장음표시 사용
571쪽
DE PAETlBUS POENITENTIAE IN GENERALI. 563eies paenitentiae accipiantur secundiim diversas immutationes, quas sentiens intendit. Est autem triplex immutatio a paenitente intenta. Prima quidem per regenerationem in novam vitam, et hae pertinet ad paenitentiam, quae est ante bapti mussi. Secunda autem immutatio est per reformationem vitae praeteritae jam corruptae, et haec pertinet ad paenitentiam mo talium post baptismum Tertia autem immutatio est in e laetiorem operationem vitae, et haec pertinet ad paenitentiam venialium, quae remittuntur per aliquem serventem actum ch ruatis, ut supis dictum est F. 87, an Me εὶ. Ad primum ergo dicendum , qud paenitentia quae est ante baptismum, non est sacramentum. sed est actus virtutis disponens ad sacramentum baptismi. Ad secundum dicendum, quod paenitentia quae delet μω cala mortalia delet etiam venialia, sed non convertitur. Et ideo hae duae paenitentiae se habent sicut perseetum et imperfectum. Ad tertium dicendum, quod ante baptismum n0 sunt pectata venialia sine mortalibus. Et quia veniale sine mortali dumitti non potest, ut suprk dictum est qu. 87 art. ε), ideo ante baptismum non distinguitur poenitentia mortalium et venialium.
573쪽
Deinde considerandum es de iugulis paenitentiae partibiis. gi primo, da eoatritione secundo, de consessione tertib, da satisfactione. ua matellione autem eonsideranda sunt quinque trivid, quia ait se iud, da quo esse debeat tertib, quanta esse debeat quarto, d duralitas ipsius quinto, do effectus ip-
Cire primum quaeruntue tria Utrum convenienter definiatur 2 Utrum eontritis sit actus virtutis a Utrtim attritio possit fieri eontritio.
Uιrum eontriιio si dolor peccatis assumptus, eum proposito eo uendi et satisfaciendi.
M primum si prorediiur. Videtur quod ontritio non sit dolor pro peccatis assumptus, cum proposito eonfitendi et siliistaciendi, ut quidam definiunt. Quia sic ut Angustinus dicit in lib. De civit mi, a dolor est de his quae nobis nolentibusaeeidnnt v sed peccata non sunt hujusmodi. Ergo eontritio non est dolor pro peceatis.
574쪽
2. Praeterea, eonuitio nobis hie datur. Sed quod intur,
non assumitur. Ergo eontritio non est dolor assumptus. s. Praeterea, satisfactio et onfessi sunt neeessam adlaeo, quod poena remittatur, quae in contrisione remiga non fuit. Sed quandoque tota poena in contritione remittitur. Ergo non est necessarium semper, quod contritus habeat propositum confitendi et satistaeiendi. Sed eontra est, ipsa definitio. cor christo. - ctim definitio illa is Contritio est dolo pro peccatis assumptus cum proposito confitendi et satias ciendi, o definitio naturam tum ut est actus virtutis, tum in pars est sacramenti, ordinem habens ad alias ejusdem sacramenti partes, rect explicet eam convenientem esse negat non potest.
Respondeo dicendum, quod ut dieitur metesiast. X ra Initium omnis peceat est superbia, o per quam homo semini suo inhaerens . mandatis divinis recedit et ideo oportet, Obd illud quod destruit peceatum, hominem proprio sensa disredere saeiat. Ille autem qui in suo sensu perseverat rigidus et durus per similitudinem vocatur; sicut aurum in matωrialibus dicitur, quod non cedit taetui: mde et frangi dicitaraliquis, quando h sno sensu divellitur. Sed inter Iraetimeat et omminutionem sive contritionem in rebus materialitas unde haec nomina ad spiritualia transierunturὶ hoc intereat, ut dieitur in IV Meteor. eap. I et s), quod frangi distataraliqua quando in magnas partes dividuntur; sed eomaehim vel materi quando ad partes minimas redueitur hoc quod in s lidum erat. Et quia ad remissionem precati requiritur, Fbdarietum peccati homo totaliter dimittat, quem per quamdam eontinuitatem et soliditatem in sensu suo habebat; ideo avius ille, quo peccatum dimittitur, contritio dicitur per similitudinem. Ia qua quidem contritione plura possunt considerari: sciliret ipsa substantia actus, modus agendi, priueipium, et effectus, et secundum horde eontritione inveniuntur diversa definitiones traditae. Quantiu enim ad ipsam substantiani actus datur praedicta definitio, et quia actus matritionis est actus virtutis, et est pars paenitentiae sacramenti, ideo in
575쪽
nisestatur in priadicia definitione in quantum est aetas virtutis, in hoc quod ponitur genus ipsius, Millae desis et objectum, in hoc quod dicitur, pro pereatis; et electis, qua requiritur ad actum virtutis, in hoc quod dicitur, assumptot sed in quantum est pars saeramenti, per o quod tangitne ordo ipsius ad alias partes, chae dieitur, a cum proposito con- Mendi et satisdiciendi. o Alia etiam definitio iuvenitur, quae definit eontritionem ineundum quod est actus virtutis tantum, sed additur ad praedictam e nitionem disserentia contrahens ipsam ad specialem virentem, scilleae paenitentiam diei enim, quod a contritio est dolor voluntarius pro peceato, pumeus in se quod dolet ommisisse. In hoc enim quod additur passilio, ad specialem virtutem eontrahitur. Alia autem defi- aliis invenitur Isidori quae talis est is contritio est compilaetio et humilitas mentis eum lacrymis, veniens de reco dation peerat et timore judicii; n et haec quidem tangit ratimem nominis in hoo quo dicit humilitis mitis, quia fient per superbiam aliquis in suo sensu redditur rigidus, ita per hoc quod suo sensu contritus Medit humiliatur tangit etiam modum exteriorem, in hoc quod dicit cuim Memmis et principiam eontritionis, in hoe quod dicit Da veniens da re reatione pereati, mete. Alia sumitur ex verbis Augustini, quae tangit erietum eontritionis, quae est a contritio est dolor remittens pereatum n Alia sumitur ex vertis siregorii, quae talis est o Contritio est humilitas spiritus, anaMhilans pereatum inter spem et timorem n et hae tangit rationem nominicia se quod dicit u Contritio est humilitas spiritus P. et emetum eius, in hoo quod dicit Arminias pereatum et originem, in hoc quod dicit: Inter spem et
timorem nise solum ponit causam principalem qum est timor; sed etiam eo ansam, quae est spes, in qua timor desperationem fae te posset. Ad primum ergo direndum, quod quamvis peccata .undoaeciderim voluntaria fuerunt tamen quod da eis eoaterimur. voluntaria non sunt et ideo nobis nolentibus aecidant, non quidem Meunctim vesantatam, quam tune habuimus eum ea volebam . sed Meuadiim illam quammae habemus, qua vellemus quod nunquam tuissent.
576쪽
Ad saeuadum dicendum, quod contritio est a Deo solo
quantum ad larinam qua insormatur; sed quantum ad substa uam actus est ex libero arbitrio et . Deo, qui cooperatur in omnibus operibus, et naturae et voluntatis. Ad tertium dicendum, quod quamvis possi tota cena per eontritionem dimitti, tamen adhuc necessaria est consessio et satissaetio, tum quia homo n0n potest esse certus de sua contritione, quod suerit ad totum tollendum sussiciens, tum etiam quia onsessio et satisfacti sunt in praecepto, unde
transgresso constitueretur, si non consueretur, e non satis- saceret.
Ad Meundum sic proceditur. Videtur quod contritio non sit aedis virtutis Passiones enim o sunt actos virtutum, quia eis non laudamur nequo vituperamur ut dicitur II inis. eap. 4 vel 1ὶ Sed dolor est passio. Cum ergo contritio sit dolor, videtur quod non sit autus virtutis. a. neterea, sim contritio dicitur haerendo, ita eLauriatio. Sed attritio ma est actus virtutis, ut ab omnibus dicitur. Ergo neque constitio. Sed eontra, nihil est meritorium nisi actus virtutis Daedeontritio est actus quidam meritorius. Ergo est actus virtutis. ωNcLusio. - Quamvis eontritio, quae propei signifieatur hoc nomine, non si virtutis aetas, tamen quae metaphorieo hae voce signitiatur quia voluntatis rectitudinem denotaιὶ actus es virtutis. Respondeo dieendum, qub eontritio secundum propri tatem nominis sui nou signifieat actum virtutis, sed potius quamdam eorporalem passionem; sed hic non quaeritur a doeontritiona, sed da eo ad quod signisitandum hoe nomen per similitudinem adaptatur. Sient enim insatio propriae voluntatis ad malum faciendum importat, quantum est de se, malum ex genere, ita illius voluntatis annibilatio et eomaeimus . eam de se importat bonum ex genere, quia De est detestari propriam voluntatem, qua Neeatum est eoaemissum K ideo
577쪽
eaetatio, quae hoe signisseat, importat aliquam rectitudinem voluntatis Det propter boc est aetus virtutis illius, scili tedas est peeeaium praeteritum detestari et destruere, scilicet paenitea iae , ut patet ex his quae in Sent. IV, disi se et ill
Ad primum ergo dicendum, quod in contritione est duplex dolor de peccato duus in parte sensitiva, qui passio est et hie non est essentialiter eouuiuo, prout es actus virtutis, sed magis effectus eius sient enim poenitentiae virtutis exieriorem Imram eorpori instigit as, recompensandam offensam quae iii deum cometissa est officio membrorum, ita etiam et ipsi coa- eupiscibili plenam inlari doloris praedicti, quia etiam ipsa ad pereat eooperabatur; sed tamen hic dolor potest pertinere ad matritionem in quantum est pars sacramenti, quia sacra aetata non solum in interioribus actibus, sed etiam ia exis laribus et in rebus sensibilibus nata sunt esse. Alius dolor est in voluntate, qui nihil aliud est, qua displiuentia ali-edus mali, secundum quod assectus voluntatis nominantur peraοtana passionum, ut in II lib. dist. 26 qu. 2b, art. 5), dictum est et si contritio est dolor per essentiam, et estaeius virtutis paenitentiae. Ad Meundum dicendum, quod attritio dicit aecessum ad perlaetam eontritionem Unde tu corporalibus dieuntur attrita, quae aliquomodo diminuta sunt, sed non adhuc persecte suntem nuta; sed contrita die tur, quando omnes partes tritae sunt simul per divisionem ad minima. Et ideo attritio signia steat in spiritualibus quamdam displicentiam de peccatis coaemissis, sed non persectam contritio autem persectam.
Ad tertiam sto prodeditur. Videtur quod attritio possit sterimatinio Disser enim matritio ab attritione, sicut sormatum ab informi sed fides infortas si formala. Ergo attritio potest
fieri contritis. 2. Praeterea, materia recipit persectionem remota priva-
578쪽
uoae. Sed dolor se hahet ad gratiam, sicut materia ad sor-m, quia gratia insorina dolorem. Ergo dolor qui prius erat insormis culpa existente, quae est privatio gratiae, remota culpa, recipiet perfectionem informationis haratia. Et sic idem quod
Sed e tra, quorum principia sunt diversa omnino , eorum unum non potest fieri id quod est alterum. Sed attritionis incipium est timor servilis, eontritionis autem timor inviis. Ergo auritio non potest steri contri .
Coacinsio. - duoniam actus 'omnis, charitate non fommatus, transit et non manet adveniente charithin fieri non potest ut attritio quae talem actum significat, contritio fiat. Respondeo dicendum, qud super hoc est duplex opinio. Quidam enim dieunt, qud attritio fit eontritio, sicut fides informis fit sormata sed hoc ut videtur esse non sint; quia quamvis habitus dei intortas fiat sormatus, metuam tamen actus fidei informis fit actus fidei sormatae, quia aedis
ille insormis transit, et mm manet veniente charitata attritio autem et contritio non dicunt habitum, sed actum tantum. Habitus autem virtutum infusarum, qui UIuntatem re piciunt, non possunt esse insormes, esim haritatem eoruFquantur, ut in III lib. Sentent , dictum est dis 27 qu. 2. an ult quaest. 3); unde antequam gratiam inlaudatur, non
est habitus , quo aetas contritionis postea elieitur et et sic nullo modo attritio potest fieri contritio, et hoc alia opinio dicit. Ad primum ergo dicendum, quod non est simile de fida ei contatione, ut dietum est. Ad Meundum dioendum, quod remota privationes materia, quae manet perseetione adveniente, formatur materia illa; sed dolor ills qui erat insormis, non manet charitate adveniente. et ideo formari non potest. Vel dicendum, quod materia esse ualiter non habet originem forma, si eut actus habet originem ab habitu quo sorinatur; unde non est inconveniens at riam insormari aliqua forma de novo , qua prius non insormabatur; sed Moras actu est impossibile, sicut impossidiis est quod aliquid idem numero oriatur a principio , quo prius non oriebatur; quia res semel tantum in esse producitur.
579쪽
I Deontritionis objeeto, in sex artieulos divisa.
Minde considerandum est de objecto contritionis. circa quod quaeruntur sex 4 Utrum debeat homo conteride poenis a strum de peccato originali 3 Uutim de omniaeivali commisso. 4 Utrum de omni peceat actuali eoaemii-endo. 5 Utrum de peccat alieno. 6 dirum de singulis peceatis mortalibus.
. urim homo debea conιeri de poenis, et non orum de ev sa
Ad primum si proceditur. Videtur quod homo debeat conteri de senis, et non solum de culpa Augustinus eniae in lib. De omitentia, diei Nemo vitam aeternam desiderat, nisi eum linius vitae mortalis paeniteat. Sed mortalis vitae quaedam cena est. Ergo debet paenitens etiam de poenis
3. Praeterea, diei Magister I Sentent. dlsi. 1 , ex verbis Angustini lib. De Vera et Fatia Poenit. ea lεὶ, qud a paenitens debet dolere ex hoc, quod virtute se privavit. Sed privatio inutis quaedam poena est. Ergo contritio est dolor etiam de paenis. Sed contra, nullus tenet illud de quo dolet sed paenitens, secundum suum nomen poenam tenet. Ergo non dolet de poena et M contritio, quae est dolor paenitentialis, non est de poena. concissio. - ctim nulla voluntatis durities, cujus comminutiunem significat contritio, in malis cenae inveniatur, non nisi de culpis ontritio esse potest, quamvis de malis plenae dolere possimus.' Respondeo dicendum, qud contriti importat, ut dictum est, alicujus duri et integri comminutionem. Haec autem integritas et duritia invenitur in malo culpae; quia Voluntas, si M
580쪽
est ipsius ausa in eo qui mal agit, in suis terminis alat, nee pnerepto legis cedit et ideo huius mali displicentia eo tritio per similitudinem dieitur. Haec autem similitudo non potest adaptari ad malum poenae, quia poena simplieiter diuudiminutionem : et ideo de malis poenae potest esse dolor, Maeontritio. Ad primae ergo dieendum, quod paenitentia secundum A, gustinum, debet esse de hac mortali vita, non ratione ipsias mortalitatis, nisi poeniιentia largh dicatur omnis dolor, sed ratione peccatorum ad quae ex instrinitate hujus vitae dedam
Ad secundum laendum, qud ille dolor, quo quis dolet de amissione virtutis per pereatum, non est essentialiter ipsaeontritio, sed est principium ejus; sicut enim aliquis movetur ad appetendum aliquid propter bonum quod inde expectat, ita movetur ad dolendum de aliquo propter malum quod iaci
Utrum contritio esse debea de peccaro Orioinalia
Ad secundum si proceditur. Videtur quod contritio esse debeat de peccato originali de peccato enim actuali contari debemus non ratione actus, in quantum est ens quoddam, sed ratione deformitatis; quia actus secundum suam substantiam bonum quoddam est, et hieo. Sed peccatum originale habet deformitatem sicut et actuale Emo etiam de eo conteri debe-
2. Praeterea, per peccatum originale homo sui 1 maversus, quia poena ejus erat carentia divinae visionis. Sed cuilibet debet displicere se suisse a Deo aversum. Ergo homo debet habere displicemiam peceat originalis, et si debet de
Sed contra, medicina debet esse proportionata morbo Sed pereatum originale sine nostra voluntate contractam est. Ergo non requiritur, quod per actum voluntatis, qui est contritio, ab ipso purgemur. icosccusio. - contritio, cum sit dolor, voluntatis du-