장음표시 사용
901쪽
dam hoc praeceptum etiam in bestias ac pecora coismantur eX tendere, ut ex hoc etiam nullum eorum
liceat occidere Cur non ergo herbas,& quicquid humo radicitus alitur ac figitur Nam xhoc genus Terum, quamuis non sentiat, dicitur vivere ac per hoc potest&mori , proinde etiam cum vis adhibetur, occidi. Vnde apostolus, cum de huiusmodi semini b. loqueretur: Tu, inquit, quod seminas, non vivificatur, nisi prius moriatur. Et in Psalino scriptii est: Occidit vites eorum in grandine: Nia quid igitur Ob hoc cum audiuimus: No occides,virgultum vellere nefas dicimus,&Manichaeorum errori insanissime acquiescim λHis igitur delirametis remotis, cum audimus: Non occides, si propterea no accipimus, hoc dictum esse de frutetis quia nullus est eis sensus, nec de irrationalib. animantibus, volatilibus natatilibus, ambulatibus, reptilibus quia nulla nobis ratione sociantur, quam non eis datu est nobis cum habere comunem. Vnde iustissima ordinatione creatinis, i vita mors eoru nostris usibus subditur. Restat ut de homine intelligamus, quod di etsi est Non occides: non alterum erg5, necte. Neque enim qui se occidit aliud quam hominem occidit. Quasdam vero exceptione eadem ipsa diuina Li 1 ι. a fecit autoritas, ut non liceat hominem occidi. Sed his exceptis, quos Deus occidi iubet, siue data lege, siue ad personam pro tempore expressa iussione. Non autem ipse occidit, qui ministerium debet iubenti, sicut adminiculum gladius est, tenti. Et ideo nequaquam contra hoc praeceptum fecerunt, quo dictum est: Non occides, qui Deo authore bella ges serunt, aut personam gerentes public potestatis secundum eius leges, hoc est, iustissima rationis imperium, sceleratos morte punierunt. Et Abraham non solum non est culpatus crudelitatis crimine,3erum etiam laudariis est nomine pietatis, quod vo
902쪽
luit filium nequaquam scelerate, sed obedienter, Occidere. Et merito quaeritur, utrum pro iussu Dei sit habendum, quod Iepte filiam, quae patri occurrit, occidit, cum se immolaturum Deo id vovisset, quod ei redeunti de praelio victori primitus occumrisset. Nec Samson aliter excusatur, quod seipsum cum hostibus ruina domus oppressit nisi quia Spiritus latenter hoc iusserat, qui per illum miracula faciebat. His igitur exceptis, quos vel lex iusta generaliter,uel ipse fons iustiti Deus specialiter occidi iubet, quisquis hominem vel seipsum, vel quemlibet occiderit, homicidij crimine innectitur.
ribitu C quem mouet, cur vel ipsam patiantur, sin ipsa, poena peccati est, quorum pergratiam reatus aboletur iam ista quaestio in alio nostro opere, quod scripsimus de Baptismo paruulorum, tractata aes luta est,ubi dictum est:Ad hoc relinqui animae experimentum separationis a corpore, quamuis ablato iam criminis nexu. Quoniam si regenerationis sacrametum continuo sequeretur immortalitas corporis, ipsa fides enervaretur, quae tunc est fides, quando exspectatur in spe, quod in re nondum vid
tur. Fidei autena robore atque certamine in maioribus duntaxat aetatibus etiam mortis fuerat superandus timor, quod in sanctis Martyribus maxime eminuit cuius profecto certaminis esset nulla victoria, nulla gloria quia nec ipsum omnino posset esse certamen, si post lauacrum reget aerationis iam sancti non possent mortem perpeti corporalem. Cuna paruulis autem baptizandis quis non ad Chri-
903쪽
sti gratiam propterea potius curreret, ne a corpore soluereturὶ Atq; ita non inuisibili praemio probar tur fides:sed iam nec fides esset, confestim sui operis civ rendo fumendo mercedem. Nunc vero maiore&mirabiliore gratia Saluatoris in usus iustitiae, peccati poena conuersa est. Tunc enim dictum est homini: Morieris si peccaueris. Nunc dicitur Martyri: Morere, ne pecces. Tunc dictum est: Si mandatum transgressi fueritis, morte moriemini. Nunc dicitur: Si mortem recusaueritis, mandatum trans. grediemini. Quod tunc timendum fuerat, ut non peccaretur: nunc suscipiendum est, ne peccetur. Sic pet ineffabilem Dei misericordiam, ipsa poena vitiorum transit in arma virtutis,in sit iusti meritum etiam supplicium peccatoris. Tunc enim mors est acquisita peccando, nunc impletur iustitia moriendo Uerum hoc in sanctis Martyribus, quibus alte utrum a persecutore proponitur, ut aut desierant fidem, aux sufferant mortem Iusti enim malunt credendo perpeti, quod sunt primi iniqui non credendo perpessi. Nisi enim peccassent illi, non morerentur: peccabunt autem iusti, nisi moriantur. Mortui sunt ergo illi, quia peccauerunt: non peccantisti, quia moriuntur. Factum est per illorum culpam , ut veniretur in poenam sit per istorum poenam, ne veniatur in culpam non quia mors bonum aliquod necta est, quae antea malum fuit, sed tantam Deus fidei praestitit gratiam:vt mors,quam vitae co- stat esse contrariam,instrumentum fieret, per quod transiretur in vitam.
sn non poena sit maior delicto in damnatis.
HI quidam eorum, contra quo defendimus c, Lib. 1ri. icuitatem Dei, iniustum putant,ut pro peccatis, quamlibet magnis, paruo licet tempore PerPetra-
904쪽
tis poena quisque damnetur aeterna, quasi ullius id unquam iustitia legis attendat, ut tantam Ora tem potas quis'; puniatur, quanta mora tempori S unde puniretur, admisit. Octogenera poenarum in legibus este scribit Tullius, Damnum vincuIa, verbera, talionem, ignominias ri, exilium, mortem, ser Ditutem. Quid horum est, quod in breue tempus pro cuiusque peccati celeritate coartetur, ut tanta vindicetur morula, Quanta deprehenditur perpetratum, nisi forte talio Id enim ait, ut hoc patiatur
quis' quod fecit. Vnde illud est legis: Oculum pro
oculo,dentem pro dente. Fier enim porcst, ut tam
breui tempore quisque amittat oculum seueritate vindiectae, quem tulit ipse alteri improbitate peccati. Porro autem si alien scem in ae osculum infixum, rationis sit verbere vindicare, nonne qui illud puncto temporis fecerit, incomparabili horarum spatio verberatur, suauitas voluptatis exiguae diuturno dolore punitur Quid in vinculis 3 Nunquid ibi tamdiu quis'; iudicandus est esse debere, quam diu fecit, unde meruit alligari, cum iustissime annosas poenas seruus incompedibus pendat, qui verbo aut ictu celerrim transeunte vel lacessuit Dominum, vel plagauit Z Iam vero damnum, ignominia, exilium, seruitus, cum plerumque sic infliguntur, ut nulla venia relaxentur,n6nne pro huius vitae modo' smilia poenis videntur aeternis ZIdco quippe aeterna esse non possunt, quia nec ipsa vita, quae his plectitur, porrigitur in aeternum, tamen peccata, quae vindicantur longissimi temporis poenis, breuissimo tempore perpetrantur, nec quisquam extitit, qur censuerit tam cito nocentium sinienda esse tormen
ta, quam cito factum est vel homicidium, vel aguuterium,vel sacrilegium, vel quodlibet aliud scelus,sion temporis longitudine, sed iniquitatis&impie talia magnitudine metiendum .QEi vero pro aliquo
905쪽
.hrandi crimine morte mulctatur, numquid mora, qua occiditur, quae perbrevis est, eius supplicium isses breue existimant, ton quod eum in sempite rium auferunt de societate viventium 3 Quod est autem de ista ciuitate mortali homines supplicio prini mortis, hoc est, de illa ciuitate immortali homines supplicio secundae mortis auferre. Sicut enim non efficiunt leges huius ciuitatis ut in eani quisque reuocetur occisus, sic nec illius leges ciuitates admittunt, ut ad eius quis ultra beatitudinum
Teuocetur aeternam, secuda morte damnatus. Quo
modo ergo verum est, inquiunt, id, quod ait Christus vester In qua mensura mens fueritis in ea reis metietur vobis , si temporale peccatum supplicio punitur aeterno Z Nec attendunt non pr9pter aequale temporis spatium,sed propter vicissitudinem ma li , id est,ut qui mala fecerit, mala patiatur, eandem dici am fuisse mensuram, quamuis hoc in ea re pro Prie possit accipi, de qua Dominus cum hoc diceret loquebatur, id est, de iudiciis&condemnationibus. proinde qui iudicat condemnat iniuste, si iudicatur&condemnatur iuste, in eadem mensura recipit, quamuis non hoc quod dedit Iudicio enim se .cit, iudicio patiatur. Quamuis enim fecerit damnarronem, quod iniquum est, patiatur damnationem, quod iustum est.
Sed poena aeterna ideo dura Miniusta sensibus vi Lib. 11.Li detur humanis, quia in hac infirmitate moribundorum sensuum deest ille sensus altissimae, purissimaeq; sapientiae, quo sentiri possit, quantum nefas in illa
prima praeuaricatione comissum sit. Quanto enim magis homo fruebatur Deo, tanto maiore impietate dereliquitDeum,&factus est malo dignus e terano,qui hos insereremit bonum: quod esse posset in
906쪽
aeternum. Hinc est uniuersa generis humani massa damnata, quoniam qui hoc primitus admisit cum
ea, quae in illo fuerat radicata sua stirpe punitus est, ut nullus ab hoc iusto debitoq; supplicio, nisi misericordia 4ndebita gratia liberetur, atq; ita dispertiatur genus humanum, ut in quibusdam demonstretur, quid valeat misericors gratia,&in caeteris, quid iusta vindieta Neque enim utrunque demon' straretur in omnibus, quia si omnes remanerent in poenis iustae damnationis, in nullo apparet misericors gratia redimentis: rursum si omnes tenebris transferretur in lucem, in nullo appareret seueritas ultionis. In qua propterea multo phtares, quam in illa sunt, ut sic ostendatur, quid omnibus deberetur. Quod si omnibus redderetur, iustitiam iudicantis iuste nemo reprehenderet. Quia vero tam multi exinde liberantur, est unde agantur maxis nae gratiae gratuito muneri liberantis.
an certast resurrectio mortuor p
o resurrecturam carnem, ita quaerendo assolent i ridere,virum saetus abortivi resurgant. Et quoniam Dominus ait: Amen dico vobis, capillus capitis vestri non peribit: virum statura Se robur aequalia su-
tura sint omnibus, an diuersae corporum quantitate. Si enim aequalitas corporum erit, unde habebunt, quod hic non liabuerunt in mole corporis illi abortivi, si resurs:ent 3 ipu aut si non resurgent. quia nec nati sunt, sedes usi in andem quaestionem de paruulis versant unde illis mensura corporis, quam nunc defuisse videmus, accedat, cum in hac
aetate moriuntur. Neque enim dicturi sumus, eos non resurrect uros, qui nondolum generationiS, Ve- . Iumetiam regenerationis capaces sunt. De .ccin
907쪽
terrogant, quemadmodum ipsa aequalitas habitura sit. Si enim tam magni uam longi erunt omnes, quam fuerunt quicunque hic fuerunt maximi atq;
longissimi, non solum de paruulis, sed side pluribus magnis quaerunt, unde illis accessurum sit, quod hic defuit, fi ibi hoc quis' recipiet, quod hic habuit. Si
autem, quod ait Apostolus occursuros nos omnes
inmensuram aetatis plenitudinis Christi, illud alterum, quos prςdestinauit conformes fieri imaginis si iij sui sic intelligendum est, ut statura modus Christi corporis omnium, qui in regno huius erunt, lau nanorum corporum sit futurus multis erit, in quiunt, de magnitudine&longitudine corporis detrahendum. Et ubi iam erit capillus capitis vestri 1ion peribit, si de ipsa corporis quantitate tam multum peribit gam uim de ipsis capillis possit inquiri, utrum redeat quicquid tondentibus decidit. Qtiod si rediturum est, quis non exhorreat illam deformitatem mam hoc de unguibus videturnecessario secuturum, ut redeat tam multum, quod corporis cura desecuit. Et ubi erit decus, quod cert Emaius, quam in ista esse corruptione potuit in illa iam immortalitate esse debebit Si autem non redibit, ergo peribit: quomodo ergo inquiunt, capillus capitis vestri non peribit De macie quoq; vel pinguedine, sinat liter disputant. Nam si aequales omnes erunt, non utiq; ali macri, alij pingues erunt. Accedet ergo aliis aliquid, aliis minuetur. Ac per hoc, non quod erat recipiendum, sed alicubi addendum est, quod non fuit: alicubi perdendum, quod fuit. De ipsis etiam corruptionibus4 dilapsionibus corporum mortuorum, cum aliud vertatur in puluerem, in auras aliud exhaletur, siue quos bestiae, siue quos ignis absumat, naufragio, vel quibuscunq; quis, ita quidem pereant, ut eorum carnes in humorem putredo dissoluat, non mediocriter permoven.
908쪽
lur:atq; omnia illa recolligi in carne na reintegra. xi posse non credunt. Consecta irtur etiam quasia ara foed Iaates, vitia, Line acci lant, sim nalcantur ubi&monstrosos partus cum torrore atque irrisione commemorant&Ieiqui mi, qua laam curusque iis:- formitatis resurrectio sit futura. 4 enim .ihri tale redire in corpus ii ominis ii ixerimus, responsionenae nostram de locis via incrum, cum ovibuSDon nutrinostrum Clinitum res irrexisse praedicamus, seco futaturos esse praesumsit. Sed inter haec omnia qua stio illa difficillima praeponitur, in cui S carnem re ditura sit caro, qua corpus alterius vescentis humana viscera fame compellente nutritur. In carnem quippe conuersa est eius, qui talibus vixit alimentis:&ea, quae macies ostenderat, detrimenta suppleuit, Vtrum ergo hoc illi redeat homini, cuius caro prius sitit, ani di potius, cuius postea fasta est ad hoc percunctantur, ut fidem resurrectionis illudant ac sic anima humanae, aut alternantes, sicut ait Plato: veras infelicitates, falsasq; promittat beatitudines: aut post multas itidem per diuersa corpora reuolutiones, aliquando tamen eam, sicut dicit Porphyrius, finire miserias, Mad eas nunquam redire fateantur: non tamen corpus habendo imita ortale ed corpu omne fugiendo.
an abortivi Giam sint resurrecturi
rata, ei haec ergo, quae ab eorum parte contraria. II me digerente mihi videntur opposita, misericordia Dei meis nisibus opem ferente, respondeam, Abortivos faetus, qui cum iam vixisse ut in utero ibi sunt mortui, res trecturos ut assirmare, ita uegare non audeo quamuis non videam, quornodo ad eos non pertineat resurrectio mortuorum Aut enimn QROInnes m0rtui resurge tu, erunt aliquae liu
909쪽
manae animae sine corporibuS in aeternum, quae corpora humana, quamuis intra viscera materna gesta-xunt aut si Omnes animae humanae recipiant resurgentia sua corpora, quae habuerunt ubicunq; viventia,&morientia reliquerunt, non inuenio, O lem admodum dicam, ad resurrectionem non pertinere mortuorum, quoscunque mortuos etiam in uteris
an atrum. Sed utrumlibet de his quis'; sentiat, quod de iam natis infantibus dixerimus hoc etiam deitulis in elligendum est, si resurgent
suo corporu habitu resurrecturi sint
infantes. OVidergo de infantibus dicturi sumus, nisi quia Lib. 22.c. I
r: O in ea resurrecturi sunt corporis exiguitate, qua mortui Sed quod eis tardius accessurum erati epore, hoc sunt illo Dei opere miro, atq; celerrimo recepturi In sententia quippe Domini,vbi ait Capillus capitis vestri non peribit dictum est, non defuturum esse, quod fuit: non autem negatum est, affuturum esse, quod defuit. Defuit autem infanti mortuo persecta quantitas sui corporis. Perse istuquippe infanti, deest utique pexsectio magnitudinis corporalis quae cum accesserit,iam statura longior esse non possit. Hunc perfectionis modum sic habent omnes, ut cum illo concipiantur atq; nascantur: sed habes, in ratione, non in mole sicut ipsa iam membra omnia sunt latenter insemine, cum etiam natis nonnulla adhuc desint, sicut dentes, ac si quid eiusmodi. In qua ratione uniuscuiusque materiae indua corporali, iam quodammodo, utua dicam tonatrum esse videtur, quod nondum est, imo quod latet,sed accessia temporis erit, vel potius
ι pparebir Inhoc ergo infans, 'in breuis, aut lon,
910쪽
ius est, qui breuis . longusve futurus est. Secundani
ancrationem prosecto in resiurrectione corporis, detrimenta corporis non timemus: quia etsi aequalitas sutura esset omnium, ita ut omnes usque ad giganteas magnitudines peruenirent, nec illi qui maximi fuerunt, minus haberent aliquid in statura. quod eis contra sententiam Christi periret, qui dixit nec capillum capitis esse periturum creatori Vtique, qui creauit cunei a ex nihilo, quomodo deesse posset, unde adderet, quod addendum esse mirus artifex nosset.
Lb. et r. c. 1 G Vtique Christus in ea mensura corporis, in qua
. est mortuus, resurrexit, nefas est dicere, cum resurrectionis omnium tempus venerit, accesssiuram corpori eius ean magnitudinem, quam no habuit,
quando in ea Discipulis, in qua illis erat notus, apparuit, ut longissimis fieri possit aequalis. Si autem dixerimus ad Dominici corporis modu, etiam quorumq; maiora corpora redigenda. Peribit de multorum corporibus plurimit, cum ipse nec capillum periturum esse promiserit. Restat ergh, ut suam scipiat quis' mensuram, quam vel habuit in iuuen- tute, etiamsi senex est mortuus:vel fuerat habiturus, si est ante defundius Atque illud quod commemorauit Apostolus de mesura aetatis plenitudinis Christi, aut propter aliud intelligamus dictum esse, id est, ut illi capiti in populis Christianis accedente omnium perfect ione membrorum aetatis eius mensura compleatur aut si hoc de resurrectione corporum dictum est, sic accipiamus di stum, ut nec ultra, nec infra iuuenilem formam resurgant corpora mom