장음표시 사용
751쪽
rugiebam Mordebat enim me mala conscientia Causam addit: Quia manus Dei grauata est super me. Deus enim me manu grauissima, non legis tantum , sed poena- . Tum&calamitatum etiam, ad ima tartara videbatur detrudere, ut defecerint omnes animi corporis vires, nec
potuerim me colligere. Deinde vero addit, quo pado ex hac lucta carnis spiritus euaserit Delictum meum cognitum,&c. Cum apud me non inuenirem remedium aduersus peccata,properaui ad Deum meum, hoc pacto.
I. Notum faciam peccatum. significat peccati agnitionem in mente.
r. Non abscondi iniusticiam consessionem oris significat. 3. Dicebam, confitebor aduersus me iniquitatem. Hoc detestationem peccati ostendit. Tunc sequitur id quod quaesitum erat, Remisisti mihi,&c. Vsus huius loci est, ut intelligamus, coram DEO
grauissimum esse peccatum , occultare velle aut Xtenuare delicta. Videra. Ioan .I. versi. IO. Et hac in parte etiam sanctos interdum peccare, patet exemplo Dauidis. Vide Ierem . . vers 33. Ideoque necessaria inge- nua consessio contritio quali illa Psalm. I. versos. Daniel. 9. v. s. Lucae 18. v. IJ. Et tunc sequitur id I.Ioan. I. vers 9.
II. Discimus etiam conscientiae stimulos, si maxime aliquandiu non sentiantur, suo tempore Xagitaturos esse peccatores sicut hic versu 3. His occurrendum. At non exemplo Caini Ahitophelis, Iudae; quia sic non inuenitur remedium Verum hoc pacto, sicut in Davide cernimus: Dixi, confitebor , c. Accedit fides: Et remisisti,
752쪽
Ierem 2 ante finem, iuxta vers. German.
Tu autem fornicata es cum amatoribin multis, tamen reuertere ad me , vibit Dominiin.
Τhren. 3.versis. sic ait Propheta.Nouae sunt miserationes Domini unoquoque diluculo: Multa est benignitas tua. Hoc omnino verum esse, vel ex hoc uno loco Hieremiae patet. Cum enim Dominus populum suum prolixe&vehementissim quidem obiurgasset, adeo ut ab eo alienissimus esse, nec ullam reconciliationem unquam admissurus videri potuisset mox suam tamen re nouat misericordiam, iis, a quibus ipsum magis rogari oportuerat, suam misericordiam gratiam ultro os. fert,&omnia quas1 miserationum viscera effundit benignissime ad hanc vltro oblatam gratiam recipiendum
Quia igitur insignis est hic locus, nos primum illius genuinum sensum inuestigabimus, post ea addituri doctrinam huius loci propriam, consolatione plenissi
Loquitur hic Dominus per Prophetam ad populum,&quod ipsi solenne est, similitudine quadam rem proponit, ut ipsi possant iudicare de insigni clementia Domini, quam nouo plane nunquam alias usitato exemplo ipsis ostendat. Similitudine autem de adultera utitur, qua stetquens est in scriptura, praesertim Ieremiae. Quia desect i a Deo est adulterium spirituale, Lin multis conuenit cum ad-
753쪽
ceperit homo uxorem. c. Videatur locus, qui hic breuiis terra Hieremia repetitur. Illa lex pro ratione temporis' personarum erat lata, propter duritiam maritorum, teste Christo. Matth. I'. vers8. sed ab ipso in Nouo Testamento abrogata. Voluit autem tum etiam Dominus ista lege publicam coniugii honestatem sancire, ne nimia leuitate coniugum tandem in fornicationem conuerteretur, ut quisque prolubitu iam accipere, iam repudiare, mox iterum recipere repudiatam uxorem posset. Et voluit scDominus simul&mulierum importunitatem, atque virorum inhumanitatem
Hanc legem iam Dominus ad suum institutum accommodat: moc vult dicere. Tu mea olim dilecta Israclitica gens, quam mihi desponsa ueram, intimo amore ut coniugem complexu eram, a me non fuisti repudiata, sed a me ultro, absque omni causa discessisti, sequuta es Deos alienos, sicut mulier alienum maritum sequituri fornicata es cum aliis, illos Deos fictilios gentilium dilexisti, coluisti, inuocasti in non cum vno altero, sed Cum multis amat Oribus , hoc est multis Idololatricis cultibus polluisti te, nunc Baalim, nunc vitulos, c. coluisti.
Dubiit iii rechte aul; ic Iauffcue eandi fili mort clasdie sich au eden Iethengi. Itaque si stricto iure vellem
tecum agere, nunquam amplius te uxoris loco reciperem, sed perpetuum esset inter nos diuortium. Quis enim alius prostitutae pudicitiae mulierem iterum reciperet 8Sed ecce habes ad me tutum Hiberum regressum. Revertere tantum ad me, per veram poenitentiam te ad
me conuerte, ego obuiis ulnis te suscipiam. Osso La Iles verges fenit odi Uud ab se i)n. Et ego te pristino fauore plus. quam coniugali complectar.
754쪽
Vere Syrac id capite et asserit, Misericordia Domini super omnia opera eius. Quis enim illam satis dignee plicauerit ξHanc mirifice etiam commendat Psaltes, Psal IO . Vers 8. IO. II. seqq. Patet vehementia dilectionis iulius hoc simili de adultera. Est enim Zelotypia vehementissimus affectus. Vide Prou. 6. V. 3 . . Nec facile quisquam, licet alioquin humanissimia, sit, mulierem desertricem, quae cum multis longo tempore fornicata sit, recipiet. Et tamen Dominus, qui&ipse alioquin Deus zelotes est Exod et O. . . tantae bonitatis est, ut peccatores qui sunt spirituales desertores&adulterae)promptissime ingratiam recipiat. Nec exspe- stat, donec nos petamus reconciliationem, sed ipse semper nos sua gratia praeuenit,&nobis gratiam offert.Hinc IoanneSI. Ioan . . vers I9.Ipse prior dilexit nos .Et quidem cum essemus inimici illiuS. Rom. S. V. Io. Hinc patet, quam proiecta impietatis sint illi, qui in
peccaLIS perseuerant, nec volunt ad Deum reuerti, cum ipso redire in gratiam cum tamen ipse post fornicationem multiplicem peccata grauissima, viam fatutis os endat. Certe horum damnatio ut iusta est, Rom. 3. versa sic etiam erit grauissima. Nec ulla culpa damnationis in Deo, sed in ipsis. Ex te perditio tua, O se. I 3. Tu noluisti Matth. 23. Tota die expandi manus ad populum incredulum, qui in via non bona. c. Esa. 61. Conuertamur ergo ad Dontinum, Esse. S. v. 22.4 quaeram VS du In inueniri potest. Esa. SJ.V. s. Nec differamus poenitentiam, Syr. . verss. sed hodie cum audieris c. Psalm 93.v. 8. Hebr. 3 vers T. Ecce enim
nunc tempta Sacceptum, nunc dieS salutis. 2. Cor. 6. Ante quam accedant anni. EcclesI2.Vers I.&2. antequam claudatur ianua Matth. 21. vers 1.Vtinam de his cogitaremus saepius. Si enim nunquam velit redire desertrix adulae-
Ia, nunquam etiam recipietur. 3 .
L. II. Ex eodem loco, ubi turpisamam meretricem se
755쪽
recepturum Dominus promittit, etiam maximi peccatotes consolationem habent. Quales erant, Manasse, Latro, Petrus, Paulus. I. Tim. I.vers Is Ita tamen si poenitentiam agant redeant ad Dominum. Ad caeteros enim haec non pertinent.
Cum auerterit se impiis ab impietate sua, quatiue eratin est, ct fecerit iudicium iustitiam, ipse animam suam iussabit. Considerans exim auertens se ab omnibvi iniquitatibvi suis ita viueto non morietur. Eadem sere sententia extat in hoc ip cap. verseti. Et additur ibi, Iniquitatem ipsius non recordabor.&c.
Christus latita. II.v. I9. ait,iustificata est sapientia a filiis sitis. Etenim ex Psalmo I. v 6 patet, Deum saepe in ius vocari ab hominibus, licet ipse semper vincat,etiam Hieremia teste, cap. I 2. v. I. Idem accidit Domino temporibus
Ezechielis, bi prouerbio quodam Israelitae Deum siluini notasse leguntur. Vide vers I huius capitis I 8. Contra Dominus ostendit se aequissime iudicare, v. 2s &19. J, condemnando impium, iustificando pium. Quin imo tantam esse suam bonitatem, ut is quoque qui olim impius fuerit, in gratiam recipiatur, si poenitentiam egerit. Idque volunt verba praelecta. Et hoc bis repetit in hoc capite, ut intelligatur serio hanc rem agi Quia igitur insignis est hic locus, doctrinis&con lationibus abundans, singula verba diligentius erunt excutienda iuxta id Rom. II. v. . doctri 'amdi consistationem inde petamuS. . exim
756쪽
Textud. I. De impio poenitente&conuerso hic loquitur Do minus in genere, quicunque is sit, quacunque impietatis specie peccauerit. 2. Omnia autem peccata illius vocat iniustitiam Quia contra mandata&iuraDei committuntur
3. Si autem poenitentiana hominis impiidescrquod sit aversio ab iniustitia, conuerso ad bonum. I idem Esa. I. v. 17. Desistite a malo&facite bonum Claudautem sit facere bonum verses explicat per verba, set uare omnia praecepta Domini. . De hoc Dominus pronunciat, animam suam vis luificabit, vel vitam suam conseruabit.Id supra versi I. e. lprimit his verbis, ita vitiet non morietur. Non con demnabitur ut sceleratus Hieronymus super haec verba ipse prius mortuus vivificabit animam suam. Vidensque se interiisse in iniquitatibus, quas operatus est, credet in eum qui dicit, Ego sum veritas&vita vita vivet non
s. Imo additur vers 12. Omnium iniquitatum eius quas operatus est non recordabor amplius. Non imputabuntur ipsi priora delici a. 6. Quod ut fiat, considerare ait impiuria sepius iniquitates sitas, ante oculos statuere peccata, quibus Deum offendit, ut atrocitate illorum deterritus discat viatare malitiam. Erfossossi mitvnferni sp Erru Boit ab rechnen Et sic non morietur id est aeterna morte non peribit. Hoc vult vers 28.
Ι Qui vitam non tantum temporalem sed Martennam diligit, poenitentiam agat conuertatur ad Domi
De hoc toties monet scriptura, quia omnis nostras a ius in hoc consistit. Esa. I. f. 6.&4J.y. 22.Ierem. .V.12.&Ι Ierem
757쪽
Ierem. 3J. V. IJ. EZech. Ιq. V. 6.&48.v. o.&33. Volentes itaque&scientes pereunt, quicunq; oblatam conueIsionis gratiam non recipiunt pro qua ardentissime orare debebant iuxta id Conuerte me Domine.Ierem. I. V. Ι 8.
Hoc autem non est conuerti ad Dominum, abstinere ab uno altero peccato, quo hactenus Deum offendisti, nihilominus pollui aliis; ut, cauere scortationem incidere in ebrietatem, aut ebrietate deposita, conuerti ad auaritiam sed vera poenitentiain conuersio est auerso ab omni impietate miniquitate, ut faciasi num&rect um coram Domino. Quamuis enim non m nes infirmitates carnis, dum in hoc corpore vivimus, possimus deponere, tamen scelera peccata contra conscientiam omnino sunt abiicienda. Amalo desistendum&faciendum bonum. Esa. I. Nee sufficit bene incipere, sed qui perseuerauerit ad finem saluus erit Matth. IO. Simile da cursoribus.I.Cor. t. Et vide vers 1 . huius capitis. In prinais vero cauenda hypocrisis Syr. I. rs 36. Exemplum Achabi simulantis poenitentiam. r. Reg. 2I. II. Discamus exemplo Dei no exprobrare priora poenitenti delicta. Si enim is non vult recordari amplius priorum delictorum, multonianus nos miseri homuncio nes his qui aliquando turpiter Vixerunt, at vitam emendarunt, priora peccata exprobrare, aut obduci am, quod dicitur, cicatricem refricare debemus. Hoc praecipit Sapiens, Syr. 8. v. 6. Et huc pertinet etiam id Qui stat videatne cadat. I. Corinth. IO. Aut sumus, aut fuimus, aut possitismus esse quod hic est. Et quod tibi non vis fieri, alteri ne
Nec Deus David adulterium post poenitentiam, nec Christus Petro abnegationem, aut scortationem Mariae Magdalenae exprobrauit, imo defendit ipsam .Luc 7.
CONSOLATIO. Maxiluam etiam pro poenitentibus consolationem
758쪽
hic locus continet quod intelligunt, Deum non sentire cum Nouatianis, nec ianuam gratiae claudere poeniten tibus. Exempla testantur. Manasses, Publicanus. Et hoc quidem maxu ne solari debet poenitentes, quod audiunt sua scelera non producenda coram tribunali Dei, ut confundantur coram omnibus A noelis is lectis sed non recordabor amplius, inquit Dominus. Et idiplum Michaeas vocat demergi in profundum maris, Mich. 7. Es fossversi ehen vir verge φω sed liber oti. Sicut nebula
EZech. I 8. vers Vlt. Quare moriemini domM Israel Oaia nolo moroeri morientis icit Dominus Deinopeaertiminio vivite.
Eadem fere habentur Ezech. 33. versi T.
Breuis est sententiola praelecta, ex ore Dei ipsius exce pia per Prophetam, at multum habet in recessu. Tria autem continet principaliter notanda. 1. Monet Dominus Israelem suum, ne sibi ipsi extatium afferat aeternum.1 Protestatur se interitu populi sui non delectari. 3. Viam monstr t quomodo ab interitu praeseruari possint. Haec iam excutiemus breuiter, ad nostram tilitatem transferemuS. I. ars. Verba Domini sic habent: Quare moriemini domus Israel Dixerat in praecedentibus, Iudicabo vos', numquemque iuxta vias suas. At quid tum futurum sit, ipsos vult perpendere quod scilicet propter varia&multipli cia peccata adiudicandi sint aeternae morti Certe nio rit
759쪽
riemini, ait. Qii arcautem moriemini,vos Israelitae, qui estis populus meus electum Numquid non vitam potius eligitis, quam mortem Z Numquid saluari potius vultis, qIiam damnari PPer mortem enim non corporalis, sed aeterna illa more dc damnatio intelligitur, quae teste Apocalypsi Ioan cap.
Locus. Numquid non, charissimi, insanos existima tis fuisse Israelitas, qui perire maluerint quam saluari, mori quam viuere optarint ZAt multi hodie eiusdem cum ipsiis sunt sententiae. Quis vero adeo demens sit,inquis ZAudies.
Numquid idem nobis dictum est , quod populo Israel
Moses dixit, Deuteron. yo.v. IJ. I9. Proposui tibi vitam di mortem, bonum malum Testes inuoco hodie coelum terram, quod proposuerim vitamin mortem, benedici ionem&maledictionem .Elige ergo vitam,Vt Vivas,&c
Quid faciam igitur inquis Quod ibi additur, Diligas
Dominum, obedias voci illius. Anno ii eadem quotidie urgentur passim in omnibus concionibus Z An non quisque nostrum est seruus, sciens voluntateli Domini 2 Lucae I et .vers. 7. Quisquis igitur non facit illam, anaon merito vapulabit plagis multis Ibident. An non igitur dicet nobis Dominus, quare morieris
Et illud se 13 v 9. Du bringi' dich in tanglucr De hoc
pauci cogitant At quoties audis pro concione te pecςatis tuis tibimetipsi aeternum afferre exitium,&si hoc vel illud feceris, de quo Gal. 1.v. 2I habetur, futurum certo, ut percas in aeternum toties cogita, tibi dici a Domino, quare morieris 3II Pa s. Ne quis posit cogitare, Deum utiq; posse saluare plures sed no velle quia destinauerit nonnullos ad mortemia damnationem, ut haberet, in quibus declarare iusti-
760쪽
tiam suam posset, sicut in colloq Mompelgard. pag. 623 tales horrendae voces sunt auditae ideoque Dominus huprotellatur solenniter his verbis, Dicit Dominus Deus, qui est veritas,& mentiri nescit, Hebr. 6. v. 18. Non dele- .inor morte morientis. Et si delech retur morte morientis, non totieS praemonuisset, ut cauerent sibi a morte
L. I. Hoc loco primum magna proponitur peccato 1ibus miseris, at poenitentibus, consolatio, quod Deus sit futurus facilis in condonandis peccatis quia non delici e tur morte Minteritu ipsorum. Commendatur Dominus hoc nomine passim inscripturis, Exod. 3Α. Veri 6. Psalm. 86. O . III. ΙΙ6.a s. quod sit patiens multae misericordiae miserator, c. Nemo itaque de grati aDei desperet, ne maximus quidem omnrumpeccator, qualem se fuisse Paulus fatetur, I. Timoth. I. vers II.
De his vide Dispositiones praecedentes in hac Classe II. Patet hinc, quam sit impia, blasphema,&in ipsum Deum contumeliosa doctrina eorum, qui docuerunt hactenus, Deum iusto suo iudicio quosdam destinasse ad mortem, quos non voluerit salvos fieri δ' Vide Cottaloq. Mompelgarienses Locos Theologicos D. D. Has en- tesseri, de praedestinatione. Contrarium patet ex hoc Ioco, ubi Dominus solenniter protestatur, se nolle etiam ipsius morientis id est, impij damnati in mortem. Quid posset dici apertius Sunt enim illi etiam sanguine Chri sti redempti, qui pereunt quod patet ex Roman. I . versu IJ. I. Corinth. 8. versII. 2. Pet. 2. Vers I. Nec quenquam
vult perire, sed omnes saluari DominuS I. Timoth. r. Vers . . Petr. 3. vero Ideoque mundum dilexit, Ioan. 3.&silium dedit propitiationem pro totius mundi pecca-