장음표시 사용
561쪽
Respondeo dicendum, quod sient dictum est qu. 85 art. 6, a B , motus liberi arbitrii, qui est in justificatione impii, est ultima dispositio ad gratiam unde in eodem instanti est gratia infusio cum praedicto motu liberi arbitrii, ut in II part habitus est 1 2 qu. 1 ei ari. 5 et I), in quo quidem motu,
Comprehenditur actus paenitentiae, ut suprὲ dictum est. Maui- estum est autem qubd formae quae possunt recipere mam et misins, intenduntur et remittuntur secundum diversam dispositionem subjecti, ut in Ilpari habitum est i 2 qu. 52, art. 1 et 2, et qu. 66 ari. 13 et inde est quod secundum quod motus liberi arbitrii in paenitentia est intensi0r vel remissior, secundum hoc paenitens consequitur majorem vel minorem gratiam. Contingit autem intensionem motilis poenitentis quandoque proportionatam esse majori gratiae, quam sueri illae qua ceciderat per peccatum, quandoque autem aequali, quandoque ver minorici et ideo paenitens quandoque resurgit in major gratia quam prius habuerat, quandoque autem inaequali, quandoque etiam in minori. t eadem ratio est de
virtutibus, quae ex gratia consequuntur.
Ad primum ergo dicendum, qubd non omnibus diligentibus Deum cooperatur in bonum, hoc ipsum quod per peccatum a Dei amore cadunt, quod patet in his qui cadunt et nunquam resurgunt, vel qui resurgunt iterum casuri sed his tantum qui re secundum propositum vocati sunt sancti, id est prae destinatis, qui quotiescumque cadunt, finaliter tamen resurgunt. Cedit ergo eis in bovum boo ube cadunt, non quia semper in majori gratia resurgant, sed quia resurgunt iupermanentiori gratia; non quidem ex parte ipsius gratiae quia quant gratia est major, tanto de se est permanentior), sed ex parte hominis, qui tant stabilius in gratia permanet, quanto est eautior et humilior; unde et Glossa ibidem subdit, qu0d vi ideo proficit eis in bonum gub eadun , quia humili0res redeunt atque doctiores. Ad secundum dicendum, qudd paenitentia quantum est de se habet virtutem reparandi omnes defectus ad persectum, et etiam promovendi in ulteriorem statum; sed hoc quand0que impeditur ex parte hominis, qui remissius movetur in Deum et in detestationem peccati sicut etiam in baptismu
562쪽
Utrum pos paenitentiam resur fit propter clausitudinea. .. . sequuntur tenebrae elis,
aum. ubi Rufi - humanorum peecatorum. Non autem est, ui si qui bstrum e , quod quanto abaeidantius Peccavi, eis Deus Iadiat gratiam eonsequantur, pensata quavit' mo resurgeret λη-ii .issi tamen superabundans gratia quas Mas nunqRRNI lia, rationem, quia magis gratis benesteium uia ... os peceatori consertur. Quamvis quandoque, M 'M, R se alas abundantius doleant; et sic abundastu
η'ς Πρη mua ei vinatam eonsequuntur, Meut Patet ia. ' κ' in quod in eontrarium objicitur direndum, qaiahit. Mdem gratia major est prosteiens quam incipiens; sed non si necesse, unus enim incipit idon2 4 quam alius habeat in statu proseetus, iam Gregorias cis u Diuiso eap. l euatenus et praefantes ei omae agnoscerent, benedictus puer eonversatiotis Giam , quanta persectione ecepisset. BARTICULUS III.
Utrum per poenittensiam restiιuatur homo in misiana dionitatem.
Ad tertium si proceditur. Videtur quod per i nitentia. non restituatur homo in pristinam dignitatem. Quia super illa4 Amos, Vci a Virgo Israel cecidit, o dicit Glossa Damon erat posse resurgere , sed non resurget virgo Israel, quia semel aberrans ovis, etsi reportetur humeris pastoris, no habet tantam gloriam quantam quae nunquam erravi nam per paenitentiam non recuperat homo pristinam digmtatem. a. Praeterea, Hieroavinus dicit: Quaecumque dignitaten
563쪽
'dus non custodiunt, contenti fiant animam salvare, in pristinum gradum diniuilo est natannoeen -'. quod a d testam constituti eanones PB- b infimis o stetis clericorum exeludunt o Noli
homo reeuperat pristinam dignitatem.
P pereatum potest aliquis ad majorem gra- ste , non autem hoc post peceatum concedituraicitur enim Eseeh. XLI a Levitae qui reces me, nunquam appropinquabunt mihi, ut saeerdotio antur nat sicut habetur in meretis, dist. L, in uer ensi concilio legitur isti qui sancto altari deserviunt, si subito in stuenda carnis fragilitate eorruerint, et Domino re piciente diga paenituerint, officiorum suorum I loca recipiant, ne possint ad altiora officia ulterius promoveri. Maergo paenitentia residuit hominem in pristinam dignitatem. Sed contra est, quod sicut in eadem dist. cap. Quin sanctitas , legitur Gregorius scribens Secundino diei si dignam satisfactionem credimus hominem posse restire ad suum honorem nat in concilio Agathensi cap. Contumaces . legitur u Contumaces clerici, prout dignitatis ordo permiseri ab episcopis eorrigantur; ita ut cum eos paenitentia eorrexerit, vadum suum dignitatemque redipi nx ' Con usio. - Potest homo per paenitentiam ad princinalem dignitatem, quam peccando amisit, ut Dei videliret filius esset, redire innocentiam autem amissam reeuperare non potest ecclesiassicam ver dignitatem emator recuperare prohibetur, vel quia eum non paenitet, vel negligenter paenitentiam aest, vel propter irregularitatem seu scandalam eoaemissi criminis. Respondeo dicendum, Obd homo per Mocatum duplicem dignitatem amittit: unam quantum ad Deum, aliam verbouantum ad Ecclesiam. Quantum autem ad Deum amittit olidem dignitatem unam principalem, qua scilicet eo utatus erat inter filios Dei per gratiam; et hane dignitatem re- cunerat per paenitentiam, quod signincatur Lue. XV in siliotarodigo cui paenitenti pater jussit restitui, stolam primam raum et ealeeamenta soliam vero dignitatem amitti secundariam, scilicet innocentiam, de qua sicut ibidem lemur,
564쪽
aliqui adalu consequuntur majorem vel millorem gratiam, M. eundiim quod diversi e se disponimi Ad tertium dioendum, quod assimilatio illa utriusque gratiae ad lueem vespertinam et matutinam, sit propter similitudinem
ordinis, quia post lucem vesperullam sequuntur tenebrae noctis, post lueem autem matutinam sequitur lux diei non autem
propter similitudinem majoris vel minoris quantitatis. Illud etiam verbum Apostoli intelligitur de gratia Christi, quae a
penat omnem abundantiam humanorum peccatorum. Non autem est verum in omnibus, ubd quanto abundanlius peceant, divi abundansiorem grauam eonsequantur, pensata Manlitate habitualis gratiae est tamen superabundans gratia qua tum ad ipsam gratiae rationem, quia magis gratis beneficium remissionis magis peceatori consertur. Quamvis quandoque abundanter ecantes abundantius doleant; et, abundanu rem habitum gratiae et virtutum eonsequuntur, sicut patet is Magdalena.
Ad id vero quod in eontrarium objicitur dimatam, quod una et eadem gratia major est proficiens quam incipiens aedia diversis hoc non est necesse, unus enim incipitis majori gratia, nam alius habeat in statu proseeuis, simi Gregorius diei in II Dialog. eap. 1 a uuatenus et praesentes et
fleatur omnes agnoscerent, benedictus puer eonversalionis g. aliam 1 quanta perlaetione ecepisset. BARTICULUS III.
Utrum per poenitentiam restituatur iam in priviisa dionitatem.
Ad tertium si proceditur. Videtur quod per i nitentiam non restituatur homo in prisunam dignitatem. Quia super illud Amos, Virgo Israel cecidit, o dicit Glossa , Non negat posse resurgere, sed non resurget virgo Israel, quia semel aberrans ovis, etsi reportetur humeris pastoris, non habet tantam gloriam quantam quae nunquam erravi. Ergo per paenitentiam non remperat homo pristinam dignitatem. a. Praeterea , Bieroavinus dicit is quicumque dignitatem
565쪽
divini grades non usisdiunt, contenti fiant animam salvare, reveri enim in pristinum gradum didicile est na Innoeentius ripa dicit, quod a apud Nicaeam eonstituti eanones, poe- nileuius etiam ab ictaeis olliciis clericorum exeludunt o Nolii ergo per paenitentiam homo recuperat pristinam dignitatem. 3. Praeterea, ante pereatum potest aliquis ad majorem gradum ascendere, non autem hoe post precatum conoedirurpaenitenti dicitur enim Ezech. XLI a Levitae qui recesserunt a me, nunquam appropinquabunt ibi, ut sacerdotio fungantur. AEt sicut habetur in mereris, dist. L, in Biler- densi concilio legitur : Hi qui sancto altari deserviunt, si subit in Menda earnis fragilitate eorruerint, et Domino re picient diga poenituerint, omelorum suorum si loca reeipiant, ne possint ad altiora officia ulterius promoveri. Noa ergo paenitentia restituit hominem in pristinam dignitatem. Sed contra est, quod sient in eadem dist. cap. Quia sanctitas , legitur Gregorius scribens seeundino diei Post dignam satisfactionem credimus hominem posse restire ad suum honorem. I in concilio Agathensi s cap. contumaces . legitur Da Contumaces clerici, prout dignitatis ordo permiseri ab episcopis eorrigantur; ita ut clim eos paenitentia correxerit, gradum suum dignitatemque recipiant. n Concissio. - Potest homo per paenitentiam ad priueipalem dignitatem, quam peccando amisit, ut Dei vide et filius esset, redire innocentiam autem amissam Neuperare non potest ecclesiasueam ver dignitatem petrator recuperare prohibetur, vel quia eum non paenitet, vel negligenter paenitentiam lacit, vel propter irregularitatem seu scandalam sommissi criminis. Respondeo dicendum, qud homo per peccatum duplicem dignitatem amittit: unam quantum ad Deum, aliam verbquantum ad Ecclesiam quantum autem ad Deum amittit duplicem dignitatem unam principalem, qua scilicet eo utatus erat inter filios Dei per gratiam; et hane dignitatem recuperat per paenitentiam, quod signincatur Lue. XV in silio prodigo, cui paenitenti pater iussit restitui a stolam primam et annulum et caleeamenta n Aliam vero dignitatem amittit secundariam, sciliret innocentiam, de qua sicuι ibidem legitur,
566쪽
curum eonvenienter assistnenturpartes poeni&ntior, contritio, confessio et satis faetio.
Ad secundum si proceditur 13. Videtur ub ineonu
nienter assignentur partes paenitentiae eontritio, eonfessio et satisfactio Contritio enim est in corde, et sic pertinet ad interiorem paenitenllam eonfessio autem est in ore, et mus- laetio in opere, et si duo ultima pertinent ad exteriorem paenitentiam Paenitentia autem interior non est sammeatum, sed sola paenitentia exterior quae sensui subjacet. Non ergo eonvenienter assignantur hae paries saeramento paenitentiae a Praeterea, in sacramento novae legis confertur gratia, ut supis habitum est qu. 62, ari. 1 et M. Sed in satisfactio noueonfertur aliqua gratia. Ergo satissaetio non est pars saeramenti. 3. Praeterea, non est idem fractus rei et pars Sadit laetio est fructus paenitentiae, Meundam illud Luc., ni aDeite tructus dignos paenitentiae. AErgo non est pars paenite,
4. Praeterea, paenitentia ordinatur contra precatum sed peccatum potest perstes solum in orde per consensum, ut in II parte habitum est 1 2 qu. 2 art. 7ὶ Ergo et minitentia non ergo poenitentiae debent partes poni eoaseatio oris, et satisfactio operis. Sed contra, videtur quod debeant poni plures partes peta tentiae Pars enim hominis ponitur non solum corpus, quod est ejus materia, sed etiam anima, quae est ejus forma sed tria praedicta, cum sint actus paenitentis se habent siret materia; absolutio antem sacerdotis se habet per modum lanaal. Ergo absolutio sacerdotis debet poni quarta pars poeniteatra. Concissis. - Tres sunt partes saeramenti paenitentia ex
567쪽
parte poenitensisa e tritio, qua eli Deo recompensare eonfessi , qua pro culpae remissione subjiciat se arbitrio saee dotis loco Dei, et satisfactio, qua Deo satisfaciat secundum ministri Dei arbitrium. Respondeo dicendum, quod duplex est pars, ut dicitur in Metaphvsic itext. ὶ scilicet pars essentiae et pars qua tuatia. . artes esseta sunt naturaliter quidem forma et materia, logic autem est genus et differentia. Eoo autem modo quodlibet inera situm distinguitur in materiam et so mam, sicut in p/tes Mentis; unde et supis dictum si quos , art. 5 et 6 , quod saeramenta onsistunt in rebus et verbis. Sed quia quantitas se tenet ex parte materiae, partes quantitaeis sunt partes materiae; et hoc modo sacramento paenitentiae specialiter assignantur partes ut dictum est), quantum ad actus paenitentis, qui sunt materia hujus saeramenti Dictum est autem supra F. 85 art. 3, ad s), quod alio modo si reeompensatio gens in paenitentia et in vi diealiva justitia. Nam in vindicativa justitia sit Mompensatiosedunolim arbitrium judicis, non secutatim voluntatem offendentis vel MIensi; sed in paenitentia sit recompensatio offensae Meundum voluntatem peccantis et secunditae arbitrium Dei. in quem peceatur; quia bie non quaeritur sola rediategratio aequalitatis justitiae sicut in justitia vindieativa , sed magis rem illatio amicitiae, quod si dum offendens Mompensat secundiim voluntatem ejus quem offendit. Sic igitur aequisitae ex parta poenitentis, prim quidem, voluntas rem emandi, quod ni per contritionem; secundo, qub se subjicia arbitrio sacerdotis tomisi, quod si in consessione tertio, quod ra- compenset ineundii arbitrin ministri Dei, quod fit in sati laetio . Et ideo matritio consessio et satisfactio ponuntur partes paenitent . Ad primum ergo disendum, quod matritio secundam ementiam quidem est in corde, et pertinet ad interiorem paenite tiam vi aliter autem ei tinet ad exteriorem paenitentiam, in quavium stilitat implicat propositum eonfiteati et satissa-ciendi. Ad secundum dicendum, quod satisfactio consere gratiam prout est in proposito, et auget eam prout est in exeeutione,
568쪽
sient etiam baptismus in adultis, ut suprὶ dictum est ss,
Ad tertium dicendum, quod satisfacito est pars poenitentiae
sacramenti fructus autem paenitentiae virtutis. Ad quartum ditendum, quod plura requiruntur ad honum, quod procedit ex integra causa quam ad malum, quod pro-eedit ex singularibus deseetibus, secundum Dion ium V Decliuis Nomin. Et ideo licet Meeatum perficiatur in consensu eordis, ad persectionem tamen paenitentiae requiritur et mn- tritio cordis, e consessio oris, et satisfactio operis. Ad eontrarium ver patet solutio per ea quae dicta sunt.
Utrum praedicta tria sint partes intestrates pomiιentia.
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod praedicta tria Masint partes integrales paenitentiae Paenitentia enim, ut dieium est qu. 84 art. 2), eontra peccatum ordinatur. Sed peceatum eordis oris et operis sunt partes subjectivae peccati, et non partes integrales, quia peccatum de quolibet horum praedi-eatur. Ergo etiam in paenitentia contritio cordis, consessis oris et satisfactio operis non sunt partes integrales. s. Praeterea, nulla pars integralis in se continet aliam sibi eondirigam. Sed contritio continet in se consessionem et satisdietionem in proposito Ergo non sunt partes integrales. 3. Praeterea ex partibus integralibus, simul et qualiter eoa tituitur totum sicut linea ex suis partibus. Sed hoc non eoa- tingit hic Ergo praedicta non sunt partes integrales paenitentiae. Sed contra est, illae dicuntur partes integrales, ex quibus perlaetio totius integiatur. Sed ex tribus praedictis iniuratur persectio ipsius paenitentiae. Ergo sunt partes integrales F, nitentiae. N L Io. - Cum non tota essentia aut paenitentiae virtus singulis partibus adsit, perspimum est contritionem, consessionem ac satisfactionem n0 subjectivas aut polemtiales, sed integrales paenitentiae paries esse.
Respondeo dicendum, qud quidam dixerunt haec tria esse
569쪽
partes subjeetivas paenitentiae. Sed hoc non potest esse, quia singulis partibus subjectivis adest tota virtus totius et simul et aequaliter, sicut tota virtus animalis in quantum est animal, salvatur in qualibet specie animalis, quae simul et aequaliter dividunt animal, sed hoc non est in proposito. Et ideo alii dixerunt, quod sunt partes potentiales. Sed nec bo verum esse potest, quia singulis partibus potentialibus adest totum secundum istam essentiam, sicut tota essentia animae adest euilibet ejus potentiae; sed hoc non est in proposito Unda relinquitur, quod praedicta tria sint partes integra les paenitentiae. Ad quarum rationem exigitur, ut totum non adsit singulis
partibus, neque seeundum totain virtutem ejus, neque secundum totam ejus essentiam, sed omnibus simul.
Ad primum ergo dicendum, quod pereatum, quia alionem mali habet, potest in uno tantum perfici, ut dictum est. Et ideo peccatum quod in solo corde perficitur, est una species peccati alia ver species est peccatum, quod perlicitur in corde et in ore tertia vero species est peccatum, quod per-neitur in orde, ore et opere. Et hujusmodi peccati paries quasi integrales sunt quod est in orde, et quod est in ore, et quod est in opere. Et ideo poenitentiae quae in his tribus perlicitur, haec tria sunt paries integrales. Ad secundum dieeudum, qu0d una pars integralis potest conlinere totum, ieet non secundum essentiam fundame tum enim quodammodo virtute continet totum aedificium. Et hoc modo contriti continet virtute totam paenitentiam. Ad tertium dicendum, quod omnes partes integrales habent ordinem quemdam ad invicem. Sed quaedam habeat ordinem tantum in situ sive consequenter se habeant, sicut partes exercitus; sive se tangant, sicut partes acervi; sive inam colligentur, sicut partes domus; sive etiam eonlinenuir steat partes lineae. Quaedam ver habeat insuper ordinem virtutis; . Sicut partes animalis, quarum prima Virtute es eor et aliae quaedam ordine virιutis dependent ab invicem Tertio modo urdinantur ordine temporis, sicut partes temporis et motus. Parius igitur paenitentiae habeat ad invicem ordinem virtutis et temporis, quia sunt actus; non autem ordinem suas, quia non bahent positionem.
570쪽
Utrum eonveniente dividatur poenitentia in poenitentiam ante baptismum, poeniιentiam mortiuiram et paenitentium
Ad quartum si procedit. Videtur quhd inconvenienter dividatur paenitentia, in paenitentiam ante baptismum, pom tentiam mortaliam et paenitentiam venialium Paenitentia enim est a secunda tinua post naufragium, o ut supra dictum est qu. 84, an s). Baptismus autem prima. Illud ergo quod est ante lapilamum, non debet poni species paenitentiae. s. Praeterea, quod potest destruere malus, potest etiam destruere minas. Sed mortale est majus peccatum quam v viale. Illa ergo paenitentia, quae est de mortalibus, eadem etiam est devenialibus; non ergo debent poni diversae species paenitentiae. s. Praeterea, sim post baptismum pereatur venialiter et mortaliter, ita etiam ante baptismum si ergo post baptismata distinguitur paenitentia venialium et mortalium, pari ratione debet distingui ante baptismum. Non ergo convenienter diu ditur paenitentia per has species. Sed eonina est, quod Augustinus in lib. De Pomutentia, ponit praedictas tres paenitentiae species. Conc sis. -- Poenitentia, ut virtus est, dividitur in eam quae est ante baptismum, paenitentiam mortalium et cinistentiam venialium. Respondeo direndum, quin vale divisio est paeniteatust, sa- eundum quod est virius Est autem considerandum, qao qumlibet virtus operatur ineundum eongruentiam temporis, simie menadiim alias debitas circumstantias; unda et virtus meaitentiae actum suum habet in De tempore, saeuadam quod eonvenit novae legi Pertinet autem ad paenitentiam, ut da-iestetur peccata prieterita, cum proposito imaeutandi vitam in melius, quod est quasi paenitentiae finis. Et quia moralia νε- eipiunt speciem seeundum finem, ut in Iliaris habitam esti 2 qu. 18 art. εχι 6ὶ conveniens est, quod diversa προ