Promptvarii execvialis pars prior, continens centvrias III. dispositionvm, qvibus themata funebria siue Scripturae dicta varia

발행: 1610년

분량: 955페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

821쪽

plicium. Sic non occidit hunc Absalonem propter fratricidium, qui tamen ab altari erat auelle lus, Ex 2I. v. I . Et non debuisset indulgere illi, ut currusin equites,&c. pararet. SOd non poterat latere Regem: cum alioquin sui refertisse nihil ipsum latuerit, 2. Sam. Ι 8. v. I 3. aperte de Adonia seditioso contra fratrem dicitur, quod Rex conscius facti noluerit ipsum perturbare, I. Reg. I. V. 6. Quod si parentes nolunt contristare filios, postmodum fili contristant parentes. Dere dochbes stridie Bin deriment etensa Is die 'Ilten. Nec iuuat post clamare χ-iulare, ubi perierunt liberi, parentum indulgentia Faciant itaque officium. Potest autem fieri, ut eorum etiam liberi pereant, qui fecerunt ossicium sedulo. Experti sint haec, Adamus, Isaacus, alij multi. Ibi tum parentes solari potest bona conscientia. Nec lugeant mortuos sic,ut Deo dicam scribere cogitent: sed acquiescant iniustitia ipsius. Nec enim

suos quantumuis magnis eiulatibus ex inferis reuocare poterunt, Psal. 9. v.' Maxima vero consolatio in hoc casu erit, quod damnatio liberorum malorum felicitatem ipsorum in vita e terna non perturbabit. Ibi enim nullus dolor nec luctus, Apocat.1 v. . Et erit voluntas ipsorunx Conformis vobIntati Dei.

Ecclesiastes ab initio lautus capitis hortatur omnes aa beneficentiam erga pauperes,& compensationem promittit liberalissimam. Quia vero plerique suas eleemosynas volunt reiicere in futura tempora, mandare

posteris solent, ut post mortem ipsi largiantur aliquid

822쪽

pauperibus, ideoq; Ecclesiastes per occupationem subiicit hanc quam leginaus sententiolam, qua vult persuadere bonis, ne tantisper differant suam liberalitatem, sed benefaciant pauperibus dum vivunt. Quia post mortem nuliam sint habituri occasionem pauperibus benefaciendi sed nec posterorum quoque liberalitatem liberaturam ipsos, si ad sinistrum . e. ad infernum ceciderint. Hic est principalis scopus horum em

borum.

Quia vero praeter haec plura etiam monere poterunt haec verba, qu multum habent in recessu ideoque illa etiam fusius tradi are lubet. I. Dicendum de arbore, cuius hic sit mentio. 2. De excisione arboris, siue de effossionein deiectione. 3. De casu succisa arboris. I. Pars. Homo in scriptura non semel comparatur arbori. Magnates etiam Reges, ut Nabuchodonosor Dan. q. V IT. Sed&omnes alij. Matth. 3. Luc. 3. Et pi quidem arboribus bonisin frugiferis, mali vero arboribus malis com

Ita hoc loco omnes homines mortales arbori comparantur. Et foliis arborum Syr. Ι .V. 18. Iudae versi et decoctores arbori sterili comparantur.

Vs vri huius partis ab ipso Christo disertis verbis additatur: ut scilicet discamus ferre bonos fructus. Hi fructus

vocantur fructus poenitentia: Matth. 3.v. 8. Additur comminatio Arbor non faciens bonos fructus excindetur Min ignem proiicietur infernalem. Mat.

Nec differenda illa poenitentia opera Aet. 26. versio. quia securis ad radicem iam est posita. Matth. 3 versio. α iam toleravit Dominus arborem satis diu, omnia ten-zauit, ut patet Luc. I . V. I.

823쪽

Unusquisque ergo probet seipsum . Cor. Ι3.v.J. an sit in fide&ostendat fidem ex operibus suis.Iacob. 2.V. Ι 8. sic patebit an sit arbor bona. At multi seipsos decipiunt. II. Pars. Arbor hoc loco dicitur casura. Quia ubi arbor satis diu occupauit locum suum, tandem incipit veterascere:&tum vel vi ventorum deiicitur postmodum effodiatur: vel tandem exscinditur: arbuscula nouella in eius locum plantatur. Idem hominibus accidit. Sicut Syr. I

de foliis ita etiam de arboribus dicendum. Nam ubi homo interris aliquantisper locum habuit, postea abripitur deiicitur,vel exscinditur per mortem: in locum illius succedunt alij. De hoc Psal sio.v. 3. Qui sinis moti homines, reuerti iubes alios filios hominum.

At non arbores tantum, sed iovellae interdum&arbusculae exscinduntur. Dann auch die in aumlain mans

chersei gustand haben Sic homines licet iuuenes&te

nelli, imo receias plantati, hoc est, infantes adhuc, e scinduntur per mortem. Sunt enim casus innumeri quibus vita priuari possunt. Vsus huius loci hic erit, ut saepe cogitemus de voce illius sancti vigilis Dan .v. χο qui clamat, succidite arbo

tum est mori. Heb. 9. vers 27. Et omnibus quidem Ergo memorare nouissima&non peccabis. Syr. T.V.qO.Necariabores vetulae sed nouellae etiam de his cogitent. III. Pars. Arborem succisam eo loco mansuram, ad quem casura sit, reser Ecclesiastes siue ad aquilonem per hunc intelligitur sinistra siue ad Austrum per hunc significatur dextra ceciderit. Innuit Salomon cadere hominem in morte vel ad extiam, hoc est, ad vitam aeternam c

824쪽

gaudia, quae parata sunt his, qui ad dextram Christi stacuentur Matth. S. v. 33. vel ad sinistram, hoc est in aeternos crin latus, ad quos ablegandi erum, qui a sinistris Christi sunt. Ibidem .vers 1. Et idem hoc est, quod Syr. II. v. 29. dicitur, hominena statim post mortem experiri, quomodo vixerit. Quocunque autem loco recepta fuerit anima defuncti, ibi detinebitur, teste Abrahamo Luc. Dς.V. ras. Videmus, nullum relinqui locum Purgatorio fictilior cum praeter haec duo loca scriptura tertium locum nesci 'at Etenim ubicunque illa de statu hominum post hanc vitam loquitur, ibi discrimen hoc salvandorum Uamnandoruponit, ut vel dextram vel sinistram occupatuis ros Matth. 13.vel ad gloriam vel ad ignominiam Dan Ia. vers 1 vel ad vitam vel ad iudicium Ioan . . v. 29. resurrecturos dicat. De purgandis, dimittendis ex carcere illo postquam purgati sint, plane tacet scriptura. Sed missis purgatorio suis autoribus relicto, disten adium hoc nobis, in quo omnis nostra salus consistit, ut ad dextram cadamus si quidem omnia tunc bona sunt,clauia sula quando bona est &suo tempore ad dextram Christi collocemur. Hoc tum fiet cum in recta dextera in Christum fide mortui fueximus, Mors imparatos noni inuenerit.Ideoq; vigilandum irandum semper. Mattha

et . 23 Mar. 13.&a . Vt animam possimus commendare in manus Dei. Psalmo I. vers 6 Tum non tanget torme tum, Sapient. .versi.

Siposteaquam refugerunt ab inquinamentis una per agnitionem Domini seruatoris Iesu Christi, tacmen his rursum inuolutisuperantur . Iasunt istupo serio peio primis, Oci,

825쪽

in funere Apostatae, aut alicuius impij, qui post agnitam veritatem in Epicurismum relapsus est, tractari potest hoc Thema. Diuus Petrusiam fini proximus hortatur agnos fidei

suae Ioan 2I. v. IS. commissos, ne seducti errore insipientium a fidein gratia Dei excidant, quam semel perCeperint: adductis argumentis&rationibus grauissimis. Ta- Ii, etiam haec sententia quam praelegimus: in qua I docet

quam iit periculosum pernitiosum, deficere ab agniati'ne veritatis 1 Rem duabus similitudinibus illustrat. 1. Pars. Initio attendendum de quibus hic loquatur Petrus.1. De his scilicet, qui effugerunt inquinamenta mundi Mundus in maligno positus, plenus est scandalis, quae sunt inquinamenta quibus polluuntur, qui iuxta

mundi ductum exemplum vivunt. Hi tanquam in coeno peccatorum volutantur. Vide 1. Cor. 6. yers II. Tales

aliquando fuistis. et Medium autem per quod ex his inquitiamentis effuget in t ait esse, agnitionem Domini nostri Iesu Christi: qui cognoscitur ex verbo. Id postea vocat viam iustiatiae. Inde enim discitur quomodo Deum agnoscere, iuste

vivere, peccatis, circa quae mundus occupatus est, v ledicere debeamuS.

3. Quod si vero agnouimus foeditatem peccati ex verbo, de voluntate Dei edocto sumus, tamen abiecta pietate inuoluimur prioribus inquinamentis, m gis placet mundus quam Christus hoc enim est vinci ab inquinamentis mundi tum deteriora fiunt nouis sin aprioribus Gravior multo erit damnatio. Haec sententia est Christi Matth.I1.v. 3. Iuc. 1I.V. 26. . Quia satius fuisset viam veritati nunquam coisgnouisse.Hoc nihil aliud est quam quod Christus ait: seranus sciens voluntatem Domini&non faciens apulabit

826쪽

plagis multis, Luc. 12. v. T. Turpe enim relinquere sanactum praeceptum Dei, obsequi foedis mundi illecebris. Liae s. Videmus non posse simul stare agnitionem professionem nominis Iesu Christi, inquinamenta mundi sicut multi sibiipsis persuadent, posse aliquem

Christianum nihilominus esse manere, etiamsi strenue pergat in peccatis. At contra 2. Tim. 2.vers I9. Discedat ab iniquitate, qui nominat nomen Iesu. Alias conqueritur, factis negant Deum, Tit. I. versI6. Et 2. Tim. 3. speciem tantum habent pietatis. Vide etiam Matth. T. V. 21. Est haec magna ingratitudo, quando non agnoscimus insigne Dei beneficium, qui nos ex tenebris ad lucem perduxit, ex morte in vitam transtulit, per agnitionem Christi, quam praedicat ZachariaS,Luc. I. Istam vero ingratitudinem grauiter puniet Deus, cum homines magis diligunt tenebras quam lucem, Ioan. 3. v.I9. Et magis diligunt mendacium quam veritatem, L. Thessi.v.Io.&seq. Amos 2.v. . Exprobrat DominuSingratitudinem populo, Mich. 6. . . seqq. comminationem addit,v.I3. Vide etiam 2.Par. 36.V. IJ.4 seqq. Ideo sequamur admonitionem illam, Ι.Ioan. 2. vers II.

Nolite diligere mundum Is enim in maligno est positus. LIoan. F.vers I9. Et conuersatio mundi inimica Deo est,

IL Pars. Porrd duabus similitudinibus illustrat, quod dixerat.

Prima sumpta est ex Prou. 26. v. II. Lin prouerbium abiit tempore Petri Issa est de cane resorbente quae euomuit. Tales sunt multi. Hoc sic intelligendum Euangelium medicina est, quae salubri vomitu purgat,&facit euome- Te omnia venenata,&noxia mundi inquinamenta. Muti ai vero sunt canes, qui illa inquinamenta, hoc est, peccata resorbent, a quibus abstinebant ad tempus,agnita veritate

Altera parcemia est de porco Id sic intelligendum est.

827쪽

Euangelium est lauacrum, per quod abluere vult Dominus nostras immunditias, dum scilicet dehortatur ama- Io, docet facere bonum a multi sunt porci, qui postquam abluti fuerunt, mox rursus in priori luto volutan

tur.

V cs s. Foeda haec spurca videntur, lauditoribus Christianis non proponenda. At verissima tamen sunt,&communiter accidentia. Semper enim tales canes sor-ci sunt, qui inter Christianos numerari omnino volunt. Quid autem aliud illi faciunt, qui interdum, aut annuatim fere ne videantur ἁ λοι coenae Dominicae comm nicaturi, promittunt vitae emendationem singularem: idque m ultis vicibus at vix templum egressi recidunt in pristina scelera:&strenue iterum scortantur, helluantur, blasphemant,&c. Quid illi meliores porcis, reuersis advolutabrum Nihil plane. Sic de caeteris, qui audiunt sacras conciones,&nihilominus secure pergunt peccando. Numquid hi sunt serui scientes, non facientes voluntatem Domini De his illud Dauidis, Psal. 36.recte dicitur: Non est timor Domini ante oculos eorum. Christiani itaque caueant, ne sint canes aut porci FO-

ris enim erunt caneS, Apoc. 22.V.IS. Oves autem habent promissionem vitae, Ioan. IO.V. 28.

Haec sunt verba Sophar Naamathitae,amici Iobis. Qui licet in hoc erret, quod Iobum supercilij hypocrise, sarguerein conuincere conatur,atque ea, quae de superbis

828쪽

impiis hypocritis proseit in Iobum inique torquet, aestis propter singularem impietatem affigeretur tamen

varias ans1gnes sententiail qui tu i , qua in genere non verae tantuniae l&valde sunt emphaticae. Talis haec est breuissenter tiola, quam legimuS, de momentanea impiorum laetitia: lius verba primum singula enucle abimus: deinde etiarii subiiciemus, quid nos moneant. Dixerat Hiobus supra cap. 19. v. ets. Scio quod redemptor meus vivit. Is resuscitabit me. Videbo ego eum. Et hoc certo scio. Haec spes in sinu meo reposta. Hanci .ficat Sophar esse vanam .hypocriticam gloriationem. Quia non minus quam caeteri amici Iobis ipsum pro impio habet, qui occultis peccatis hanc sibi poenam diui

naria accerii uerit.

Quamuis autem ad Iobum applicari non debent, vera tamen sunt, quae narrat Sophar. I. Hoc enim iam ab orbe condito omnibus temporibus obseruatum fuisse, quod imp ij et iam de multis Ieant gloriari ut de diuina clementia, bonitate, donis collatis, de felicitate, diuitiis, potentia de sua vicissim side&gratitudine erga Deum benefactorem, c. r. At hanc gloriationem non esse apud ipsos durabilem, addit Sophar Partim quod ubi Deus assii gere coepexit, ipsi mox contra Deum insurgunt, ipsum contume- Iia afficiunt partim quod Deus ipsorum feliqitatem mox dissipat,ut tristes illorum fortuna sortiatur euentus Ex emplo sunt duo illi diuites, Luc. 12.&I6.3. Neque enim gaudium hypocritarum diuturnum est, sed momentaneum. Vno momento Dominus gaudium illorum conueriit in ludium. Stulae, hac nocte auferetur anima, Luc. I 2. Licet enim videantur interdum in iis terris satis diu laetari tamen momentum est,uel apud Deum, coram quo mille anni sicut una dies, alm.' o. vel

te ectu aeternae sociuuturae damnationis.

829쪽

Et subito finitur illa felicitas, Psal. 73.v. I9. Subi id desecerunt. Hoc in sequentibus Sophar similitudinibus egregiis demonstrat. Sicut somnium, sicut visio nocturna, transit gaudium eorum.

I. Uana est iubilatio& laetitia omnium impiorum,' licet appareat splendidissima, ut narratur Psal. 73. V. . dc seqq. Hiob. Ia.v. 8.&seqq. Et Psal I . v. 13.&μ. Et stulti homines 1 si haec admirantur. Psal. I v. I S. Beatum dixe runt populum cui sunt haec. Numquid enim purpuratus iIle diues quotidie vivit splendide 'Luc. 16. Quis illo felicior At vanitas est. Momentum durat illa felicitas, mox enim post in inferno cruciatur,&quidem perpetuo. Quis igitur cupiat momento uno laetari,& perpetuis post ignibiis cruciari ZItaq; nemo inuideat impio suam felicitatem, Pal. 37 Noli aemulari. Quia in rhomento finietur. Ibid. v. IO. ω36, Nemo optet sibi talem fortunam, qualis est impiorum sed vivat sua sorte contentus Danii si nisti nos emerse a Ieii. Hier. I2.V. 3. Hiob. 2I. V. IT. seqq. Sufficiat illis gratia Dei, et. Corinth. I 2.v.9. Dicant pij id Psalm. 73.v. 2 S. D Ummodo te habeam. Et Psalm. eod. v. 28, Mihi adhaerere Deo bonum est, Sciant sibi parata gaudia non momentanea, sed Rer

Et nemo tollet, Ioan. 16. V. 22. Nec turbabitur luctu vel dolore, Apoc. 2I. V. .

IL Impi non blandiantur sibi in sua felicitat nee glorientur. Nesciunt enim quid serus vesper vehat, Pro

uerb. 27. v. I.

Nec cogitent Deum propterea ipsorum impietate de Nectari, quod ipsis benefacit. Sicut illi Ierem. 4. vers 17. Cum libaremus Melechet saturati sumus panibus,&c. Aliuin enim finem Deus propositum habet, de quo Rom. 2. . . Si hoc contemnitur, mox finis adest.

830쪽

III. Qui vult gloriari, glorietur in Domino, Ier.'.

Ι. Corint. I. .vit. Et haec quidem gloriatio ex vera fide proficiscitur, nec vana erit. Deinde haec sit gloriatio nota ora, testimonium bonae conscientis exemplo Pauli, et.

Insignis est ille locus Hio bis 27. v. s. Non mordet me conscientia. Hoc magnae consolationis loco erit, c.

Non sine causa Syrach cap. I. paulo ante finem exclamat, o mors quam amara est recordatio tui homini diuitati. Etenim hoc loco Hiobus recenset varia mala in Commoda, quae moriturum diuitem circumueniunt: illa certe mortem reddunt amaram Scienduna autem , Iobum non loqui de diuite pio,&Deum timente, quales erant Abraham, Isaac, Iacob, Iob, Ioseph Arimathiensist sed de diuite impio Deum nesciente: quod patet ex versu huius capiti I . Quatuor autem enumerat mala, quae Diuitem Mim Pium moriturum angunt,&mortem acerbiorem faciunt.

De his ordine dicendum, in singulis aliquid discendum quia omnia ad doctrinam scripta sunt. I. Pars. Vbi thesaurus, ibi cor diuitis imp ij, Matth. 6.v. 2I. Et illi aurum pro fiducia, Hiob. 31. v. et . Quam igitur iucunda ipsi fuit oblectatio in auro diuitiis tam graue ipsi erit

SEARCH

MENU NAVIGATION