장음표시 사용
661쪽
in soro paenitentiae, debet in eodem foro, quantum potest, adhibere remedium, ut Abbas in casu praedicto debet eum admonere ut prioratum resignet vel si noluerit, potest ex aliqua alia octatione absolvere eum Deura prioratus, ita tamen quod omnis suspicio vitetur de consessionis revelatione. Ad quartum dicendum, quod ex mullis aliis causis reddituri quis indignus ad praelationis ossicium, quam ex peccato, sicut ex desectu scientiae, vel aetatis, vel alicujus hujusmodi et ideo qui contradicit, nec suspicionem de erimine inducit.
Disium asitIum eonfessionis se aetendat ad alia quam ad illa quae sunt de confessione.
Ad secundum si proci ditur. Videtur qud sigillum consessionis se extendat ad alia, quam ad illa, quae sunt de consessione. Quia de consessione non sunt, nisi peccata Sed aliquando cum peceatis alia multa quis narrat, quae ad conse sionem non pertinent. Ergo cum illa sacerdoti dicantur ut Deo,
videtur ubd etiam ad illa sigillum consessionis se extendat. 2. Praeterea, aliquando aliquΙ dicit alicui aliquod secretum, et ille recipit sub sigillo consessionis. Ergo sigillum
eonfessionis se extendit ad illa quae non sunt de consessione. Sed renua, sigillum consessionis est aliquid anuexum saeramentali consessioni Sed ea quae annexa sunt alicui sacramento non se extendunt ultra sacramentum illud. Ergo sigillum consessionis non se extendit nisi ad ea de quibus est sacramentalis consessio. Conc sto. - Clim sigillum consessionis sit aliquid annexum consessioni sacramentali ad ea solum directh se extendit, de quibus es sacramentalis consessio lichi etiam indi- reeis ea, quae non se extendunt ad consessioue in sacramentalem, adant in sigillum coiisessionis propter scandalum.
Respondeo dicendum, quod sigillum consessionis direct non se extendi nisi ad ilIa de quibus est saeramentalis consessionge indirecte, id uud cadit sub sacramentali confessione,
662쪽
etiam ad sigillum consessionis pertinet, sicut illa, per vaposset peecator, vel peccatum deprehendi. Nihilominus euam illa summo studio sunt celanda, tum propter scandalum tum propter pronitatem, quae ex consue in aecidere pometita per hoc patet responsio ad primum. Ad secundum dioendum, quod aliquis no debet de facili aliquid reeipere hoc modo : si tamen recipiat, tenetur expromissione hoc modo celare ac si a consessione haberet, quamvis sub sigillo consessionis non habeat.
Utrum solus sacerdos habeat sistitium eonfessionis.
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod non solus sacerdos sigillum consessionis habeat. Quia aliquando aliquis confitetat sacerdoti per interpretem neeessitate urgente. Se interpres ut videtur tenetur consessionem celare. Ergo etiam non sDeerdos aliquid sub sigillo consessionis habet. s. Praeterea, aliquando aliquis in eas necessitatis potest late eonfiteri. Sed ille tenetur peccata telare, eum sibi ei. cantur sicut Deo. Ergo non solus sacerdos sigillum consessi, ni habet. 3. Praeterea, aliquando aliquis se sacerdotem fingit, ei conscientiam alterius exploret per hanc fraudem. Et ille et a ut videtur L erat, si consessionem revelet Ergo non solas sacerdos sigillum confessionis habet. Sed contra est, Obd solus sacerdos minister est hujus a, eramenti. Sed sigillum consessionis est annexum huic sa mento. Ergo solus sacerdos habet sigillum consessionis. Praeterea, ideo aliquis tenetur ea quae in consessione auditeelare, quia non scit ea ut homo, sed ut Deus. Sed solus sacerdos est minister Dei. Ergo ipse solus tenetur occultare. icon usio. -- Quamvis propri sigillum consessionis soli sacerdoti, ut ministro clavium competat; attamen sicut lateas propter necessitatem, consessionem audiens, aliquid de aetaclavis participat, ita et de et sigilli contestionis. Respondeo dicendum, qud sigillum consessionis eoaepetit
663쪽
sacerdoti in quantum est minister hujus saeramenti quod nihil aliud est, quam debitum eonfessionem celandi, sicut clavis est potestas aha endi Tamen sieut aliquis qai non est saeerdos, in aliquo insu participat aliquid de actu clavis, dum eonsessionem audit propter necessitatem, ita etiam participat aliquid de actu sigilli eonsessionis, et tenetur celare, quamvis propri loquendo sigillum consessionis non habeat. Et per haec patet solutio ad objecta.
Ad quartum si prooeditur. Videtur quod de lirentia eonfitentis non possit acerdos peceatum, quod habet sub sigillo consessionis, alteri prodere. Quod enim non potest superior, non potest inserior Sed Papa non posset aliquem licentiare ut pereatum quod scit in consessione, alteri proderet. Ergonee ille qui eonfitetur potest ipsum licentiare. s. Praeterea, illud quod est institutum propter honum ommune, non potest ex arbitrio unius irritari. Sed relatio consessionis est instituta propter bonum totius Ecclesiae, ut homines eonfideatilis ad consessionem accedant. Ergo ille quieonfitetur, non potest licentiare sacerdotem ad dicendum. 3. Praeterea, si posset licentiari sacerdos, videretur dari passim malitiae malis sacerdotibus, quia possent praetendere sibi lictatium datam; et si impune peecarent; quod est inconveniens. Ergo videtur quod non possit Leonfitente licentiari.
4. Praeterea, ille cui iste peetatum revelabit, non habebit peceatum hoc sub sigillo consessionis, et fio poterit peccatum publicari, quod jam deletum est quod est inconveniens. Ergo
non potest licentiare. Sed contra, superior potest remiιtere peccatorem eum litteris ad inseriorem sacerdotem de voluntate ipsius. Ergo de voluntate confitentis, potest sacerdos peccatum alteri revelare.
Praeterea, qui potes aliquid sacere per se, potest etiam
664쪽
per alterum laeera. Sed confitens potest peccatum suum, Fesseeit, per se alteri revelare. Ergo etiam potest per sacerdoleae hoe facere. Concissio. - ctim confitens emeere possit. ut sacerdos
sciat illud ut homo, quod sciebat ut Deus, dum detegendaeonsessionis saeuitatem tribuit, si illam revelet, non viola sigillum eonfessionis Lillud tamen citra scandalum steri debel, Iraetor sigilli putetur. Respondeo diuendum, qud duo sunt propter quae Datiat
saterdos peccatum occultare: prim et principaliter, quia ipsa semitatio est de essentia sacramenti, in quantum scit illa ut Deus, euius vicem gerit in confessione; alio modo, propulacandalum vitandum. Potest autem eonfitens lacere, ut illail quod sacerdos sciebat lanis ut Deus, sciat etiam ut homo;
quod saeit, dum lieentiat eum ad dicendum. Et ideo si dicit, non stangit sigillum consessionis tamen debet cavere stadidatum dicendo, ne fractor sigilli praedicti reputetur. Ad primum ergo dicendum, quod Papa non potest liceatiare sacerdotem ad dicendum, quianon potest facere quo illud sciat ut homo quod tamen lacere potest ille qui eoas,
Ad secundum dicendum, quod non irritatur illud quod est institutum propter bonum commune quia sigillum eoases sionis non frangitur, elim dicitur quod alio modo scitur. Ad tertium dicendum, Obd ex hoc non datur aliqua is punitas malis sacerdotibus; quia imminet eis probatio si γcusantur , quod de licentia confitentis revelaverint. Ad quartum dicendum, qud ille, ad quem notitia pes βοdevenit mediante sacerdote de voluntate musitentis, particip xi aliquo actum sacerdotis Det ideo simile est de eo et de interprete, nisi orlh peceator velit qub ille absoluti seia ρι
665쪽
Utrum illud quod quis ei per eonfessionem, e etiam aliquo alio modo possi alteri revelare.
Ad quintum si proceditur. Videtur qud illud quod quis
scit per consessionem, et aliam aliquo alio modo, non possit alteri revelare. Non enim stangitur sigillum consessionis, nisi dum precatum quod scitur in eonfessione, revelatur. Si ergo ille revelet peeratum quod in consessione audisit, qualiter- eumque alias sciat, sigillum eonsessionis trangere videtur. 2. Praeterea, quicumque consessionem alicujus audit, ei obligatur ad hoc quod peccata ipsius non revelet. Sed si aliquis promitteret alieni tenere privatum quod ei dieeretur, quantumcumque alias sciat, deberet privatum tenere. Ergo quod quis in confessione audivit, quatumcumque alias sciat, debet privatum habere. 3. Praeterea duorum quod est altero polentius, trahit ad se rein n. Sed scientia, qua quis scit peccatum ut Deus, est potentior et dignior scientia, qua scit pereatum ut homo. Ergo trahit ad se eam, et ita non poterit revelare secundum quod scientia, qua scit ut Deus, exigit. . Praeterea, secretum confessionis institutum est ad vitandum Mandalum, et ne homines , consessionibus retrahantur. Sed si aliquis posset dicere illud quod in confessione audivit etiamsi aliter seiret, nihilominus scandalum sequeretur. Ergo nullo modo potest dicere. Sed eontra, nullus potest alium obligare ad quod non erat obligatus, nisi sit suus praelatus qui obliget eum praecepto. Sed ills qui sciebat alicujus peccatum per Visum, non erat obligatus ad celandum. Ergo ille, qui ei consitetur, eum non si praelatus suus, non potest eum obligare ad celandum, per hoc qud ei constetur. taeterea, secundum hoc posset impediri iustitia Leelesiae, si aliquis ut evaderet sententiam excommunicationis, quae in ipsum terenda esset propter aliquod peccatum de quo con- ictus est, confiteretur ei qui seuleuitam ferre debuisset. Sed
666쪽
justitiae exemuo est in praecepto. Ergo non tenetur quia eclare pereatum, quod in onsessione audivit, si alias ipsum sciat. Concissio. - Si immineat necessitas, potest confessor prodere quae sibi in consessione dicta suerunt, mod anta aut post confessionem ea resciverit; ita tamen ut ea dieat ut
Respondeo direndum, quincire hoc est triplex opinio quidam enim dierat, quod illud, quod in consessione aliquis audivit, non potest aliquo modo disere alii, etiamsi alitiscivit, sive ante, sive post Quidam ver dicunt, quod per eonfessionem Naaeluditur sibi via, ne possit aliquid disere voe quod prius scivit; non autem quin possit dierea, at posicio modo sciat. Utraque autem opinio dum nimiiim sigilla pateationis attribuit, praejudicium verit it et justitiae se vanis dicit. Posset enim aliquis ad pereandum esse pronior, a pon timeret ab illo ceusari, cui consessus est, si mran illo Meeatum iteraret. Similiter etiam multum iustitiae perire poterit, si testimonium terre aliquis non posset da eo quod vidit, propter consessionem de hoc laetam: nec obstat quod quidam dicunt, quod debet protestari se non tenere,frivatum
hoc, quia hoc non posset protestari, nisi postquam peceat esset sibi dinum. Et tune quilibet sacerdos posset, chm vellet, revelare peccatum protestationem faciendo, si hoc ipsum ad revelandum liberum redderet. Et ideo alia opinio ea masemunior, quod illud quod homo alias scit sive ante conses.sionem sive post, non tenetur Glare, quantum ad id quod scit ut homo potest enim dicere is Scio illud, quia vidi. sTenetur tamen celare illud, in quantum scit ut Deus Maeniae potest diere Ego hoc audivi in consessione. . Tamen propter eandalum vitandum debet abstinere ne de hoe loquatur nisi immineat necessitas. Ad primum ergo dicendum, quia quando aliquis dicit se vidisse, quod in consessione audivit, non revelat quod iaconsessione audivit, nisi per accidens sicut qui scit aliquid per auditum et visum, non revelat quod vidit per se is quendo, si dieat se audivisse : sed per aecidens, quia diei auditum, cui areidit visum esse. Et ideo talis sigillum consessionis non Iransit.
667쪽
Ad secundam direndum , Obd non obligatur audiens es sessionem ad hoc qubd non revelet peccatum simpliciter, sed prout est in consessione auditum; nullo enim eas dicere debet se audivisse in consessione. Ad tertium dicendum, quod hoc intelligendum est de duo-hus quae habent oppositionem sed scientia qua est aliquis peccatum ut Deus, et alia qua scit ut homo, non sunt opp0- alta et ideo ratio non procedit. Ad quartum dicendum, quod non debet ita vitari peccatum ex una parte, quω ex alia justitia relinquatur: veritas enim non est propter scandalum dimittenda. Et ideo quando imminet periculum justitiae et veritatis, non debet dimitti revelati ejus quod quis in consessione audivit, si aliter sciat, propter scandalum; verumtamen eandalum, quantum in se est, evitare tenetur.
Deinde considerandum est de satissaelione de qua sunt quatuor consideranda. Primb, de ejus quidditate. Secundo, de ipsius possibilitate Tertio, de ejus qualitate. Quarto, de his per quae homo Deo satisfacit. Circa primum quaeruntur tria o Uirum satisfactio sit virtus vel actus virtutis 2 Utrum sit actus justitiae 3 Ulrtim definitio satisdietionis quae in littera p0nitur, convenienter assignetur.
Utrum satisfacti si virtus, Ne aetus virtutis.
Ad primum sic proceditur. Videtur qud satisfactio neque sit virtus, neque aetus virtutis omnis enim virtutis actus esι meritorius. Sed satisfactio non est meritoria, ut videtur, quia
668쪽
meritam gratuitum est, sed satisdictio debitum attendit. Ergo satisfactio non est actus virtutis. Praeterea, omnis aetas virtutis est voluntarius. Sed aliquando fit de aliquo satissaeuo homine inviis, ut quando aliquis pro offensa in alterum ominissa, haudie punitar. Ergo satisfaelio non est virtutis aetas. s. Praeterea, secundum Philosophum in Vm. Erate ravidi tutis et moris principale est electio. Sed satisdictio non fit per electionem, sed respicit principaliter exteriora opera. Ergo non est virtutis actus. Sed eonira satisdictio ad poenitentiam pertinet. Sed γε- nitentia est virtus. Ergo et satisfactio est aetus virtutis. Praeterea, nullus actus operatur ad deletionem peccati, nisi sit actus virtutis, quia eontrarium destruitur per suum e trarium. Sed per satisfactionem pereatum totaliter annivitatis. Ergo satisfactio est virtutis actus. ConcLusio. - Satisfactio dicitur esse non solum aetas
virtutis materialiter clim malitiam implicitam vel desectam debitae cireumstantiae non habeat , sed etiam formaliter eam tu suo nomina formam et nationem virtutis implicitam habere dieatur. Respondeo diuendum qu aliquis actus dicitur esse aetas virtutis dupliciter. Uno modo materialiter; et sic quilibet aetus qui malitiam non habet implicitam, vel desectam debitae circumstantiae, aetus virtutis dici potest, quia quolibet tali actu potest uti virtus in suum finem; sicut est ambulare, loqui, et hujusmodi. Alio modo dicitur actus aliquis esse aetas virtutis, sormaliter; quia ipse in suo nomina sorinam et nationem virtutis implicitam habet; sicut sortiter sustinera dicitur aetas sortitudinis. Formale autem cujuslibet virtutis ae ratis est ratio mediici unde omis actus qui rationem medii importat, aetus virtutis formaliter dicitur. Et quia aequalitas medium est, quod suo nomine satisfactio importat non enim dieitur aliquid satisfieri nisi Meundum proportiouenaequalitatis ad aliquid , constat quod satisfactio, etiam Io aliter, es actus virtutis. Ad primum ergo dicendum, quod quamvis satissaeere, in se sit debitum tamen in quantum satisfaciens voluntari hoc
669쪽
opus exequitur, rationem gratuit accipi ex paria operantis, et si operans laci de necessitate virtutem , ex hoc enim debitum habet diminuere meritum, quod neeessitatem importat quae voluntati contrariatur Punde si voluntas Meessitati eonsentiat, ratio meriti non tolletur. Ad secundum dicendum, qud actus virtutis non requirit voluntarium in eo qui patitur, sed in eo qui facit, quia illius actus est. Et ideo eum ille, in quem judex vindictam exercet, se habeat ut patiens ad satisfactionem, non ut agens; non oportet Fb in eo voluntaria si satisfactio, sed in iudie laetente.
Ad tertiuae dicendum, ob prineimis in virtute potestaecipi dupliciter sis modo principale in ipsa accipi potest
in quantum est virtus; et sic ea quae ad rationem ejus pertianent, vel magis ei propinqua sunt, principaliora sunt in virtute; et sic electio et interiores actus in virtute, in quantum virtus est, primipaliores sunt. Αllo modo potest accipi principia in uirtute, in quantum est talis virtus; et si principalius in ipsa est illud, ex quo determinationem accipit actus interior, qui in aliquibus virtutibus determinatur per actus exteriores; quia electio quae est communis omnibus virtutibus , ex hoc quod est electio talis actus, elucitur propria hujus virtutis; et sic actus exteriores in aliquibus virtutibus sunt principaliores Det ita etiam est in satisfactione.
Ad secundum sic proceditur. Videtur quod satisfactio non sit actus justitiae. Quia satisfactio fit ad hoc qud reconcilietur homo ei quem offendit. Sed reeonciliatio, citae si actus
amoris, ad charitatem pertinet. Ergo satisfactio est actus charitatis, et non iustitia . 2. Praeterea, ausae peccatorum iu nobis suu passiones animae, quibus ad malum incitamur. Sed justitia secundum Philosoplium, II Ethicor. cap. 2 et 3 non est circa passiones, sed operationes. Cum ergo ad salis actionem ps in m αε
670쪽
pereatorum amas excidere, ut in littera dicitur IV. Sent..distia in videtur qud non sit aetus iustitiae. 3. Praeterea, emere in latarum non est aetus justitiae, sed magis prudentis, emus pars ponitur autela. Sed hoc pertinet ad satisfactionem, quia ipsius est a suggestionibus precatori aditum non indulgere o Ergo satisfaetio non est actus iustitiae. Sed eontra, nulla virtus altendit rationem debiti nisi in titia. Sed satisdictio honorem debitum Deo impendit, ut Amselmus ait. Ergo satisfactio est aetus justitiae. Praeterea, nulla virtus habet rerum exteriorum adaequali nem perlaera, nisi justitia. Sed Mea per satiaretionem, qua eonstituitur aequalitas emendae ad offensam praeeedentem. Ergo satissaeuo est iustitiae actus. sco LMIo. - hae nomen satisfactionis adaequatisaeia proportionis designet inempe aequalitatem respectu inellae praeredentis in laetente , et medium iustiuae aecipiatur Mea dam adaequationem rei ad rem in aliqua proportione, constat, qud satissaeuo tormaliter actus justitiae est. Respondeo dieendum, quod saeundum Philosophum, in V. Elateor. medium justitis aecipitur secundum ad natis. nem rei ad rem, in proportionalitate aliqua; unde elim talea adaequationem ipsum nomen satisfactionis importet, quia hae adverbium, alia, aequalitatem proportionis designat, eoastat quod satissaeuo formaliter justitiae actus est. Sed justitiae aetasseeundam Philosophum ut supra , est vel sus, alterum. ut quando aliquis reddit alteri quod ei debet vel alterius ad alterum, sicut nando iudex dicit justitiam inter duos. Quando autem actus justitiae est sus ad alterum , aequalitas in ipso faciente constituitur; quando autem alterius aiati rum, aequalitas consutuita in justum passo. Et quia satisfactio aequalitatem in ipso faciente exprimit, ideo dicit aetuae justitiae, qui est sus ad alterum, propri loquendo. Sed avia alterum potest aliquis sacere justitiam, vel in aetionibus
et passionibus, vel in rebus exterioribus; sicut etiam injuria fit alleri vel subtrahendo res, vel per aliquam actionem lindendo. Et quia usus rerum exteriorum est dare, ideo aetus justitiae, secundum quod aequalitatem in rebus exterioribus