Promptvarii execvialis pars prior, continens centvrias III. dispositionvm, qvibus themata funebria siue Scripturae dicta varia

발행: 1610년

분량: 955페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

731쪽

Optima autem probatissima praeseruatiua est vera pietas timor Domini. Deut 18.v3. Si obedieris, benecliectus eris ubique Exod. Is. v. 26. Si obedieris non inducam super te languorem, c. Quando vero peccauimus non enim est qui non peccet. I. Reg. 8. v. 46. mox arripienda est illa ad Dominum conuersio seria poenitentiaῖ qua vel auertitur vel mitigatur ira Domini. Hoc patet exemplo Niniuitarum, Ion 3. v. IO imo et iam Achabi quantumuis hypocritae. I.Reg. I. V. 29. Sic enim Dominus Ierem. 18.RI. Si poenitentiam egerit gensa malo, agam&ego pG:nitentiam, c. Idem Ioela. vers I monuertetur forsitan agnoscer. Dominus. Etenim mo ix stoenitet eum mali. Ibid. 2.Ρar.IMV. 6.&Ι2 quia humiliarunt se pepci cit ipsis Dominus. Hierem. 26.v.I9. quia timuerunt Dominum, poenituit illum mali.

V. Pars. Quod si Dominus iam irritatus est, peste percussit, sicut tempore Dauidis, quid saciendum, ut cesset plaga. Quibus mediis repellenda pestisῖHic parum efficiunt experimenta illa Medica,& curationes,si non prius quaeratur medicamen, quod contra .venenum peccati valeat.

Exemplum Da vidis hoc loco multum docebit. I. IS fatetur peccatum, ante&post sermonern Gad Prophetae vers Io Cor percussit eum. Et deprecatur culpam. Stulte egi. Et post etiam . a 7. Ego sum qui peccaui. 2. Accedri fides Multae misericordiae Domini. Incidam in manus ipsius. 3. Fructus sequitur multiplex. I. Patientia. Non suis

git, non indignatur, sed patienter se subiici sententiae

mortis et Diuctio proximi:Rogat pro subditis. Conuerte manum aduersus me. Io vix quisquam alius fecisset.

stirbi. 3. Sacrificium offert Domino. Nec vult a subdito extoῆquere aream, nec offerre Domino quod sit alterius. vers a . Et multa alia.

732쪽

sic cessat plaga. Et misertus Dominus populi mandat

ut Angelus contIneat manum suam, vers. I s. Ecce, haec sunt media, quibus pestis curatur, poenitet .

tia scilicet,&fructus poenitentiae, Matth. .vers 8. Haec mnia Dauidica sunt imitanda. Si quis vult, singula iam latius deducere laccommodare potest ad suam Eccl 1iam. Sic cessabit plaga aendida hei tiRI Probatum est. Sic etiam curatur Iehishia. Vide Diipos sequent. Haec ubi obseruata sunt, tum etiam accedant media legitima, medicina videt de qua Syr. 38. v. I.&seqq. Haec methodus ni edendi obseruatur in Hishia, ubi postquam curn Deo ingratiam rediit, emplastrum adhibetur, Esse. 8.V. 2I. Nostrates inuertunt ordinem , S primum congiunt ad Modicos,&in illorum opera magis quam in Deo confidunt: sicut Asa, et .paralip. I 6.v.IL Ideoque saepe grassatur pestis diutius nec mox miseret Dominum populi.

Mirum autem, quod Dauid non secedit ex Hierosolyma in aliam ciuitatem: aut si totum regnum amigitur posse, quod non In viciniam concedit, ubi aer salubrior At scit David, se manum Domini effugere non posse, etiamsi

trans mare curreret, Psalm. Ι39.v.9. neque adeo meticulosus est, ut mortem ita exhorrescat, cum tanun mortalis sit natus sicut multi ex nostris vix pulsum campanae ferre possunt, vel ad nudam mortis mentionem toti cohorrescunt. Ali tantum fuga salutem quaerimi, parum curantes, quid de caeteris fiat, quos post se relinquunt. Licet quidem fugere his, qui offici ratione cum aegris nihil habent negotij: ita tamen ut charitatem suam erga aegros testentur liberalitate&eleemosynis. At Ministris Ecclesiae, Medicis, Chirurgis, quibus cura aegrotorum commissa est, fugere non licet. Sed la-Ii magis gratum Deo obsequrum praestarent, si visitarent, iuuarent, consolarentur aegros iuxta id Matth. s.

v. 6. ne dicatur id vers s. Magistratus etiam tranc charitate na

733쪽

tatem Dauidis imitetur, ut non roget tantum pro popu-

Io, sed prospiciat etiam subditis de omnibus necessariis. Caetera ab aliis alibi tra stantur fusius.

Quia pars aliqua huius historiae supra Classe I tota vero his ot 1a infra Classe X. explicata reperitur, ideis hic

breuiter paucula tantum tractantur.

Verum omnino esse illud Syracidis cap. o. scilicet tam miserum esse eum , qui coronam gestat in capite, quam estis, qui cilicina veste utitur,praesens docet historia. Hic enim describitur lethalis morbus, mangusti atq; miseria magni illius cincomparabilis Regis Iuda Iehishiae. Quia vero non est dubium, quin horo historia singulari consilio ad nostram doctrinam sit descripta, illam iam breuiter examinabimuS. Et ne longum fiat, tantum haec duo in praesentia notabimus.1 Qualis morbus,&vndeis. 2. Quibus mediis aeger usus fuerit, conim vim huius morbi. I. Pars. I. Egium videmus decumbentem Regem Hishiam. Neq; vero talis est aegritudo, quae nihil habeat periculi, sed expresse dicitur, ipsum lethali morbo correptum. Et sic etiam Propheta isi nunciat, Morieris. XX a. Quis

734쪽

1. Quis vero fuerit hic morbus,in qualis, ex fine historiae colligitur, ubi viceris siue apostematis fit mentio. Plerique putant ipsum peste laborasse. Et tale apostema non multum abest a peste. Quicquid fuerit,iethale fuit, periculosum dolore plenum. 3. Vnde quaeso hic morbus Non ex aeris aliqua infidi ione,aut contagio. Nemo enim prς teIRegem sic correptus legitur. Vnde igiturὶADomino. Is enim per Pr*phetam ipsi dicit, Morieris, licet Rex tum fuerit adhuc in

. Cesare autem Dominus hoc decreuerit, ignoramus in specie.In genere autem scimus,Deum sic fidem ilia Ιius voluisse probare ipsique laliis insigni subsequuto miraculo testari suam omnipotentiam,&quod vitam habeat in manu sua.

Fingunt alij, illum propterea hoc morbo correptum, quod noluerit ducere uxorem Nugae hae sunt Iudaeu-Locus I. Videmus etiam pios&Deocharissimos pesse afligi, aegritudine Mortis angustia premi. Filium

enim quem diligit, castigat. Prouerb. 3. v. 12. Habet autem Deus huius rei causas plureS.

r. Ne superbiant, qui Deum sentiunt propitium, sicut FIishias post fugam Regis Assyri , .liberationem illam gloriosis inam hic amigitur. Hanc ob causam Pavistus colaphisiatur 2. Cor. 12. . T. a. Vt abiiciant amorem huius mundi praeposterum, desiderent vitam aliam 2. Cor. S. V. 2.3. Vt cogitent, se mortales peccatores. Ne vide ris inno sens, Hierem. O.V. II. Exod. 3 . V. T.

. Vt intelliganti nihil esse constans in hoc mundo,

sed magnam rerum omniurn vicissitudinem. Ideo nec praesenti felicitati fidant, nec propter aliquam aduersitatem desperent, P rQU. I . v. I 3.&Eccles T. V. IS. I. II. Videmus, neminem Deo nesciente mori. Ca

735쪽

Morieris. Et is iubet etiam reuerti filios hominum, Psal stulti igitur sunt qui sibi ipsis terminum vitae vel mortis praefigunt, qui astrorum positum, aut alias inanes phantasias sequuntur. Vide Iob. I .v. . In manu Domini

sortes nostrae, Psal. I. V. 16.L. III. Neque vero simpliciter fatalis terminus statuendus est, quod nonnulli Stoici faciunt Hieronymus super hunc locum Simul fati quaestio soluitur, ac necessitatis vincula atq; causarum quod nequaquam dies mortis singulis praestituta it, sed voluntate Dei& ignotis mortalibus causis vel vivat aliquis, vel moriatur: praesertim cum&statuta nunc mortis necessatas differatur, post mortem resuscitatos plurimos legerimus Haec ille foui plura hac de re scire cupit, legat Disputationem illam insignem D. Hunnq, P. m. de vitae humanae termino JII. Pars. Sed quid aeger ille Iehishia noster Flet&ingemiscit,

sicut grus&hirundo,vers. Esaiae I . I. Perturbatur inopinato hoc mortis nuncio, sicut omnes naturaliter horrent mortem;&quia non filio tantum succestare carebat, sed de Eccleὐa: tq; Republic

solicitus erat. Σ. Sed nondum satis Ora ad Dominum, remissionem peccatorum ante omnia quaerit, Vt patet ex versu Esaiae II. 3. A Domino itaque sanitatem&vitae prolongationem impetrat. Vide vers Esaiae s. siseq. . Licet Dei habeat promissionem signo confirma tam tamen medicinam non negligit. Vtitur emplastro. Vide Esa. 38. in sine. Locus I. A Domino medicina,&sanitas,&longitudo dierum nostrorum, vita mors, Sap. 16. V. 13. Syr. II.

736쪽

Cibus, Syr. 38. v.' Iacob. s. v. I . Ante omnia retarissa ope Catorum quaerenda. Haec methodus medendi apud Christum cernitur, Matth. 9.v. 2. Non confugiendum ad Magos, incantatoreS,&c. Ego medicus tuus, Exod. Is .in fine. Et si non sanat cor poraliter, addet tamen dies aeternos in altera vita. II. Iuxta tamen media non negligenda. Id enim est Deum tetare, cum nesciamus quid decreuerit, Syr. 8. V. 2. III. Naturalis est horror mortis, quia morsa Diabolo, Sap. 2. v. et .&stipendiu peccati, Rom. s. Vincendus tamen alterius vitae beatae gaudio, cum Paulo Iimeone, Phil. I. V. 23. Luc. 2. v. 29. Et mors pro lucro habenda, Phil. 1. .v. 2I. Transitus enim est ad vitam, Ioan. J.V. 2 .

Nota Qui vult duabus, tribus, aut quatuor etiam concionibus, ex hac una Disposit desumptis, hunc Psalmum explicare, singula beneficia sigillatim tractare poterit.

Quamuis hic Psalmus sit ἀνεπι ρα φ ,in inscriptionem nullam habeat, tamen nemo dubitare debet quindictante Spiritu sancto sit conscriptus: quia Christus huius Psalmi locum, quem Satan Matth. 4. Vers 6 pe uertere conatur, illustrat alio scripturae loco. Ideoq; debet nobis esse commendatissimus. Est cons latione plenissimus,&sipiritum omnino Dauidi cum resipit. Et iudicant plerique,Dauidem hunc Psalmum composuisse

in laudem Domini, cum tempore pestis ipse fuisset in

737쪽

inedia Hierosolyma conseruatus, 2. Sana. 2 . Pestis enim singulariter hoc loco facit mentionem.

Summa huius Psalmi est, quod describit beneficia illa

ingentia, quae habeant a Deo, qui in tutelam ipsius recepti sunt. Duo autem nobis erunt tractanda potissimum.

I. Quid sit esse in adiutorio vel tutela altissimi Et quinam perueniant in tui am Dei altissimi. a. ordine examinabimus beneficia , quae a tutela Domini proueniunt. I. Pars. Loquitur Psaltes de latibulo seti tutela altissimi. Et quid velit, aliis verbis explicat umbram omnipotentis

vocans.

Quibus verbis diuinam protectionem defensionem in omnibus malis intelligit Sicut enim qui sub latibulo

aliquo, seu umbraculo tutus est ab iniuria tempestatum, ita quem Deus recipit in suam clientelam, omnino tutus est ab omnibus malis. Idem clarius ostendunt verba sequentia. Talis enim vere dicere potest, Meum refugium, pr sidium meum, arx mea est Dominus Deus meus, in quem confido. Si cute,nim qui in arce munitissima est, aduersariorum minas Minsidias non curat, ita qui Deum habet protectorem nec Diabolum, nec mundum timet Hoc est, quod Pro uerb. I 8. vers IO. habetur, Turri fortissima nomen Domini,&c.

Qui autem recipiantur iii Dei clientelam, hinc colligere possumus, quod dicitur, Deus meus in quem per ui Credentes intelliguntur, qui sperant super misericordiam ipsius. In his enim beneplacitum est Domino, Psal. I 7. Psal.

18. v. 3I. Protector Omnium sperantium. Idem fere Psalm 28. V. T. 33.V.2O.&iΙ. Hi sunt iusti illi,de quibus Pro 18. v. IO. ad illam currit iustus.

Vsus huius loci is erit, ut, si ab omnibus periculis

738쪽

tempestatibus tuti esse volumus, omnem nostram fiduciam in solo Deo collocemus. Non in hominibi is, qui sunt ca orier. II. v. . non in diuitiis Iob. 3I. v. 2ς. non in quibuscunque aliis praesidiis. Quia nemo praeter Deum gratam umbram praebet, nemo latibulum tutum prae sat. Is enim solus altissimus, ut pcte ex hoc Psalmo caci nit Ecclesia, solus Dominus, solus omnipotens. Illi etiam nunquam diffidendum de voluntate&po tentia illius nihil dubitandu, sed dicendum, non confundar in aeternum, quia petravi refugium protector est

DominuS. Psal. 27. V. I. a. 8. V. 7. 8. Implorandum autem

ipsius auxilium piis preeibus, Esto mihi in Deum prote

Omnem protectionem tanquam in praesidio Marcem unita habent a Domino, qui in ipso sperant. Id generaliter iam initio Psalmi dixerat. In specie autem recenset quaedam singularia benefi-eia, quae contingant his qui sunt recepti in tutelam Dei. I. Tempore pestis non peribunt cum caeteris. Duhoc eleganter loquitur Psaltes, similitudinibus rem pro

1. Pestem exitiale nominat. Illam vocat laquetram venantis .Post etiam sagittam volantem, quia peste infecti tanquam sagitta confossi mox pereunt. Et sicut laqueo ferae capiuntur, ita pestis ex improuiso nunc hunc nunc illum abripit, atque vastat domos&familias. h. t Deum suos tegere inquit, tanquam gallina atra suis pullos suos. Et iam similitudo flare Deut. 32.v. II. Est' illius tutela tanquam clypeus excipiens istas sagittas. Quia verax est, seruans promissa

3 Cumque non tam ipse morbus pestilentialis asi gat, quam metus etiamin horror ille ceu panicus, ubi h

739쪽

itio interdiu vix audet domo egredi de nocte vero non securus quiescit, quia semper metuitne sagitta ista pesti lentiali dethali percutiatur, ideo promittit Psaltes fidelibus, Deum etiam hunc metum trepidationem ipsa fere morte grauiorem animis illorum velle eximere, ut interdiu noctu nihil timeant,ut hilari vultu alacri animo possint facere ossicium. . Et nequis obiiciat, qui possum esse alacri animo, quomodo non trepidem, vitae meae metuam, si videam circa me quotidie tot homines quasi a latere meo abripi Numquid illud periculum praesentissimum non extimescam Respondit.Etiamsi cadant a latere tuo mille, c. ad te tamen non appropinquabit. 1. Nescio sane inquis, utrum me Dominus in istis turbis sit conseruaturus Im6 vero inquit, longiorem huius lucis usuram fidelibus est concessurus Dominus, vel sanc unam ob causam, ut videant retributionem

impiorum oculis suis. Du must libor deine Sevit hiri richten biit an hnen donei ait, ehen trivie Botthiethnen umbgehctirc. Repetit initium uilia Domino conasidis,ideoq; is est propugnacillum tuum aes tantii ni

Antequam pergamus, hic de peste quaedam erunt nais

tanda.

I. Magnam esse calamitatem pestis, patet ex hoelo co, quod illa non tantum exitialis vocatur, sed aque. venatoris Tagittis comparatur. Et graue sane hoc, si tot funera parentum, liberorum propinquorum quotidie efferantur. Et nec noctu nec interdiu vel uno montento quisquam tutus est Agnoscenda haec. III. Gravis quoque&non contemnenda Dei poena

est perpetuua illa horrorvi terror . p. 7. Hi Illius

740쪽

Illius causam non longe debemus petere aut in quia rere, ted poenam diuinam esse sciamus. Vide exemplumrrepidantis Dauidis I Paral. 22. v. 3o peccant itaque qui se haec nillil curare temere asserunt, ut solent nonnulli audaculi. III. Sicut autem non audacter contemnenda est calamitas illa pestis, ita nec nimium trepidandum piis S poenitentibus, qui in sua vocatione ambulant, vitam suam diuinae voluntati committunt. Sciant enim se sub umbra alarum Altimi mi satis esse tutos, etsi cadanea latere decem millia Nec morientur ante tempUS constitutum, descriptum in libro Dei. Iob. I . vers 1. Psal I39. versis, IV. god si maxime ipsi peste abripiantur, tamen pellis non erit noxia, quia Christus pestis est inferno. Ose.

I3. Et intriuntur Domino, Rom. I . versa atque in Domino. Apocal. I . V. Ι .

Beati itaque sint. Ibid. Quibus valet illa consolatio

Psal. 73. Dominodo teliabeam vers 4J. Et omnia cooperantur in bonum diligentibus Rom. 8. Et bonum incidere in manu S Domini a Sam 2 . . I a

Quia multae misericordi. ae illius. V. Beneficium eorum, qui recepti sunt in tutelam altissimi, est praeseruatio ab Omnibus aliis etiam malis r Ion appropinquabit ad te malum. c. Imo super aspidem iasiliscum. c. Hoc est, etiam ab ipsis feris bestiis tutus eris Sive id Iuxta literam, me de Tyrannis persecutoribus aut malevolis& aliis hostibus intelligatur, qui bestiis comparantur. Psal. I O.V. .

Quomodo autem securitatem in his malis praestare velit Dominus, additur 1. Angelis suis mandauit. 2. dcustodiant. 3. In omnibus viis vrs, hoc es , invocatio ne tua legitima. Hoc enim omisit Diabolus mendax. Matth. .verss.

Quomodo autem illi custodituit In manibusi

SEARCH

MENU NAVIGATION