장음표시 사용
141쪽
nes Abrahamo factas, quibus Deus animum illius propter τεκνίαν vehementer consternatum erigere voluit.
Hic enim illi non tantum filium ex Sara coniuge, sed etiam terram Canaan posteritati ipsius promisit Verbis autem praelectis Dontinus Abrahamo spem facit de arta te proue istiori, morte placida, S honesta sepultura. Quae tum singularem Dei gratiam singula nobis demonstrent,
singula etiam ordine excutienda erunt.
I. Primum notandum est, quod cum Deus Abraha in promisisset terram Canaan, expresse hoc adiecerit, 'ost OO. annos ii id demum completum iri, ubi iam Α- rahamns mortuus fuerit. De morte autem ipsius ele- anter loquitur hoc modo: Tu ibis ad patres tuos.Vsita. aphrasis scripturae, Colligi ad patres, Dormire cum patribus. Qua ostenditur, mortuos pios homines non interire, sed colligi, num aliquem in locum, ibi an erua i dum etiam caeteri ad eundem locum deueniant. Additur etiam, in pace Placida morte ipsum decessu tum significatur. Non violenta morte abripiendum: non praelio crudeli ferro occidendum. Non cum horrores,inuito atque reluctanti moriendum, c. Lo cvs Insignem nobis consolationem praebet hic locus, quod nil defundi non pereant, nec perpetua obliuione sepulti sint Sed quod una vivant cum Deo, expectents ios posteros, ut colligantur ad ipsos. Nec pniet Deum, vocari Deum illorum, qui vivunt coram ipso, eum Mortuorum Deus non sit Matth. 12. Non itaque male agitur cum itior tuis, cum ad patres colligantur, quos videre 'uib. conuersari omnes boni desiderant. Hinc Elias I.Reg. Is . Tolle animam meam. Non sium melior patribus meis. Faciunt hς ad colo lationem, ne mor i in acerba nobis sit.ii scieti vias eben ivte assendiu fecit Oitterii. Nihil noui accidit nobis. Et qui desiderat mox v iere patres suos beatos, mori desiderat ut cum ilis vivat,
142쪽
L. II. Singularis gratiaDei est, sic λingat hominimo xi in pace. At mori in pace non tantum est domi apud suos mori,&non in bello ab hostibus occidi, non casu aliquo tristi interire Sed hoc potissimum est in pace mori, si homo pius fide iustificatus in morte sentiat etiam se habe-
Te Rom. F. pacem cum Deo,Vt non moetiatur cum horro-xe&gemitu, sicut impii, Ps 73. v. 19. sed fretus merito sitqDei placide alacri animo spiritum suum Deo reddat. Sic Iosias, quamuis in praelio vulneratus,&exillo vulnere mortuus, tamen in pace mortuus dicitur Sic enim illi Dominus promiserat, I. Reg. 22. v. ZO. Est autern mors
piorum plerumque placida, quia deuictis hostibus, quibuscum in tota vita conflictantur, mortem non gustant. Rogandus itaque Dominus, ut dimittat nos seruos suos cum Simeonem pace, Lui . . tque anima etiam asseruetur in pace, SapJ V. 3.
II Deinde Dominus Abrahamo praedicit longaevita. tem,&quod ad seneci amsit peruenturus. At senectus si orba unianibus,& aegra tremulo veniat gradu, a ne grauis&tristis est, ita itum praestet mori quam viuere ideoque Deus addit, senectutem bonam consequuturum Abrahamum, nec sensurum pondera marae senectae. Idque Deus praestitit Etenirn Abraham centenario nascitur filius Isaacus,&post 1. annos stupra centesimum plures etiam ali ex Cethura Vode colligitur, quam fuerit etiam in sene ista vivax&veget US.
O civ s. Magnum singulaxe Dei beneficium est, si
detur homini vivere ad summam senectutem. Haec enim promissio est haud vulgaris, annexa quarto praecepto, Visis longaeuus super terram, Ephes 6. v. a. Et pars poena est, si decurtentur dies vitae, Psalm. JJ. v. 2 . Non dimidiabunt. Et Psal. 18. Antequam maturescant spinae. Maior autem est gratia, si bona senect ussit, si ceruina&placida, vivax&matura sit.
Qualis hic promittitur Abrahamo, qualis suit Mosis, Deuter. 3 . Gratos
143쪽
Gratos esse decet, quibus talis senectus contigit. At videmus tamen, non omnibus eandem largiri Dominum senectam, nec piis semper. Grauior est senectus Isaaci quam patris, Gen. 27. Et phetiam Prophetae Ahiae,1.Reg. I . Neq; tamen hoc irati Dei indicium. Habet autesui cosili causas nobis occultas. Quia vero incertum est, quid Deus decreuerit, ideoq; non semper optanda sens Aa longaeua, nec existimandum male nobiscum agi, si ci lius Deus nos abripiat. Id enim cedere in nostrum commodum, testatur Sapientia cap. q. v. IO. seqq. II. Tandem , cum post annosiam etiam senectam Aiabrahamo sit moriendum, promittit illi Dominus honestam sepulturam Terrae igitur demandatus legitur honorifice a filiis,Ismaele Isaaco, in agro, quem pro uxore Sara, se atque suis enierat,4 in quo sepeliri volu
L. st&hoc gratiar diuinae argumentum,inferri insepulchrum patrum. Quod licet impiis etiam haud raro contingat, nonnullis tamen a Deo in poenam scelerum fuit negatum ut Ioiahimo Regi Ier. 22. v.19 cui asini sepulturam minatur DominuS Honeste autem sepeliendiri seminandi, tanquam in agro defuncti I. Corinth. II. propter certam spem Resu rectioniS Quod si interdum piis non detur locus sepulturiinter suos, est tamen hoc patienter serendum, cum Domini sit terra inanis plenitudo eius, Psal. 2 .v. I. nec saluti aeter
nae quicquam officiat. De his omnibus supra plura in Dispositione Thematum Classis primae.
David commendat Deum hoc nomine, Psalm.33. V. .
144쪽
Verum est verbum Domini, qui cuq promiserit seruabit certissime. Eius rei exemplum cernimus hoc ipso loco, expertus id testabatur Abrahamus promiserat ipsi Dominus Genes ciue longam, bonam senectutem quod In pace sit morit tuus, atque sepeliendus honeste. Id Omne plus itum fuisse a Dore ino, praesens docet historiar Qtia . de aetate, . de morte, J. de sepultura Abrah*manos instruit Singula ordine tractabimus.
I. pari. Vixisse legitur Abrahamus annos centum septuaginta quinque. Et id quidem post diluuium fuit satis lon
gum vitae tempus, cum multum decreuerit aetas homi num mox post Abrahamum. Diutius illum vivere voluit Dominus,ut sit Doctor Ecclesiae sua domesticae. Hoc enim illi Deus testimonium perhibet, Genes 18. quod filios si1os diligenter erudierit&c. . Erat autem illi senectus non grauis amara, curua atque infirma, sed tranquilla&vivax Aneilieni riihigeat liter: dicitur hoc loco. Habet enim bonam conscienti
Li co sci. Plane idem hic recurrit locus, qui ex eademaraateria thematis praecedentiSparte secunda, fuit pertractatus. H1c breuitatis causa non repetem US.
L ocrus II Potest etiam tractari hic locus, Quam obeausam hominibus longaeua interdum concedatur vita: non ut hoc mundo tam diu tantUr, nec ut volupta.
tibus indulgeant diutius, sed ut cum Abraham erudia antposteros&multo SDeo lucrifaciant: utque suo exemplo alios possint inuitare ad idem pietatis studium Virtutem hoc fiat, mox a Iuventute decet nos meminisse creatoris nostri Eccles n. Qui vero vitae longaeuitate senectute tranquilla abutuntur, ad complendum numerum malitiae suae illi graues dabunt aliquando poenaS.
145쪽
Pars. Tam vivax non est Abrahamus, quin non etiam cum annis paulatim vis vigorq; deficiat. Ideoque hic I. sequi tur, quod defecerit,uel expirauerit tandem hoc est, quod calido nativo, humidoq; radicali deficietibus, turbataq;ωe iri corporis ipsius ipsa simul vita paulatim defecerit Σ Sicque mortuuSest , n6 inuitus, sed promptissimo a nimo reddidit spiritum suum Deo. Dicitur enim non sic nectantum, sed Tatur dierum fuis se, ut non optarit vi-
uere diutius. Er hat des; Iebens quisqviIchab i.
3. Quo autem peruenerit post mortem, additur. COLiectus est ad populum suum Id non tantum intelligi de ab et de corpore, quod conditum fuit in terra, quae materest omnrum, Syr. O .ac sic etiam maiorum Abraham receptaculum ratione corporis sed potius de anima quod illa in terram viventium ad caeteros Abrahae pios aio. res commigrauerit ex hac valle lachrymarum. Liae v ses est de morte piorum placida Min conspectu Domini pretiosa, adeo ut non mori vere dicatur, sed ob dormires qua phrasi scriptura alias utitur &requiescere tanquam in cubili Esaia 6. 46. Corani impiis mors illorum apparet acerba tristis. sap. 3.versi. Sed coram Domino suauissimum dormiuiri
L. I. Vitam nostram aliquando habituram finem semia per cogitandum omnibus. Sunt, qui rarissime cogi tent de morte, prae sertim ubi sunt adhuc valido corpore. Sunt alii qui existimant indignum esse, vitam pii quam impii moriantur. At nec Abrahamus effugit morte, licet
senex, vegetus, pius. Non enim est qui non videat mora. tem Sicut omnes peccauerunt ita nanes mori situr Roman. s. in Adamo omnibuS dictum, terra e S&in terram reuerteriS. Gen. 3. Multum autem prodest crebra haec& dili gens mortis meditatio Ideoque orat Psaltes Psal bio. Dorimine doce nos. Idem filmo 39. Saepe cogitandum, deficient aliqua lovis es, Adestruetur tota corporis strii stura velut
146쪽
velut tuguriolum Esa. 38.v. I 2. Noli ergo confidere in tuis viribus, aut in corpore valido Sed praeparate ad mortem in tempore, ut possis animam commendare Deo,
cum Davide Ps 31. Et laetus dissolui. Quia enim via omnis
carnis liaec est I Reg. 2. non poteri effugere. L. II videmus pios bonos tandem huius vitae tem,poralis satietate ita teneri, ut non optent ultra vivere.
Hinc de Abrahamo dicitu quod fuerit satur dierum, licet tranquilla senecta sus fuerit. Idem de Isaaco Gen. 33. de Hiobo, Iob. vlt. de Dauide, I. Par. 3 O legitur. Quin ipse Cicero dicere solitus est Omnium rerum
satietas vita facit satietatem. Abrahamus enim quantumuis abundarit opibus omnium rerum assuentia,
tamen fatur dierum est. Quid igitur dicemus de his, qui omnium rerum inopia premuntur quid de illis quibus senectus per se morbus grauis est quid de his qui lectulo sunt a dixi, quibus dicitur mor melior vita. Syr.3 O.V. I . Quid de his qui variis sunt calamitatibus circumuenti Certe illos haud immerito capit liurus vitae aerumnosae satietas: quod cernitur exemplo Iobis Iob. 7 vers 16. De quo partim Syr. I. O mors quam iucunda c. parram h om. 8 vers 1 o. passim alibi plura. Et sane quod pretiosissimum est in omni vita nostra, labor dolor est. Psalmos O. teste,Peregrinatio, Genes 47. militia Iob. I. est omnis vita hominis. Et idipsum etiam Abraham opeperit huius vitae fastidium. Quomodo igitur haec non asserant hominibus multum satietati sin fastidii. Sunt tamen non pauci ita aflixit errenis, ut nunquam credant fatis diu se vixisse, cum ea quae undiquaque corraserunt nolint relinquere Stultos hos esse quis non dixerit lHinc vero colligere licet, quare Deus tot undique malis circundet suos: ut scit hanc vitam fastidire incipiant, pertaesi has mundi vanitates, desiderio alterius vitae
teneantur. De quo 2 Cor. J.V. 2. Roman. 8. Et vitandem
etiam cum Elia dicant, Sussicit mihi Domine. I. Reg I9.
147쪽
& cupiant dissolui cum Paulo, Pluli p. 1. illud: Nunc dia
mittis, cum Sina eo ne canant, Luc. 2.
L. III Consolatio peti potest ex his verbis, quod de
Abrahamo mortuo dicitur, Colleci us est ad patres suos, Sic enim docet scriptura, quod transeamus ex hac misera vita ad quietem , ad terram viventium, Psalm 27. ad locum illum, in quo beatorum patrum animae asseruantur. De quibus Sap. 3. quod sint in manu cin con spectu Dei. Quodque etiam post mortem vivant, viri Deus vivorum Deus,DeuSAbrahami,&c. dicatur. Et hinc quoque animae tinniortalitῆs probari potest. Si enim animae etiam extinguerentur, non posset fieri eouectio ad alios populos.
Hinc Esse. 16. Sancti colliguntur,&c. De hac scripturae phrasi in praecedentibus supra etiam dictum est.
Τerra es, Ec in terram reuerteris, dicitur Agamo, sic omnibus eius posteris. Idem Abrahamus etiam cogitur experiri post mortem Sequitur enim ipsum terrae fuisse mandatum&sepultum. Sunt tamen circa illius sepult ram hae circumstantiae non negligendae.1 sepultus est a filiis duobus Ismaele&Isaaco, honorifice,&non absque luci u. 1. In sepulchro proprio, empto a Patriarcha viuq ad hunc usium destinato, Genes 23. 3. Sepelitur iuxta coniugem Saram, cum qua vixit suaviter,&cum qua etiam in terra quiescere optauit. L o crus est de sepultura honesta. I. Vari erant olim ritus Ethnicorum in condendis defunistis. Alii combusserunt igni mortuos, alii canibus deuorandos obiecerunt, alii in aquam proiecerunt,&c. Sed apud eos, qui vera Dei cognitione non caruerunt, semper mortui terrae fuerunt demandati Illud est mandatum Dei, in terram reuerteriς Sicq alitur spes resurrectionis, quando seminatur corpus in terram,
148쪽
2. Debent autem iiij proximi agnati curare septi turam parentum,vel Maiorum, exemplo Isaaci, Ismaelis. Iosephi, c.
3. Estque pars benedictionis temporalis, sepeliri cum suis.&c.
Duo fili Abraham erant, quorum scriptura tacit
mentionem praecipue, scilicet Isaacus ex sara, Ismael ex Hagar. Quam ut autem posteri Ismaelis fuerint hoastes posterorum Isaaci, ipse etiam Ismael fratri consanguineo puero Iiaaco fuerit inimicus, tamen, quia postea cum fratre parentem Abrahamum sepelii Telegitur, hoc ipso capite, atque historia mortis ipsius hoc loco plane iisdem verbis describitur, quibus mors patris Abraham i, ideoq; non est dubium, quin Isima et poenitentiam egerit, ksaluatus fuerit. Non immerito igitur illius mors nobis
considerada proponitur. Duo erunt circa hanc historiam consideranda. I. usitas siue vita Ismaelis. . Mors eiusdent. I. Pars. Poterit hoc loco paucis repeti historia natiuitatis , viatae, eiectionis ex dos no paterna, miraculosae apparitionis Dei, atq; etiam conseruationi S Ismaeli S, d caetera ex Gen. 16. Sc 17. 8 21. Qualm Ui Sautem Ismael puer fuerit leuic uialus irrisor, tanaen postea respuit absq; omni dubio Di citur enim expresse Genes I.V. eo Deum fuisse cum ipso. Habitauit autem in deserto,&fuit bellator. Sensit etiam maximar Dei benedictionem, expromissione Dei facta Abrahamo, Gen. II. V. 1 O videlicet, duodecim principes
ex ipso nascituros. 49od legitur completum hoc ipsis
149쪽
capite. Et descenderunt ab apto Arabes , Syri, c mu Pa- iij. Sed longaeuam vitam concessit ipsi Dominus: vixit enim anni centum&triginta septem. Vidit filios mutatos, Multos nepote S, qui euaserunt in magnos virosato; Duces . Denique dilios etiam fratris Isaac Esau uni atque Iacobum multis annis sibi coae uos habui:. Etenim post Abrahamum vixit annis 8. ocvs I. Nemini fatus neganda, .de nemine de . sperandum, si maxime aliquando vel in iuuentute vel in pueritia non vitiatur frugi futurus. Interdum nouissimi fiunt primi. Et vocatur hora undecima in vineam, qui caeteris hixis non laborauerit, sed ociosus fuit. L. IL Viuere ad longos ienectutis annos, donum est Dei inter temporalia non minimum. Seruiendum aut ei11 Domino grata mente,&erudiendi iiij atque nepotus iso timore Domini. Cuius vero dies vitae paucciunt, habet diis gratiae druinae documentum, qui mox ipsum ex his malis voluit liberare. Sap. . Esa. 6. Quomodocunq; igitur
Deus agat nobiscum, grata mente agnoscam US, Dei voluntatem esse optimam De hoc supra in praecedenti Dis positione, cilias saepe.
De Ismaele annis confecto legitur porro idem, quod in praecedenti themate de Abrahamo fuit dictum , 1 Defecit. . Mortuus. 3. Colle ectus est ad populum suum. num illud hoc loco omittitur, quod satur dierum fuerit.At cum caetera iam modo in praecedentibus sint explicata,possunt ex priori Dispositione huc referri. Ideoque breuitatis causa hic non repetenda putaui.
Dectare, morte, o sepultura I L
150쪽
Cum eadem pene sint verba historiae, in describenda uetate mori , sepultura Isaaci, quae supra in themate huius Classis tertio de Abrahamo fuere usurpata, ideoq; etiam plane eadem potest huius Thematis esse Dispostatio, qu se fuit supra thematis tertii. Haec enim est Collatio utriusque textus. I. Pars De Abrahamo. Fuerunt dies vitae Abraham III anni. a. pars.
Et deficiens mortuuSest Dierum satur 4e
3. Pars. Et sepelierunt eum Isaac MIsmael filijsui. 1. Pars De Isaaco. Completi sunt dies Isaac
a. Pars. Consumptussiate mortuus est, Dierum satur, de
s. Pars. Et sepelierunt eum Esau
Vnum hoc quod de Abrahamo fuit additum in secun da parte, in senect ute bona, de Isaac non legitur. Et nim grauior fuit senecta Isaaci, quam patris Abrahami, propter oculorum Gali crinem, de qua Gen. 27 quae pluribus annis durauit sua parte infelicior fuit Isaacus patre Abrahamo, cum allioquin aetatis ratione annis quinque superior fuerit Isaa .cuS. Posset itaq; in tNactatione huius thematis parte sectin-da addi hic locus: Non semper concedi etiam piis senectam tranquillam morbis vacuam. Exempla addi pos sunt,de Barsillai se ne ,:f. Sam. 19. v. 31. de Dauidis frigiditate, I. Reg. I. V. I. inhiae Prophetae pi orbatum Haibus senecta, I. Reg. I . Vi de Eccles 12. Haec ad usum nostrum accommodanda. I. Quibus t emula, grauis curua, infirma, pigra triis