장음표시 사용
841쪽
la. Ideoque etiam icriptura tales saepius non diguatur hominiim voce, sed vocat bestias, leones Ezech. 19 vers
Itaq; pii non sic illorum felicitatem gloriam admirentur, ut eandem quoque sibi contingere optent cum Deo sint execrabiles, mox perituri. Ipsi vero impii in sua dignitate non superbiant, quia mox cum bestiis peribunt, nisi fiant intelligentes. II. Parti Porro etiam dicendum, quare tales cum bestiis cons trantur. Id fit multas b causa S. Q uam ui aut sim dein teritu ipsorum ni principaliter sit 1ermo talaien etiam ratione vitae sunt simileq bestiis. 1. Prona enim sicut speci an animantia caetera te
tam, ita ipsi tantum circa teriena sunt occupati, τα ἐπιδε γ ια φρονουντες Phil. 3. v. I9. c. cum tamen Deus hominios iublime dederit, ut caelum, hoc est caelestia suae supra uut, contueatur Philipes. eri I . Colosi 4. versia r. Deinde similes sunt bestiis cuia i moriuntur. Quia licet sapientes, diuites, gloriosi fuerunt, tamen mox ubi mortui hinc abscesserint, omnia ipsorum altissima obluuione sepelientur. Sicut iumentorum post mortem nullata est memoria. Vide Eccles. 2. v. I 6. 9.V.F. 3. Ideo etiam sicut bestiet interire dicuntur. Quia si ut bruta moritura nihil de Deo cogitare possunt: sic nec illi quicquam faciunt, quod ad salutem ipsorum perti.
net non commendant Deo animam non orant pro reis missione peccatorum, non quaerunt Christum aduocatum: sed moriuntur sine lux fine cruxin sine omni Deo, ut dicitur prouerbio. c. Interduin etiam subito abripi unt armaci andi ut oves: Up. veri IS. Icr. 12.V. .
842쪽
Ius Psalm 3 2.v. 9. Et ne sint deteriores asino horte Esa
Idque vel hanc ob causam, quia post mortem talium deterior est conditio, quam bestiarum, quae nihil sentiunt mali. At qui bestialiter vixerunt dic mortui sunt, tum etiam a ternos cruciatus sentient. Quanto satius
ipsis, si porci fuissent irrationales.
Quamuis titulus Psalmi ostendat, qua occasioneis kDavide fuerit compositus, nimirum contraSaulem, cum vellet ipsum inferficere I Sam. I9. tamen latius etiam sese extendunt verba huius Psalmi. Etenim utanterpretes plerique omnes statuunt loquitur David hic in persona Christi, quia sese in suis aerumnis meditatione acerbissimae passionis consolatus fuit.
Et quod Dauid de hostibus suis, idem magis Christuς
de Iudaeis infensissimis hostibus, hic conqueritur, vltionem Diuinam aduersus ipsos implorat. In illis impletum est, quod vers . Is fultura precatus, ut scilicet sicut canes famelici discurrant, per omnes nationes. Sunt itaque haec paucula verba versus s. verba Christi, quae, quia prima fronte apparent aliena amente ipsius, accuratius pensitanda sunt. Sensium itaque horum verborum primum inuestigabimus, deinde subiiciemus quaestionem atque doctrinamo
Textin Paraphrasis. Implorat Psaltes sub persona Christi diuinam vitio
843쪽
Ne vero existimet aliquis sine discrimine peccatoribus Christum imprecari vindictamin iram Domini, ideoque
I. Quosnam peccatores intelligat gratiaDomini indignos: hos scilicet, qui praeuaricantur inique, id est, qui sunt malitiosi,&obstinati in suis sceleribus audacter pergunt, absque omni rubore peccant,& quo S non pinnitet scelerum. Quales describuntur Esse. 3. v. 9. Non ab L conderunt peccata c. Et Ier. 9.verss. inique agendo sese fatigant. Et cap. II versis exultant in malitia sua. 1. His scilicet impoenitentibus halitiosis peccatoribus imprecatur Christus, ut non misereatur ipsorum pater caelestis. Quia non ex infirmitate sed ex proposito peccant, contra conscientiam malitiose agunt, neque agnoscunt sua peccata, nec dolent de admissis, nec cessant peccare: nec misericordiam Dei implorant, sed manent in peccatis. Ideoque indigni sunt gratia Dei.
Quaeritur, An non haec imprecatio Christi pugnet cum illa precatione eiusdem in cfuce, Pater remitte. Luc. 23. vers 44. Et an non sit haec imprecatio contraria diuinae misericordiae, quae omnium hominum peccata supe
Respondetur. Sicut Deus non tantum est clementissimus pater erga omne poenitente peccatores, atque illorum mortem non vult qui conuertuntur, Zech. I 8.ω33 sed etiam vicissim seuerissimus est ultor iudex eorum, qui in peccatis pertinaciter pergunt ita Christus quidem orauit pro his, qui ex ignorantia ab aliis decepti peccabant si enim cognouissent DC ininum glori , non crucifixissent. I. Corinth. 2. v. 8. at pro im poeniten- tibiis, qui scientes volentes erant in peccatis perseueraturi, non rogauit. De his sonat isthaec praesens imprecatio, ut diximus. Hi sunt qui sanguinem Christi concul- Ee cant.
844쪽
Cant. Nec volunt conuerti, sed tergum obvertunt DoR1no, Ierem. 2.V. 27. Ideoq; traduntur in reproburri sensum Rom. I.v. 28. indurantur, Esse. 63.1O.iusto Dei indicio, ut pereant.
I. Turni ter seipso decipiunt, qui in misericordiam Dei peccant, impostibile hoc esse opinantur, ut cle- aDentimimus Deus aliouem propter peccata arterno igni adlucliCed. Etenim tam iustus est quam clemens & potest irasci Peccatoribus non minus quam potest esse clemens, Syr. 5.Veri T. Ira ipsius ignis consumens, Deut. .v. et . Inquiunt illi:
hentinouenIso ills asses,mettirc. Respondeo. Non esse se-xam quidem poenitentiam, nec in ipso mortis agone quidem, si vera seria sit. At quia Christus talibus imprecatur, Ne miserearis ipsorum incertum est, an Deus his, qui malitiose semper poenitentiam extraxerunt irΟ- crastinarunt,hanc gratiam sit largiturus, ut possint sextis
gemitibus ad ipsum conuerti. Esniochlea frivos laee quiestiis tangar au8blaiben. Hinc recte canit Ecclesia:
hic securis inculcanda pluribus. II De peccato irremissibili, quod est in Spiritum sanctum, ex hoc loco dici posset.
De quo vide Matth. I 2. Hebr. 6. IO. IJoan. F.
845쪽
Iatroducit hoc loco Salcmon Sapientiam loquentem cum hominibus securis contemptoribus verbi diuini. Sive autem per Sapientiam intelligamus verbum Domini, quod sapientiam praestat paruulis, Psal. I9.vers. 8.is Cipsum filium Dei, qui factus est sapientia LI. Corin. I.V. O.Inostra,idem erit sensus. Duo autem laoc loco proponit Sapientia diuina Primum ostendit, quam grauiter peccent homines securi de impoenitenteS Deinde subimagit, quae ipsis exspectanda poenae, si non mox resipiscant. Videamus utrumque,&quid nos isthaec moneanti di ligenter attendamus. I. Pars. De securis contemptoribus varia queritur Sapientia Domini. r. Vocavi vos, renuistis venire. Vocat autem per verbum Prophetarum, Christi&A.
postolorum ad poeni tentiam, quod patet ex Esa. I. V. I 2. Ier. 3. v. I4 EZechiel .V. 6. Ioel . a. ω2. Petr. 3. v.9. Ipse Christus, Matth. 9. v. I 3. Veni vocare ad poeniten aiam. At plerique venire nolunt. Sicut vocati ad coenam anagnam, Luc. ΙΑ.
Haec magna ingratitudo, quae offendit Deum graui
sine. 2. Extendi manum meam, Mnemo aspexit.Varia aut tem denotat extensio manus Domini.
I. Vel sic vocat homines, ut veniant ad se, sicut dictatur Esa. 6J. versa Tota die expandi, c. Et hoc coincidie cum his, quae iam sunt dicta. 2. Vel sic compescere vult&silentiummdicere, sicut pater siliis nutu, aut alius extensa maenu silentium in dicit, ut Paulus Act. 2I. v. o. ut ipsum exhortantem, docentem,&c. audiant. Oves enim audire vocem pastoris, α ipsum sequi debent, Ioan . IO. V. 27.
846쪽
At securi nolunt animaduertere obturant aures sicut serpentes, Psalm. J8.V.F.
Vide Hier. 6. v. IO. 7.V. 27. IJ. v. II. Et tergum obvertunt Hier. V. 27.
3. Consilium meum despexistis. Salus bi multa consilia, Prouerb. II. v. I fere diuirathis igit inan folge danti. Itaque manifestauit nobis Christus omne consili Rm patris Ioan . I.v. 18. Manifestaui vobis consilia Dei Arior. 2O.v. 27. Nos mentem Domini
At spernunt homines pleriq; consilium Domini, dum spernunt verbum ipsius, ingrediuntur iuxta vias suas. Vide de pharis is Luc. 7. v. 3o. Hoc vehementer afficit Dontinum,
. Correptione meam noluistis. Etiam poenis paternis castig tionibus volui vos emendare. At nec hoc visitationis tempus agnouistis, Lu
Non conuertuntur ad percutientem, Esse. 9. v. I . Hier. a.V. O. Frustra percussi.
Solet enim Deus beneficiis poenis homines ad poenitentiam inuitare. Et dolet, si nequidem poenais potest ipsos attraherC. Vsus huius loci is erit inter alia, ut discamus probare nosmetipsos, an no in numero eiusmodi contemptorum Ieperiamur. Nemo autem sibi blandiatur, sed sua studia&mores diligenter exigat, expendat, quam paterne hactenus a Domino fuerit monitus ubi deprehendet facile, anno nisi as admonitiones secure contempserit. Sicut illi qui paci uni cum in serno se feciste gloriantur, Es i. 28. v. 11. Ista securitas plures perdidit i Thessal. S. v. 3. Ergo fatere culpam : resipisce, hodie si audieris vocem Do-inifli, obtempera. salin. 9J. Noli procrastinare poeniten. nam Quia sequitur iam poena. IL Pars. Iam denuntiat poenam securis contemptoribus.
847쪽
I. Interitus, serditio, quam timetis, veniet super
1. Et inopinatus quidem super vos veniet interitus, ut non possitis effugere. Veniet enim sicut turbo Et sicut
tempestas. Da et rem aristreis pen.
3. Et ne possent sperare meliora, dicere: At tu Domine tum iuvabis nos, pro tua clementia insigni, ideo iam praecidit ipsis omnem spem:imo ait, ego tum ridebo& subsannabo vos. Par pari referam. Vos me irrisistis subsannastis db- centem, monentem, castigantem,&c. nec quicquam vos mouit. Ita me nihil commouebit vestra angustia: Es
. Attamen clamabimus ad te Deum nostrum, non poteris denegare opem tuam Respondet, Ego non audiam inuocantes Frustra tum clamabitis. Es ivir
Dochae, Maximas imitainere calamitates securis, inprimis metuenda haec duo. I. Subito peribunt illi,cum nihil tale exspectant. Balthasar, Dan. . DiueS,Luc.I2. hac nocte auferetur anima. Σ. Perituri sunt sine omni auxilio Ostendunt id si militudines de tempestate coorta subit , quam nemo potest impedire vel auertere. Sic turbo, ventuS repentinus obuia quaeque vastat, C. Et grauissimum est, quod a Deo nihil possunt exspectare auxili nec clementiae. O grauem farcasmum, si Deus riserit in interitu nostro. Graiaue est, si id faciant homines. At quid tum erit Extremum refugium est, conuerti ad preces. At si Deus non audire velitὶ miseriam.Vide querelam Saul. I. Sam. 28. v. IJ.Haec certe sunt seriis gemitibus deploranda, occurrendunt
Deo in tempore, AmOS .v. I 2. Quaeritur autem, an non hoc naturae Dei aduersetur,
scripturis aliis, si non audiat clamantes adses Resp. De poenitentibus hic non esse sermonem, sed de in poenitentibus, qui coacti malis clamant, non ex fide, c. Ea- Ee dem
848쪽
dem est sententia. Esa I. vers Is Mich. 3. vers . Prou. 21.R
Diuitia non proderunt in die ira at iustitia liberabit
Diuitias posses ribus instar muri validi esse Salomon
Sic quidem in his terris, ad tempus posi1nt suos defendere, & apud homines. At vicissim hoc loco docet, diuitias aliquando plane nihil posse iuuare possessorem, scilicet cum mortis vel iudici hora aduenerit ideoque aliud esse quaerendum, quod a morte&in morte possieliberare. Hoc enim vult insignis haec, quam legi audiui ctis, sententiola Salomonis. Quae quia bimembris est,de duabus his quas iam attigimus admodum necessariis re
Vtrumque membrum itaq sigillatim tradiabimus:&singula triusque verba, quia valde sunt emphatica, enucleabimus L ars.1. De diuitiis pronunciat Salomon, quod non pro
At cap. ID. V. a. idipsum pronunciat de diuitiis iniuste partis. Et de his quidem extat prouerbium,De male quaestis non gaudet tertius haeres. Sed longius progreditur, atque hoc loco indefinitem generaliter pronunciat, quod nihil iuuare possint etiamsi maxime sint iustE
849쪽
sustentare liberaliter possumus i Quin imo, senus laformani regina pecunia donat. Et certum est, ad omnes vitae partes multum posse facere liuitias. Apud homines isthaec valent. Apud Deum non item. r. At seipsum explicat Sapiens, dicens, Nihil prodes se diuitias in die irae. I. Dies ira est, tempus ultionis vindictae diuinae, cum Deus ad supplicium rapit impios. De hac die vide Sophon. I.v. I 8. praecedentibus. 2. Dies irae etiam est dies mortis ubi irati Dei faciem vident impi morituri. De hac die iraevida Syrach. I 8.
tremi iudicij qua pronuntiabitur sententia irati iudicis. De hac videtur hic potissimum loqui sicut ex altero membro patet, ubi de morte aeterna loquitur. Quacunque igitur die Dominus visitauerit diuites, nihil iuuare
poterunt diuitiae: neque ultionem impedire, nec mort enire tardare, nec aeternam damnationem ab iis auertere. Locus. Videmus Quantum avia veritatis aberrent,
qui tantum hanc ob causam sibi optant diuitias, quod putant sicut&multi ex his, qui possident diuitias, sibi persuadent neque Dei neq; hominum praesidio opus esse diuitibus, atque tales extra omnem quod dicitur icti iactum positos. Sive enim fames, siue bellum, siue pestis. &c. semper illos posse effugere malum,&aliorsum ad loca
Ideoq; pecuniam durum pro solatio habent Iob. 31. vers44. At Deus pecunia non flectitur ad commiserationem. Nec mors pecunia, quantumuis ingenti, corrumpi se patitur sed mors Domin exin seruo sceptra ligonibus aequat Et quid tentatum consolabitur pecunia Syr. s. v. Io imo terrebit accusabit potius, quia fuit scandalum iniquitatis. EZech. 7. v. I9. Neque etiam eX in seruo quis Quam pecunia&diuitiis redimitur, ut clare patet Psalieti. 69. v.' Ezemplum Erulonis, Luc. I 6 id testatur.
850쪽
Stulti igitur sunt sicut dicitur Diuiti, Luc. I 2.versa O 1 non tantum i , qui benedicunt an iniae sua pio pter diuitias, hoc est, qui in illis laetantur: sed et magis qui confidunt in illis. 3. hi etiam, qui illas unice exoptant, tanquam praedae inhiant illis. Quia nihil proderunt. Imo
nocebutiri hiantibus, ut patet I. Tim. 6. v. 9. Vide insignem locum EZech. 7. v. I9. Taceo, quod mortem faciunt acerbiorem, Syr. I. relinquuntur cum dolore, Eccles j.V. II.
Aliud igitur potius quaerendum. De quo sequitur. II. Pars.1. Iustitia liberat a morte. Hoc mirum videri posset, quia etiam iusti qui sic in scripturis nominantur, ut No-ha, Gen. 6.V. 9.LOth, 2. Petr. 2. V 8.& pH, Esa. J6. in fine mortui sunt. Itaque de morte corporali, quae via est uniuersae carniS,I. Reg 2. v. 2. tam iustor uni quam iniustorum haec non debent intelligi sed de morte aeterna.
1. Per iustitiam autem non potest intelligi propria sanctitas, iustitia hominum, quod, quia sint caeteris iustiores, non possint damnari iuste. Etenim omnes iustitiae nostrς sunt sieut vestis immunda Esa. 6 .
Itaque haec intelligenda de iustitia fidei Cum enim
Christus factus sit nobis iustitia I. Corin. I. v. o. credentibus illa imputatur persidem, Rom. 3. v. 12. Hinc iustificati fide pacem habemus cum Deo, Rom. s. Hoc nihil est a- liud, quam quod ChristuS ait Ioan . s. v. 24. Qui credit ei, qui misit me, habet vitam a ternam, in condemnationem non veniet, sed transibit a morte in vitani. Locus Oars artium, scientia scientiarum , quae
nos tuto Spraestat amor te. Em Amisi die fur den odisii ist. Et quidem tanto nobilius hoc est remedium,
quanto crudelior est mors aeterna, quam corporali S. Quod si omnes quaererent si modo possent pric scr-uatinam a morte corporali, quanto magis qua Icaritum Id, quod praeseruata morte aeterna. Huc