장음표시 사용
691쪽
Historia de Mose puero expost ad ripam fluminis,
consilio seruato, non Stephanus tantium Actor. 7.vCr. Σα
sed&Epistola adHebraeos cap. II vers 23. allegat, ut scilicet intelligeremus , illam non surdis auribus praetem eundam esse hominibus Christianis. Etenim inde non tantum magna parentum fides, sed maior Dei prouidentia, clementissi a conseruatio eorum, quos magnis rebus praeficere decreuit, conspicienda venit. NoSpa catantum breuitatis causa delibabimus, ea scilicet, quae potissimum ad praesens nostrum institutum spectant videbimus I. Mosen cum summo vitae discrimine aquis e positum.1 Deinde etiam inde extractum contemplabimur. I. ars. Vt sequentia rectius intelligamus, sciendum id, quod in fine cap.praeced.de Edicto regio extat, quo praeceptum erat, ut omnes Hebraeorum masculi abiicerentur in pro
Natus igitur erat Amramin uxori ipsius Iochabed ex familia Levi prognatis filiolus admodum elegans,qui ab
euentu postea Moses fuit nominatus Iosephus antiquit lib. 2.cap. F. refert,fuisse puerum tam gratiosium forinosum, ut multi visa ipsius pulchritudine obstupuerint Gie
692쪽
edicto regio puerum domi clam nutriunt, nec in flumen abiiciunt. Id fidei tribuitur Heb. II. vers 23. At quia ut refert Lyra tribus mensibus AEgyptii scrutabantur domos Hebraeorum , Masculo Inde raptabant ad necem, liratres naenses occultare non possunt
boni parentes puerulum dulcissimum. Itaque ipsum impolitum fiscella scirpea flectulum vocat Iosephus ibitumine illinitae, ne aqua ad infantem penetrare poste t)exponunt ad ripam fluminis, diuinae prouidentiae commendatum. Et iubetur soror Mosis, Miriam scilicet,
quae maior nata, iuuencula tum erat, obseruare ad ripam fluminis, quid de sis cella seu vasculod puerulo fiat,&quo deportetur a flumine. Quanto cum moerore piissimi parentes puerum sua uissimum inter uiticos&carices haerentem reliquerint;&quam ardentibus suspiriis atque gemitibus ipsius vitam Deo commendarint, facile quiuis Idatus conie-dturana facere potest. L o l. Hinc possunt parentes, quorum interdum liberi in aquis pereunt, consolationem petere: quod non soli ipsi sint, quibus iae a Deo immittatur calamitas. Neque se proptereaDeum habere infensum cogitent. Fidem parentum Osis, quae Hebr. II. commendatur, imitentur omnes alii Nec aduersus Deum murmurent,
sed ipsius voluntati omnia committant dicentes Iob. 1. Dominus dedit abstulit. Nec etiam propterea de salute suorum liberorum in gratia diuina dubitent cum Amram Hoc hebea puerint piissimi, ὀ tamen coacti fuerint filium abiicere in profluentem. Quae grauior
fuit calamitas, quam si, nescientibu S parentibus, pereat in aquis unus ex liberis. Sciendum liberos a Deo datos, quos potuisset lique is qui extraxit ex utero psalm. 12. v. 1 O statim ad se recipere, quam primum lucem aspexerunt. Quod paucis annis tibi reliquit, cogita, Olen tantum tribus naen sibiis, non sine ingenti metu trepidatione in aedibus
693쪽
inaternis occultatum, mox ut in profluente periret,
parentibus eripiendum fuisse ab AEgyptiis.
Et magis tenere Deus amat ipsos, quam vel parente S. Esa. 9.versis. Cur autem sic perimat, habet suas causas: Velut cito finiatur vita, ne corrumpantur Sap. Vers II. vel ut ad beatiorem vitam transferat. Nec separat illa morsa dilectione Dei. Rom. 8.L. II. Quomodo Deus etiam in aquis clamantes ut hic eiulantem Mosen laudiat iuuet, iij praeced. vide. II. Pars. vidimus Mosen aquis expositum. Extrahamus nune illum, aut extractu ab aliis, mirabile Dei opus consideremus. Nihil hic fortuitum. Omnia regit prouidentia Dei. 1. Circa ripam fluminis filial haraonis, Iosephus Termuthin vocat deambulans, ut lauaret in aquis, conspicata vasculum, iubet istud ad se deferri per ancillam. Videns
puerulum elegantem flentem, agnoscit esse puerum Hebraeum. Non enim latebat illam patris edictum. . Miserata itaque fortunam pueruli tam elegantis, non
vult ipsum perdere sed lactari curat, sibi postmodum ablactatum tradi. 3. Vbi mirabili Dei consilio fac lum, ut
mediante sorore iuuencula Miriam traderetur matri lactandus puer. Iosephus addit, quod Mose auer ante ma-WasAEgyptiarum, tande vocata fuerit, ita monente sor repueri, mulier Hebraea. . Ablactatus traditur filiae Reg. quae ipsum vocat Mosen, hoc est, Extractum , scit ex
aquis. Hunc filium adoptauit. Et Stephano teste Act. 7. erudirus est in omni sapietia AEgyptiorum Moses. Addit Iosephus, quod filia Regis hunc successore patris in imp rio futurum pareti nunclauerit,in cum dicto patri infantem in manus imposuerit, quodq; Rex pectori appresbna dilexerit, atque filiae gratificaturus diadema suum captis pueri imposuerit, illud vero Mosen detracturi in terram proiectum conculca is pedibus refert. Hinc ipsum occi-
694쪽
L. I. Sicut cum gaudio recipit Iochebed puerum ex aquis extractum : Ita parentes etiam suo pueros cum maiori gaudio recipient in altera vita Vbi non denuo ab ipsis auellendi erunt, sicut laic Moses ablactatus, sed perpetuo cum ipsis mansuri. Solatur
se David hoc argumento Z. Sana.IZ.V. 23.
L. H. Iirabilis Dei prouidentia in conservandis infantibus etiam hodie durat. Angelos adhibet custodes,
Quod autem interdum discedit a regula , singulari consilio fit, ut agnoscamus id Dei benencium, de quo alias pauci cogitant, ut diuinae protectioni ardentius
L. III. omnes infantes sunt Moses, id est, Extracti,
Cordinendat nobis hic Psalmus diuinam prouiden
695쪽
tiana, quae ex omni generi calamitatibus tam clementer liberat. numerat autem grauissinia calamitates, qua fere possunt accidere hominibus,ut sunt. I. Exilium. et Carceres. 3. Morbi. 4. Pericula nauigantium inniari.s Sterilitas&fames. 6. Tyrannorum faeuitia. Et liberatos
ex his malis ad gratitudinem erga Deum liberatorem Aprotectorem hortatur. Nos in praesentia tantum de quarta calamitate ali quid sumus dicturi scilicet de periculis nauigantium in mari. Servabimus autem ipsius Prophetae ordinem dicemus I. De periculis maximis. 2. De precibus afflictorum, atque clementissima Dei liberatione 3 De gratitudine liberatorum. I. ars. Inter maxima Dei opera miracula numeratur main re.Psal Io .V. 23. Estque hoc singulare quod Deus illud fecit nauigabile. Hinc viam in mari monstrare dicitur. Sap. Ι . veri 3. Et humanae mentis acie inuestigari via illa
Ibi vero Dominus interdum ostendit suam maiest tem, quomodo scilicet mare vel tranquillum vel infestum nauigantibus reddere possit. Hoc experiuntur illi qui in mari victum quaerunt, mercimonia faciunt in aquis multis. Vident illi quid posisit Dominus, quando ex improuiso ventus oritur, qui saetus excitat, ut nauis videatur tanquam in coelum conscensura, mox iterum in abyssum demersura. In his periculis certe anima fukeri tradenda videtur Vacillant ibi&titubant hinc inde quassati in naui, tamquam ebrij. Et saepe vel nulla vel exigua spes vitae superest. Exem .
Locus I. Videmus tempestates non oriri temere nec ex meris caus naturalibus: aeda Deo excitari&sedari etiam Testatur id historia Ionae. Producitis ventori
696쪽
potest praestare his, qui in aquis sunt, ita etiam peric Ium creare potest Agnoscenda haec opera Domini, ut innuit versus huius Psalmi 1 . II. Sicut hi, qui victus causa vel officij, vel peregrinationis, vel alia honesta clegitima ex causa, coguntur conscendere naues experiri opera Domini in aquis
multis, ut nautae, piscatoreS, mercatoreS, c. consola
tionem habent, quod cum ipsis etiam sit Dominus in mari&aquis, qui ipse nauis structuram monstrauit No hae Gen. 6.v. . transeunte per mare liberat, sicque Diacit, ut ligno credant homines vitam. Sap. I . Ita vicissi in qui ut solet iuuentus petulans vel ex malitia aut curio sitate, vel tamen nulla necessitate cogente, sese commii tunt aquis, maximum sibi ipsis creant periculum. Et his saepe accidit id, Qui amat Periculum peribit in eo. Ir.3.Vexs 27.
Porro quid in periculis constituti facere debeant do-eet Clamabunt ad Dominum. Non sanctum Nicolaum, non Castorem Pollucem, de quibuS Act. 28.V. II. non Varios Deos sicut illi Ion. I. v. s. non idola fragiliora nauiugio, Sap. 14. V. I. non Neptunum inuocabunt: sed Deum. Is audiet etiam quod nec gentilium iis nec Diuis illis Pontificiis conuenit:ὶ liberabit ex omnibus angustiis. Deus enim solus sedare potest mare compescete fluctus. Quod patet exemplo Christi Matth. 8.v. 26. Psal. 89.
uo Psaltes, Arripiendas preces, ut in omnibus aliis calamitatibus, sic etiam in aquis. Illas etiam ex aquis audit, sicut lachrymas Mosis. Exod. .Et suspiria atq; preces Noliae Gen. 8. V. I. De quo recordatus est Dominus, dic. Nec maior misericordia filiae Pharaonis extrahentis suum Mose, quam Dei, qui liberat ex aquis multis. Et tum demum Preces dicuntur ardentissimae, cum aquae
697쪽
intrauerunt os hominis. Vide preces Ionae.Ion.2. Sic excutatur Dominus ut iuuet, qui videtur alias dormire, sicut Christus Matth. 8 excitatus a discipulis, c.At quia tum ardentiores preces, ideoqueDominus etiam audit attentius.Hinc non male sperandu de his qui in aquis pereunt Certum enim quod tunc didicerint orare, iuxta Prouerbium. Neqi etiam existim adum irritam esse in ipsis hanc Psalmi particulam, ubi dixit, de tribulatione exripuit. Si enim non ad hanc vitam seruantur,tam e ad meliorem.& nihilominus audit Dominus, si non ad voluntatem, tamen ad utilitatem ipsorum. Neque profunditas etiam in medio mariJ separat a dilectione Dei.Rom. 8. III. Pars. Liberati ex illis angustiis laetantur, si ad portum pol erunt appellere. At non satis Celabrent Dominum,&c. vide vers Psalm. I.& 2. Vox v s. De gratitudine pho Diuina liberatione ex o ninibus malis, siue nauseagiis, siue morbis, c. Estq; illud praeceptum, Eripiam, tu glorificabis me: psal. 1 o. Sacrificium Deo gratum. Psal. 69. vers 3LHebui3.vers IJ.
Diabolum Christus Ioan 8. v. vocat homicidam ab
nim dolo occidisset perdidisset Protoplastos, mox etiam aperta vi homicidium committit. Is enim Caino aut
rhoi est eius parricidij, do quo hoc loco legimur.
698쪽
1. Dicemus ergo de hoc casti crudelissimo.
3. Quomodo haec caedes manifestata. Quomodo parricida in ius vocatus, accusatus condemnatus fuerit. I. Pars. paucis verbis grande scelus explicat Moses. I. Insurrexit Cain contra Abelem. a. Contra fratrem Habetem, cui debebat parcere. 3. Occidit fratrem Abelem. 4. Cum essent in agro, scilicet soli, absentibias parentibus sororibus, qui vel pacem mandare, vel alterum impediret, alterum iuuare possent. S. Et quod grauius est, Cain occidit fratrem ninil ta
Obiurgatus enim a Domino, quod excandescere terga fratrem, rursum cum illo familiariter conuersatur, sermones confert,ut nihil mali boni parentes sufficari potuerint.
Locus I. Videmus interdum etiam piissimos occidi ab improbis. Habet enim ut fidelis commendatur,Hebr. II. Occiditur etiam Vriaspius, 2. Sam. II. c. Non ergo infeliciores Pretiose mors illorum, Psal. II 6 Animae vero ipsorum hic casus non potest nocere,Rom. 8.v. 8. Itaque nec iudicandi temere. L. II. Videmus ingenium homicidarum, quod simu- Iant amicitiam,&interim meditantur caedem. Exemplo est Ioab, Vide a. Sam. 3.&rio. L. III. Cauendum ab homicidio. Et homicida fugiendi atq; detestandi. Omnia autem homicidia vitanda. De hoc cogitandum nobis paulo accuratius. Neq; enim
est quod quis dicat, ego non sum homicida, quid isthaec
ad mel Plures enim Christo, Matth. S. V. 2I. Ioanne, L.
Ioan. 3. testibus, sunt homicidae scit qui Racha dicit, qui Odit fratrem,&qui lingua percutit proximum, Ierem. 18. .18 homicida est coram Deo.
699쪽
Neque melior Caino fratricida. Quia omnes sumus fiat res, Ephes . Haec itaq; homicidia etiam cauenda. Et de hoc saepe cogitandum, nequis sibi persuadeat, quod Caino sit melior Vide 1.IOan. 3. II. Pars. Qti huius homicidij causa Zodium aemulatio Vnde id ZOuod Deus respexit sacrificium Abel. Vide vers .
cap. tria scilicet ex fide obtulit, Hebr. II.V. . Loc. Qili vult cauere homicidium, caueat odium&inuidia in Iratres Iosephi propterea occidere ipsum vo-Iunt quia inuident, Gen. 7.
Principiis itaq; obstandum. Odium inuidia sunt o
At plurimi odium pro peccato non habent, aut tamen pro leuissimo, sed male. Taceo, quod odium est homicidium. De quo iam in I parte dictum. III. Pars. Cain cum Datre solus fuit in agro Nec quisquam est, qui viderit, audiuerit, homicidium. Illud tamen sit manifestum, quam primum fuit perpetratum Clamat sanguis de terra ad Deum. Deus enim videt laudit gemitus innoxij Abelis. Et sicut omnis creatura ingemiscit, Roman. 8. ita sanguis hic clamat. Illos gemitus&clamores Deus intelligit, licet nos nesciamus quomodo fiat Mox etiam Dominus ostendit Caino, quod ipse parricidium istud exactissime nouerit. Locus Ι. Nemo cupiat ullum peccatum designare, multo minus occidere proximum, hac spe fretus, quod istud possit occultare Etenim Deus videt, Psalm. I39. vers 11. si maxime fiat in angulo remotissimo. Et reuelabit id omne, Matth. io vers etc. Saepe etiam in his terris
mirabili consilio in lucemlproducit homicidas, sicut hic
700쪽
Nota est historia Ibyci. Hinc Prouerb. Ibyci ruegi
es insiste es nochein DodeIem auis inem Faunsin em L. II. Consolatio hinc peti potest ab his, qui tali
caede in magnini coniiciuntur dolorem, quod Deus audit gemitus occisorum, videt scelus commissum in occulto,i suo tempore vicis citur grauissime. Huic vindicta commendanda, Deur.32. V. 3J si nesciatur latro, ut Magistratus non faciat ossicium. U. Pars. Cum nemo esset, qui Parricidam posset rapere ad supplicium, tamen Deus hoc munere fungitur. I. Accusat homicidam. Quid fecisti λα Negantem conuincit Vox sanguinis clamat 3 Conuictum condemnat maledictus tu de terra. Indignus enim homicida, quem terra ferat. Quod nota occiditur, causa est, ne genus humanum deficiat, Scadam atque Eua magis amigantur Grauius autem punitur,
Locus L Docet iustus ille iudex, quam grande scelus sit homicidium, morte piandum, sicut expressum exstat
mandatum, Gen. 9.V.F.ω6. Peccant itaq; non tantum qui
committunt homicidium, sed omnes hi, qui tale factum excusant, defendunt, quocunque possunt colori: pingunt. Qilia enim Deus maledicit homicidis, aregno coelesti excludit, I. Cor. 6. Gal. 3. Certe etiam maledicti erunt, quicunq; homicidis beo edicunt. Sic enim Deo in faciem contra dic Unt, L. II. Docet ipse Dominus Iudex vivorum&mor. tuorum processum, qui debet obseruari erga homicidas, quod I. Accusandi, et Conuincendi, 3. Condemnandi sint ad mortem .Et ab altari avellendi, Exod. χΙ.V. 24. Non Parcendum cuicunq; persona conuictae. Terra enim in si situr. Si parcit Magistratus, ipsi non parcet Deus in iudi xi e reemo.