장음표시 사용
681쪽
Utrum homo possit de tin pereat sat arere sive Iio.
Ad primum sic proceditur. Videtur qud homo possit sun peceat sine alio satisfacere Boium enim quae non habent eonnexionem ad invicem, unum potest auferri sine alio. Sed pereata non habent ad invioem connexionem, alias qui haberet unum, haberet omnia. Ergo unum potest expiari siue alio per satisfactionem. 2. Praeterea, Beus est magis miserieor quam homo. Sed homo recipit unius debiti solutionem sine alio. Ergo et Deus satisfactionem unius peccati sine alio. 3. Praeterea, satis actio, ut in littera dieitur IV. Serit., dist. 15 gra), estor precatorum causas excidere, nec eoruin
suggestionibus aditum indulgere QSed contingit hoc fieri davno pereat sine alio, ui si aliquis luxuriam restaenet, et avapitiae insistat. Ergo de uno pectato potest steri satisfactio sine alio. Sed eontra Isai. LVIII, jejunium eorum qui ad eontentiones et lites rimabant, Deo acceptum non erat,aeet jejunium sit satisfactionis opus. Sed non potest fieri satissaetionisi per opus Deo acceptum. Ergo non potest qui habet aliquod peccatum, Deo satisfacere. Praeterea, satisfactio est medicina curans peccata praeterita, et praeservans h suturis, ut dictum est ili. 12 an. 3). Sed peecata non possunt sine gratia vitari. Ergo eum quodlibet peccatum gratiam auferat, non potest de uno peerato inoalio steti satisfactio. Concissio. - Cum per satisfactionem tolli debeat offensa praecedentis peccati offensae autem ablatio sit amicitiae divinae restitutio, quae per quodvis peceatum impeditur fieri noupotest, ut homo de uno peccato satisfaciat, alio retento.
Respondeo dicendum, qudd quidam dixerunt, quod potest douno peccato satisfieri sine alio, ut Magister in littera dieit ubi supri); sed hoc non potest esse. Cum eat per salissactiouevi tolli debeat offensa praecedens, opobiel quod talis si modus
682쪽
satisfactionis qui competat ad tollendam Sensam ollensetantem ablatio est amicitiae restitutio Det ideo si aliquid suquod amisitiae restitutionem impediat, etiam apud Ma es satisfactio esse non potest. Cum ergo quodlibet precatum amicitiam haritatis impediat, quae est hominis ad Deum; impossibile est ut homo de uno pereat satisfaciat, alio retexta: sient nee homini satisfareret, qui pro alapa ei data, se ei preM temeret et aliam similem daret. Ad primum ergo diuendum, quod quia petrata rura haheateonnexionem ad invicem in aliquo uno, num Potea vis iamrrere sine alio : sed unum et idem est Meandis vuomnia pereata remittuntur et ideo remissiones diversatae Meratorum connexae sunt et ideo de uno sine alio satis- faetio steri non poten.
Ad secundum dioendum, ab in obligatione dediti maest nisi inaequalitas iustitiae opposita, quia unus rem allerias habe Det ideo ad restitutionem non exigitur nisi quod restituatur aequalitas justitiae, quod quidem potest fieri de Moladibito, et non de alio. Sed ubi est offensa, ibi est inaequalitas non tantum justitiae opposita, sed etiam amicitiae Det ideo thoe quod per satisdietionem offensa tollatur, non soli uri oportet quod aequalitas iustitiae restituatur per recompensat rei aequalis senae, sed etiam quod restititatur amicitiae aequalitas, quod non potest steri dum aliquid est quod amicitiam in
diat. Ad tertium dioendum, ab unum pereatum ae tuo poll-dere ad aliud trahit, is ut Gregorius diei et ideo qui
unum pereatum retinet, non sullatenter causas alterius peceat exeidit.
683쪽
Γι-m aliquis a tua peccatis, qua ibi per eontriιionem dimissa fuerunt, satisfacere possit, rara charitatem sis
Ad .seeundum sic proceditur. Videtur quod qui de omnibus peccatis contritus fuit prisis, et postea in peccatum incidit; de aliis peceatis, *- sibi per contritionem dimissa luerunt, salissacere possit extra charitatam erastans,dixit enim Daniel Nahuehodonosor, Daniel. IV: Q avia tua eleemosrais r dime QSed ipsa adhuc peccator erat, quaa sequens cena demonstrat. Ergo potest in peetato existens talislatare 2. Praeterea Nemo scit utrum amore, an odio dignus sit , n Eeeles. IX. Si ergo non possit sivi satisfactio nisi ab eo, qui est in baritate, nullus sciret se satiaticiam, et hoc
3. Praeterea, ex intentione, quam homo habe in principis aeuis, totus actus informatur. Sed paenitens quando paenitentiam inchoavit, in ebaritate erat. Ergo tota satisfactio sequens, ex illa charitate inlautionem ejus informante, emeaeiam habebit. 4. Praeterea, satisfactio consisti in Maria, adaequatione eulpae ad poenam. Sed talis adaequati paeae potest etiam fieri
in eo qui eliantalem non habet. Ergo eici. Sed contra, Prov. X: siniversa delicta operit inaritas. nSed satisfactionis virtus est delere delicta. Ergo sine haritate non habet sua virtute Praeterea, praecipuum opus a satisfactione est eleemouna. Sed eleemosra extra charitatem . non valet, ut patet I cor. Xlli Si distribuero in cibo pauperum n etc. Ergo nec satisfactio aliqua est eum peceat mereati. Coa Lusio. - cum opera extra charitatem facta Deo mincepta non sint, non potest quispiam, extra charitMem Dei
684쪽
existens, pro peccatis ante per eonvisionem diaetatis sui lacere. Respondeo direndum, quod quidam dixerunt Q postquam omnia petrata per neredentem eo tritionem remisa sunt, ualiquis ante satisfactionem peractam in pereatum decidat, et in pereato existens saliuaciat, satisdictio talis ei valet, ita gausi in pereat illo moreretur, in insere de illis pereatis mapuniretur. Sed hoc non potest esse, quia in satisfactione eponet Fb amicitia refutata, etiam justitiae aequalitas restituatur, edus emtrarium amicitiam tollit; ut Philosophus in IX. Et limrum dicit, eap. 4 . ualitas autem in satisfactione ad
Deum, non est Meundum aequivalentiam, sed magis Merididum aereptationem ipsius: et iure oportet, etiamsi jam offensi sit dimissa per praeiaentem eontritionem, quin opera sati laetoria sint Deo aereptara quod dat eis charitas Det ideo sitiectaritate opera laeta non sunt satisfactoria. Ad primum ergo direndum, quod eonsilium Danielis latet, gitur quod a peccato essaret et paeniteret, et sic per eleemo- unas saliuaceret. Ad Meundum distendum, quod simi homo nescit pro eris utrum charitatem habuerit in satisfaciendo, vel habeat, iuetia: nescit pro certo utrum plenh satisfecerit: et ideo dicitat Eccles. V: ale propitiato. ceat noli esse sine metu. . Me tamen exigitur quod propter hunc metum homo satisfactionem expletam iteret, si conscientiam pereati mortalis non habeanquamns enim poenam non expiet per hujusmodi satisdictione tamen non ineurrit reatum omissionis ex satis actione neglecta sient nec ille qui Meedit ad Meharistiam sine eo, scientia pereati mortalis, mi subjaeet, reatum indignae amyiionis incurrit. Ad tertium dieandum, quM intentio illa interrupta est per pereatum sequensa et ideo non dat vim aliquam operibus posipeceatum laetis. Ad quartum dicendum, quod non potest fieri adaequali sus lictens, nec Meundum divinam accepissionem, nee secandam aequivalentiam. Et ideo ratio illa non sequitur.
685쪽
mim homini, postqvum haritatem habueriι, Here incipiat Muisfaetio praecedens.
Ad tersiam sie proceditur. Videtur quod postquam homo cli ritatem habuerit, valere incipiat satisfactio praecedens. Quia super illud Levit. XXV a Si attenuatus frater tuus, iste , lici Glossa, quod a tructus bonae conversationis debent eoae-pulari ex eo tempore quo peceavit. n Sed non computarentur, nisi aliquam efficaciam acciperent ex charitate sequenti. Ergo post charitatem reeuperatam valere ineipiunt. 2. Praeterea, sicut eaeraei satisfactionis impeditur per peccatum, ita emcaeia baptismi impeditur per fictionem. Sed baptismus incipit valere recedente notione. Ergo et satisfactio
3. Praeterea, si alicui pro pedeatis commissis injuncta saerint jejunia, et in peceaium eadens ea perfecerit, non injungitur, eum iteram contietur, ut jejunia illarilaret injungeretur autem ei, si per ea satisfactio non impleretur. Ergo per paenitentiam sequentem opera pnecedentia satisfaciendi elaea clam accipiunt. Sed coatra, opera extra charitatem laeta ideo non erant satisfactoria, quia fuerunt mortua. Sed per paenitentiam non vivificantur. Ergo ne incipiunt esse satis actoria. Praeterea charitas non informat actum, nisi qui ab ipsa aliqualiter procedit. Sed opera non possunt esse Deo aceepta, ac perio nec mussaei via, nisi sint eliaritate ivsormata. Ergo cum opera laeta extra charitatem nullo modo ex charitate pro-eesserint, vel de caetero procedere possint, nullo modo potuerunt in satisfactionem omputari. cim usio. - opera extra haritatem laeta per charitatem sequentem non vivificantur; ac per hoc non valet sati lacu praecedens, etiamsi charitas sequatur.
Respondeo dicendum, qud quidam dixerunt, quod opera in haritate laeta, quae viva dieuntur, sunt meritoria vitae aeternae, et saliuaclaria respectu paene dimittendae; et quod
686쪽
per charitatem sequentem opera extra eliaritatem laeta ivdeantur quantum ad hoc quod sunt salislaetoria, sed non quantum ad hoc Fbd sunt meritoria vitae aeterive Sed Me nis potest esse, quia utrumque babent ex eadem ratione opera ex inaritate laeta, scilicet ex hoe quod sunt Deo grata indisient charitas adveniens non potest opera extra invitatis laeta, grata facere quantem ad unam, ita nec quantita ad
Ad primum ergo direndum, quod non debet intelligi vutructus computenturii tempore quo primo in peceat, ait, sed a tempora in quo pereare cessavit, quo scilicet ulum a pereato fuit, vel intelligitur, quando statim post peccatis contritus luit, et fecit multa bona antequam eonliteretum, vel direndum quod quant est major eontritio, tanto magis db minuit de poena; et quanis aliquis plura bona facit in pereala existens, magis se ad gratiam contritionis disponit r et ideo probabile est Fb minoris poenae sit debitor. Et propter hae deberent k sacerdote discreth omputari, ut ei minorem pedinam injungat, in quantum invenit eum melisis dispositum. Ad ineundum dicendum, quod baptismus imprimit e raditerem in anima, non autem satisfactio et ideo adveniens timritas, quae fictionem tollit e peccatum, saei quod baptismas effectum suum habeat, non autem hoc saei de satisfactione. Et praeterea baptismus ex ipso per operat justilleat, .aed non est hominis, sed Deila et ideo non eodem modo mon, sicatur sicut satisfactio, quae est opus hominis. Ad tertium dioendum, quod aliquae satisfactiones sunt ex quibus manet aliquis effectus in satisfacientibus, etiam postquam aetus satisdietionis transiit; sicut ex jejunio manet emporis debilitatio, et ex eleemosrnarum largitione, substantiae diminutio et sic de similibus. Et talas satisfactiones in pediealis laetae non oportet ut iterentur, quia quantum ad hoc quod de eis manet, per paenitentiam Deo accepti sunt. Satissae-tiones autem quae non relinquunt aliquem effectum in sati faciente, postquam aetus transiit, oportet ut iterentur, sicui orationes et alia hujusmodi Actus autem interior, quia tot liter transit, nullo modo vivificatur, sed oportet ut iteretur.
687쪽
Utram opera eaetra charitarem facta sint aliewtisioni meritoria.
Ad quarium si proceditur. Videtur γδ opera extra charitatem laeta sint alterius boni meritoria, saltem temporalis. Quia flent se habet poena ad malum actum, ita se habet praemium ad bonum. Sed nullum malum lautum apud Deum justum audieam est impunitum. Ergo ne aliquod bonum irremuneratum, et si per illud bonum aliquid meretur. 2. Praeterea, merces non datur nisi merito. Sed operibus extra inaritatem saeus merces datur : unde dicitur Matth.. I, de illis qui propter gloriam humanam opera bona iaciunt,qubdis reeeperunt mercedem suam. Ergo opera illa suerunt alicujus boni meritoria. 3. Praeterea, duo existentes in peccato, quorum unus mulia hona iacit ex genere et circumstantia, alius autem nulla, non aequaliter propinqu se habent ad recipiendum bona hieo; alitis non esset ei onsulendum ut aliquid boni laceret. Sed qui magis appropinquat Deo, magis de bonis ejus percipit. Ergo iste per opera bona quae facit, aliquid boni , Deo me
Sed eontra est, quod Augustinus dieit, Obd a peccator non est dignus pane quo vescitur. Ergo non potes aliquid hieo
Praeterea, qui nihiI est, non potest aliquid mereri. Sed peerator eum non habeat charitatem, nihil est secundum esse spirituale, ut patet l. Corinth , XIII. Ergo non potest aliquid mereri. colle Mo.-- cum omnia tam temporalia quam aeterna ex divina liberalitate nobis donentur, opera bona extra charitatem laeta, ex eondigno, nullius boni meritoria sunt, ex congruo
ver alterius meritoria dici possunt. Respondeo direndum, qu0d meritum propri dicitur actio qua edicitur, ut ei, qui agit, ii justum aliquid dari. Sed justitia duplieiter dicitur : uno modo propriἡ, quae scilice res-
688쪽
plei debitum ex parte recipientis; alio modo quasi similit dinarii, qive Milicet respicit debitum ex parta dantis aliquid enim deret dantem dare, quod tamen recipiens non habet odibitum reeipiendi et sic justitia dicitur u derentia divitia
bonitatis; sicut Anselmus dicit, qud a Deus justus est, euae peccatoribus parcit, quia eum decet. Et secundum hoc elimmeritum dupliciter dicitur. Uno modo actus ille per quem ellicitur, ut ipsa agens habeat debitum recipiendi; et hoc voeatae meritum e digna. Alio modo ille per quem emeitur, ut sit debitum dandi in dante, secundum decentiam ipsius De laeshoc meritum vocatur meritum confrui clam autem in omnibus illis quae gratis dantur, prima ratio dandi sit amor, impossibile est quod aliquis propri sibi debitum laciat qui avi
citia earet et ideo cum omnia et temporalia et aeterea re divina liberalitate nobis donentur, nullus acquirere potest debitum recipiendi aliquod illorum, nisi per charitatem ad Deum: et ideo pera extra charitatem laeta non sunt meritoria ex condigno, neque aeterni neque temporalis alterius honi apud Deum. Sed quia divinam bonitatem deeet, ut ubi eumque dispositionem invenit, persectionem adjiciat, ideo ex merito eo, grui dieitae aliquis mereri aliquod bonum per opera hona extraeharitatem laeta et secundum hoc opera ista ad triplex num valent, scilicet, ad temporalium consecutionem, ad dispositionem ad gratiam et assuefactionem bonorum operem. Quia tamen hoc meritum non propri dicitur meritum, ideo magis conredendum est quod hujusmodi opera non sint al,
cujus boni meritoria, quam qud sint. Ad primum ergo dicendum, quod sicut Philosopus dicit a
IIII. Ethieor. quia filius per omnia quae sacere potest, nihil aequale reddere patri potest, bis quae , patre recipit, ideo nuaquam pater debitor filii efficitur e multo miniis homo potia per aequivalentiam operis Deum sibi constituere debitorem. Et ideo nullum opus nostrum ex quantitate suae bonitatis habet tuta aliquid mereatur, sed habet ex vi charitatis, quae laeti
ea quae sunt amicorum, esse communia. Unde quautumear
que sit opus bonum extra charitatem lactum, non facit propria loquendo in homine debitum aliquid . Deo recipiendi. Sed opus malum ex quantitate suae malitiae, secundum aequivalea-
689쪽
t arm poenain meretur; quia ex parte ei non sunt aliqua mala facta, sicut bona et ideo quamvis opus malum mereatur poenam ex condigno, non tamen opus bonum sine charitato meretur ex eondigno praemium.
Ad secundum et tertium dieendum, quod procedunt demerito congrui.
Aliae autem rationes procedunt de merito condigni.
Utrum opera praedieta leant ad Ulligaιionem poenarum in malium.
Ad quintum si proceditur. Videtur qud opera praedicta non valeant ad poenae in sernalis mitigationem quia secundum quantitatem eulpae, erit quantitas Menae in inferno. Sed opera extra charitatem sacta non minuunt quantitatem peccati. Ergone infernalis poenae. 2. Praeterea, poena inserealis quamvis sit duratione infinita, tamen intensione finita est. Sed quodlibet statium consumitur aliqua sinit subtractione lacta. Si ergo opera extra charitatem laeta, aliquid subtraherent de poena debita pro peccatis, contingeret tantum multiplicari illa opera, quod totaliter tolleretur poena inservi; quod salsum est. 3. P terea, suffragia Ecclesiae sunt magis efficacia, quaae opera extra charitatem laeta. Sed, sicut ait Augustinus in Enchirid. cap. 109ὶ damnatis in inserno non prosunt sus- fragia cclesiae. Multo ergo minus cenae per opera extra charitatem laeta mitigantur. Sed contra est, quod idem Augustinus dicit in Enehirid. subi supra γα Quibus prosunt, aut ad hoc prosunt, ut sit plena remissio aut ceri ut tolerabilior stat ipsa damnatio. Praeterea, magis est lacere bonum, qahae dimittere malum. Sed dimittere malum semper vita poenam, etiam in eo quitharitate earet. Ergo multo sortius arere bonum. iis usio. - Quamquam opera bona, extra charitatem laeta, neminem hisen aeterna liberare possint; eam tamen diminuere, qualenus per ea meritum ejus uenae impeditur,
690쪽
diei possunt temporalis quoque poenae diminutionem vita lationem hujusmodi opera merentur. Respondeo dicendum, quod diminuere poenam inserealam potest intelligi dupliciter. Uno modo, ita quod quia liberetur poena quam iam meruit; et sic cum nullus liberetur vitem nisi sit absolutus . eulpa, quia effectus non diminuunis, neque tolluntur, nisi diminuta vel ablata causa per opera extractaritatem laeta, quae neque eulpam tollere , neque diminuere possunt, poena inferni mitigari non potest. Alio modo, ita abdmeritum poenae impediatur; et si hujusmodi opera mimaeli poenam inferni Primo, quia homo reatum omissionis evadit. qui hujusmodi opera persteti. Secundo, quia hujusmodi opera aliquo modo ad bonum disponunt, ut homo ex minori ea, temptu peccata laciat, atque etiam . multis peceatis per hujusmodi opera retrahatur. Verumtamen diminutionem vel eblationem temporalis poenae merentur hujusmodi opera eat patet de Achab, III. Reg. XXI), eodem modo, sicut et Maaruae temporalium consecutionem. Quidam autem dieant, quudiminuunt poenam insem non subtrahendo aliquid decim quantum ad substantiam, sed sortificando subjeetum, ut melius sustinere possit. Sed hoc non potest esse, quia fortilleatio maest nisi ex ablatione passibilitatis; passibilitas autem ea sa- eundum mensuram culpae. Et ideo si culpa non diminuitar, ne subjeciam sortificari potest. Quidam etiam di eunt. Madiminuitur poena quantum ad vermem eonscientiae licti an quantum ad ignem. Sed hoc etiam nihil est; quia alentima ignis aequatur culpae, ita etiam poena remorsionis eonineatis. Unde similis ratio est de utroque.