장음표시 사용
51쪽
De causarum morbimarum sededi Orporis humani partes, quae in uno quoque morbo a causas morbi ficis praecipue assiciuntur , detegendae sunt; quia
ad symptomatum rationem , prognoseos Certitudinem, et remediorum appliCationem intelligendam , hae notitia medico ConduCit. I. Omnes causae morbis inferendis accommodatae agunt , vel in partes solidas , vel
in fluidas. 3. In partibus solidis praecipue sedem suam habent morbi chronici et lenti, haereditari et quotquot a Causis mechanicis , uti venenis multis , acribus ingestis , punctione, saturatione vel erossione , originem suam tra
. Fluidis et humoribus praecipue inhaerent morbi febriles, qui cito terminantur, et qui ab aeris qualitatibus vitiatis vel Contagio Originem habent. In sanguine rubro febres inflammatoriae et putridae in sero, febres ientae, rheumatismi et podagra in lympha et glandulis lymphaticis , lues venerea, et causae aliquae pestilentiales , uti patet glan dularum lymphaticarum tumefactione : in
quid nervos , febres malignae nerVosae, pestes multae , effectus odorum , multaque Venena , qualia pium , hyoscyamus et sola
52쪽
lanum haec sedes est omnium pessima et periculosissima, quia ab hoc fluido spirituo- 1 corporis vires pendent. s. lurimis morbis sedem praebent par
te nervolae et membranaceae , quae motui
et sensationi immediate dicantur cerebrum, epilepsiis, insaniis, affectibus soporosis, apo plexiis nervi , spasmis , Convulsionibus , te tant, palpitationibus , asthmati convulsivo vomitui, malo hysterico et hypochondriaco , paralyssi.
6. Nulla corporis pars tantum morbis patet, quantum Canali iste membranaceus, ventriculo et intestinis compositus. Hic enim possidet multas plicas et flexuras ad retardandas causas morbificas hic peculiari tenim et admodum lenta Circulatione donatur: in hunc descendit aer particulis morbosis saepe repletus in hunc descendunt alimenta et potus diversae naturae , quae saepe in acidam , saepe in praematuram putredinosam edimentationem ruunt huic quoque adsunt diversi liquores , ut saliva, succus pancreaticus , bilis utraque , aliique humores naturae valde fermentescibilis in hoc semper Corrumpitur fibrosa ingestorum pars Sedem ergo praebet Cardialgiae , anxietatibus , flatibbus, spasmis, colicis doloribus ilio , iliacae passioni, diarrhoeaeci dysenteriae , a pitis dolori, et vertigini.
53쪽
Γ omptomatibus morb01 Am. i. Ffectus praeternaturales qui oriun- si a tur durante morbo Psymptornata VO- Cantur. Haec simul concatenata morbum constituunt; neque, pace Galen , symptoma a morbo , aliter quam pars a toto , differre mi hi videtUr. I. Haec morborum symptomata vel sensatione aegrorum percipiuntur ' vel adstetium sensibus patescunt, vel Cadaverum inspectione deteguntur. In hac CaVendum ne ausae cum symptomatibus Confundantur.3 Effectus, qui immediate a causis Ormbosis oriuntur, Vocantur symptomata Causae: haec symptomata rursus Causae deveniunt aliorum symptomatum , quae appellantur symptomata symptomatUm. q. Omne symptoma Consistit in laesione ali cujus actionis vel vitalis, vel naturalis , vel animalis. s. Haec symptomata accurate, plene, sine ulla ratiocinatione, et eodem ordine quo faepissime extiterunt , describenda sunt. Advertendum enim est , quod omnia non semper in unoquoque , neque in eodem ordine , ob a
rias Corporum naturas, existunt.
6. Diversae medendi methodi diversa in eodem morbo excitant symptomata. Haec
54쪽
adventitia phaenomena a *mptomatibus morbo peculiaribus et perpetuis accurate distinguenda et secernenda sunt. Hoc nisi fiat, judicium circa morbos devenit incertum.
i. D Ost nudam et fidelem symptomatum
I descriptionem , ad eorum originem et rationem transeundum est, Cuius Cognitio medico conducit ad firmandam prognossim, et ad mitigandam vel tollendam symp-
a. Omnia deducenda sunt symptomata ab actione Causae proximae, et reactione partium affectarum ad hanc Causam excutiendam insitis enim viribus sentit et expellere nititur omne nocivum machina nostra artificiossissima. 3. Hinc ad explicanda symptomata necessario requiritur notitia qualitatum causae pro-Σimae mechanicarum , Vel Chymicarum, et naturalium actionum Corporis humani Hisce solis, et non hypothesius vanis, exstruitur vera symptomatologia. q. Sed magna adest symptomatum Cater-Va, quae non in loco primari affecto, sed in consentiente sese monstrantra ideoque symptomata per Consensum vel sympathiam appellantur Connectuntur et consentiunt variae
55쪽
Seae . ET MORBIS. 3stiae partes ope tendinum , ligamentorum , Ct nervorum quorum situs et distributio , praecipue quinti Octavique paris , et inter- costalis nervi, has sympathias patefaciunt.
De cris. i. Risis est morbi mutatio, plerumquα subita , vel in salutem , vel in mortem. Hinc bona , vel mala , secundum eventum. In priore sensu ab hodiernis medicis fere intelligitur.
I. Acutos et febriles morbos , rarissime Chronicos , Comitantur rises , quamvis tu
hisce quoque aliquando Conspiciuntur hydrops enim judicatur di arrhoea, vel cutis disruptione; poplexia sudore Pet icterus alvo soluta Neque in omnibus febribus , praecipue longis et lentis Crisis accidit sensi bilis. 3. Crissim in acutis plerumque praecedit
magna perturbati , symptomatumque C aCer
batio omnium , quibus , si fausta sit crisis , desinentibus succedunt copiosi sudores urina sedimentum ad fundum vasis deponens aluus solutari vomitus salivatio .seCretio muci glandularis e naribus , trachia , vel pulmonibus auctari haemorrhagia narium , Uteri, vel vasorum haemorrhoidalium , pustu
56쪽
lae , tumore , aphthae, vel bubones, quae vel mitigant vel tollunt febrem. q. Hinc patet quomodo evacuationes Cri licae ab evacuationibus morbossis distinguendae sunt , nempe allevatione morbi , quae priores sed nos posteriores Comitatur. Hisce enim morbi plerumque in pejus ruunt. s. Causae morbificae summo vigore in vasa agentes, et vasa summis viribus contra re-ritentia, perturbationem Criti Cam Xcitant. Si viribus vasorum ita collectis resistunt particulae febriles , Crisis devenit infausta. At si motu mutenturo vel calore digerantur, vel aliarum particularum Combinatione mitigentur, ut pro noXiis innoxiae fiant, uncidiminuitur febrilis motus febrisque sympto
mata , Cessant spasmi , viae excretoria magis patulae deveniunt , auctaque aliqua Ua cuatione elabitur materia morbifica, ad secretionem jam aptata, vel secundum antiquos , OnCOcta. in nullae prosunt eva Cuationes sive naturales , sive artificiales , nisi causas morbi abluant. 6. Hi agitur controversia inter Medicos Statilianos et echanicos. Priores Crissime expulsionem causarum morbis Carum animo rationali posteriores legibus mere mechanicis , me ejus interventia , attribUUnt. In hac disputatione, ut in omnibus fere aliis, media quodammodo inter diversas sententias tenenda est opinio: nam animus, quamVis
57쪽
non Conscius , motum vasorum necessarioaCCelerat, a tera omnia motus auctu perficit. 7. Sed majoris momenti disputatio olim
inter antiquos medicos , et nunc inter o diernos agitur, una Certi dies Critici, necne , sintd Hippocrates ejusque assecla in diebus quaternariis , viZ quarto , septimo , Undecimo , quarto decimo , decimo septimo vigesimo primo, C. Calculo a febris rigore desumpto , Crissim fieri , hancque magis salutarem futuram esse in his quam in aliis, et praeCedentem quaternionem, quodcumque in futuro obtingit, indicaturum , ideoque diem indicem appellatum fuisse tippocratis vero aemuli hanc doctrinam , ut vanam , repudiantes , neque in ullo die vel magis vel minus periculi adfuturum seruerunt. In tanta pinionum diversitate, non rationem , sed X- perientiam sequi; et morborum historias adire debemus. Hae seu ab antiquis seu modernis Conscriptae , saepius in his quaterna riis , quam in aliis diebus , cris es accidisse testantur; ideoque prudentis mcdici est ad dies hosce praecipue attendero. 8. Errant hi qui a persectione numerorum vel solis lunaeque conjunctionibus , CritiCOS
dies deducebant Tempus nihil aliud est nisi mensura motuum quibus rises perficiun turri et quia definitus motuum numerus ad Causarum morbificarum expulsionem requiri- 3 Ur,
58쪽
nita motuum repetitio hun effectum produ-Cere valet, a voluntate Dei ter opi maX. pendet, qui hanc rerum seriem aeternis legibus ligat.
9. Multa ad accelerandam, vel postponendam Crisim valent. ACCelerant aetas juveni- iis , corporis Caliditas vel sensibilitas, vis morbi, Calor vel siccitas regionis , et medicamenta stimulantia. ostponunt tempera mentum phlegmaticum , aetas senilis , frigida vel humida regio , victus Crassus , nimiaeque evacuationes.
Iagnosis est ea pars pathologiae quae Ita tractat de specifica morborum Comsimilium natura et disterentia. Sine hac scientia nulla stabilis institui potest prognossis vel therapeia , et medicus adstantibus seepe tu dibrio fit. a. Exstruitur diagnos omnium symptomatum notitiae, sed praecipue eorum quae semper
morbum OnComitantur, et ob hanc Characteristica vel pathognomonica dicenda sunt. Idae symptomata charactetistica in diagnosi semper enumeranda sunt.
59쪽
De progno sit. D Rognosis est scientia signorum, quibus
L ea, quae aegro eventura sint , praeco gnoscimus. Nihil magis confert ad morborum vel symptomatum medelam , quam eorum praevisio nihil magis confert ad medici famam , quam futurorum praedictio : et merito maximam enim in morbo experientiam , rationemque sanam demonstrant. a. In hac pathologiae parte maXimam meritus est, et acquisivit laudem Hippocrates ab omnibus medicis , et antiquis et recentioribus quamvis nonnulla in curationibus mutarint , tamen illum optime praesagisse fatentur. Omnibus attamen ejus prognosti cis haudquaquam fidendum est; plurima enim fallunt ob diversitatem regionum et Corpo rum plurima quoque ob paucitatem CXperimentorum a quibus hae regulae prognosticae desumptae fuere. 3. Ars prognostica revera Conjecturalis est; ratioque conjecturae talis est, ut, cum saepissime responderit, interdum tamen fallat. Νeque id evitare humana imbecillitas in tanta Varietate Corporum potest. Non itaque si quid rarissime aliquem deceperit, ideo fidem non habeat , Cum saepissime respondeat. q. ulla in corpore humano fit mutati ,
60쪽
vel ad sanitatem vel ad mortem , sine antecedenti Causa. Hae gradatim operans Dfectus , suis viribus Congruentes , semper producit. Hisce prospectis nititur ars prognos
ima et in his vel spes vel desperatio ori
s. Ad haec potissimum , in praesagiis faciendis , attendendum est. 1', Quisnam sit futurus morbi eventus. ad', Quo tempore morbus Crissim habiturus 1l. 3ti', e quas vias natura sese a Causa morbifica liberabit. 6 Faustus vel infaustus morbi eventus petitur, I. EX observationibus in simili morbo notatis. I. EX praegressis in eodem corpore similibus morbis. 3. EX viribus vitae praesentibus cognitis, et Cum viribus Causae mor-bificae comparatis. Ex his notis , quid eventurum sit, Colligere possumus. T. Vis vitae exploratur ex habitu Corporis
firmo, vel debili aetate sexuri praegressa
vitae ratione regione morbi tempore praesenti statu functionum animalium, naturalium, sed praecipue vitalium. S. Vis morbi manifestatur majore vel minore malignitate Causae morbificae symptomatum , sed praecipue pathognomonicorum , acerbitateri tempore morbi quando haec appareant symptomata Causarum morbificarum tederi methodo medendi.