Summa theologica

771쪽

gitur tale a ilium, quod sit conveniens ei qui auxilium dat; et secundum ub accedit ad hoc secundum ho phis vel minus de indulgentia consequitur. hnde etiam aliquis pauperdans tinum denarium consequitur totam indulgentiam non autem dives, quem non decet ad opus tam pium et stultu sum , ita parum dare; sicut non dioeretur rex alicui homini auxilium laeere, si ei obolum daret. Ad quartum dicendum, quod ille qui est vicinus e sue, et ecclesiae sacerdotes et cleriei consequuntur tantam indulgentiam, sicut illi qui venirent v mille dietis, quia remissio nou proportionatur labori, ut dictum est, sed meritis quae di pensantur; sed illa qui plus laboraret, plus de merito a n reret. Sed hoc intelligendum quando indistinet indulgentia datur. Quandoque enim distinguitur, sicut Papa in generalibus absolutionibus, illis qui transeunt mare, dat quinque annos, aliis qui transeunt montes, tres, aliis unum. Nec tamen quotiescumque vadit iusta tempus indulgentiae, toties eam consequitur; quando enim ad determinatum tempus datur, ui ctim dioilur Quicumque vadit ad ecclesiam talem usque ad tale tempus, habeat tantum de indulgentia, s intelligitur semeliantum. Sed si in aliqua erelegia sit indulgentia perennis, sicuti ecclesia B. Petri quadraginta dierum, tunc quoties aliquis vadit, toties indulgentiam eonsequitur. Ad quinium dicendum, quod causa non requiritur ad hoc

quod secunditae eam mensurari debeat remissio poenae sed ad hoe quod intentio illorum quorum merita communicantur, ad istum pervenire possit. Bonum autem unius communicatur alteri dupliciter : uno modo per charitatem, et sic etiam sine

indulgentiis aliquis est omnium bonorum particeps quae fiunt, si in haritale sit; alio modo per intentionem facientis, et sic per indulgentias, si causa legitima adsit, potes intentio illius qui pro utilitate Molesiae operatus est, ad istum coni

772쪽

Utrum pro temporuἐi subsidio debeat seri indulgentιa.

Ad ieritum sic procediuir. Videtur quod pro temporali ait,sidio non debeat fieri indulgentia. Quia remissis peceatoria est quoddam spirituale. Sed dare spirituale pro temporali, est simonia. Ergo hoc fieri non debet. 2. Praeterea, spiritualia subsidia sunt magis necessaria piis temporalia. Sed pro spiritualibus subsidiis non videntur ueri indulgentiae. Ergo mulin minus pro temporalibus geri debeau Sed contra est eommunis Ecclesiae consuetudo, quae pruperegrinationibus et eleemosynis faciendis indulgentias saeici cos usio. - Licet pro temporali subsidio ad spiritasti ordinato, indulgentias conferre non autem pro temporali simpliciter, ad vitandam simoniam. Responde dicendum, qudd temporalia ad spiritualia aesti nantur, quia propter spiritualia debeaens uti temporalibas; sideo pro temporalibus simpliciter non potest lieri indulgeatia sed pro temporalibus ordinatis ad spiritnalia sicut est inpressio inimicorum Ecclesiae, qui pacem Ecelesiae perturbari. sicut construino ecclesiarum et pontium, et aliarum inea synarum largitio. Et per hoc pate quod non sit ibi simonia, quia Maesar spirituale pro temporali, sed pro spirituali. Unda palat solei, ad primum. Ad secundum dicendum, quod etiam pro pur spiritualiis potest fieri indulgentia, ei fit quandoque sicut qui aulae ora pro rege Franeiae, habet decem dies de indulgeatici Papa Iunocensio IV et similiter crucem praedicantibus datus quandoque eadem indulgentia, quae crucem accipiensibus.

773쪽

De iis qui mauu induιstemias faeere, in quaιuor articulos divisa

Deinde eonsiderandum est de illis qui possunt indulgentias

sacere.

Cire quod quaeruntur quatuor 1φυirum quilibet sacerdos parochialis possit indulgentias sacere. 2' Utrum diaconus vel alius non saeerdos possit eas laeere 3 Utrum episcopus possit eas laeere 4 Utrum existens in peccato mortali possit eas

sacere.

1RTICULUS I.

υι-ε- quilae sacerdos par hiatis possi induissentias facere.

Ad primum si proceditur. Videtur quod quilibet sacerdos parochialis possit indulgentias sacere Indulgentia enim habeι emcaciam ex abundantia meritorum Ecclesiae. Sed non est aliqua congregatio in qua non sii aliqua abundantia meritorum. Ergo quilibet sacerdos potest sacere indulgentias, si habeat plebem subjectam e simillier quilibet praelatus. 2. Praeterea, praelatus quilibet geri personam totius multitudinis, sicut unus homo particularis geri personam suam. Sed quilibet potest alteri communicare bona sua pro altero satisfaciendo. Ergo et praelatus potest communicare bona musetitudinis sibi commissio; et sic videtur quod possit indulgentias facere. Sed contrara Mians est excommunieare qukm indulgentias sacere. Sed hoc non potes sacerdos parochialis. Ergo nec illud. CONCLUSIO. - Cum solus episcopus tanquam proprius Ecclesiae praelatus, plenam abeat in foro Ecclesiae in qua sola est meritorum indelicievita jurisdictionem, non potest saee dos parochialis indulgeutias lacere.

774쪽

Respondeo direndum, quod indulgentiae enectam habeat secundum qub opera satisfactoria unius alteri computantae, non solum ex vi charitalis, sed etiam ex intentione operantis aliquo modo directa ad ipsum. Sed intentio alterius potest ad alterum dirigi tripliciter : aut in generali, aut in speciali, aut in singulari. In singulari quidem, sicut cim quis pro alio satisfacit determinath; et sic quilibet potest alteri sua opera

communicare. In speciali autem, sicut eum quis orat pro in

gregatione sua et familiaribus et benefactoribus, et ad hae etiam ordinat sua opera satisfactoria; et sic ille qui muregationi praest, potest opera illa alii communicare, applieando intentionem illorum qui sunt de congregalione sua adtaeddi terminath, sed in generali, sicut elim quis opera sua ordinal aibonum celesiae in generali; et sic ille qui praeest Mesem generaliter, potest opera illa communicare applicando intell-tionem suam ad hunc vel illum. Et quia homo est pars eoa- gregationis, et congregatio est pars Ecclesiae, ideo in iniunt ae privati boni includitur intentio boni congregationis, et lati totius Ecclesiae; et ideo ille qui praeest Ecclesiae, potest e munieare ea quae sunt congregationis et hujus hominis; et ille

qui praeest congregationi, potest communieare ea quae mathrius hominis, sed non conversitur. Sed neque prima mamil-nicatio, neque secunda, indulgentia dicitur, sed aestim lania, propter duo: primo, quia per illas communicationes, quassim homo solvatur a reatu poenae, quaniam ad Deum, tamen Masolvitur , debilo laetendi satisfactionem injunctam, ad quaae Obligatus est ex praecepto Ecclesiae; sed per tertam eo- nieationem homo etiam ab hoc debito solvitur. Secundδ, qaia in una persona vel in una congregatione non est indeficientia meritorum, ut sibi et omnibus aliis valere possint; undecim non absolvitur a poena debita pro toto, nisi tantum deterim nai pro eo flat, quantum debeat. Sed in Ecclesia tota est indeficientia meritorum, praeeipu propter meritum Christi; et ideo solus ille qui praeficitur Ecclesiae, potest indulgentias lacere. Sed cum Ecclesia sit congregatio Melium, eongregati, autem hominum sit duplex, scilicet oeconomica, iam Fisunt de una familia; et politica sient illi qui sunt de M. populo LMelesia assimilatur congregalioni pesiticae, quia i t

775쪽

m lis Qui PossUNT INDULGENTIAS FACERE. 76s

populus Melasia dieitur; sed conventus diversi vel parochiae in una dioecesi assimilantur congregationi in diversis familiis, vel in diversis ossiciis D ideo solus episeopus propri proeliatis Meet dicitur, et ideo ipse solus quasi sponsus annulum Reclesiae reeipit et ideo solus ipse habe plenam pote talem in dispensatione sacramentorum, et jurisdictionem in soro causarum quasi persona publiea alii autem, secundum quod ab eo eis committitur. Sed sacerdotes qui plebibus prinficiuntur, non sunt simpliciter praelati, sed quasi coadjutores; unde in consecratione sacerdotum episcopus dicit quanis fragiliores sumus, tanto magis auxiliis his indigemus v et propter hoc etiam non omnia aeramenta dispensant. Unde saeerdotes paroctiales vel abbates, aut alii hujusmodi praelati non possunt iudulgentias latere. Et per boc patet responsio ad objecta.

ARTICULUS II.

Utrum inconus, vel ut ius non sacerdos, possit indulgentius

sucere.

Ad secundum sic proeeditur. Videtur quod disconus non possit indulgentias facere, vel alius non sacerdos, quia remissio peceatorum est edictus clavium. Sed non habet claves nisi solus sacerdos. Ergo ipse solus potest indulgentias sacere. s. Praeterea, plenior remissio sena est in indulgentiis, qukm in soro paenitentiali. Sed hoc non potest nisi solus saee dos. Ergo nec illud. Sed contra Eidem eonfertur dispensasi thesauri Melesiae, eui committitur regimen Reclesiae. Sed hoc committitur quandoque non saeerdoti. Ergo potest indulgentias laeere; nam ex dispensatione thesauri ecclesiae dicaciam habent. Conmssis. - Ctim indulgentiarum potestas iurisdietionem sequatur, possunt diaconi et alii non sataerdotes, vel eommi sam vel ordinariam jurisdietionem habentes, indulgentias facere.

Respondeo dicendum, quod potestas laetendi indulgentias sequitur iurisdictionem, ut supr. dicium est qu. 25 ari. 2ὶ:

776쪽

et quia diaeoniis alii non sacerdotes possunt habere uri dictionem, vel eominissam, sicut legau, vel ordinariam, sicut electi ideo possun indulgentia lacere euam non sacerdotes; quamvis non possint absolvere in foro paenitentiali, quod est ordinis. Κι per hoc patet solutio ad objecta : indulgentias enim I cere pertinet ad clavem jurisdictionis, et non ad avem ordinis.

ARTICULUS III.

Utrum Discopus possu indulsseu ias facere.

Ad tertium sic proceditur. Videtur quod etiam jampus non possit indulgentias sacere, quia thesaurus Ecclesiae si communis toti Ecclesiae. Sed id quod est commune isti Melasiae, non potest dispensari nisi per illum, qui isti Meses praeest. Ergo solus Papa potest indulgentias sacere. 2. Praeterea, nullus potest remittere poenas Diure determinatas, nisi ille qui habet potestatem jus condeiidi. Sed poena satisfactoriae sunt pro peccatis determinatae a jure, em reaeutere hujusmodi poenas potest solus Papa, qui conditor est juris. Sed contin est consuetudo Ecclesiae, secundum quam scopi dant indulgentias.s NcLssio. Solus Papa ob plenitudinem Pontificalis pω testatis quam habet, plenarias indulgentias pro libito sua voluntatis, legitima tamen existente Musa, sacere potest:

caeteri autem Episcopi, quantum sibi , Papa laxatum fuerit.ὶ Respondeo dicendum, quod Papa habet plenitudinem Maliticalis potestatis, quasi Rex in regno. Sed Episcopi assumuntur in partem sollicitudinis quasi judices singulis civit libus praepositici propter quod eos solos in suis litteris Papa

fratres a vocat, reliquos autem omnes vocat uilios a iideo potestas aciendi indulgenuas pleu residet in Papa, qui potes lacere quod vult, causa tamen existento legitiari sed in Episcopis es laxata seeundum ordinationem Papae; et ideo

possunt sacere secundum quod eis est laxatum, et non amplius.

Ei per hoc pale solutio ad objecia.

777쪽

Uιrum rue, qui ea in iere ito mortali masit indulissentius

sacere.

Ad quartum sic proceditur. Videtur quod ille, qui est iu peccato mortali, non possit lacere indulgentias. Quia rivus euilans non influit, nihil profluere potest. Sed Praelatoria pec- cain mortali existenti non inlluit sons gratiae, scilicet Spiritus sancti. Ergo non potes in alios prolluere laciendo indulgenitas.

2. Praeterea, majus est sacere indulgentiam, quum recipere. Sed ille, qui es in peccato mortali, non recipit, ut dicitur. Ergo nec sacere potest. Sed contra Indulgentiae flant per potestatem Praelaus Ecclesiae traditam. Sed peccatum moriale non tolli potestatem, sed bonitatem. Ergo potes aliquis in peccato mortali existens, indulgentias Mere. CoN usio. - Cum per pereaιum jurisdictionem homo non amittat, potest Praelatus in peccato mortali existens i

dulgentias sacere. , Respondeo dicendum, quia sacere indulgentias pertinet ad jurisdictionem; sed per peccatum homo non amitti jurisdic-uoaem et ideo indulgentae aequi valent, si fiant ab eo qui est in peccato moriali , sicut si sterent ab eo, qui est sancti

simus olim non remitis poenam ex vi meritorum suorum, sed ex vi meritorum reconditorum in thesauris celesiae.

Ad primum ago dilaendum, quod ista Praelatus in peccato mortali indulgentias faciens, non prollui de suo aliquid et ideo non requiritur quod inlluxum recipiat a lanie ad hoc quod ejus indulgentiae valeant. Ad secundum dicendum, quod Mus est sicere indulgenitas, quam recipere, quantum ad potestatem; sed es minus quantum ad pr0priam utilitatem.

778쪽

De Aia quibus valen indiaq-iae, in quoiatior arιievios divisa.

Mindo considerandum est de his, quibus valent indulgentiae. Cirea quod quaerentur Fatuor: l Utina indulgentia vinat existentibus in pereat mortali 2 Utrum valeat religiosis.s Uutim valeat non facienti illud, pro quo indulgentia datar. 4 Utrtim valeat ei qui indulgentiam lacit.

ARTICULUS I.

Utrum indulgentia valeat Mistentibus in peccato mortali

Ad primum si proceditur. Videtur quod indulgentia valea existentibus in peccato mortali, quia aliquis potest alteri aedirari, etiam in precato mortali existenu, gratiam et multa alia bona sed indulgentiae haben emineiam ex hoe ub meritam torem applicantur ad istum. Ergo habent etaetam in illis qui sunt in peceat moriali. 2. Praeterea, ubi ea major indigentia, magis hahet Ioeam miserieordia. Sed ille qui est in peeeain mortali, maximi imdiget. Ergo ei maxim debet steri miserisordia per indulg

Sed contra Membrum mortuum non suscipit innuentiam ex aliis membris vivis. Sed ille qui est in peccato mortali , est quasi membrum mortuum: Ergo per indulgentias non suscipit instuentiam ex meritis vivorum membrorum. sc coesis. - cum nulli dimittatur poena nisi dimissa pritis culpa, mortalium criminum reis nullatenas indulgeat prosunt, sed contritis et eonfessis. in Respondeo dicendum, quod quidam dicunt indulgentias alere etiam existentibus in peccato mortali, non quidem ad

dimissionem poenae, quia nulli potest dimitti mana, nisi mi

779쪽

jam dimissa est eulpa qui enim non est consecutus operati nΘm Dei in remissione eulpae, non potest consequi remissionem poenae . ministro Ecclesiae, neque in indulgendis, neque in soro paenitentiali): valent tamen eis ad acquirendam gratiam Sed hoc non videtur verum, quia quamvis merita illa, quae per indulgentiam communieantur, possint valere ad me-rΘndum gratiam, non tamen propter hoc dispensantur, sed determinantur ad remissionem poenae; et ideo non valent existentihus in peccato mortali, et ideo in omnibus indulgentiis ni mentio de verδ contritis et consessis. Si autem steret comm nicatio per hunc modum a Facio te participem meritorum totius Ecclesiae, vel unius congregationis, vel unius specialis Demonae; B sic possent valere ad merendum aliquid illi qui est in peccato mortali, ut praedicta opinio dicit.

Et per hoc patet solutio ad primum. Ad secundum dicendum, quid quamvis sit magis indigens, qui est in peecato mortali, tamen est miniis eapax.

ARTICULUS II.

Dirum indulgentio valeant Resistissis.

Ad secundum sic proceditur. Videtur quod indulgentiae non valeant religiosis Non enim competit eis suppleri, ex quorum superabundantia aliis suppletur. Sed ex superabundantia operum satisfactionis, quae sunt in religiosis, aliis suppletur per indulgentias. Ergo eis On competit per indulgentias suppleri.

2. Praeterea, in eclesia non debet aliquid fieri quod indam religionis dissolutionem. Sed si religiosi indulgentiae prodessent, esset occasio dissolutionis disciplinae regularis, quia religiosi nimis vagarentur pro hujusmodi indulgentiis, et poenas sibi impositas in capitulo, negligerent. Ergo res,

giosis non prosunt.

Sed conira Nullus ex bono reportat damnum. Sed religio bonum quoddam est. Ergo religiosi non consequuntur hoc damnum, ut eis indulgentiae non valeant. CONCLUsIO. - Cum religiosi non minus quam aeteri,

780쪽

aliorum meritis iuvari possint: -sequens es , non tantum laicis, sed etiam religiosis indulgentias prodesse. Respondeo dicendum, quod tam saecularibus quis religiosis valent indulgentiae, dummodo fiat in charitate, et servent ea quae pro indulgentiis inducuntur; non enim religiosi sunt minus adjuvabiles meritis aliorum qiam saeculares. Ad primum ergo dicendum, quia quamvis religiosi sint astatu persectionis, tamen ipsi sin peeeato vivere non possunt et ideo si aliquando propter pereatum aliquod eomaei sum sint rei alicujus paenae, possunt per indulgentiam ab hae expiari non enim est ineonveniens, si ille qui est simpliciter superabundans, aliquo tempore indigeat et quanam ad aliquid et si indigent supplemento quo subleventiae. Unde dicitur, Galat. VI a ter alterius onera portate nAd secundum dicendum, quod propis indulgentias Madebo dissoIvi observantia regularis; quia religiosi magis merentur religionem suam servando, quantam ad praemium vide aeternae, qu m indulgentias exquirendo; quamvis minus, qua tum ad dimissionem poenae, quod est minus bonum. Nec tenua

per indulgentias dimittuntur poenae injunctae in capitulo quia in eapitulo agitur quasi sorum judiciale magis, quhm mea imitate unde etiam non sacerdotes capitulum tenent .sed absolvitur a poena injuncta vel debita pro peccato, in foro pae nitentiali.

ARTICULUS III.

Ad tertium sic proreditur. Videtur quod ei, qui non saeuillud pro quo indulgentia datur, possit quandoque indulgentia

dari Quia, ei qui non potest operari, voluntas pro saevi reputatur. Sed aliquando iit indulgentia pro aliqua eleam syna laetenda, quam aliquis pauper facere non potest, et iamea libenter saceret; ergo indulgentia et valet. 2 Praeterea, unus potes pro alio satisfacere. Sed indulgentia ad remissione poenae ordinatur, sicut et satis aeuo Ergo unus potest pro alio indulgentiam accipere, et si ille