta dictum sit M. 85 art. ), paenitentiam esse partem justitiae. Ergo postquam paenitens pereat, non imputatur ei primedens paenitentia, per quam eonsecutus est veniam pe eatorum; redeunt ergo illa secrata. 4. Praeterea, peccata praeterita per gratiam tegundit, ei patet per Apostolum Rom. IV, inducentem illa Psiam. XXXI a Beati quorum remissae sunt iniquitates, et quorum laeta sunt peccata. ο Sed per pereatum mortale sequens gratia tollitur. Ergo pereata quae fuerant prius commissa, remanent detecta et ita videtur quin rodeant. Sed eontra est, quod Apostolus dicit, Rom. XI: a Stas anilentia sunt dona et vocatio Dei. Sed peccata poenitanus sunt dimissa per donum Dei. Ergo per peccatum sequens maredeunt dimissa peceata, quasi Deus de dono remissicius paeniteat. Praeterea, Augustinus dicit in lib. Responsionum Pro
per e a Qui reeedit DChristo, et alieam4 gratia sinit tam vitam, quid nisi in perditionem vadit; sed non in id gradremissum est recidit, nee pro originali peccato damnabitur s cm usio. - cum opus Dei per opus hominis irritari Mapossit, macula ei diemae poenae reatus simpliciter non dideunt quatenus ex actibus peccatorum olim dimissorum pro diniebant, nisi quatenus homo per peccatum sequens redii ad
priorem statum in quo erat gratii et ictaritate privatus, ei ipsa in peccato sequenti virtute continentur. γRespondeo dicendum, quod sicut supra dietum es su M, art. 43, in peceat mortali sunt duo, scillae aversiora sis et conversio ad bunum creatum duidquid autem est ea para